Informacja dotycząca zakażeń wirusem Zika

Informacja dotycząca zakażeń wirusem Zika
Według danych WHO epidemia zakażeń wirusem Zika rozprzestrzenia się w szybkim tempie w regionie Ameryki
Południowej i Centralnej, zachorowania utrzymują się także w Azji Południowo-Wschodniej oraz na wyspach Pacyfiku,
w których występuje populacja komarów mogących przenosić wirusa.
Jak dotąd transmisja wirusa Zika została udokumentowana w 55 państwach świata, przy czym w 52 krajach
odnotowano rodzime zachorowania wywołane tym wirusem, zaś w pozostałych krajach występują jedynie
przypadki zachorowań u osób przyjeżdzających z zagranicy.
W krajach, w których występuje zwiększona zapadalność na chorobę Zika, zaobserwowano także zwiększoną częstość
występowania wad wrodzonych u nowo narodzonych dzieci w postaci małogłowia (mikrocefalii) - Brazylia (regiony
północno-wschodnie) i Polinezja Francuska, oraz powikłań przebiegających z objawami neurologicznymi pod postacią
porażeń wiotkich (zespołu Guillaina i Barrégo) – Brazylia, Salwador, Kolumbia, Polinezja Francuska, Surinam,
Wenezuela, Martynika, Puerto Rico, Panama. Bezpośredni związek między zakażeniem, a tymi objawami nie został
jeszcze ostatecznie potwierdzony.
Na Hawajach i w Słowenii potwierdzono 2 przypadki małogłowia u dzieci, których matki w trakcie ciąży podróżowały
do Brazylii. Ani na Hawajach, ani w Słowenii nie występują rodzime zachorowania.
W 2015 i 2016 r. odnotowano 235 przypadków zawleczeń wirusa Zika na terytorium UE (Austria, Czechy, Dania,
Finlandia, Francja, Hiszpania, Holandia, Irlandia, Malta, Niemcy, Portugalia, Słowenia, Słowacja Szwecja, Wielka
Brytania, Włochy). Jak dotąd na terenie UE nie odnotowano zakażeń rodzimych związanych z potencjalną możliwością
wprowadzenia wirusa do ekosystemu, również w tych krajach europejskich, w których notowano w ubiegłych latach
1
występowanie innych chorób przenoszonych przez komary, wywołanych przez wirusy należące, podobnie jak wirus
Zika, do rodziny flawiwirusów (np. zakażenie wirusem Nilu Zachodniego w Grecji i Rumunii, chikungunya
w północno-wschodnich Włoszech).
Informacja nt. choroby i dróg szerzenia się zakażenia
Wirus Zika jest spokrewniony z wirusami wywołującymi m.in.gorączkę denga, żółtą gorączkę, gorączkę Zachodniego
Nilu, kleszczowe zapalenie mózgu (KZM) czy japońskie zapalenie mózgu.
Główną drogą zakażenia człowieka są ukąszenia komarów należących do wybranych gatunków z rodzaju Aedes.
Komary te wykazują aktywność w ciągu dnia, w szczególności o poranku oraz późnym popołudniem i występują
zarówno na terenach wiejskich, w lasach tropikalnych, jak i w miastach.
W ostatnich dniach potwierdzono transmisję wirusa przez łożysko (od zakażonej matki do płodu), z czego wynikają
wady wrodzone u płodów i nowo narodzonych dzieci w postaci głównie małogłowia (mikrocefalii).
WHO wskazuje także na możliwość zakażenia wirusem Zika drogą płciową. Jak dotąd prawdopodobne przypadki
zakażenia tą drogą wykazano w USA, Francji i Włoszech u partnerów osób, które podróżowały w regiony
występowania transmisji wirusa.
Zakażenia wirusem Zika najczęściej przebiegają łagodnie. Chorobie towarzyszą zwykle umiarkowana gorączka, bóle
głowy, mięśni lub stawów, bóle zagałkowe, zapalenie spojówek, wysypka grudkowa. Objawy występują zwykle po
kilku dniach od ukąszenia komara (z reguły 3-12 dni) i zwykle nie trwają dłużej niż tydzień. 60-80% przypadków
choroby ma przebieg bezobjawowy. Ze względu na mało charakterystyczny obraz kliniczny choroba może zostać
nierozpoznana lub omyłkowo zdiagnozowana jako inna choroba np. gorączka denga.
Leczenie zakażenia wirusem Zika ma charakter wyłącznie objawowy. Zwykle dochodzi do samoistnego ustąpienia
objawów bez powikłań.
W Polsce nie stwierdzono do tej pory występowania komarów przenoszących wirusowe choroby tropikalne, w tym
wirusa Zika. Dlatego też rozpowszechnienie chorób wirusowych przenoszonych przez wektory jest mało
prawdopodobne.
Zalecenia dla osób podróżujących w regiony występowania wirusa Zika
A.
Ponieważ nie istnieje ani szczepionka, ani profilaktyka lekowa przeciw wirusowi Zika, osoby wyjeżdżające w rejony
występowania wirusa powinny stosować się do rekomendacji, które obowiązują również w przypadku innych chorób
tropikalnych przenoszonych przez komary.
Rekomendowane jest:
●
●
●
●
stosowanie repelentów chemicznych,
noszenie odpowiedniego ubioru chroniącego przed pokąsaniem przez komary,
używanie moskitier,
pozostawanie w hotelu w okresie pór dnia, w których aktywność komarów jest największa.
W celu uzyskania szczegółowych informacji o innych zagrożeniach zdrowotnych należy przed wyjazdem do tych
krajów skontaktować się z lekarzem medycyny podróży lub lekarzem medycyny tropikalnej, najlepiej nie później niż 6
- 8 tyg. przed planowaną podróżą.
B.
W razie zachorowania w trakcie pobytu należy natychmiast poprosić o pomoc lekarską, zaś w przypadku wystąpienia
objawów choroby w ciągu 14 dni po powrocie z ww. rejonów należy niezwłocznie zgłosić się do lekarza informując
o przebytej podróży.
C.
2
Ze względu na prawdopodobne istnienie związku pomiędzy zakażeniem Zika i występowaniem wad wrodzonych
u płodu w postaci małogłowia (mikrocefalia) kobiety w ciąży lub planujące ciążę powinny zdecydowanie rozważyć
odłożenie podróży w rejony występowania Zika.
W przypadku jednak brak możliwości rezygnacji z odbywania podróży w te rejony, kobiety w ciąży lub ją planujące
powinny skonsultować się zarówno przed wyjazdem jak i po powrocie z lekarzem specjalistą ginekologii i położnictwa,
w celu określenia indywidualnego ryzyka oraz możliwych środków ochrony osobistej minimalizujących ukąszenie
komarów.
D.
Zgodnie ze stanowiskiem WHO, osobom powracającym z regionów występowania wirusa Zika, i planującym
posiadanie dzieci, zaleca się odłożenie decyzji w czasie do 6 miesięcy od powrotu z podróży i stosowanie skutecznych
metod antykoncepcji w tym okresie.
Zgodnie ze stanowiskiem WHO i ECDC, mężczyźni powracający z regionów występowania zakażeń Zika, powinny
stosować zabezpieczenia (prezerwatywę) w kontaktach seksualnych z partnerką, która jest w ciąży, do czasu porodu.
E.
Osoby, u których stwierdza się przewlekle przebiegające choroby takie jak: cukrzyca, choroby płuc, niewydolność
nerek, niewydolność krążenia powinny skonsultować się z lekarzem przed podjęciem decyzji o wyjeździe w regiony
występowania zakażeń Zika.
Więcej informacji dotyczących bezpieczeństwa w czasie podróży znajduje się na stronach Ministerstwa Spraw
Zagranicznych „Polak za granicą” oraz „Odyseusz”.
źródło - GIS
Informacje na temat możliwości diagnostyki zakażenia wirusem ZIKA na terenie Polski są dostępne na
stronie NIZP-PZH
http://www.pzh.gov.pl/zika/
3