Dziecko przy komputerze wspomaganie czy destrukcja

Dziecko przy komputerze
wspomaganie czy destrukcja
Z percepcji dorosłego:
Jolanta Jarmołowicz
Obszary kontaktu dziecka
z komputerem
Edukacja
Poszukiwanie i wymiana
informacji
Rozrywka
Komputer w edukacji
Ułatwia naukę, „uczy – bawiąc”, umoŜliwiając dzieciom
kształcenie konkretnych umiejętności np.czytanie,
liczenie, bądź wspomagając rozwój myślenia;
Usprawnia rozwój intelektualny;
Rozwija zainteresowania np. sprawność informatyczną;
Ułatwia dostęp do olbrzymich zasobów informacji;
Pozwala na poszukiwanie, przyswajanie
i opracowywanie wiedzy encyklopedycznej,
przedmiotowej;
Daje moŜliwość czytania literatury przedmiotu, poezji,
artykułów, tekstów, recenzji itp.
Komputer w edukacji
Daje moŜliwość korzystania z programów
edukacyjnych, np. Encyklopedii;
Rozwija samodzielność;
Pozwala na kreatywność;
Doskonali umiejętności językowe;
Ułatwia samokształcenie;
Pozwala efektywnie wykorzystać czas;
UmoŜliwia dostosowanie treści nauczania do
poziomu uczniów;
Ułatwia indywidualizację nauczania;
Komputer w edukacji
Wspomaga edukację i terapię: (Metoda
Tomatisa, Biofiedbek) dzieci
z dysfunkcjami np. z dysleksją rozwojową
– terapię logopedyczną;
– edukację i terapię dzieci z róŜną
niepełnosprawnością w tym intelektualną;
Kompensuje niedostatek informacji dzieci
i młodzieŜy niepełnosprawnej,
Wyzwala ich aktywność.
ZagroŜenia
Niedostateczna kontrola;
Brak kontaktu z ksiąŜką;
Ograniczenie kontaktu z biblioteką;
Marginalizacja selektywności treści;
Kontrowersyjna wartość treści;
Ograniczenie własnej kreatywności,
odtwórczość, (korzystanie z gotowych
opracowań i ściąg);
W konsekwencji np. słaba umiejętność pisania
wypracowań;
ZagroŜenia
Ograniczenie odbioru, przeŜywania;
Odejście od sprawdzonych form
nauczania;
Brak szacunku dla praw autorskich;
Łamanie prawa;
UzaleŜnienia.
Komputer w poszukiwaniu
i wymianie informacji
Przekaźnik informacji edukacyjnych;
Internet jako wielka encyklopedia
multimedialna z odsyłaczami (linkami) do
pokrewnych tematów;
Portale edukacyjne dla uczniów,
nauczycieli i rodziców;
Strony Internetowe: prywatne, szkolne lub
klasowe;
Komputer w poszukiwaniu
i wymianie informacji
Komunikacja interpersonalna – pośrednia:
Czat;
Forum dyskusyjne;
Blogi (pamiętniki, dzienniki), rejestracja i
dzielenie się własnymi przemyśleniami,
przeŜyciami;
Poczta elektroniczna (e-mail);
Komunikatory internetowe (np. Gadu-Gadu,
Tlen, IRC);
SMS (wysyłane z bramek).
ZagroŜenia
PróŜnia emocjonalna
(kompensacja
emotikonami);
Slang w sieci;
Niechlujność językowa;
Oszustwo;
Wulgaryzmy;
Skrajne nurty polityczne
(np. faszyzujące);
Rasizm i ksenofobia;
Sekty;
Pedofilia;
Pornografia;
Kontakt z agresją
i przemocą;
Przemoc seksualna wśród
dzieci i młodzieŜy;
Niekontrolowane
znajomości;
Płytkie i nietrwałe
kontakty społeczne;
Izolacja;
Samotność;
UzaleŜnienia.
Komputer jako rozrywka
Muzyka;
Filmy;
Gry komputerowe;
Nawiązanie relacji
z innymi.
ZagroŜenia
Redefinicja wartości: dobra, prawdy, uczciwości,
innych;
Agresja i przemoc jako norma, sposób
rozwiązywania konfliktów;
Zacieranie się granicy pomiędzy dobrem a złem,
gloryfikacja przemocy;
Zacieranie się granicy pomiędzy rzeczywistością
a fikcją;
PoŜeracz czasu;
Model spędzania czasu wolnego;
Izolacja, samotność (zaistnieć na blogu);
UzaleŜnienia od Internetu i gier komputerowych.
Konsekwencje dla dziecka
w sferze fizycznej
PrzeciąŜenie fizyczne: wady kręgosłupa;
Ograniczenie ruchu i wysiłku fizycznego;
Nadwaga;
PrzeciąŜenie oczu, pogorszenie wzroku;
PrzeciąŜenie nadgarstka - zespół cieśni
nadgarstka;
Usztywnienie mięśni, zwłaszcza karku;
Schorzenia układu krąŜenia;
Pasywne spędzanie czasu wolnego;
Model Ŝycia.
Konsekwencje dla dziecka
w sferze psychicznej
Izolacja, czasami samotność, ograniczanie kontaktów w
realu;
Zaburzona komunikacja w realu;
śycie z dala od realnego świata, dysfunkcja umiejętności
społecznych;
Brak kontroli nad upływem czasu, wagary;
Spłycanie związków emocjonalnych;
Rozładowywanie napięć psychicznych w kontaktach z
komputerem, niepokój, nerwowość, draŜliwość,
nadpobudliwość;
Pogubienie w wartościach, (np. zatarcie granicy pomiędzy
dobrem a złem, zaburzone zaufanie);
Agresja, przemoc, uzaleŜnienia.
Konsekwencje dla dziecka w
sferze intelektualnej i społecznej
Utrata naturalnej selekcji wiadomości; bierność, ograniczanie
kreatywności, kopiowanie pomysłów, osłabienie wyobraźni;
ZuboŜenie języka, słaba umiejętność wypowiadania się;
Brak moŜliwości ćwiczenia sztuki konwersacji, moŜliwości
publicznego wykazania swoich umiejętności;
Ograniczenie zdolności wyraŜania swoich uczuć przez mowę przy
jednoczesnym “obnaŜaniu” uczuciowym w sieci;
Zanik samodyscypliny;
UtoŜsamienie się z grupowym wizerunkiem, (zanika “Ja” lub
odgrywa drugorzędną rolę);
Łatwy dostęp do informacji pozbawionych wartości etycznych
i takich, których posiadanie moŜe okazać się groźne dla dziecka;
NaraŜenie dzieci na przemoc w sieci, pornografię, prostytucję;
Zachowania nieetyczne wywołane anonimowością i brakiem
hamulców przy komputerze i w sieci.
Kto moŜe pomóc dziecku?
Dorośli: Rodzice, Nauczyciele, Inni dorośli;
Dorośli współpracujący ze sobą, jednolicie
oddziaływujący na dzieci.
„Nie jest zagroŜeniem komputer czy
Internet tylko brak harmonii w świecie
dorosłych”.
Dr Anna Biała- MłodzieŜ w „kulturze instance”
Zadania dla Rodziców
Konstruktywne wspieranie dziecka w rozwoju;
Silne i pozytywne więzi rodzinne, ROZMOWA;
Własny przykład;
Świadomość Rodziców wspomagającej roli mediów i ich
wpływu destrukcyjnego;
Podejmowanie reakcji przy zdiagnozowanych
nieprawidłowościach;
Współpraca z innymi dorosłymi w zakresie budowania
bezpiecznego rozwoju dziecka;
Rozumna rodzicielska kontrola zachowań dziecka;
Świadomość kreowania modelu spędzania czasu
wolnego;
Jasne, jednoznaczne zasady zachowania;
Przestrzeganie tych zasad przez dorosłych i dzieci.
Zadania dla Nauczycieli
Umiejętna współpraca z rodzicami;
Edukacja rodziców;
Jednolitość oddziaływań i wymagań nauczycieli i
rodziców;
Uświadomienie rodzicom, Ŝe wielostronny rozwój dziecka
zaleŜy od wspólnie realizowanych działań przez szkołę i
dom;
Wymiana opinii i spostrzeŜeń np. w sprawie rozwoju
fizycznego, społecznego i psychicznego uczniów lub
odczuwalnych przez nich potrzeb psychospołecznych;
Sugerowanie rodzicom określonych form oddziaływań
wychowawczych;
Nauczyciel: Świadomość siebie i własnego modelu pracy
z wykorzystaniem komputera;
Zadania dla Nauczycieli
Kreowanie konstruktywnego modelu pracy
z komputerem u innych;
Kształtowanie postaw sprzyjających edukacji
z wykorzystaniem komputera;
Uświadamianie zagroŜeń;
Rozmowy z uczniami;
Zwracanie uwagi na przestrzeganie prawa;
Monitoring treści;
Diagnozowanie sytuacji kryzysowych i niesienie
profesjonalnej pomocy;
Współpraca z profesjonalistami pozaszkolnymi;
Kreowanie modelu spędzania czasu wolnego,
wypoczynku.
Zadania dla innych dorosłych
Społeczeństwo
Świadomość społeczna;
Pozytywny przykład społeczny;
Stosowanie się dorosłych do ogólnie przyjętych zasad i
norm społecznych;
Autorytet dorosłych;
Współpraca dorosłych;
Jednolitość oddziaływań w stosunku do dzieci i
młodzieŜy;
Ponoszenie konsekwencji (w tym i prawnych) za łamanie
norm społecznych;
Konstruktywna aktywność mediów.
Zbigniew Gaś, Profilaktyka w szkole.
Dziecko przy komputerze
wspomaganie czy destrukcja
Wspomaganie w
rozwoju:
przy zachowaniu
proporcji w
korzystaniu z
komputera przez
dzieci;
przy zachowaniu
przez dorosłych
świadomości siebie i
własnego systemu
wartości;
przy pozytywnym
przykładzie dorosłych;
przy współpracy
dorosłych w
stosowaniu rozumnej
kontroli.
Literatura:
Bernstein B., Odtwarzanie kultury, PIW, Warszawa 1990
Cywińska-Milonas M., Między blogiem a prawdą,
http://www.mensa.org.pl [23.05.08]
Gaś Z., Profilaktyka w szkole. Poradnik dla nauczycieli
Gontarek K., Dziennik Internautów, w: Raport: Internet
wychowuje młodzieŜ, http://www.di.com.pl [23.05.08]
Wallace P., Psychologia Internetu
śmijska H., Uczeń przy komputerze..., Poradnik
Wychowawcy
Dziękuję za uwagę