szkoła podstawowa gimnazjum szkoła średnia

szkoła
podstawowa
gimnazjum
szkoła
średnia
program na rok szkolny
2009/10
prelekcje multimedialne
nowe materiały dydaktyczne
klub dla nauczycieli
Wojewódzki Dom Kultury zaprasza
projekt
popierają m.in.
Andrzej WAJDA
Krzysztof ZANUSSI
Wojciech MARCZEWSKI
rekomendacja
Świętokrzyskiego Kuratora Oświaty
patronat Ministra Kultury
i Dziedzictwa Narodowego
oraz Europejskiego Roku1
Kreatywności i Innowacji 2009
Andrzej Wajda
Kiedy w 1955 roku odbierałem w Cannes Srebrną Palmę, dziennikarze zapytali mnie o ulubiony film. Odpowiedziałem, że podejrzewam, iż jest to Złoty wiek Luisa Buñuela. Mogłem jedynie podejrzewać – nie miałem
możliwości zobaczenia go w Polsce. Zorganizowano wtedy prywatny seans – moje osobiste spotkanie z klasyką kina. Dziś młodzi widzowie mają zupełnie inne szanse. Nowe Horyzonty Edukacji Filmowej prezentują zarówno klasykę, jak i najciekawsze filmy współczesne. To propozycja nie tylko dla przyszłych reżyserów, lecz także dla tych wszystkich, którzy wierzą w magię kina.
Krzysztof Zanussi
Przez wiele lat szkoły uczymy się czytać teksty drukowane, po czym w życiu dojrzałym najczęściej
korzystamy z przekazów audiowizualnych. Ich lektura wymaga osobnej edukacji. Nie można być
dzisiaj analfabetą filmowym.
POPIERAJĄ NAS
Robert Gonera
2
Magii filmu nie sposób opisać w kilku zdaniach. To wielka pasja, tajemnica, żywioł i emocje. Przenika do
naszej świadomości niepostrzeżenie i pozostaje do samego końca. Projekt Nowe Horyzonty Edukacji Filmowej stwarza doskonałe warunki, aby tę magię utrzymać i rozwijać, począwszy od najmłodszych aż po
dojrzałych i świadomych swoich wyborów widzów. Dzięki projektowi mają szansę poznać prawdziwe
i wartościowe kino zarówno poprzez zabawę, jak i analizy filmowe oraz spotkania z twórcami. Bez cienia
wątpliwości popieram Nowe Horyzonty Edukacji Filmowej.
Krzysztof Wierzbicki
Myśl młodych ludzi, których coraz bardziej ogłupia wielogodzinne ślęczenie przed telewizorem i komputerem,
warto skierować w stronę tego skupionego, duchowego przeżycia, którym są dwie godziny w sali kinowej. Ale
też nie byle jakie dwie godziny. Jeśli przeżycie seansu filmowego ma być rzeczywiście wyjściem ponad banał
i przeciętność, trzeba wiedzieć, do czego namawiać. A temu służy właśnie edukacja filmowa.
Mój przyjaciel, Krzysztof Kieślowski, opowiadał, że po seansie Podwójnego życia Weroniki podeszła do niego jakaś młoda Francuzka i powiedziała, że po obejrzeniu tego filmu zrozumiała, że człowiek ma duszę i teraz ona
już wie, na czym to polega. Krzysztof stwierdził, że dla tego jednego widza warto było zrobić ten film. Takich widzów będzie więcej, jeśli nauczymy młodzież abecadła kina. Jeśli pokażemy im choć kilka filmów, które mają duszę.
Wojciech Marczewski
Nauka w kinie i o kinie powinna stanowić istotną część edukacji każdej młodej osoby. Nie jest ona
obowiązkowym elementem naszego systemu oświaty, ale z pewnością wartą poparcia inicjatywą,
którą proponują młodym widzom Nowe Horyzonty Edukacji Filmowej.
Andrzej Maleszka
Film powinien być jak najlepszy prezent. Musi być wymarzoną i zarazem cudowną niespodzianką. Bardzo ważne jest, aby dzieci poznawały film w dobrej atmosferze, w miejscu, które lubią i z ludźmi, którym ufają. By mogły dzielić się radością i niepokojem. Fantastyczną cechą widowni dziecięcej jest to, że odbierają film jako zbiorowość. Chcą dzielić się emocjami. Stąd ważne są inicjatywy, które pozwalają dzieciom wspólnie oglądać dobre filmy w przyjaznym miejscu.
KOMPUTER, INTERNET,
YOU TUBE, DVD, BLUE RAY,
PODCASTY…
Krótko, szybko, intensywnie, kolorowo, dużo naraz, nowości. Następny i następny, i następny…
Tak można opisać rzeczywistość multimedialną, w której dorastają kolejne pokolenia
odbiorców kultury. Czy współczesna szkoła w swojej podstawie programowej przygotowuje uczniów do stawienia czoła tej rzeczywistości? Czy pokazuje, jak odnajdywać swoją własną wrażliwość w świecie niezwykle sugestywnych kampanii promocyjnych kolejnych filmów?
Ogólnopolskim projektem Nowe Horyzonty Edukacji Filmowej staramy się uzupełnić program nauczania i stworzyć nauczycielom możliwość wychowania widzów potrafiących się skoncentrować i w pełni przeżyć tekst kultury, którym jest film.
Dla nas liczy się przede wszystkim indywidualny odbiór danego dzieła! Poprzez nasz
program protestujemy przeciw oglądaniu filmów we fragmentach, a także traktowaniu ich jako dodatku do kolacji, spotkania towarzyskiego lub jednej z dziesięciu atrakcji wieczoru.
Naszym zdaniem, choć to wydaje się nie być żadnym wielkim odkryciem, tylko odbiór
na wyciszonej, ciemnej sali kinowej, od początku do końca, pozwala odnaleźć widzom
prawdziwą treść filmu. Nasze spotkania poprzedzamy wprowadzeniami, a ponadto namawiamy nauczycieli do omówienia filmu z uczniami w klasach, udostępniając im
szeroko rozbudowaną bazę interdyscyplinarnych materiałów dydaktycznych.
Dzięki temu uczniowie mogą dostrzec, że film to dzieło indywidualne, które może
nieść dużo ciekawych informacji o świecie i być bogatym źródłem doświadczeń. Te cechy, przy taśmowym, nieuważnym oglądaniu filmów bardzo często są niedostrzegane,
a film traktowany jest jedynie jako czysta rozrywka.
Przyłączyło się do nas już 17 miast. Od października w comiesięcznych spotkaniach uczestniczyć
będzie ponad 20 tys. młodych widzów, mamy poparcie wojewódzkich kuratorów oświaty, Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Bogdana Zdrojewkiego, a także sztandarowych postaci polskiego kina. Zdobyliśmy również patronat Europejskiego Roku Kreatywności i Innowacji 2009, który w imieniu Komisji Europejskiej przyznaje Fundacja Rozwoju
Systemu Edukacji oraz Ministerstwo Edukacji Narodowej. Namawiamy do wzięcia udziału
w Nowych Horyzontach Edukacji Filmowej w roku szkolnym 2009/10!
3
FILMOWE PODRÓŻE
szkoła podstawowa klasy 1-3
4
Przed nami filmowa podróż do najciekawszych pod względem geograficznym
i kulturowym krajów
świata. Młodzi widzowie odwiedzą zarówno wybrane kraje
europejskie, jak i te
leżące poza starym
kontynentem.
O cyklu
W cyklu Filmowe podróże pokazane zostaną pełnometrażowe animacje i filmy fabularne, które
pochodzą z najróżniejszych stron świata. Zostały one dobrane pod kątem poruszanej tematyki, a nie krajów produkcji. Porządek wyznacza tu zatem temat filmu. Podczas multimedialnych
prelekcji najmłodsi widzowie będą mogli zdobyć wiele ciekawych informacji z dziedziny geografii, historii i kultury wybranych krajów. Poznają ich największe zabytki, najciekawsze zwyczaje ich mieszkańców, najważniejsze wydarzenia z przeszłości. Każdy z nich będzie wskazany na mapie i przedstawiony przy pomocy zdjęć oraz omówień.
Po seansie
Po wyjściu z sali kinowej widzowie będą mogli wziąć udział w zabawach i konkursach plastycznych dających możliwość wypowiedzenia się na tematy związane z obejrzanymi filmami i odnieść się
do wybranych informacji zdobytych podczas prelekcji. Nauczyciele dostaną materiały dydaktyczne, które posłużą do poprowadzenia lekcji powiązanej z obejrzanym z uczniami filmem.
Przykładowe zagadnienia z prelekcji przed filmem Magiczna wyprawa
Temat: Australia
1. Gdzie leży Australia? Kto ją odkrył i kiedy? Krótka prezentacja podstawowych informacji.
2. Jak wyglądają rdzenni mieszkańcy Australii i jakie mają zwyczaje?
3. Jakie zwierzęta i rośliny tam występują? Co to jest rafa koralowa? Dlaczego króliki zagroziły Australijczykom?
4. Największe miasta i ich zabytki.
5. Informacje o filmie.
Przykładowe slajdy z prelekcji
TYTUŁ FILMU
TEMAT ZAJĘĆ
PAŹDZIERNIK
1
Rogate ranczo
reż. W. Finn, J. Sanford
USA 2004, 76’
Stany Zjednoczone
Zwierzęta z rancza, któremu grozi licytacja, postanawiają oddać długi właścicieli i uchronić farmę przed sprzedażą.
2
Karlsson z dachu
reż. V. Idsøe
Szwecja, Norwegia 2002, 77’
Szwecja
Na dachu pewnego domu mieszka Karlsson. Zaprzyjaźnia
się z chłopcem, który jest jego sąsiadem. Razem przeżywają
wiele niesamowitych przygód.
3
Dziadek do orzechów
reż. M. G. Johnson, T. Ilyina
USA, Niemcy, Rosja 2004, 82’
Rosja
Rozpieszczony książę, który nikogo nie szanuje, zostaje zamieniony w dziadka do orzechów. Może mu pomóc jedynie
Klara, która zdejmie z niego czar.
4
Przygody lisa urwisa
reż. T. Schiel, J. Wizmur
Francja, Luksemburg 2004, 95’
Francja
Historia lisa Rennarta, który walczy z niesprawiedliwością
społeczną i na każdym kroku udowadnia, że inteligencja jest
ważniejsza od siły fizycznej.
5
Mój sąsiad, Totoro
reż. H. Miyazaki
Japonia, USA 1988, 85’
Japonia
Dwie dziewczynki przeprowadzają się wraz z ojcem na wieś,
by być bliżej chorej mamy. Wkrótce odkrywają, że w lesie
otaczającym dom mieszka wiele niezwykłych stworzeń.
6
Magiczna wyprawa
reż. K. Zwicky
Australia 2000, 86’
Australia
Miś koala, Bunjip, rusza na wyprawę w poszukiwaniu swoich rodziców. Spotyka na swojej drodze Rozbitka i Pingwina,
z którymi się zaprzyjaźnia.
7
Księżniczka słońca
reż. P. Leclerc
Francja 2007, 74’
Egipt
Mała Akesha, córka faraona, wyrusza w daleką i niebezpieczną podróż w poszukiwaniu swojej matki, Nefretete.
8
Irlandia
Sekret z Kells
Dwunastoletni Brendon jest wychowywany przez wujka.
reż. T. Moor
Pewnego dnia poznaje brata Aidena, który opowiada mu
Francja, Belgia, Irlandia 2009, 75’
o prastarym celtyckim rękopisie.
9
Finlandia
Lato Muminków
W Dolinie Muminków panuje leniwa wakacyjna atmosfera.
reż. M. Lindberg
Wybuch wulkanu przerywa sielankę i zmusza Muminki do
Finlandia, Austria, Polska 2008, 78’
odbycia dalekiej podróży.
CZERWIEC
MAJ
KWIECIEŃ
MARZEC
LUTY
STYCZEŃ
GRUDZIEŃ
LISTOPAD
SPOTKANIE
5
szkoła podstawowa klasy 1-3
FILMOWE PRZYGODY
Zapraszamy do przepełnionego magią i fantastyką
świata kina. Każde spotkanie będzie przygodą przeżywaną wspólnie z filmowymi bohaterami.
6
O cyklu
Filmowe przygody to zestaw dziewięciu pełnometrażowych animacji i filmów fabularnych.
Dobraliśmy je tak, by każdy z nich móc omówić pod kątem innego zagadnienia. Z pomocą kinowych bohaterów, na których co krok czeka nowa przygoda, chcemy przybliżać uczucia, postawy i sytuacje, z którymi mogą się zetknąć również nasi najmłodsi widzowie. Wybrane przez nas
produkcje dla dzieci bawią, ale przede wszystkim uczą. Przenosząc się do filmowego świata i utożsamiając się z bohaterami, można nie tylko przeżyć niesamowite przygody, lecz przede
wszystkim nauczyć się pokonywać różne trudności. Filmy poprzedzą prelekcje aktorskie, których zadaniem będzie przybliżenie zagadnień związanych z każdym tytułem.
Po seansie
Po wyjściu z sali kinowej widzowie będą mogli wziąć udział w zabawach i konkursach plastycznych dających możliwość wypowiedzenia się na tematy związane z obejrzanymi filmami i skomentować postawy oglądanych na ekranie bohaterów. Nauczyciele dostaną materiały dydaktyczne, które posłużą do poprowadzenia lekcji powiązanej z obejrzanym z uczniami filmem.
Przykładowe zagadnienia z prelekcji przed filmem Happy feet – tupot małych stóp
Temat: Tolerancja
1. Czym się od siebie różnimy? Jakie cechy zewnętrzne i wewnętrzne różnią ludzi?
2. Czy to źle, że się od siebie różnimy? Jak wyglądałby świat, gdybyśmy wszyscy byli tacy sami?
3. Jacy bohaterowie książek lub bajek byli nielubiani ze względu na swoją odmienność?
4. Czy można przyjaźnić się z kimś zupełnie innym niż my?
5. Wprowadzenie pojęcia tolerancja i jego wyjaśnienie.
Przykładowe slajdy z prelekcji
TYTUŁ FILMU
TEMAT ZAJĘĆ
PAŹDZIERNIK
1
Happy feet
reż. G. Miller
Australia, USA 2006, 97’
Tolerancja
Pingwin Mambo czuje się wyobcowany, ponieważ różni się od
swoich kolegów. Dlaczego należy akceptować odmienność?
2
Mój brat niedźwiedź
reż. A. Blaise, R. Walker
USA 2003, 85’
Świat zwierząt
Młody Indianin w obronie swojego brata zabija niedźwiedzia. Za
sprawą duchów sam przemienia się w zwierzę. Co łączy ludzi
i zwierzęta?
3
Artur i Minimki
reż. L. Besson
Francja 2006, 102’
Odwaga
Dziesięcioletni chłopiec samotnie musi bronić domu swojej babci
przed zachłannym przedsiębiorcą. Czy warto być odważnym i co
to tak naprawdę znaczy?
4
Zebra z klasą
reż. F. Du Chau
USA 2005, 94’
Marzenia
Zebra cyrkowa za wszelką cenę chce wziąć udział w prestiżowych wyścigach konnych. Dlaczego warto marzyć?
5
Magiczna karuzela
reż. D. Borthwick,
J. Duval, F. Passingham
W. Brytania, Francja 2005, 85’
Władza
Zły czarownik Zibad chce zamrozić słońce i zapanować nad całym światem. Grupa przyjaciół próbuje mu to uniemożliwić. Jakie
zagrożenia może nieść ze sobą władza?
6
Proszę słonia
reż. W. Giersz
Polska 1978, 63’
Przyjaźń
Opowieść o przyjaźni chłopca z porcelanowym słoniem, który
pewnego dnia staje się prawdziwy. Dlaczego potrzebujemy przyjaciół?
7
Tajemnica kwiatu paproci Przygoda
reż. T. Wilkosz
Cztery lalki zostają porwane z przedszkola i porzucone w lesie,
Polska 2004, 70’
gdzie spotyka je szereg przygód. Jak unikać niebezpieczeństw?
MAJ
8
Po rozum do mrówek
reż. J. A. Davis
USA 2006, 88’
Ekologia
Mały chłopiec niszczy mrowisko i za karę zostaje zmniejszony do
rozmiaru mrówki. Jak żyć w zgodzie z naturą?
CZERWIEC
9
Tryumf pana Kleksa
reż. K. Gradowski
Polska 2001, 78’
Talent
Rysownik Tomek tworzy nowy komiks o Panu Kleksie, który zaczyna żyć własnym życiem i wciąga do swojego świata wszystkich
bohaterów. Dlaczego warto rozwijać umiejętności?
KWIECIEŃ
MARZEC
LUTY
STYCZEŃ
GRUDZIEŃ
LISTOPAD
SPOTKANIE
7
szkoła podstawowa klasy 4-6
NA PLANIE FILMOWYM
Jak powstaje film i ile osób jest w to zaangażowanych? Jak wygląda praca reżysera? Ile
stron ma filmowy scenariusz i czym tak naprawdę zajmuje się montażysta? To tylko
przykładowe pytania, na które odpowiedzi
poszukamy na spotkaniach w tym cyklu.
8
O cyklu
Dzięki spotkaniom w cyklu Na planie filmowym nasi widzowie dowiedzą się wiele o tym, jakie są
poszczególne etapy powstawania filmu. Cykl będzie wędrówką od scenariusza po montaż. Każde zajęcia poświęcone zostaną wybranemu zagadnieniu. Wiadomości zawarte w prelekcji aktorskiej w zrozumiały dla młodych widzów i jednocześnie ciekawy sposób przybliżą zadania reżysera, operatora czy aktora. Omawiany temat za każdym razem nawiązywać będzie do
wyświetlanego filmu, tak by mógł on zilustrować i dopełnić wiadomości, o których była mowa
w prelekcji. Nawet podstawowe informacje dotyczące powstawania filmu mogą wpłynąć na zupełnie inny jego odbiór.
Naszym zdaniem, widzowie już od najmłodszych lat powinni mieć świadomość bogactwa środków wykorzystywanych przez kino. Przygotuje ich to do samodzielnej oceny i analizy poszczególnych tytułów, co jest niezwykle istotne dzisiaj, kiedy filmy proponowane najmłodszym widzom przyciągają często jedynie efektami specjalnymi i zaawansowaną promocją. Możliwość nawiązania do filmów podczas zajęć szkolnych dadzą opracowane na potrzeby naszego programu materiały dydaktyczne zawierające dodatkowe informacje o tytułach i twórcach,
a przede wszystkim scenariusze lekcji filmowych.
Przykładowe zagadnienia z prelekcji przed filmem Święty Mikołaj. Sekretna historia
Temat: Scenografia i kostium
1. Uczniowie oglądają zdjęcia z różnych filmów i na podstawie wyglądu bohaterów, ich kostiumów i tła wnioskują, kiedy i gdzie dzieje się akcja.
2. O czym informują widza elementy scenografii i kostiumu? Czy tylko o czasie i miejscu akcji?
3. Kim są scenograf i kostiumograf? Czym różni się ich praca?
4. Omówienie roli kostiumu i scenografii w odbiorze filmu – jaki mają wpływ na odczucia widza?
5. Informacje o filmie.
Przykładowe slajdy z prelekcji
TYTUŁ FILMU
TEMAT ZAJĘĆ
PAŹDZIERNIK
1
Początki kina: zestaw
filmów niemych
łączny czas: 70’
Narodziny kina – odrobina historii
Na początku film traktowano jako nowinkę techniczną. Nikt nie
sądził, że po stu latach będzie tak popularny. Jak wyglądały pierwsze projekcje? O czym opowiadał pierwszy film na świecie?
2
Magiczne drzewo: Kredka,
Berło, Drewniany pies
reż. A. Maleszka
Polska 2003-2005
łączny czas: 80’
Reżyser – nadzór planu zdjęciowego
Jakie zadania ma przed sobą reżyser zaczynający pracę nad filmem? Dlaczego jest najważniejszy w ekipie filmowej? Jak wygląda jego dzień na planie zdjęciowym?
3
Nowe legendy miejskie:
zestaw filmów
krótkometrażowych
Polska 2007-2008
łączny czas: 45’
Scenariusz – podstawa filmu
Najpierw powstaje pomysł na film, potem jego szczegółowy
opis, który zawiera dialogi i informacje o bohaterach oraz miejscu i czasie akcji. Jak wygląda prawdziwy scenariusz filmowy?
4
Lassie
reż. Ch. Sturridge
USA, Irlandia 2005, 100’
Operator – po drugiej stronie kamery
Odpowiedni dobór technik, sprzętu, planów i światła to zadania
dla każdego operatora filmowego. Dzięki niemu film ma swój
niepowtarzalny klimat. Na czym polega sztuka robienia zdjęć?
5
Emil i detektywi
reż. F. Buch
Niemcy 2001, 111’
Montaż – wycinanie i sklejanie zdjęć
Kiedy wszystkie sceny są już nakręcone, trzeba je wyciąć i skleić w takiej kolejności, aby powstała opisana w scenariuszu historia. Na czym polegają tajniki montażu?
6
Brzdąc
reż. Ch. Chaplin
USA 1921, 45’
Muzyka – budowanie nastroju
Muzyka ilustruje sceny filmowe. Może pogłębiać grozę lub komediowy nastrój. W jaki sposób połączyć dźwięk i obraz tak, by
stanowiły całość?
7
Święty Mikołaj. Sekretna
historia
reż. J. Wuolijoki
Finlandia 2008, 80’
Scenografia i kostium – znaki czasu
Odpowiednio dobrane szczegóły dodają filmowi wiarygodności. Skąd wiemy, w jakich czasach i w jakim miejscu toczy się akcja? Jakie informacje może przekazać widzom tło filmu?
8
Mój przyjaciel lis
reż. L. Jacquet
Francja 2007, 92’
Aktor – trudna sztuka udawania
Aktor musi umieć odegrać przed kamerą emocje nawet wtedy, kiedy ma zupełnie inny nastrój niż grany przez niego bohater. W jaki sposób aktor przygotowuje się do roli?
9
Piotruś i wilk
reż. S. Templeton
Polska, W. Brytania 2006
+zestaw animacji
łączny czas: 45’
Jak powstaje film animowany
Animacje powstawały na długo przed upowszechnieniem się
komputerów. Jakie są podstawowe techniki robienia filmów
animowanych?
CZERWIEC
MAJ
KWIECIEŃ
MARZEC
LUTY
STYCZEŃ
GRUDZIEŃ
LISTOPAD
SPOTKANIE
9
MŁODZI W OBIEKTYWIE
szkoła podstawowa klasy 4-6
10
Dzieci niezwykle łatwo
utożsamiają się z bohaterami filmu i przenoszą do przedstawionego w nim świata. Każda
z przygód obejrzanych na
ekranie zagwarantuje im
nie tylko świetną zabawę, lecz także naukę.
O cyklu
Bohaterowie filmów prezentowanych w tym cyklu to rówieśnicy naszych widzów. Dzięki temu zagadnienia omawiane przy okazji każdego z filmów będą o wiele bardziej zrozumiałe dla odwiedzających nasze kino uczniów. Film jest świetnym narzędziem do tego, by poprzez zabawę uwrażliwiać i poszerzać wiedzę. Jest to możliwe szczególnie wtedy, gdy tytuły proponowane dzieciom
są wyjątkowe nie tylko ze względu na zastosowane w nich najnowsze efekty specjalne czy wielkość
budżetu kampanii reklamowej, lecz przede wszystkim – na walory artystyczne i zawartość merytoryczną. Tytuły, które proponujemy, łączą w sobie atrakcyjną i interesującą dla młodych widzów formę
z niebanalną i wiele mogącą nauczyć treścią.
Każde z zagadnień omawiane przed seansem w prelekcji aktorskiej może być dodatkowo pogłębione na zajęciach szkolnych. Posłużą do tego opracowane specjalnie na potrzeby naszego programu materiały dydaktyczne zawierające informacje o twórcach i scenariusze lekcji.
Przykładowe zagadnienia z prelekcji przed zestawem filmów List oraz Magiczne
drzewo – Berło
Temat: Przyjaźń
1. Co znaczy słowo przyjaźń?
2. Jakie cechy powinien mieć prawdziwy przyjaciel? Na czym polega prawdziwa przyjaźń? Czy wystarczą
wspólne zainteresowania czy też potrzeba czegoś więcej?
3. Jakie trudności, problemy pojawiają się w tego typu relacjach?
4. K
tóre filmy lub książki opowiadają o przyjaźni?
5. Informacje o filmach – dwie historie o przyjaźni, które poruszają dwa ważne tematy: poświęcenie i zaufanie.
Przykładowe slajdy z prelekcji
TYTUŁ FILMU
TEMAT ZAJĘĆ
PAŹDZIERNIK
1
Latająca klasa
reż. T. Wigand
Niemcy 2003, 110’
Konkurencja
Uczniowie męskiej szkoły muzycznej zakładają paczkę, o której honor muszą walczyć z ulicznymi chuliganami. Jak udowodnić swoją wartość?
2
Daleko od domu
Dzieciaki z podwórka
Mała dziewczynka i jej dziadek to uchodźcy z Afryki. Po śmierci
reż. Y. Gustafsson, C. Edfeldt staruszka Amina zostaje bez opieki. Zajmuje się nią chłopak z sąSzwecja 2006, 96’
siedztwa, który jest muzykiem rockowym. Czy dziewczynka znajdzie nową rodzinę?
3
Brak zasięgu
reż. A. Kristinsson
Islandia 2007, 83’
Nowoczesność
Chłopiec uzależniony od internetu i telefonu musi wyjechać z miasta na wieś, którą burza niespodziewanie odcina od prądu. Czy
zdobycze techniki są niezbędne do życia?
4
Most do Terabithii
reż. G. Csupo
USA 2007, 95’
Wyobraźnia
Dwoje szkolnych przyjaciół odkrywa w pobliskim lesie tajemniczą
krainę, w której spotykają wielu dziwnych mieszkańców. Jak wyobraźnia zmienia życie ludzi?
5
1. List
reż. D. Hasanović
Bośnia i Hercegowina,
Polska 2001, 49’
2. Magiczne drzewo:
Berło
reż. A. Maleszka
Polska 2005, 25’
Przyjaźń
1. Mały chłopiec wyrusza w podróż swojego życia, by wysłać list
do ONZ z prośbą o nowe kule dla swojego niepełnosprawnego
przyjaciela. Co oznacza przyjaźń?
2. Adam dostaje w nagrodę za dobre wyniki w nauce stypendium
oraz drewniane berło, które okazuje się magicznym przedmiotem
spełniającym wszystkie zachcianki. Czy jego przyjaźń z rówieśnikami przetrwa?
6
Wytrwałość
Akeelah i jej nauczyciel
Kilkunastoletnia dziewczynka przygotowuje się do krajowego konreż. D. Atchison
kursu w literowaniu trudnych słów. W chwilach słabości zawsze poUSA 2006, 112’
maga jej stary nauczyciel. Dlaczego warto być wytrwałym?
7
Cześć, jestem Esther
reż. C. Randall
Australia 2008, 103’
Podziały społeczne
Uczennica prestiżowej szkoły dla dziewcząt poznaje koleżankę ze
zwykłej szkoły. Postanawiają na jakiś czas zamienić się rolami. Jak
przeciwstawiać się stereotypom?
8
Milionerzy
reż. D. Boyle
W. Brytania, 2004, 98’
Różnice poglądów
Dwaj bracia znajdują torbę pełną pieniędzy. Jeden chce je zainwestować, drugi – rozdać biednym. Jak rozmawiać, by przekonać do
swojej racji innych?
9
Sto minut wakacji
reż. A. Maleszka
Polska, Niemcy 1998, 89’
Rodzice i dzieci
Zapracowani rodzice próbują zorganizować wakacje dla swoich dzieci, którym na codzień nie poświęcają zbyt wiele czasu i uwagi. Okazuje się, że zobowiązania zawodowe mogą im w tym przeszkodzić. Jaką
rolę w życiu dorastających dzieci odgrywają rodzice?
11
CZERWIEC
MAJ
KWIECIEŃ
MARZEC
LUTY
STYCZEŃ
GRUDZIEŃ
LISTOPAD
SPOTKANIE
MŁODZI W OBIEKTYWIE
gimnazjum
12
Świat młodych ludzi
widziany oczami bohaterów filmowych
– czyli o tym, jak kino
pomaga nam zrozumieć siebie samych.
O cyklu
Chyba nic tak nie rozwija naszej osobowości, jak spojrzenie z nowej perspektywy na tematy i zjawiska, które dotyczą naszego życia. W prelekcjach poprzedzających filmy zawarte w tym cyklu odchodzimy od filmoznawczego punktu widzenia i przenosimy środek ciężkości na spojrzenie problemowe, ogólnokulturowe. Wybraliśmy filmy, których bohaterami są rówieśnicy naszych gimnazjalnych widzów, przedstawiające tematy, które w mniejszym lub większym stopniu dotyczą każdego człowieka w tym wieku. Wybrane zagadnienia będziemy przedstawiać z różnych punktów widzenia – mamy nadzieję, że w ten sposób zachęcimy naszą widownię do dyskusji po seansach.
Poziom trudności
Młodzi w obiektywie to cykl dość prostych filmów, które poruszają poważne tematy. Innymi słowy, składa się
z filmów, które uczniom „dobrze się ogląda”, natomiast problematyka w nich zawarta dla pełnego zrozumienia
wymaga od widza pewnej dojrzałości oraz, być może, pomocy nauczyciela.
Przykładowe zagadnienia z prelekcji przed filmem Twardziel
Temat: Przyjaźń i akceptacja
1. Wprowadzenie w przestrzeń filmu – podział Berlina na miasto bogatych (Zehlendorf) i biednych
(Kreuzberg) i osadzenie w niej głównego bohatera.
2. Próby odnalezienia się bohatera w nowym i nieprzyjaznym środowisku (bohater w sytuacji zagrożenia usiłuje znaleźć silniejszych przyjaciół, zmienia się jego moralność, zaczyna łamać prawo).
3. Przemiana wewnętrzna bohatera i jej zewnętrzne oznaki.
4. Świat dorosłych reprezentowany przez matkę, ludzi z mafii i policjanta (krótka charakterystyka
bohaterów i sproblematyzowanie relacji między nimi a głównym bohaterem).
Przykładowe slajdy z prelekcji
TYTUŁ FILMU
TEMAT ZAJĘĆ
PAŹDZIERNIK
1
Podkręć jak Beckham
reż. G. Chadha
W. Brytania 2002, 107’
Różnice kulturowe
Porywająca komedia o młodej dziewczynie, która chce grać
w piłkę. Jednak w kulturze, w której wychowują Jess jej rodzice, dla młodych dziewcząt przeznaczone są nieco bardziej konwencjonalne role społeczne…
2
4. piętro
reż. A. Mercero
Hiszpania 2003, 101’
Radość i cierpienie
Dynamiczna i pełna energii opowieść o młodych pacjentach oddziału onkologicznego, którzy mimo choroby nie tracą optymizmu i chęci do zabawy. Gdzie szukać radości życia?
3
China Blue
reż. Micha X. Peled
USA 2005, 87’
Łamanie praw człowieka
Dokument o kilku chińskich nastolatkach, które zaczynają pracę w fabryce. Wstrząsające zestawienie młodzieńczych ideałów z brutalną
rzeczywistością. Jaki związek ma to z naszym życiem w Europie?
4
Rytm to jest to!
reż. T. Grube, E. S. Lansch
Niemcy 2004, 100’
Pokonywanie własnych słabości
Niezwykły dokument o młodych ludziach z przedmieść Berlina, którzy przygotowują się do inscenizacji Święta wiosny. Czy
taniec i muzyka pomagają wyzbyć się wzajemnych uprzedzeń
i poznać samych siebie?
5
Tradycja i nowoczesność
Jeździec wielorybów
Filmowa podróż do krainy maoryskiej kultury. Tradycja widziana
reż. N. Caro
oczami nowozelandzkiej nastolatki. Jakie są następstwa zetknięcia
Niemcy, N. Zelandia 2002, 105’
odwiecznego porządku społecznego ze współczesnością?
6
Więzy rodzinne
Polowanie na króliki
Trzy aborygeńskie dziewczynki uciekają z rządowego ośrodka dla
reż. P. Noyce
dzieci odebranych ich nautralnym rodzicom i przemierzają pieszo
Australia, W. Brytania 2002, 94’ setki kilometrów, by wrócić do domu. Czy nasze zachodnie wartości są uniwersalne? Czy istnieją różne definicje dobra?
7
Przeznaczone
do burdelu
reż. Z. Briski, R. Kauffman
Indie, USA 2004, 85’
Szansa na lepsze życie
Piękny dokument o ubogich dzieciach urodzonych w Kalkucie
i ich pierwszym zetknięciu ze sztuką fotografii. Czy mają realną szansę na zmianę swojego losu? Jak bardzo miejsce urodzenia determinuje nasze życie?
8
Twardziel
reż. D. Buck
Niemcy 2006, 99’
Przyjaźń i akceptacja
Historia chłopca, który musi odnaleźć się w nowym, nieprzyjaznym środowisku. Dlaczego szukamy akceptacji u rówieśników?
Jak daleko można się posunąć, by zyskać uznanie w grupie?
9
Mean Creek
reż. J. A. Estes
USA 2004, 87’
Przemoc wśród rówieśników
Nastolatek zwierza się bratu, że jest dręczony przez szkolnego kolegę. Wspólnie obmyślają zemstę, jednak perfekcyjnie przygotowany plan wymyka się spod kontroli. Czy zemsta może być dobrym
wyjściem z trudnej sytuacji?
13
CZERWIEC
MAJ
KWIECIEŃ
MARZEC
LUTY
STYCZEŃ
GRUDZIEŃ
LISTOPAD
SPOTKANIE
Problem przemocy wśród młodzieży, problem bra­ku realnej tolerancji dla od­mienności
czy najtrudniejsze zagadnienia związane z dojrzewaniem
to przedmiot rozważań coraz
większej liczby artystów. Wiele filmów traktuje te problemy
w sposób bezpo­średni i bezpretensjonalny.
gimnazjum
TRUDNE TEMATY
O cyklu
14
Coraz większe osamotnienie młodych ludzi, brak realnego kontaktu z rodzicami i zrozumienia
w grupie rówieśniczej, konsekwencje wielości kultur we współczesnej Europie czy podatność
młodzieży na ruchy faszyzujące – to niektóre z tematów poruszanych w filmach z tego cyklu.
Do rozmowy o tematach poważnych, często drażliwych i nieuświadamianych potrzebne jest
duże zaangażowanie emocjonalne rozmówców. Film jest idealnym środkiem do zainicjowania
takiej rozmowy, sprowokowania uczniów do dyskusji o ich problemach. Dzisiejsze kino natychmiast
reaguje na przemiany i zjawiska pojawiające się w społeczeństwie XXI wieku oraz stanowi bardzo
bogaty materiał do analizy.
Poziom trudności
Cykl dla uczniów otwartych na dyskusję. Kilka filmów jest stosunkowo trudnych zarówno ze względu na formę, jak i na treść.
Przykładowe zagadnienia z prelekcji przed filmem Juno
Temat: Nastoletnia miłość
1. Juno w kontekście innych filmów dla młodzieży (język, podejście twórców do widza, opinie aktorów).
2. Sylwetki bohaterów – kontrast między dorosłymi i dziećmi.
3. Ciąża nieletnich w ujęciu socjologiczno-psychologicznym (życiowe konsekwencje ciąży w młodym
wieku, odbiór społeczny młodych rodziców w szkole, w domu, wśród rówieśników).
4. Kwestia wolności i odpowiedzialności za swoje zachowanie a prawo do niedojrzałości.
Przykładowe slajdy z prelekcji
TYTUŁ FILMU
TEMAT ZAJĘĆ
PAŹDZIERNIK
1
Fighter – kochaj i walcz
reż. N. Arthy
Dania 2007, 100’
Europa wielokulturowa
Poruszający film o młodej dziewczynie, która chce trenować
kung-fu. W kulturze, w której została wychowana, nie ma jednak miejsca dla kobiety ćwiczącej sztuki walki. Aicha stacza
prawdziwy pojedynek, próbując połączyć szacunek dla swojej
kultury z realizacją własnych marzeń.
2
Persepolis
reż. V. Paronnaud, M. Satrapi
Francja, USA 2007, 95’
Obcy wśród nas
Niezwykła historia dzieciństwa irańskiej emigrantki. Film bardzo sugestywnie pokazuje przyczyny wyjazdu z ojczyzny oraz
trudności, jakie napotkała w Europie. Podobna historia może
dotyczyć wielu osób mieszkających dziś w Polsce.
3
Dróżnik
reż. T. McCarthy
USA 2003, 88’
Akceptacja
Wzruszający i zarazem optymistyczny film o karle, który przeprowadza się do prowincjonalnego miasteczka. Jego mieszkańcy powoli przełamują uprzedzenia i nawiązują z nim przyjazne
relacje.
4
Latawce
reż. B. Dzianowicz,
Polska 2008, 52’
Krajobraz po wojnie
Film jest obrazem współczesnego Kabulu widzianego oczami afgańskich nastolatków, którzy dostali zadanie sfilmowania swojego miasta. Jest to także opowieść o rodzącej się pasji, o trudzie stawiania pytań i odwadze słuchania odpowiedzi.
5
Juno
reż. J. Retman
USA 2007, 96’
Nastoletnia miłość
Czternastolatka zachodzi w ciążę z kolegą ze szkoły. Postanawia znaleźć dla swojego dziecka rodzinę zastępczą. Okazuje
się, że to wcale nie będzie dla nich proste.
6
Fala
reż. D. Gansel
Niemcy 2008, 107’
Neofaszyzm
Oparta na faktach historia szkolnego eksperymentu. Niewinne
ćwiczenie zamienia się w trudny do opanowania ruch uczniowski oparty na silnym przywództwie nauczyciela. Niezwykłe studium rodzenia się wszelkich odmian faszyzmu.
7
12 lat i koniec
reż. M. Cuesta
USA 2005, 94’
Samotność i brak zrozumienia
Przejmujący obraz samotności nastolatków oraz braku komunikacji z rodzicami. Czwórka młodych bohaterów całkowicie różniących się od siebie charakterem tworzy grupę najlepszych przyjaciół. Nagle zmuszeni są szybko dojrzeć do dorosłych problemów.
8
Paranoid park
reż. G. Van Sant
Francja, USA 2007, 90’
Izolacja
Alex ma kilkanaście lat i jest wielkim fanem deskorolek. Jego
rodzice się rozwodzą, dziewczyna myśli tylko o seksie, on zaś
boryka się z typowymi problemami nastolatków. Wydaje mu
się, że rzeczywistość nie może być bardziej skomplikowana.
Pewnego dnia przypadek powoduje, że jego życie zmienia się
diametralnie…
9
Szkoła życia
Pan Ibrahim i kwiaty Koranu Momo jest porzuconym przez rodziców dzieckiem i drobreż. F. Dupeyron
nym złodziejaszkiem. Film opowiada o jego niezwykłej relaFrancja 2003, 94’
cji ze starym muzułmaninem. Przyjaciele orientują się, jak wiele mogą się nawzajem od siebie nauczyć.
15
CZERWIEC
MAJ
KWIECIEŃ
MARZEC
LUTY
STYCZEŃ
GRUDZIEŃ
LISTOPAD
SPOTKANIE
szkoła średnia
KINO WSPÓŁCZESNE
Najlepsze filmy ostatnich lat
to te, które powstały przy
użyciu minimalnych nakładów finansowych i maksymalnych środków wyrazu.
Ich mocną stroną nie jest
nachalna promocja, lecz ciekawe i niepowtarzalne ujęcie tematu i nowatorska realizacja.
16
O cyklu
Cykl Kino współczesne to zestaw filmów, których walory estetyczne i artystyczne są ogromne, a popularność – ograniczona skromnym budżetem produkcyjnym – niestety dosyć mała. W jego skład
wchodzą nie tylko interesujące fabuły, lecz także dokumenty zaangażowane społecznie i animacje, które gościły na ekranach najlepszych kin w Polsce. Dzięki nim młody widz może zapoznać się
z ambitnym kinem niszowym i zyskać wiedzę o alternatywie dla wielkich superprodukcji,
która będzie pomocna w kształceniu świadomej i krytycznej postawy wobec propozycji współczesnego kina. Filmy z tego cyklu pozwalają przyjąć różnorodne perspektywy patrzenia na obecną rzeczywistość, podejmują tematy zarówno naszej własnej, jak i obcej nam kultury.
Poziom trudności
Cykl ten, dzięki swojej przystępności, adresowany jest do wszystkich uczniów szkół średnich. Ma on uświadomić im, że nie muszą bezkrytycznie godzić się na oglądanie tych filmów, które są
w ofercie największych multipleksów, lecz mogą, przeszukując kinowy repertuar, dokonywać
wyborów i w ten sposób kształtować własny gust.
Przykładowe zagadnienia z prelekcji przed filmem Persepolis
Temat: Dojrzewanie w kraju islamskim
1. Tło historyczne (rewolucja islamska w Iranie, obalenie szacha, wprowadzenie prawa koranicznego)
i osadzenie w nim bohaterki i autorki filmu.
2.Wchodzenie młodych ludzi w dorosłość w krajach arabskich (zakaz słuchania muzyki, tańczenia, oglądania TV, brak Internetu, nakaz noszenia chust przez kobiety).
3. Zagubienie młodej bohaterki – rozerwanie między ojczyzną a Europą.
4. Czy różnice kulturowe faktycznie dzielą ludzi?
Przykładowe slajdy z prelekcji
TYTUŁ FILMU
TEMAT ZAJĘĆ
PAŹDZIERNIK
1
Happy-Go-Lucky, czyli co nas
uszczęśliwia
reż. M. Leigh
W. Brytania 2008, 118’
Co nas uszczęśliwia?
Obraz współczesnego Londynu w słodko-gorzkiej
komedii, której główną bohaterką jest Poppy mająca
problemy ze – zdawałoby się – zwyczajnymi sytuacjami i przeciętnymi ludźmi spotykanymi na swojej drodze. Jak walczyć o codzienny uśmiech?
2
Persepolis
reż. V. Paronnaud, M. Satrapi
Francja, USA 2007, 95’
Dojrzewanie w kraju islamskim
Animacja opowiadająca historię irańskiej nastolatki,
która dorasta w czasach rewolucji islamskiej. Czy różnice kulturowe faktycznie dzielą ludzi?
3
Klasa
reż. L. Cantet
Francja 2008, 128’
Moja wolność a twoja wolność
Główny bohater, nauczyciel, próbuje wyegzekwować podstawowe zasady współpracy w kulturowym
i emocjonalnym tyglu, jaki stanowi uczniowska społeczność. Gdzie leżą granice wolności?
4
Vasermil
reż. M. Salmona
Izrael 2007, 93’
Rzeczywistość pełna konfliktów
Opowieść o trzech nastolatkach żyjących we współczesnym Izraelu. Swoje nadzieje na wyzwolenie od rzeczywistości, w której przyszło im żyć, wiążą z piłką nożną. Czy
uda im się uciec od codziennej brutalności i uprzedzeń?
5
Bracia Karamazow
reż. P. Zelenka
Czechy, Polska 2008, 110’
Nietypowa adaptacja
Akcja tocząca się równolegle na dwóch płaszczyznach: festiwalu teatralnego, na który przybywa grupa
praskich aktorów i wewnątrz świata przedstawionego
adaptacji Braci Karamazow. Czy pytania zawarte w powieści Dostojewskiego są dziś aktualne?
Slumdog. Milioner z ulicy
reż. D. Boyle
W. Brytania 2008, 120’
Milioner z ulicy
Jamal, 18-letni mieszkaniec bombajskich slumsów dochodzi do finału popularnego teleturnieju – od zdobycia
fortuny dzieli go krok. Nim zdąży odpowiedzieć na finałowe pytanie aresztuje go policja, która chce się dowiedzieć, skąd chłopak ma tak szeroką wiedzę. Jamal opowiada im, jak wglądało jego dotychczasowe życie.
7
Baader-Meinhof
reż. U. Edel
Czechy, Francja, Niemcy 2008, 150’
Spirala przemocy
Oparta na faktach historia twórców Frakcji Czerwonej Armii (Urlike Meinhof , Andreasa Baadera i Gudrun Ensslin),
której celem była walka z polityką Niemiec lat 70-tych. Jak
doszło do powstania jednej z najbardziej znanych organizacji terrorystycznych ubiegłego wieku?
8
Spotkania na krańcach świata
reż. W. Herzog
W. Brytania, USA 2007, 90’
Ucieczka od cywilizacji
Znudzeni codziennością wybitni naukowcy postanawiają porzucić dotychczasowe życie i zamieszkać
w surowych warunkach Antarktydy. W jakich kierunkach mogą zmierzać alternatywne drogi życia?
9
Wiatr buszujący w jęczmieniu
reż. K. Loach
Niemcy, Włochy, Hiszpania, Francja,
Irlandia, W. Brytania 2006, 127’
Po dwóch stronach barykady
Przejmujący film o tym, jak wojna o niepodległość Irlandii sprawiła, że dwóch braci musi walczyć przeciwko sobie. Jak bardzo ideologia może wpływać na postępowanie człowieka?
CZERWIEC
MAJ
KWIECIEŃ
MARZEC
LUTY
STYCZEŃ
GRUDZIEŃ
LISTOPAD
SPOTKANIE
6
17
Problem przemocy wśród młodzieży,
problem braku realnej tolerancji dla odmienności narodowościowej, religijnej,
rasowej i seksualnej czy problem wyzysku najbiedniejszych to przedmiot
rozważań coraz większej liczby artystów. Wiele filmów traktuje te problemy w sposób bezpośredni i bezpretensjonalny.
szkoła średnia
TRUDNE TEMATY
O cyklu
18
Kino współczesne coraz częściej i coraz odważniej podejmuje tematy egzystencjalne, społeczne
i cywilizacyjne. Stawia pytania o kondycję człowieka w nowoczesnym świecie, o jego relację z innymi
i jego miejsce w systemie, który sam stworzył. Wybrane tytuły cyklu Trudne tematy stanowić mają punkt
wyjścia do dyskusji o tym, z czym nastolatek spotyka się na co dzień w szkole, wśród znajomych lub co
dociera do niego ze świata mediów. Mają przedstawić mu perspektywy, których być może nie
zna, a których poznanie pozwoli mu lepiej ukształtować własną wrażliwość i wypracować u siebie mocniejszą postawę moralną. Filmy w tym cyklu obrazują przegląd najbardziej palących problemów współczesności. Odzierają istotę rzeczy ze stereotypów i tłumaczą ją na wyrazistych przykładach, pozostając
jednocześnie z daleka od epatowania okrucieństwem czy erotyką.
Poziom trudności
Cykl adresowany jest do młodych ludzi, którzy w sposób otwarty i dojrzały starają się poznawać
prawdę o otaczającej ich rzeczywistości. Ma on uwrażliwić młodego człowieka na los innych, pomóc mu zrozumieć złożoność świata i ludzkiej natury, kształtować u niego postawę poznawczą i umiejętność obrony własnych przekonań, a przede wszystkim skłonić do dyskusji.
Przykładowe zagadnienia z prelekcji przed filmem China blue
Temat: Łamanie praw człowieka
1. Co oznacza i z czym się wiąże dobra marka odzieżowa dla nas w Europie? Elitarność, przynależność do
bogatszej grupy społecznej, określony sposób życia.
2. Jaką drogę przebyły dżinsy, zanim trafiły na półki w sklepach? Prezentacja procesu wytwórczego od
etapu zbierania bawełny w krajach najuboższych, przez etap produkcji po sprzedaż.
3. Dlaczego produkcja i sprzedaż zlokalizowane są na dwóch różnych końcach świata? Produkcja w krajach rozwijających się jest dużo tańsza, ponieważ pracownicy otrzymują tam kilkadziesiąt razy mniejsze wynagrodzenie niż w Europie.
4. Co oznacza i z czym się wiąże dobra marka odzieżowa dla naszych rówieśników w Chinach? Praca po
kilkanaście godzin dziennie bez wolnych dni w tygodniu, niskie i niepewne wynagrodzenie.
5. Informacje o filmie i reżyserze.
Przykładowe slajdy z prelekcji
TYTUŁ FILMU
TEMAT ZAJĘĆ
PAŹDZIERNIK
1
Fanatyk
reż. H. Bean
USA 2001, 98’
Antysemityzm
Młody chłopak żydowskiego pochodzenia zmaga się ze swoją
tożsamością oraz rodzącym się w nim antysemityzmem. Co leży
u źródeł nienawiści rasowej i narodowościowej?
2
C.R.A.Z.Y.
reż. J. M. Vallee
Kanada 2005, 125’
Homoseksualizm
Chłopak wychowywany w tradycyjnej rodzinie pewnego dnia
mówi ojcu, że jest gejem. Próba określenia samego siebie w świecie pełnym stereotypów. Jaki jest klucz do akceptacji w rodzinie?
3
China blue
reż. M. X. Peled
USA 2005, 86’
Łamanie praw człowieka
Dokument o kilku chińskich nastolatkach, które zaczynają pracę w fabryce. Wstrząsające zestawienie młodzieńczych ideałów
z brutalną rzeczywistością. Jaki to ma związek z naszym życiem
w Europie?
4
Nasza klasa
reż. I. Raag
Estonia 2007, 99’
Przemoc
Nastolatek pada ofiarą szkolnych kolegów, którzy nie akceptują
jego sposobu bycia. Analiza ludzkiej natury, która pod wpływem
silnych emocji wymyka się spod kontroli dojrzewających ludzi.
Jak stawić czoła bezsensownej przemocy?
5
Berlin Calling
reż. H. Stöhr
Niemcy 2008, 100’
Narkotyki
Popularny DJ intensywnie pracujący nad kolejną płytą wspomaga
się narkotykami. Nałóg przejmuje kontrolę nad jego życiem. Jakie konsekwencje może mieć uzależnienie?
6
XXY
reż. L. Puenzo
Argentyna 2007, 91’
Poszukiwanie tożsamości
Alex ma 15 lat. Pytania, które sobie zadaje są o wiele trudniejsze
niż te, z którymi borykają się inne nastolatki. Jako hermafrodyta
musi zadecydować o swojej płci. Czy młody człowiek ma prawo
do wyboru własnej tożsamości?
7
Cień świętej księgi
reż. A. Halonen
Finlandia 2007, 90’
Absurd totalitaryzmu
Dokument o świętej księdze stworzonej przez autorytarnego
przywódcę Turkmenistanu, tłumaczonej przez zachodnie korporacje na wiele języków. Jak daleko mogą się posunąć firmy, aby
zapewnić nowy rynek zbytu dla swoich produktów?
8
Zmienić swój los
Miasto Boga
Historia opowiedziana z punktu widzenia chłopaka mieszkającereż. F. Meirelles
go w Cidade de Deus – jednym z najbardziej niebezpiecznych
Brazylia, Francja 2002, 130’ gett Rio de Janeiro. Jak uchronić się przed wpływem brutalnego
świata, który nas otacza?
9
Grbavica
reż. J. Zbanic
Austria, Bośnia i Hercegowina,
Chorwacja, Niemcy 2006, 90’
CZERWIEC
MAJ
KWIECIEŃ
MARZEC
LUTY
STYCZEŃ
GRUDZIEŃ
LISTOPAD
SPOTKANIE
Ofiary wojny
Sara zawsze myślała, że jej ojciec, który zginął na wojnie, był bohaterem. Pewnego dnia matka wyjawia jej straszliwą prawdę. Jak
ułożyć swój świat na nowo?
19
LEKCJE JĘZYKA POLSKIEGO W KINIE
MIĘDZY TEKSTAMI KULTURY
szkoła średnia klasa I
20
Nowość!
Cykl dostosowany do programu nauczania języka polskiego w klasie I szkoły średniej.
Przykładowe zagadnienia z prelekcji przed filmem Siódma pieczęć
Temat: Średniowiecze
1. Wyjaśnienie tytułu przez odwołanie się do fragmentu Apokalipsy św. Jana.
2. Reinterpretacja średniowiecznych motywów: memento mori i danse macabre; krucjat; wędrówki rycerza
i jego giermka; pochodów biczowników i kazań wędrownych kaznodziejów (zalecone fragmenty z Jesieni
średniowiecza Johana Huizingi).
3. Inspiracje średniowiecznym malarstwem i drzeworytem (np. Śmierć na drzewie) oraz jarmarcznym widowiskiem.
4. Obecność pytań i problemów eschatologicznych – rozterki Blocka.
5. Symbolika ewangeliczna: rodzina Mii i Jofa – Święta Rodzina; widzenie Jofa – znak wybraństwa; wspólny posiłek – poziomki (święty owoc).
6. Dwa modele sztuki: sztuka budząca strach przed śmiercią i posłuszeństwo wobec władzy (świeckiej i duchownej) – freski w kościele przedstawiające taniec Śmierci oraz sztuka budząca śmiech i radość życia, kpiąca z autorytetów, oswajająca grozę i cierpienie – przedstawienia wędrownych kuglarzy.
Przykładowe slajdy z prelekcji
1
Starożytność
Grek Zorba
Konfrontacja dionizyjskiego króla życia i analfabety – Greka
reż. M. Kakogiannis
Zorby z apollińskim racjonalistą i pisarzem – Basilem żyjącym
Grecja, USA, W. Brytania 1964, 142’ w kręgu Biblioteki. Poszukiwanie sensu i celu życia, wolności
oraz harmonii duszy i ciała. Obrazy archaicznej Grecji.
2
Dekalog I
reż. K. Kieślowski
Polska 1989, 53’
Starożytność
Współczesny moralitet, pokazujący starcie skrajnego racjonalizmu i scjentyzmu z metafizyką i wiarą. Problem zawodności Nauki jako XX-wiecznego boga.
3
Jabłka Adama
reż. A. T. Jensen
Dania 2005, 96’
Starożytność
Utrzymana w postmodernistycznej konwencji walka dobra ze
złem, upostaciowanych w osobach prowadzącego ośrodek
pastora i poddawanego resocjalizacji neonazisty. Problematyka teodycei i reinterpretacji Księgi Hioba.
4
Powrót
reż. A. Zwagincew
Rosja 2003, 105’
Starożytność
Przypowieść o rodzinie, o trudnym dojrzewaniu do ojcostwa
i synostwa oraz o inicjacji w dorosłość. Bogata symbolika biblijna i antyczna obecna na poziomie treści i formy.
5
Siódma pieczęć
reż. I. Bergman
Szwecja 1956, 96’
Średniowiecze
Wędrówka ascetycznego rycerza i jego żywiołowego giermka po
ogarniętej zarazą średniowiecznej Szwecji. Konfrontacja postaw
i różnych modeli sztuki. Pytania o sens życia w obliczu nieuchronnej Śmierci grającej w szachy i zapraszającej do tańca…
6
Tragedia Makbeta
reż. R. Polański
W. Brytania 1971, 140’
Renesans
Mroczna i ponura wizja zbrodni popełnionych przez ambitnego
i żądnego władzy wesela króla Dunkana. Adaptacja utrzymana
w estetyce horroru, bliska interpretacji wybitnego szekspirologa,
Jana Kotta, który świat Makbeta opisywał jako unurzany we krwi.
7
Barok
Tajemnica słynnego obrazu Vermeera jako punkt wyjścia do
Dziewczyna z perłą
refleksji nad istotą sztuki, jej społecznym odbiorem i ekoreż. P. Webber
nomicznym uwikłaniem. Artysta wobec mieszczańskiego
Luksemburg, W. Brytania 2003, 100’
świata wartości. Przykład udanego dialogu malarstwa ze
sztuką filmową.
8
Danton
reż. A. Wajda
Francja, Polska, RFN 1982, 136’
Oświecenie
Adaptacja sztuki Sprawa Dantona Stanisławy Przybyszewskiej. Dramat władzy (jakobin Robespierre contra trybun
ludu – Danton) i dramat rewolucji 1789, sprzeniewierzającej się wzniosłym hasłom liberte-egalite-fraternite, posyłającej na gilotynę własne dzieci.
9
Rękopis znaleziony
w Saragossie
reż. W. J. Has
Polska 1964, 178’
CZERWIEC
MAJ
KWIECIEŃ
MARZEC
LUTY
STYCZEŃ
GRUDZIEŃ
LISTOPAD
PAŹDZIERNIK
JĘZYK POLSKI
KLASA I
JĘZYK
POLSKI
KLASA
TYTUŁ FILMU
JĘZYK POLSKIKLASA
KLASA I
JĘZYK POLSKI
I
SPOTKANIE
TEMAT ZAJĘĆ
Oświecenie
Pastiszowa adaptacja oświeceniowej powiastki filozoficzno-awanturniczej polskiego libertyna, Jana Potockiego. Zachowana szkatułkowa struktura pierwowzoru oraz baśniowo-sensacyjna fabuła przemieszana z elementami gotyckimi i romansowymi składają się na dzieło zacierające granice między realnością a umownością, prawdą a fikcją.
21
ZAPISY
Umożliwiamy szkołom realizację własnych programów w naszym kinie!
Jeśli mają Państwo pomysł na autorski cykl filmowy, który będzie dopasowany do szkolnego programu nauczania,
zgodny z problematyką poruszaną na lekcjach w Państwa
szkole, prosimy o kontakt.
Pomagamy w opracowaniu programu, dostosowujemy
terminy i godziny projekcji do Państwa potrzeb, zajmujemy
się organizacją merytoryczną i techniczną.
Każdy nauczyciel, który jest opiekunem grupy uczniów biorących udział
w naszym programie, może po wypełnieniu deklaracji zostać członkiem Klubu Filmowego dla Nauczycieli.
Członkowie Klubu otrzymają imienne legitymacje, które upoważniają m.in. do zniżek lub darmowego wejścia na repertuarowe pokazy w kinie.
Chcemy zachęcić nauczycieli również do tego, aby przychodzili do kina
już tylko w charakterze widzów. Pokazy specjalne, które będziemy organizować, mają być nie tylko ciekawą propozycją spędzenia wolnego czasu, lecz także okazją do rozmów o filmie, nawiązania interesujących kontaktów i wymiany doświadczeń zawodowych.
Deklaracje będą dostępne podczas pokazów edukacyjnych w kinie.
KLUB DLA NAUCZYCIELI
POKAZY INDYWIDUALNE
Zapisy do programu przyjmowane będą do dnia 30 września 2009 roku. Po tym terminie nie gwarantujemy wolnych
miejsc na pokazach w wybranym cyklu. Formularz zgłoszeniowy wraz z regulaminem uczestnictwa dostępny jest na
stronie programu: www.edukacja.nowehoryzonty.pl w zakładce Formularze pod nazwą miasta. Należy go wypełnić
i przysłać faksem na numer podany w zgłoszeniu lub dostarczyć do naszego kina.
Zainteresowanie uczniów tematyką lokalną, spojrzenie na swoje miejsce zamieszkania z perspektywy socjologicznej i filmowej.
Realizacjaa
22
Zadaniem uczniów będzie nakręcenie pod okiem opiekuna
krótkiego filmu o tematyce związanej z miejscem zamieszkania. Może to być film o problemie społecznym, o charakterystycznej postaci bądź miejscu, ale może to również być
„impresja na temat”. Kurs podzielony będzie na kilka etapów
(od października do kwietnia) – od scenariusza, przez zdjęcia, po
montaż. Do każdego etapu uczniowie dostaną materiały pomocnicze, a następnie przesyłać będą raport z jego wykonania. Postęp prac komentować będą eksperci.
FILM NA HORYZONCIE
Cel
SZKOŁA PODSTAWOWA: klasy 1-3
CYKL
GODZINA
1
2
3
4
5
6
7
8
9
Filmowe
podróże
8.30
lub 11.30
2.10
pt
4.11
śr
3.12
czw
11.01
pon
9.02
wt
3.03
śr
9.04
pt
6.05
czw
9.06
śr
Filmowe
przygody
8.30
lub 11.30
12.10
pon
17.11
wt
17.12
czw
13.01
śr
5.02
pt
10.03
śr
16.04
pt
13.05
czw
8.06
wt
SZKOŁA PODSTAWOWA: klasy 4-6
CYKL
GODZINA
1
2
3
4
5
6
7
8
9
Na planie
filmowym
8.30
lub 11.30
7.10
śr
5.11
czw
1.12
wt
4.01
pon
3.02
śr
2.03
wt
14.04
śr
4.05
wt
7.06
pon
Młodzi
w obiektywie
8.30
lub 11.30
5.10
pon
13.11
pt
8.12
wt
14.01
czw
12.02
pt
5.03
pt
8.04
czw
10.05
pon
2.06
śr
CYKL
GODZINA
1
2
3
4
5
6
7
8
9
Młodzi
w obiektywie
8.30
lub 11.30
1.10
czw
3.11
wt
2.12
śr
8.01
pt
15.02
pon
11.03
czw
20.04
wt
14.05
pt
10.06
czw
Trudne tematy
8.30
lub 11.30
14.10
śr
6.11
pt
7.12
pon
5.01
wt
4.02
czw
8.03
pon
13.04
wt
19.05
śr
11.06
pt
GIMNAZJUM
SZKOŁA ŚREDNIA
CYKL
GODZINA
1
2
3
4
5
6
7
8
9
Kino
współczesne
8.30
lub 11.30
8.10
czw
9.11
pon
4.12
pt
15.01
pt
16.02
wt
4.03
czw
12.04
pon
7.05
pt
17.06
czw
Trudne tematy
8.30
lub 11.30
15.10
czw
20.11
pt
14.12
pon
6.01
śr
2.02
wt
12.03
pt
19.04
pon
25.05
wt
16.06
śr
Między tekstami
kultury – klasa I
8.30
lub 11.30
20.10
wt
18.11
śr
18.12
pt
12.01
wt
24.02
śr
19.03
pt
26.04
pon
27.05
czw
18.06
pt
Cena biletu dla jednej osoby na jeden pokaz: 5 PLN
Cena karnetu dla jednej osoby na wszystkie pokazy: 40 PLN (czyli ok. 4,40 PLN za bilet)
Opiekun przed pierwszym pokazem wybiera jedną formę płatności dla całej klasy. Jeśli wybierze bilety, kupuje je co miesiąc
przed pokazem dla tylu uczniów, ilu będzie obecnych. Jeżeli wybierze karnety, wykupuje je dla wszystkich uczniów w klasie przed pierwszym pokazem. Karnety nie podlegają zwrotowi (również w przypadku nieobecności ucznia na pokazie).
Uczniowie w trudnej sytuacji materialnej (2-3 osoby z klasy) otrzymują darmowe bilety. Prosimy o zaznaczenie ich liczby
w formularzu zgłoszeniowym.
Opiekunowie uczestniczą w spotkaniach nieodpłatnie.
Za użyczenie zdjęć do folderów dziękujemy firmom:
Gutek Film, Kino Świat, Monolith Films, SPI, Best Film, Against Gravity
23
Projekt Nowe Horyzonty Edukacji Filmowej realizowany jest w:
Warszawie, Poznaniu, Krakowie, Wrocławiu, Kielcach, Gdańsku, Szczecinie,
Olsztynie, Elblągu, Skierniewicach, Bolesławcu, Wągrowcu, Jeleniej Górze,
Legnicy, Zielonej Górze, Wałbrzychu oraz Krośnie
NOWE HORYZONTY
Stowarzyszenie NOWE HORYZONTY
ul. Zamenhofa 1, 00-153 Warszawa
tel.: 022 530 66 40, faks: 022 831 06 63
www.edukacja.nowehoryzonty.pl
WOJEWÓDZKI DOM KULTURY
ul. Ściegiennego 2, 25-033 Kielce
tel.: 041 365 51 00, faks: 041 361 83 81
www.wdk-kielce.pl
Koordynator:
Jarosław Skulski
tel.: 041 36 55 148
e-mail: [email protected]
Patronat:
Partner główny:
24
Rekomendacja:
Partnerzy:
Patronat medialny: