Przedszkole 9

wÊród ksià˝ek
Opowiem ci bajk´...
BEATA SZUROWSKA
M
aria Molicka, autorka popularnych
ju˝ Bajek terapeutycznych, zwraca
uwag´ na nowy, terapeutyczny
aspekt literatury dzieci´cej.
BaÊnie i bajki sà w naturalny sposób zwiàzane z dzieci´cym Êwiatem, dlatego warto
wykorzystywaç je jako Êrodek dajàcy wsparcie, s∏u˝àcy kompensacji niezaspokojonych
dzieci´cych potrzeb i redukcji l´ków.
Wspó∏czesna cywilizacja sprawia, ˝e nie
tylko doroÊli, ale równie˝ dzieci, cz´sto muszà radziç sobie w sytuacjach trudnych, przystosowywaç si´ do nie∏atwych warunków ˝ycia i wypracowywaç ró˝ne sposoby radzenia
sobie z w∏asnymi prze˝yciami. Z pewnoÊcià,
bez wsparcia osoby doros∏ej dziecko odczuwajàce l´k nie b´dzie w stanie go oswoiç. Poszukujàc ró˝nych sposobów na z∏agodzenie
swego cierpienia mo˝e znaleêç si´ w pu∏apce
patologicznych strategii (np. agresja, izolacja, bunt, objawy nerwicowe), które negatyw-
58
570
nie wp∏ynà na jego rozwój. Kontakt z cierpiàcym dzieckiem jest trudniejszy ni˝ z osobà
doros∏à, poniewa˝ najcz´Êciej nie rozumie
ono swoich uczuç i reakcji, brakuje mu s∏ów,
aby je nazwaç. W ksià˝ce Bajkoterapia1
M. Molicka charakteryzuje dzieci´ce l´ki
i ich potencjalne przyczyny oraz najcz´Êciej
wyst´pujàce zaburzenia nerwicowe. Radzi
te˝, w jaki sposób korzystajàc z bajek terapeutycznych dotrzeç do dzieci´cego Êwiata,
pomóc w rozwiàzywaniu problemów, daç
wsparcie i poczucie bezpieczeƒstwa.
Warto si´gnàç do zbioru bajek terapeutycznych M. Molickiej2, w których autorka
przedstawia ró˝ne sytuacje, wywo∏ujàce dzieci´ce l´ki, np. rozwód rodziców, adopcja,
pobyt w szpitalu. Znajdziemy tam tak˝e
opowiadania mówiàce o l´ku wywo∏anym
niew∏aÊciwym zachowaniem, samotnoÊcià,
ciemnoÊcià, a tak˝e poruszajàce sprawy
szczególnie trudne i bolesne zwiàzanie z
przemocà fizycznà, psychicznà i seksualnà.
Oprócz swej funkcji terapeutycznej bajki te
mogà te˝ s∏u˝yç przygotowaniu dzieci na
spotkanie z trudnà sytuacjà.
MyÊl´, ˝e warto, aby nauczyciele i rodzice
zapoznali si´ równie˝ z technikami psychologicznymi i sposobem tworzenia bajek terapeutycznych. WymyÊlajàc w∏asne bajki w naturalny sposób zbli˝amy si´ do dzieci´cego
Êwiata i pomagamy swym podopiecznym
zmierzyç si´ z problemem.
Maria Molicka zach´ca równie˝ do si´gania do znanych baÊni, które od wieków nie
tracà na popularnoÊci. Psychologia uzna∏a
ich trwa∏e wartoÊci w kszta∏towaniu osobowoÊci dziecka. Baʃ charakteryzuje Êwiadome mieszanie prawdy z fantazjà. W∏aÊnie
przez zatarcie granicy mi´dzy Êwiatem real-
wychowanie w przedszkolu
wÊród ksià˝ek
nym i fantastycznym dziecko styka si´ po raz
pierwszy z poetyckà wizjà Êwiata, gdzie razem z baÊniowym bohaterem (który zawsze
ostatecznie radzi sobie z trudnà sytuacjà)
prze˝ywa wspania∏e przygody, a oswajajàc
si´ z zagro˝eniem w naturalny sposób uwalnia si´ od l´ku. Nie wolno odebraç dziecku
baÊni, bo ona dzi´ki swojemu czarowi zaspokaja jego podstawowe potrzeby psychiczne
i odgrywa znaczàcà rol´ w prawid∏owym rozwoju dzieci´cej osobowoÊci.
Mam nadziej´, ˝e lektura ksià˝ek M. Molickiej pomo˝e zrozumieç rodzicom i nauczycielom, ˝e w∏aÊciwie dobrana, adekwatna do
wieku i problemów dziecka literatura pomaga poznawaç inne sposoby myÊlenia i dzia∏ania, daje wsparcie w sytuacjach trudnych,
kompensuje niezaspokojone potrzeby, relaksuje, kszta∏tuje pozytywny obraz w∏asnej osoby i daje si∏´ do radzenia sobie w otaczajàcym Êwiecie. M. Molicka, Bajkoterapia, Poznaƒ 2002, Media
Rodzina.
M. Molicka, Bajki terapeutyczne, Poznaƒ 1999,
cz´Êç 2 – 2003, Media Rodzina.
1
2
e
i
z
D cko
w Êwiecie mediów
HANNA RATYƒSKA
K
sià˝ka sk∏ada si´ z kilkunastu rozdzia∏ów opracowanych przez ró˝nych
autorów, którzy poszukujà odpowiedzi na pytania, jaki obraz dziecka wy∏ania
si´ z przekazów medialnych, a jednoczeÊnie,
co wspó∏czesna kultura proponuje
dzieciom. Prawie wszystkie przedstawione
teksty powsta∏y na podstawie badaƒ socjologicznych prowadzonych na ogó∏ w latach
2001–2003. Ich tematy sà dosyç zró˝nicowane, o czym Êwiadczà m.in. tytu∏y rozdzia∏ów:
Wizerunek dziecka w reklamie telewizyjnej,
Obraz dziecka w prasie i telewizji, Dziecko we
wspó∏czesnej kulturze Zachodu, Nowa przestrzeƒ dziecka we wspó∏czesnej kulturze.
9/2004
Nauczyciele przedszkoli obserwujàc stale
zabawy i zaj´cia dzieci wiedzà doskonale,
mo˝e lepiej ni˝ inni, jak wielki wp∏yw wywiera telewizja na ich podopiecznych. Rodzi to
wiele pytaƒ i niepokojów, na które w ksià˝ce
nie znajdziemy prostych odpowiedzi. Natomiast jej lektura pomo˝e w sposób krytyczny
odnieÊç si´ do pewnych medialnych zjawisk,
jak równie˝ zwraca uwag´ na fakty, które
mogà niepokoiç dzieci i rodziców. I tak na
przyk∏ad autorka rozdzia∏u Wizerunek medialny dziecka niepe∏nosprawnego na podstawie analizy programów telewizyjnych i artyku∏ów prasowych na ten temat zastanawia
si´, czy wizerunek takiego dziecka jest konsekwencjà potocznych poj´ç, czy ma moc
kreacyjnà. Autorka zwraca uwag´ na dwa
warianty tych przekazów: komercyjny, wÊród
571
59