Student ma wiedzę z zakresu aktów mowy i strategii używania

SYLABUS MODUŁU KSZTAŁCENIA
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
Nazwa modułu
Instytut
Kod
przedmiotu
Kierunek,
poziom i profil
kształcenia
Forma studiów
Rok studiów,
semestr
Rodzaj i liczba
godzin
dydaktycznych
wymagających
bezpośredniego
udziału
nauczyciela i
studentów
Punkty ECTS
Retoryka (przedmiot do wyboru I)
Humanistyczny
PPWSZ-FA-1-18c-s
PPWSZ-FA-1-18c-n
Pracochłonność
w godzinach
Zajęcia z bezpośrednim udziałem nauczyciela
st. stacjonarne
Suma
st. niestacjon.
Suma
Razem
Prowadzący
zajęcia
Egzaminator/
Zaliczający
Wymagania
(kompetencje)
wstępne
Założenia i cele
przedmiotu
Efekty
kształcenia
Filologia, specjalność filologia angielska, studia pierwszego stopnia, profil praktyczny
stacjonarne i niestacjonarne
rok I, semestr I
Stacjonarne:
Niestacjonarne:
30 godzin ćwiczeń audytoryjnych
20 godzin ćwiczeń audytoryjnych
2
Wykłady
15
Ćwiczenia/
seminaria
15
Konsultacje
obowiązkowe
-
Egzaminy/
Zaliczenia
2
Praca własna studenta
Projekty/
opracowania
10
32
10
10
Nauka
własna
10
Inne
-
20
-
2
22
15
15
-
30
52
dr hab. Bronisława Ligara, prof. PPWSZ
dr hab. Bronisława Ligara, prof. PPWSZ
Wiedza z zakresu składni opisowej języka polskiego, kultury języka (normy
fonetycznej, ortograficznej, gramatycznej, składniowej i leksykalnej współczesnej
polszczyzny) oraz elementów logiki (w zakresie szkoły średniej).
Student ma wiedzę z zakresu teorii i praktyki retoryki jako podstawy szeroko
rozumianej komunikacji językowej, a szczególnie jej podstawowego narzędzia, jakim
są różnego typu argumenty. Student umie rozróżniać argumenty i stosować je w
dyskursie w funkcji przekonywania innych co swoich racji, czy wręcz wywierania
nacisku na opinie innych (jak negocjacje) i potrafi skonstruować dyskurs
argumentacyjny. Rozumie znaczenie mechanizmów retorycznych dla człowieka
działającego w społeczeństwie między innymi poprzez ćwiczenie przygotowywania i
prowadzenia debaty publicznej wg zasad debaty oksfordzkiej.
Odniesienie do
Odniesienie do
Efekt (Wiedza, Umiejętności, Kompetencje
efektów
efektów
społeczne)
kierunkowych
obszarowych
WIEDZA
Student ma wiedzę z zakresu aktów mowy i
strategii używania języka zgodnie z normami
kulturowymi,
zna typy dyskursu wg Arystotelesa
zna zasady konstruowania monologu i dialogu
argumentacyjnego
K_W02
H1P_W02
K_U10
K_U16
K_U12
H1P_U10
H1P_U03
H1P_U12
UMIEJĘTNOŚCI
Student umie rozpoznawać i stosować w
praktyce różne typy argumentów, umie
skonstruować tekst spełniający wymogi
retoryczne
KOMPETENCJE SPOŁECZNE
Student ma świadomość roli retoryki w kulturze
europejskiej
Potrafi pracować w grupie (obrona i negowanie
danej tezy w zespołach)
Efekt kształcenia
WIEDZA
14
Forma i
warunki
potwierdzenia
efektu
kształcenia
UMIEJĘTNOŚCI
KOMPETENCJE SPOŁECZNE
15
Stosowane
metody
dydaktyczne
K_K05
H1P_K05
K_K02
H1P_K02
Sposób potwierdzenia (weryfikacji)
Aktywne uczestnictwo w zajęciach
świadczące o lekturze zaleconych przez
prowadzącego pozycjach, pisemna praca
zaliczeniowa
Zaliczenie przedmiotu w formie
pisemnej, dyskusje ćwiczeniowe;
dyskusje w grupach tematycznych;
wypowiedzi ustne podczas zajęć
Wypowiedzi w trakcie zajęć;
prawidłowe korzystanie ze zdobytej
wiedzy; systematyczna, celowa i
efektywna praca
ćwiczenia, dyskusja, zajęcia praktyczne
Jako wprowadzenie w komunikacyjną rolę retoryki posłuży wiedza z zakresu
pragmalingwistyki o aktach mowy jako podstawowym składniku komunikacji
językowej i interakcji słownej międzyludzkiej: omawiane są wypowiedzenia
performatywne i ich językowe wykładniki, typy aktów mowy i warunki ich
skuteczności, strategie używania języka zgodne z normami kulturowymi, zasada
kooperacji H.P. Grice`a i problem naruszania maksym konwersacyjnych oraz
zagadnienie informacji przekazywanych w wypowiedzi niejawnie.
16
Treści
merytoryczne
przedmiotu
17
Forma i
warunki
zaliczenia
modułu, w tym
zasady
dopuszczenia
do zaliczenia
Retoryka jest ukazana jako podstawa każdego dyskursu mającego na celu trzy funkcje:
informowanie / uczenie odbiorcy (argumentacja), podobanie się odbiorcy (styl) oraz
wzruszanie odbiorcy (argumentacja i styl). Szczególne miejsce zostanie zatem
poświęcone podstawom teoretycznym argumentacji, jej roli w działaniach językowych
i tekstach. Teoria i praktyka retoryki obejmuje następujące zagadnienia: 1. Źródła
retoryki, retoryka jako system, trzy rodzaje wymów (dyskursu) wg Arystotelesa i ich
charakterystyka oraz odniesienie do współczesnych gatunków tekstu, działy retoryki i
miejsce argumentacji w tych działach, 2. Demonstracja / pokaz naukowy a
argumentacja. Przesłanki i odpowiadające im dowody. Sylogizm i jego budowa.3.
Argumentacja w języku / w dyskursie potocznym: od sylogizmu do schematu dyskursu
racjonalnego (argumentacyjnego), 4. Typologie argumentów, 5. Argumenty quasilogiczne (definicje, porównanie, tautologia, argumenty oparte na niezgodności:
alternatywa, trzeci wykluczony, dylemat, fałszywy dylemat; argument oparty
przechodniości, argument ad absurdum), 6. Argumenty empiryczne oparte na
strukturze rzeczywistości (przyczynowość, związki następstwa, pułapki argumentacji
przyczynowej; argumenty odnoszące się do czynu i osoby, ad personam i z autorytetu),
7. Argumenty fundujące strukturę rzeczywistości oparte na indukcji, analogia i
metafora, 8. Argumenty przymuszające do konformizmu oraz argumenty w złej
wierze (manipulujące), 9. Tropy (figury sensu): metonimia i metafora; hiperbola i
litotes; figury myśli: ironia, humor, 10. Monolog argumentacyjny i dialog
argumentacyjny, ten ostatni jako podstawa konstruowania tekstu argumentacyjnego,
11. Retoryka wybranych gatunków: tekstu naukowego oraz dydaktycznego.
Obowiązkowa obecność i aktywne uczestnictwo na ćwiczeniach - wymaga się
znajomości poleconych przez wykładowcę tekstów do analizy retorycznej.
Uczestnictwo w debacie typu oksfordzkiego
Pisemna praca zaliczeniowa na zakończenie semestru
18
Wykaz
literatury
podstawowej
19
Wykaz
literatury
uzupełniającej
Arystoteles, 2004, Retoryka. Retoryka dla Aleksandra. Poetyka. Przełożył H.
Podbielski, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
J. Licheński, 1996, Co to jest retoryka?, PAN seria „Nauka dla wszystkich” nr 475,
Kraków.
Ch. Perelman, 2002, Imperium retoryki. Retoryka i argumentacja, Wydawnictwo
Naukowe PWN, Warszawa.
E. Tabakowska (red.), 2001, Kognitywne podstawy języka i językoznawstwa,
UNIVERSITAS Kraków, rozdział 7: „Działanie za pomocą słów: pragmatyka”
[s.203-241].
A. Wierzbicka, Genry mowy, [w:] T. Dobrzyńska, E. Janus (red.), Tekst i zdanie,
Wrocław 1983, [s.125-137]; przedruk [w:] J. Bartmiński i inni (red.), Akty i gatunki
mowy, Lublin 2004, Wydawnictwo UMSC.
R. Błaut: Skuteczne negocjacje, wyd. CIM, Warszawa 1995, rozdz. 3.4 „Skuteczna
argumentacja”, s. 79-87.
H. P. Grice, 1980, Logika a konwersacja [w:] B. Stanosz (red.), Język w świetle nauki,
Warszawa, [s. 91-114] 1. M. Korolko, 1990,
Sztuka retoryki. Przewodnik
encyklopedyczny, Warszawa.
M. Korolko, 1990, Sztuka retoryki. Przewodnik encyklopedyczny, Warszawa.
M. Rusinek, A. Załazińska, 2005, Retoryka podręczna czyli jak wnikliwie słuchać i
przekonująco mówić, Wydawnictwo Znak, Kraków.
A. Schopenhauer, Erystyka czyli sztuka prowadzenia sporów. Przełożył Jan
Lorentowicz, Wydawnictwo Verso, Kraków 2007.
K. Szymanek, 2001, Sztuka argumentacji. Słownik terminów, Wydawnictwo Naukowe
PWN, Warszawa.
J. Ziomek, 1992, Retoryka opisowa, Wrocław.