Analiza rachunku zysków i strat spółki

Analiza rachunku zysków i strat spółki
Przychody i zyski wprost mówią nam o tym czy spółka, w ogóle zarabia na swojej
podstawowej działalności. Sposobów na pozyskanie kapitału jest wiele (kredyty, sprzedaż
majątku), jednak jeśli w dłuższym terminie spółka nie jest w stanie zarobić na swojej
podstawowej działalności, w końcu dojdzie do momentu, w którym nie będzie w stanie
wziąć kolejnego kredytu i upadnie.
Schemat tabeli zysków i strat, która możemy znaleźć w raporcie finansowym wygląda mniej
więcej tak:
Rachunek zysków i strat czyta się bardzo łatwo, gdyż jest on napisany w bardzo dobrze
pomyślany sposób. Na górze tabeli zawsze znajdziemy przychody, czyli to ile pieniędzy
wpłynęło do spółki w danym okresie czasu. Na dole - zysk netto czyli to ile pieniędzy
pozostało w spółce po odjęciu wszystkich kosztów i opłat. Pomiędzy nimi odejmowane są
kolejne koszty.
Nie wszystkie poziomy są równie przydatne do analizy spółki, dlatego na początku warto
skupić się tylko na najważniejszych. Poza przychodami i zyskiem netto zawsze sprawdzajmy
także, zysk operacyjny.
Dlaczego
zysk
operacyjny
jest
kluczowy?
Jak wynika z naszego diagramu zysk operacyjny to nic innego jak przychody pomniejszone
o wszelkie koszty jakie trzeba ponieść, aby te przychody uzyskać jednak bez uwzględniania
obciążeń odsetkowych i podatków. Mówiąc prościej, zysk operacyjny informuje nas ile
byśmy zarobili na naszym biznesie, gdybyśmy nie musieli płacić podatków, a cały kapitał,
którym obracamy pochodziłby z naszej kieszeni (nie byłby pożyczony).
Nieprawdą jest, że zysk operacyjny jest lepszy do analizy od zysku netto. Oba obrazują inne
wartości. Zysk netto mówi wprost, czy zarabiamy na tym co robimy czy nie. Zysk operacyjny
z założenia jest bardziej stabilny niż zysk netto (ma mniejsze wahania w kolejnych
kwartałach) i idealnie nadaje się do porównania jednej spółki z drugą. Najlepsze wyniki
uzyskuje się jednak łącząc oba zyski i obserwując trendy w jakich się poruszają.
Przeanalizujmy następujący przykład:
spółka
kwartał
zysk operacyjny
zysk netto
A *tys zł.+
I
100
20
II
90
30
III
80
40
IV
70
50
Z
kolejnymi kwartałami, spółka zarabia coraz więcej, jednak zysk na poziomie
operacyjnym
maleje.
Co
to
oznacza?
Podstawowa działalność spółki staje się coraz mniej dochodowa (coraz mniejszy zysk
operacyjny). Rosnący zysk netto można wytłumaczyć:
zabiegami
księgowymi
(przenoszenie
podatków
pomiędzy
kwartałami)
jednorazowymi przychodami nadzwyczajnymi (np. w czwartym kwartale spółka wygrała spór
w sądzie i otrzymała 30 tys. zł. Dochód ten nie jest uwzględniany w zyskach operacyjnych, ale
w netto już tak. Bez tego dodatku 4 kwartał, zamknąłby się z zyskiem 20 tys. zł)
spłatą odsetek jednego z dużych kontrahentów od opóźnionego zlecenia.
Jak widać pole do manipulacji zyskiem netto jest spore. Z zyskiem operacyjnym jest już
trudniej. W ogólności możemy wyszczególnić 4 możliwe przypadki wzajemnego stosunku
zysku netto (ZN) i operacyjnego (ZO):
ZN
rośnie
szybciej
niż
ZO
(sytuacja
taka
jak
opisana
przed
chwilą)
ZO rośnie szybciej niż ZN – spółka zarabia coraz więcej na swojej działalności jednak
równocześnie rosną koszty kredytów, których odsetki zjadają dużą częśd przychodów. Sama
realizacja pomysłu na biznes jest dobra, jednak spółka powinna zacząd ograniczad koszty
kapitału, aby nie okazało się, że zarabia mniej niż musi płacid odsetek.
Oba zyski rosną w podobnym tempie – idealna sytuacja. Spółka zarabia na swojej
działalności,
a
do
tego
utrzymuje
w
ryzach
poziom
kredytowania.
Oba zyski spadają w podobnym tempie – spółka przechodzi kryzys. Spadek zysku
operacyjnego ciągnie za sobą spadek całkowitego dochodu (zysku netto).
Co do przychodów to w praktyce nie są one aż tak ważne jak zyski. Oczywiście to z nich
powstają zyski, jednak w międzyczasie wpływa na nie tyle czynników, że nie warto
bezpośrednio analizować samych przychodów głębiej niż poprzez sprawdzenie ich trendu.
Jeśli jest on rosnący to naturalnie świadczy to o potencjale do generowania coraz większych
zysków.
Wyjątkową sytuacją, w której przychód spełnia ważną rolę są względnie młode
przedsiębiorstwa, które nie zaczęły generować jeszcze właściwych zysków (młode spółki
mają zwykle ogromne koszty i mierne zyski). Wtedy do porównania spółek możemy użyć
bezpośrednio tempa wzrostu przychodów. Im większe tempo tym szybciej spółka powinna
zacząć na siebie zarabiać, co z kolei z pewnością odbije się na kursie akcji.
Choć struktura tabeli zysków i strat początkowo może wydawać się skomplikowana, to
wyłuskanie tylko tych 3 informacji (w nieprzypadkowej kolejności):
Zysk operacyjny
Zysk netto
Przychody
Jest w zupełności wystarczające do przeprowadzenia analizy tej części raportu.