pobierz - Związek Zawodowy Ratowników Górniczych w Polsce.

RATOWNIK
INFORMATOR ZWIĄZKU ZAWODOWEGO
RATOWNIKÓW GÓRNICZYCH W POLSCE
Nr 1/2013
ISSN 1428-5039
Spotkanie w Mysłowicach 29 grudnia 2013 roku.
W dniu 29 grudnia 2013 roku
w Mysłowicach odbyło się spotkanie
wicepremiera
Janusza Piechocińskiego
i przedstawicieli Zarządu
Wojewódzkiego z przedsiębiorcami
miasta Mysłowice i Katowickiego
Holdingu Węglowego S.A.
Spotkanie zbiegło się idealnie z problemem wynikającym z faktu nie zaproszenia naszej organizacji na finalizujące
rozmowy dotyczące nowelizacji przepisów ratowniczych które zaplanowano na
dzień 3 stycznia 2013 r w Departamencie
Górnictwa MG w Warszawie. Dzięki zaradności naszych kolegów z ZZRG w Polsce przy KWK „Bielszowice” zostaliśmy
zaproszeni na to spotkanie w osobach:
Paweł Wyciślok. Andrzej Piechnik i Marek Kowalkowski. W pierwotnych założeniach do spotkania z wicepremierem
miało dojść po spotkaniu, w kuluarach.
Dokończenie na str. 11
Nie damy się Tuskowi - Tuskowi mówimy NIE
Kiedy zobaczyliśmy jeden
z pierwszych spotów wyborczych
PO, Donald Tusk, wtedy 50 letni
gwarantował Polakom
przeprowadzenie takich reform,
„by żyło się lepiej wszystkim”.
Przez kolejne lata jako szef Rządu
RP wciąż obiecywał niższe
podatki, likwidację NFZ,
wprowadzenie dopłat do prądu dla
najbiedniejszych...itd.
Żadna z nich nie została spełniona! Teraz
wiemy, że jesteśmy w perfidny sposób
okłamywani i dalej jesteśmy mamieni.
Z tym, że mało kto już wierzy w te bujdy. Należy zrobić wszystko aby przeciwstawić się takiemu sposobowi zarządzania
nami. Tym bardziej nie może być tak, aby
Donald Tusk pełniący czasowo Urząd Premiera decydował o losach Polaków, o losach wielu pokoleń, wydłużając im wiek
emerytalny do 67 lat. Dotyczy to też decyzji o emeryturach pomostowych, wieku
emerytalnym dla pracujących w warunkach szkodliwych czy emeryturach górniczych. Dlatego będziemy wszędzie tam,
gdzie odważnym głosem usłyszymy prawdę, gdzie przeciwstawimy się bezczelnemu kłamstwu jaki głosi Rząd RP. Tak, dlatego byliśmy 16 marca br. w historycznej
Sali BHP w Gdańsku, aby zgodnie z Konstytucją doprowadzić do sprawiedliwego
współrządzenia Polską.
Dostrzegam u kolegów z innych central
związkowych poczucie solidarności i tego,
że musimy walczyć razem.
Koledzy ratownicy górniczy zadają pytanie co robić? Na dziś nasze stanowisko jest
następujące. W wyniku szerokiej dyskusji
w Zarządzie Krajowym ZZRG w Polsce,
deklarujemy chęć nawiązania szerokiej
współpracy z Wicepremierem i Ministrem
Gospodarki J. Piechocińskim, w tym z organizacjami regionalnych struktur PSL aby
stworzyć wspólną ofertę politycznego, gospodarczego i społecznego rozwoju branży
górniczej, rozwoju Śląska. Będziemy rozmawiać z liderami PSL na temat współpracy obu formacji. Takim papierkiem
lakmusowym będzie sprawa emerytur górniczych będąca przyczynkiem do szerokiej
i wytężonej walki o prawa pracownicze.
Piotr LUBERTA
31. rocznica
tragicznych wydarzeń
w KWK „Wujek”
16 grudnia 1981 r. zostali
zastrzeleni przez ZOMO.
Komunistyczna władza nie mogąc
sobie poradzić inaczej z górnikami
z „Wujka” wysłała Ludowe
Wojsko Polskie i Milicję w celu
opanowania sytuacji.
Efektem tej operacji było dziewięciu zabitych górników, wielu rannych i zatrutych
gazami użytymi przeciwko robotnikom.
Tę datę trzeba pamiętać. Nie wolno pozwolić aby kolejne pokolenia o niej zapomniały.
Msza święta w kościele pw. Podwyższenia Krzyża Świętego w Katowicach,
przemarsz pod Krzyż-Pomnik i Apel Poległych to stałe elementy rocznicowych
obchodów.
Dokończenie na str. 2
Serdeczne życzenia ciepłych, pogodnych
i upływających w miłej atmosferze
Świąt Wielkanocnych
Dokończenie na str. 7
życzy
Zarząd ZZRG w Polsce
2
RATOWNIK - MARZEC 2013
Miła wizyta
Dnia 9 grudnia 2012 r. dyżurujące
w Okręgowej Stacji Ratownictwa
Górniczego w Zabrzu zastępy
ratowników KWK „Pokój”
odwiedziła Prezydent Rudy Śląskiej
Grażyna Dziedzic oraz Dyrektor
ds. Produkcji KWK „Pokój”
Grzegorz Kotlorz.
W spotkaniu brali udział także : - Przewodniczący ZZRG w Polsce przy KWK
„Pokój” Roman Czapla oraz – Kierownik
KSRG KWK „Pokój” Andrzej Polczyk.
Zaproszonych gości z obiektem Okręgowej Stacji Ratownictwa Górniczego w Zabrzu zapoznał Dyrektor stacji Adam Ściuk.
Odwiedzającym zaprezentował bazę dydaktyczną OSRG, nowo wyremontowane
i wyposażone sale szkoleniowe jak rówDokończenie ze str. 1
nież pomieszczenia, gdzie pełnią dyżury
zastępy ratownicze kopalń należących do
rejonu OSRG Zabrze.
Pełniący obecnie sześciodniowy dyżur
zastęp ratowników KWK „Pokój” z entuzjazmem opowiadał o swojej ciężkiej
i jakże często niebezpiecznej pracy na kopalni. Drużyna ratownicza KWK „Pokój”
liczy obecnie 155 ratowników górniczych,
z których dwunastu dyżuruje w OSRG
w Zabrzu zgodnie z harmonogramem dyżurów.
Grzegorz Kotlorz przedstawił obecną
i przyszłą sytuację kopani „Pokój” głównie
na tle branży górniczej w kraju. Prezydent
Grażyna Dziedzic z zainteresowaniem wysłuchała ratowników, jednocześnie podkreśliła, że górnictwo dla Rudy Śląskiej
jest priorytetem, a współpraca miasta z tą
branżą układa się bardzo dobrze. W czasie
spotkania prezydent Rudy Śląskiej chętnie
odpowiadała na zadane jej pytania dotyczące miasta. Na zakończenie wszystkich
obecnych zaprosiła do nowo otwartego
Aquadromu - najnowocześniejszego na
Śląsku parku wodnego w Rudzie Śląskiej
– Halembie.
Wizytę uświetniła wspólna fotografia.
R. Czapla
31. rocznica tragicznych wydarzeń na KWK „Wujek”
Mszę celebrował metropolita katowicki
abp Wiktor Skworc oraz śląscy biskupi
i księża. Homilię wygłosił bp polowy Wojska Polskiego Józef Guzdek, który apelował o powrót do wiary w Boga i stosowanie zasady zwyciężania zła dobrem.
- Zrywanie więzi z Bogiem kończy się dla
ludzkości tragicznie; a tylko dzięki przyjęciu ewangelicznego prawa, by zło dobrem
zwyciężać, na „Wujku” polało się mniej
krwi - zaznaczył bp Guzdek, który wrócił
do historii sprzed 31 lat, kiedy strajkujący
górnicy w trudnych chwilach szukali oparcia w Bogu.
- W krąg ludzi kierujących się ewangelią
wpisują się górnicy z kopalni Wujek. Nie
ulękli się reżimu, bo słuchali słów, które
wypowiedział Jezus: nie bójcie się tych,
którzy zabijają ciało, lecz duszy zabić nie
mogą - akcentował biskup polowy, który
w homilii odwołał się także do słów błogosławionego Jana Pawła II i Aleksandra
Sołżenicyna.
Podczas mszy abp Skworc poświęcił ta-
W dniu 25.01.2013 r .
w miejscowości Jesionka odbyło się
zebranie członków ZZRG w Polsce
przy O/ZG „Rudna” oraz
Stowarzyszenia „Maltański Krzyż”.
Na zebraniu sprawozdawczo-wyborczym
została przedstawiona dotychczasowa
działalność Związku w sprawozdaniu Komisji Rewizyjnej oraz udzielenie absolutorium dla ustępujących władz Związku.
W dalszej części zostały przeprowadzone wybory nowego Przewodniczącego
związku oraz członków zarządu . Wybrano również delegatów na Krajowy Zjazd
Delegatów i Zebranie Ogólne Delegatów
jak również Komisję Rewizyjną. Dalszą
część spotkania miała formę uroczystego
nadania odznaczeń oraz pamiątek dla ratowników odchodzących na emeryturę, już
obecnych emerytów jak również wyróżniających się członków związku oraz za-
blicę upamiętniającą kilkadziesiąt tysięcy
śląskich górników, wywiezionych po drugiej wojnie światowej do pracy przymusowej w ZSRR. Tablica zostanie umieszczona w katowickiej Archikatedrze Chrystusa
Króla, w kaplicy św. Barbary - obok tablicy poświęconej Dziewięciu górnikom
z Wujka.
W trakcie uroczystości pod Pomnikiem-Krzyżem znajdujący się obok kopalni
„Wujek” głos zabierali między innymi
Prezydent Katowic Piotr Uszok, Stanisław Płatek, uczestnik strajku z 1981 r.
oraz szef ślasko-dąbrowskiej Solidarności
proszonych gości. W tej oprawie uczestniczył zaproszony Kolega Piotr Luberta oraz
ustępujący Przewodniczący Kolega Henryk Ściegliński, który to również w swoim
przemówieniu podziękował obecnym za
całokształt pracy jaką wykonał przez cały
okres swojego przewodnictwa Związkiem.
Po zakończeniu oficjalnej części obecni na
spotkaniu udali się do przygotowanej części obiektu na biesiadę, gdzie miło spędzili
Dominik Kolorz. Ich wypowiedzi przeplatane były skandowanym przez kibiców
GKS-u Katowice hasłem „Cześć i chwała bohaterom”. Nad całością scenariusza
czuwał niezawodny Dariusz Niebudek.
Delegacje złożyły kwiaty pod pomnikiem. Jako pierwsze uczyniły to rodziny
zamordowanych górników. Później kolejne wieńce złożyli m.in. Minister Pracy
i Polityki Społecznej Władysław Kosiniak-Kamysz, Wiceminister Gospodarki
Tomasz Tomczykiewicz, Wojewoda śląski
Zygmunt Łukaszczyk, Prezydent Katowic Piotr Uszok, przedstawiciele zarządów Katowickiego Holdingu Węglowego
i Kompanii Węglowej oraz reprezentanci
związków zawodowych. Związek Zawodowy Ratowników Górniczych w Polsce
reprezentowali wiceprzewodniczący Zarządu Krajowego Bogusław Kapusta i Andrzej Herzog oraz członkowie Zarządu Organizacji w KWK „Wujek” Damian Kuś
i Adam Pluta.
Andy
czas przy dobrej muzyce i smacznym jedzeniu .
Skład Zarządu IV Kadencji (20132016)
Prezydium
Przewodniczący Andrzej Krzepkowski
Z-ca Przewodniczącego ds. Finansowych
Andrzej Rodzik
Z-ca Przewodniczącego ds. Organizacyjnych Krzysztof Skraba
Z-ca Przewodniczącego
Henryk Ściegliński
Członkowie zarządu
Członek Zarządu Artur Błaszczyk
Członek Zarządu Jarosław Kowalik
Członek Zarządu Łukasz Kasprzak
Członek Zarządu Paweł Opiłowski
Członek Zarządu Marcin Biliński
Członek Zarządu Eugeniusz Szotkiewicz
A.Krzepkowski
3
RATOWNIK - MARZEC 2013
mgr inż. Konstanty Wolny – doradca Związku Zawodowego Ratowników Górniczych w Polsce
Problemy ratownictwa górniczego w kopalniach węgla kamiennego
Wprowadzenie
Przedsiębiorstwa górnicze ponoszą coraz większe wydatki na
bezpieczeństwo, a mimo to rośnie liczba wypadków przy pracy.
W. Bradecki i J. Dubiński, w opracowaniu pt.: „Wpływ restrukturyzacji polskiego górnictwa węgla kamiennego na poziom zagrożeń naturalnych” zwracają uwagę, między innymi, na znaczenie
udziału koncentracji produkcji we wzroście zagrożeń naturalnych
(metanowego, sejsmicznego i tąpaniami). Jednak koncentracja
produkcji jest ważną cechą nowoczesnego górnictwa oraz znaczącym czynnikiem poprawy wydajności pracy i obniżenia kosztów
wydobycia. W tym kontekście funkcjonowanie służb ratowniczych nabiera jeszcze większego znaczenia.
Również w „Strategii działania urzędów górniczych na lata 20102014”, zatwierdzonej do stosowania przez Prezesa Wyższego
Urzędu Górniczego, ujęto sprawy ratownictwa górniczego cyt.,
między innymi: „Charakter zagrożeń wpisanych w działalność
wydobywczą nadaje priorytetowe znaczenie zadaniom związanym z utrzymywaniem służb ratownictwa górniczego w pełnej
gotowości do reagowania w związku z niebezpiecznymi zdarzeniami. Kluczowym elementem służącym zapewnieniu sprawności służb ratowniczych jest ich właściwa organizacja, wyposażenie, a także kwalifikacje i wyszkolenie ratowników.”
Pogarszanie się górniczo-geologicznych warunków eksploatacji
węgla oraz wzrost wypadkowości stawia przed ratownictwem
górniczym zadania, jakie powinny zapewnić podwyższenie poziomu bezpieczeństwa i higieny pracy. Dlatego postępowanie
badawcze obejmowało funkcjonowanie ratownictwa w obszarze
przedsiębiorstw górniczych i podmiotów zawodowo trudniących
się ratownictwem górniczym. W tym kontekście przeanalizowano koncepcję rozszerzenia zawodowego ratownictwa górniczego
opartego na jednostkach dysponujących specjalistycznym wyposażeniem oraz na ratownikach oddelegowanych do pogotowia ratowniczego z macierzystych zakładów górniczych.
W badaniach uwzględniono problemy społeczne mogące mieć
duży wpływ na modernizację funkcjonowania ratownictwa,
szczególnie w obliczu zagrożenia spowodowanego powstaniem
luki pokoleniowej w tej kategorii zawodowej. Istotnym obszarem
badań w ramach projektu są analizy ekonomiczne wskazujące na
niezbędny poziom nakładów na modernizację.
Ratownictwo górnicze jest najważniejszym i najcenniejszym
ogniwem w całym systemie niesienia pomocy poszkodowanym.
Wzrost zagrożeń naturalnych i górniczych oraz obserwowany
wzrost wypadków przy pracy wymusza wzrost wymagań wobec
służb ratowniczych i to zarówno pod względem ich liczebności,
efektywności, systemu szkoleń i ćwiczeń, jak też wyposażenia
oraz bazy technicznej. Głównym elementem systemu ratownictwa jest człowiek: ratownik - specjalista, o unikalnych i ciągle
doskonalonych kwalifikacjach.
Cel i metoda badania
Projekt obejmował trzy obszary problemowe, które decydują
o systemie funkcjonowania ratownictwa górniczego w kopalniach węgla kamiennego: społeczny, organizacyjno-techniczny,
ekonomiczny.
Takie podejście badawcze umożliwiło kompleksową analizę i opis
funkcjonowania ratownictwa, w celu zapewnienia optymalnego
zabezpieczenia ratowniczego w kopalniach węgla kamiennego,
przy założeniu systematycznie wzrastającego poziomu zagrożeń
naturalnych i górniczych. Zebranie tego materiału było niezwykle
trudne, z uwagi na ogromne rozproszenie danych na temat kosztów ratownictwa w zakładowym planie kont oraz z uwagi na rygory, jakim są one poddane zapisem ustawy o ochronie informacji
niejawnych. W tej sytuacji dla szeregu obliczeń zastosowano ocenę szacunkową.
W odniesieniu do problemów społecznych - badaniami objęto 486
osób. Zostały one zrealizowane przy użyciu metodologii zarówno
ilościowej, jak też jakościowej: ilościowej w odniesieniu do próby
obejmującej ratowników górniczych, mechaników sprzętu górniczego, zastępowych, dyspozytorów ruchu zakładu górniczego
oraz kierowników baz ratowniczych, jakościowej, zaś w przypadku kierowników akcji ratowniczych, kierowników akcji ratowniczych na dole, kierowników kopalnianych stacji ratownictwa
i kierowników sztabów akcji.
W badaniu ilościowym (sondaż) zastosowano technikę badania
audytoryjnego, przy użyciu ankiety audytoryjnej. Techniką zastosowaną w badaniu jakościowym był indywidualny wywiad
pogłębiony, prowadzony w oparciu o narzędzia badawcze, tzw.
scenariusz.
W projekcie zastosowano również metodę ekspercką - poprzez
udział grona specjalistów w dwóch sesjach warsztatowych, których tematem była ocena aktualnego stanu funkcjonowania systemu ratownictwa, relacji Przedsiębiorca - Jednostka Ratownicza
- Kopalnia oraz ocena wyników badań, możliwości i kierunków
doskonalenia systemu ratownictwa.
Wyniki badań (omówienie)
Wyniki przeprowadzonych badań wskazują na fakt, że aktualna
formuła ratownictwa górniczego, oparta na kluczowej roli CSRG
S.A. w Bytomiu w systemie zabezpieczenia ratowniczego kopalń,
zapewnia mu znaczną skuteczność. Skuteczność tę można i należy jednak optymalizować, poprzez doskonalenie systemu doboru do służby ratowniczej, kompetencję ratowników, organizacji
szkoleń teoretycznych i praktycznych (ćwiczenia), wyposażenia
w sprzęt, organizacji współpracy jednostki ratowniczej z kopalniami i przedsiębiorstwami przy optymalizowaniu kosztów zabezpieczenia ratowniczego kopalń. Należy usuwać mankamenty,
a to co funkcjonuje - dobrze doskonalić, tym bardziej, że branża górnictwa węgla kamiennego znajduje się ciągle w procesie
zmian. Jednym z warunków jego pomyślnego przebiegu będzie
wysoki poziom bezpieczeństwa i higieny pracy w kopalniach.
Ważnym czynnikiem kształtowania tego poziomu będzie sprawny, niezawodnie funkcjonujący system zabezpieczenia ratowniczego kopalni.
Ratownictwo górnicze, na wzór innych służb ratowniczych działających w Polsce, takich jak: straż pożarna, ratownictwo medyczne, górskie, morskie i wodne, winno iść również w kierunku
nowo opracowanej ustawy sejmowej. Kilkutysięczna rzesza ratowników górniczych jest ilościowo większa od wszystkich pozostałych służb ratowniczych działających w naszym kraju. Ustawa ta, powinna objąć wszystkie służby ratownictwa górniczego
działające w Polsce, tj. cztery jednostki ratownictwa górniczego
trudniące się zawodowo ratownictwem górniczym i wszystkie kopalniane drużyny ratownicze ze wszystkich zakładów górniczych
wydobywających surowce mineralne, bez względu na stosowaną
technikę eksploatacji. W ustawie tej powinny być zawarte dodatkowe wymogi, które nie są wpisane do aktualnych przepisów
górniczych, począwszy od takich jak m.in.: sprawy finansowania
służb ratowniczych trudniących się zawodowo ratownictwem
górniczym, ubezpieczenia ratowników od skutków obrażeń i wypadków śmiertelnych podczas akcji, doprecyzowanie wzajemnej
pomocy podczas akcji w zakładzie górniczym, kasy zapomogowej, opieki psychologicznej i medycznej, a na kwestiach emerytalnych kończąc.
Z badań socjologicznych wynika, że wśród ratowników znajdują
się osoby, które nie powinny nimi być. Jest to następstwo mankamentów wstępnej selekcji do służb ratowniczych, co może się
wiązać ze zbyt krótkim - rocznym stażem pracy (w określonej
specjalności), jaki jest wymagany przy ubieganiu się o kandydowanie do służby ratowniczej. Doświadczenie zawodowe kandydatów na ratownika powinno być dłuższe i wynosić minimum 2-3
lata, co spowoduje podwyższenie wieku ratowników do 22-23 lat.
W systemie szkoleń powinny nastąpić zmiany idące w kierunku:
4
zwiększenia zakresu szkoleń praktycznych (ćwiczenia w aparatach, na symulatorze itp.), objęcia wszystkich ratowników
szkoleniem z udzielania pomocy przedmedycznej, zwiększenia
częstotliwości szkoleń dyspozytorów ruchu zakładu górniczego
i kierowników baz ratowniczych,wprowadzenia zasady, że osoby
uprawnione do prowadzenia zajęć na szkoleniach powinny posiadać aktualne doświadczenie ratownicze (dezaktualizujące się po
upływie 5 lat od przejścia na emeryturę lub rentę).
Ilość stresorów, czyli czynników pobudzających stres u ratowników górniczych jest bardzo duża. Podatność/odporność na stres
jest cechą indywidualną człowieka, jednak potrzeba wsparcia
psychologicznego odczuwana jest powszechnie w środowisku ratowników. Dostępność tego typu wsparcia jest oceniana dobrze,
jednak nie zawsze daje się z niego skorzystać w odpowiednim
czasie. Wynika to zapewne z trybu funkcjonowania usług psychologicznych świadczonych dla kopalń. Tam, gdzie kopalnie
zatrudniają psychologa (a jest ich tylko kilka), wsparcie takie jest
systematyczne. Problem może być rozwiązany, jeżeli radykalnej
zmianie ulegnie funkcjonujący aktualnie system usług psychologicznych świadczonych dla górnictwa węgla kamiennego.
Wyliczone koszty funkcjonowania zabezpieczenia ratowniczego
kopalń (własnego i specjalistycznego) pokazują, na przykładzie
jednego przedsiębiorstwa (spółki górniczej), że kształtują się one
na poziomie 22 mln zł w skali roku i mają tendencję wzrostową.
W przeliczeniu na jedną tonę dobytego węgla daje to kwotę 1,70
zł w skali roku. Taki sam przelicznik zastosowany w odniesieniu do zatrudnienia pod ziemią daje kwotę 1.400 zł rocznie na
jednego zatrudnionego. Wynika stąd, że profesjonalna gotowość
zabezpieczenia ratowniczego (przez służby ratownicze kopalń
i jednostkę specjalistyczną) kształtuje się na relatywnie niskim
poziomie. Dodać należy, że koszty te nie uwzględniają kosztów
akcji ratowniczych. Niewielki jednostkowy koszt gotowości zabezpieczenia ratowniczego, który jednak obciąża przedsiębiorcę,
powinien stać się zachętą do opracowania roboczych scenariuszy
modernizacji funkcjonowania systemu ratownictwa w górnictwie
węgla kamiennego. W tym celu można wykorzystać tezy programowe, opisujące działania zapewniające osiągnięcie zamierzonego rezultatu.
Uwarunkowania modernizacji funkcjonowania ratownictwa
w górnictwie węgla kamiennego.
Jedną z najważniejszych kwestii w projekcie była odpowiedź na
pytanie: w jakiej strukturze organizacyjno-formalnej powinno
funkcjonować ratownictwo górnicze? Czy tak jak dotychczas,
w kopalniach, w kooperacji z CSRG S.A. w Bytomiu, czy też
dotychczasowy system powinien być poddany zmianom modernizacyjnym obejmującym jego organizację i zapewniającym mobilność funkcjonowania służb.
Stan bezpieczeństwa pracy w polskich kopalniach węgla kamiennego nie jest zadowalający. Za główne czynniki powodujące taki
stan rzeczy należy uznać:
sukcesywnie pogarszające się warunki geologiczne, a przede
wszystkim zwiększanie głębokości eksploatacji - średnio o ok. 80
m w ostatniej dekadzie, skutkujące tym, że zwiększa się ciśnienie
eksploatacyjne i nacisk górotworu na obudowę, wzrasta ryzyko
wszystkich zagrożeń naturalnych (aktualnie: sejsmiczności - o ok.
41 %, wskaźnik tąpań - z 0,12 do 0,29, przy czym 44 % wydobycia pochodzi z pokładów zagrożonych tąpaniami, metanowość
względna kopalń - do ok. 50 %, a bezwzględna - do 17 %, przy
czym 80 % wydobycia pochodzi z pokładów metanowych, temperatura pierwotna skał - średnio o 3o C, współwystępowanie zagrożeń naturalnych),
pogarszające się warunki górnicze - wzrost głębokości eksploatacji nie wynika z udostępnienia złoża robotami kamiennymi i pogłębiania szybów, lecz tzw. podpoziomami (eksploatacja poniżej
udostępnienia), co skutkuje wydłużaniem się dróg transportu,
wzrostem ilości prac profilaktycznych jak, też eksploatacja szufladkowa, szczątkowa, itp. pogarszające się warunki techniczne
(wyeksploatowany park maszynowy), brak odpowiedniej polityki
RATOWNIK - MARZEC 2013
kadrowej, wskutek zmieniających się przepisów emerytalno-rentowych,zaniedbania w kształceniu załóg górniczych.
Wymienione wyżej, główne czynniki świadczą o braku zasad
zrównoważonego rozwoju górnictwa węglowego pomimo, że:
bezpieczeństwo i higiena pracy ma w Polsce długoletnie tradycje,
podejmowane są wysiłki w kierunku systematycznych zmian
w przepisach górniczych,wprowadza się postęp techniczno-technologiczny.
Nie sposób, więc zapobiec występującym wypadkom i zdarzeniom, ani zahamować ich wzrostową tendencję.
W latach 1945-2008 w podziemnych zakładach górniczych zaistniało 107 wypadków śmiertelnych wśród ratowników górniczych. W ciągu tych 63 lat średnia wypadkowość wynosiła 0,59
wypadków śmiertelnych na rok. W zdarzeniach związanymi
z wybuchem gazu zginęło sumarycznie najwięcej, bo aż 29 ratowników górniczych, z wybuchem pyłu węglowego – 14, a w związku z przebywaniem w atmosferze z śmiertelnym stężeniem tlenku węgla - 6. W atmosferze beztlenowej śmierć poniosło pięciu
ratowników górniczych. Największe straty ratownictwo górnicze
odnotowało podczas wybuchu pyłu węglowego, który spowodował śmierć 34 górników, w tym dwóch całych zastępów ratowniczych. Częstą przyczyną śmierci ratowników był udar cieplny.
Odnotowano 22 takie zdarzenia. Przyczyną śmierci poprzez uduszenie się ratowników w 17 przypadkach był brak zapasu tlenu
w aparatach oddechowych roboczych. W sześciu przypadkach
ratownicy zginęli z powodu awarii roboczych aparatów oddechowych z tym, że ostatni taki przypadek odnotowano w roku 1962.
Służby ratownictwa przedsiębiorców, na koniec roku 2009, obejmowały funkcjonujące w poszczególnych zakładach górniczych
kopalniane drużyny ratownicze zgrupowane w 42 kopalnianych
stacjach ratownictwa górniczego oraz w dwóch punktach ratownictwa górniczego, odpowiednio wyposażonych w sprzęt, urządzenia i materiały, zgodnie z wymogami planów ratownictwa.
Ogółem w kopalniach węgla kamiennego zatrudnionych było
6178 ratowników. Przepisy regulujące ratownictwo górnicze
działają dobrze. Nie trzeba ich radykalnie zmieniać. Sytuacja ratownictwa górniczego jest zależne przede wszystkim od przedsiębiorców górniczych, którzy kształtują to ratownictwo u siebie.
Pojawia się słuszna tendencja, by ratownicy pracowali w działach
wentylacji zakładów górniczych.
CSRG S.A. w Bytomiu zabezpiecza 6 kopalń, OSRG w Jaworznie - 7, OSRG w Wodzisławiu - 9, a OSRG w Zabrzu - 8 kopalń.
Charakterystyczna dla górnictwa podziemnego węgla kamiennego w Polsce jest dość duża „rozpiętość” odległości pomiędzy
kopalniami. Dlatego powinny istnieć minimum cztery OSRG, aby
możliwy był szybki dojazd celem likwidacji zagrożenia. Organizacja ratownictwa górniczego oraz współpraca pomiędzy CSRG
S.A. w Bytomiu a kopalniami jest więc dobra. Sprawdza się wypracowany przez lata model ratownictwa. Podkreślić należy, że
z uwagi na różne uwarunkowania dotyczące nie tylko wzajemnej
lokalizacji OSRG i zabezpieczanych kopalń, ale również prowadzonych w OSRG szkoleń i ćwiczeń ratowniczych, liczby ratowników w zakładach górniczych biorących udział w tych ćwiczeniach i szkoleniach, trzy OSRG wydają się być niezbędne.
Ratownicy pracujący w ruchu zakładu, oddelegowywani do pogotowia są perfekcyjnie pracującymi pracownikami. Ogromną
wartością jest nabywanie praktycznego doświadczenia przez
ratowników w czasie oddelegowania ich do udziału w akcjach
ratowniczych. Ponadto, podczas akcji ratowniczej (jak również
podczas pełnienia dyżuru, czy odbywania ćwiczeń) następuje integracja ratowników w grupach zawodowych - zastępach.
Propozycja uzawodowienia ratownictwa łączy się z powstaniem
w okresie 2-3 lat grupy ratowników, którzy są skupieni w jednym
tylko miejscu (np. w Centralnej Stacji) i nie pracują w otoczeniu
nowoczesnych urządzeń. Obecny model ratownictwa górniczego jest sprawdzony i nie wymaga wprowadzania rewolucyjnych
zmian. Jednocześnie należy wyraźnie zaznaczyć, iż ratownictwo
górnicze musi być kształtowane poziomem wydobycia. Przy po-
RATOWNIK - MARZEC 2013
ziomie wydobycia w granicach około 50 mln ton rocznie, obecny
model ratownictwa górniczego będzie funkcjonował sprawnie.
CSRG S.A. w Bytomiu prowadzi sumarycznie, średnio na rok,
15343 ważnych czynności z zakresu ratownictwa górniczego,
w których uczestniczy, średnio na rok, około 22000 osób, w tym
7740 ratowników i kandydatów na ratowników poddanych badaniom lekarskim.
Ćwiczenia sprawdzające dla zastępów ratowniczych, zastępów
specjalistycznych, kierowników akcji, kierowników baz - średnio
13000 osób/rok, seminaria dla zastępowych - średnio 750 osób/
rok, szkolenia w zakresie posługiwania się sprzętem do ochrony
układu oddechowego - średnio 220 osób/rok.
Wysoka gotowość (mobilność), polskiego ratownictwa górniczego osiągana jest poprzez stałe utrzymywanie wysokiego poziomu ćwiczeń i szkoleń ratowników górniczych, jak też dysponowanie nowoczesnym, specjalistycznym wyposażeniem.
Urządzenia i sprzęt ratowniczy rozlokowane w poszczególnych
zakładach górniczych, okręgowych stacjach ratownictwa górniczego w CSRG S.A. w Bytomiu są na najwyższym, światowym
poziomie. Ważnym jest wykształcenie specjalistów ratowników
górniczych zdolnych do interwencji w sytuacjach kryzysowych,
klęsk żywiołowych i katastrof, a jednym z elementów oceny ich
zdolności czy predyspozycji jest ocena ich osobowości, określona
na podstawie badań psychologicznych. Nie wyklucza to oczywiście odpowiednich specjalistycznych szkoleń. Należy mieć również na uwadze zapewnienie pomocy psychologicznej i leczenia
ratowników oraz osób, które w zdarzeniach utraciły najbliższych.
Jak trudny jest nabór kandydatów do ratownictwa górniczego obrazują zaprezentowane niżej wymagania:
każdy przedsiębiorca górniczy, w aktualnym stanie prawnym,
musi posiadać własne służby ratownicze lub, w szczególnych
przypadkach, może powierzyć ten obowiązek jednostce ratownictwa górniczego,przedsiębiorca górniczy powinien posiadać
odpowiednią liczbę ratowników górniczych, uwzględniając występujące w zakładzie górniczym zagrożenia oraz uwzględniając
liczbę pracowników zatrudnionych pod ziemią w ciągu doby, ratownicy górniczy posiadają identyczne uprawnienia emerytalne,
jak górnicy i odchodzą na emerytury górnicze po 25 latach pracy
pod ziemią, lub najdalej w wieku 50 lat, ratownicy górniczy nie
posiadają patentu na dożywotnie zdrowie i przestają być zdolni do
służby ratowniczej wskutek wypadków, przebytych chorób, lub
nieprzechodząc okresowych badań ratowniczych, wskazane sytuacje wymagają od przedsiębiorców bieżących uzupełnień liczby
ratowników w drużynach ratowniczych podziemnych zakładów
górniczych, uzupełnienia ratownicze są coraz trudniejsze, ponieważ spółki węglowe nie uzupełniają w odpowiednim stopniu zatrudnienia i brakuje w górnictwie pracowników nowoprzyjętych,
spośród których można by pozyskać kandydatów do służby,
pierwszym krokiem kandydatów do ratownictwa górniczego jest
ich dobrowolna chęć i wywiad kierownika kopalnianej stacji ratownictwa przeprowadzony zainteresowanymi. Kandydata musi
charakteryzować dyscyplina, dobra opinia z dotychczasowego
stanowiska pracy i nie jedna, a najlepiej kilka, kwalifikacji górniczych, następnym, w naszej ocenie, najistotniejszym krokiem
jest poddanie się specjalistycznym badaniom lekarskim i psychologicznym. Kandydaci muszą w czasie badań sprostać słusznie
wysokim normom zdrowotnym.
Dane dotyczące wieku i stażu ratowników wskazują także na
nadchodzącą lukę pokoleniową. W okresie trzech lat 50 % ratowników nabędzie uprawienia emerytalne, zatem pilny nabór
do ratownictwa górniczego bezwzględnie uzasadniony. W latach
2005-2009 z ratownictwa górniczego odeszło na świadczenia
emerytalne blisko 3 tysiące ratowników. Uzupełniono liczebność
drużyn ratowniczych o 1823 osoby. Z ok. 6500 ratowników górniczych w całej Polsce, aż 1242 osoby ukończyły 45 rok życia.
Oznacza to, że blisko 20 % ratowników górniczych już posiada
uprawnienia emerytalne, jak również, że są oni zagrożeni, pod
względem zdrowotnym i wydolnościowym, podczas badań ra-
5
towniczych odbywanych, co pół roku. W okresie najbliższych
trzech lat, ponad 50 % ratowników nabędzie uprawnienia emerytalne. Pomimo dostrzegalnego wzrostu liczby badanych i szkolonych kandydatów do pracy w ratownictwie górniczym, spada
ciągle liczba ratowników ogółem, a nabór w celu uzupełnienia
stanu osobowego, jest coraz trudniejszy.
Szczegółowe wymogi zawiera metodyka badań lekarskich i psychologicznych opracowana przez CSRG S.A. w Bytomiu. Według
tej metodyki, specjalistyczny ośrodek badań lekarskich „Cen-Med” w Bytomiu pełni odpowiedzialną funkcję stwierdzania
przydatności do służby ratowniczej pod względem medycznym.
Odpowiedni stan zdrowia kandydatów i ratowników górniczych
oraz ich odpowiednie predyspozycje psychologiczne muszą być
ponadprzeciętne, bo ponadprzeciętne są także zadania służb ratowniczych. Górnictwo węgla kamiennego charakteryzuje się
dużą liczbą wypadków i znacznym poziomem zagrożeń naturalnych. Ratownicy górniczy docierają do poszkodowanych często
w ekstremalnych warunkach, będąc narażonymi na utratę życia
i zdrowia. Akcje ratownicze związane z zapobieganiem, bądź usuwaniem pożarów i skutków wybuchu, gazów bądź pyłu węglowego, wymagają ciężkiej pracy w złych warunkach mikroklimatu.
Wysoka wilgotność i wysoka temperatura atmosfery kopalnianej
w opisanych zdarzeniach, w krótkim czasie oddziaływania na organizm ludzki osłabiają wydolność. Bywa, że ratownicy górniczy, w takich warunkach doznają omdleń i szoku termicznego,
prowadzącego nawet do zgonu. Obok ochronnej odzieży roboczej
i aparatów roboczych, izolujących układ oddechowy ratownika
od niezdatnej do oddychania atmosfery kopalnianej, ogromną
rolę odgrywa czas pracy ratowników w pogorszonych warunkach
mikroklimatu i ponadprzeciętne zdrowie. Trudne warunki klimatyczne i wydolnościowe symulowane są w specjalistycznym
ośrodku badań, w komorze klimatycznej. Wielu kandydatów do
ratownictwa górniczego nie przechodzi prób cieplnych i wydolnościowych. Świadczy to dobrze o odpowiednim zapleczu lekarsko-technicznym oraz o odpowiednim zakresie badań ujętym
w metodyce. Kandydaci na ratowników górniczych, uzyskawszy
zdolność do pracy w służbie, do 45 roku życia poddawani są badaniom w cyklu raz co roku. Po ukończeniu 45 roku życia badania
ratownicze odbywają się w cyklu co pół roku. Jakość usług ratowniczych oraz skuteczność wykonywania trudnych zadań są nierozerwalnie związane z dobrym zdrowiem ratownika górniczego
w czasie jego kariery zawodowej.
Wymóg przeprowadzania badań ratowniczych w wysokospecjalistycznym ośrodku posiada swoje uwarunkowania ekonomiczne,
ale nigdy nie powinien być zaniżony jakościowo. W oparciu o informacje, pozyskane z ośrodka badań ratowniczych, obrazujące
liczbę badań w skali roku dostrzegamy, że blisko 50% kandydatów nie przechodzi kwalifikacyjnych badań ratowniczych.
Obok wysokich norm zdrowotnych, ratownicy górniczy muszą
także zaliczyć pozytywnie badania psychologiczne, związane
z oceną ich zdolności do służby. W ocenie tej ważna jest umiejętność pracy w zespole. Pięcioosobowy zastęp ratowniczy, w ekstremalnych warunkach akcji ratowniczej, musi tworzyć zgrany
organizm.
Psychologowie prowadzący badania znają zakres prac ratowniczych i specyfikę górniczą. Wymagają od kandydatów i ratowników następujących cech charakteru: ponadprzeciętną odporność
na stres, dobrą umiejętność panowania nad emocjami, wysoką
umiejętność pracy w zespole, zmniejszoną podatność na aprobatę
społeczną, dużą motywację do pracy w ratownictwie górniczym
(pomijającą jedynie aspekt finansowy), wysoki stopień empatii,
wysoką umiejętność radzenia sobie w sytuacjach zadaniowych,
wysoką umiejętność skupienia się na wykonywanych czynnościach, wysoką umiejętność logicznego myślenia, wyciągania
wniosków i podejmowania szybkich, trafnych i samodzielnych
decyzji.
Pozytywny wynik badania psychologicznego uzyskują zwykle
kandydaci sprawdzeni pod względem sprawności psychomo-
6
torycznej (aparatura sprawdzająca refleks, czas reakcji). Poza
kwalifikacyjną i okresową oceną przydatności do pracy w ratownictwie górniczym, bardzo istotna jest opieka lekarska podczas
prowadzonych akcji ratowniczych. W jednostkach ratownictwa
górniczego zorganizowane są służby medyczne, towarzyszące ratownikom górniczym w akcjach ratowniczych. Dzięki tym służbom ratownicy górniczy są otaczani fachową opieką medyczną
już w bazach ratowniczych. Utrzymywanie tych służb i ich obecność podczas akcji ratowniczej na dole kopalń, uratowała wielu
poszkodowanych transportowanych przez ratowników.
Tezy programowe
1. Odpowiednio zarządzane ratownictwo górnicze - „na węglu”,
jest skutecznie wykorzystywane do podejmowania strategicznych
decyzji, w oparciu między innymi o długoterminowe prognozy
(linie trendu) zdarzeń i wypadków śmiertelnych.
2. Praktyka potwierdza skuteczność aktualnego, zintegrowanego
systemu ratownictwa górniczego, ze szczególnym uwzględnieniem optymalnego zarządzania, w sytuacjach kryzysowych, przy
zapewnieniu - co niezmiernie ważne - właściwej komunikacji.
Perfekcyjne działanie ratownictwa górniczego, to system wypracowany przez wiele lat. Do najważniejszych czynników wpływających, w tym procesie do dochodzenia do wzorowego ich działania, to m.in.: stosowanie jednakowych, lub bardzo podobnych,
technologii ratowniczych, nowoczesny sprzęt, centralne szkolenia, skutkujące jednakowymi systemami nauczania praktycznego
i teoretycznego, w tym umiejętności zachowania się ratowników
w warunkach traumatycznych, wysoki poziom badań lekarskich
umożliwiający, ocenę wydolności organizmu ratownika w stosunku do wykonywanej przez niego ciężkiej pracy w trudnych i ekstremalnych warunkach, w tym cieplnych, przy uwzględnieniu
również użytkowania sprzętu roboczego do ochrony dróg oddechowych. Ocena stanu zdrowia ratowników, pod kątem ich przydatności do ratownictwa, oparta jest na opracowanej procedurze
postępowania podczas badań, uwzględniającej wnioski z wieloletniego doświadczenia zdobytego podczas akcji ratowniczych.
3 . Występują jednocześnie trzy zasadnicze przyczyny, wstrzymujące nabór nowych ratowników do CSRG S.A. w Bytomiu: różnice płacowe, brak zabezpieczeń emerytalnych, równorzędnych
wobec z tymi obowiązującymi w kopalniach, brak możliwości
powrotu do pracy w kopalni w sytuacji, kiedy np. ze względu na
stan zdrowia przestaje się być ratownikiem.
4. Odpowiednia liczba wysoko wykwalifikowanych ratowników
górniczych, skierowanych do wykonawstwa prac profilaktycznych, planowanych akcji ratowniczych oraz akcji ratowniczych
- dostosowanych do stanu zagrożeń naturalnych i górniczych,
pozwala na zahamowanie lub likwidację przyczyn wielu niebezpiecznych zdarzeń.
1. Wspólne szkolenia, w tym specjalistyczne (nurkowe, wysokogórskie), wzajemna wymiana doświadczeń, dyżury pogotowia,
wspólne akcje ratownicze, udział w krajowych i zagranicznych
zawodach ratowniczych oraz wydawnictwa z zakresu ratownictwa górniczego, powodują trwałą i mocną więź drużyn ratowniczych i ratowników.
2. Luka pokoleniowa wśród ratowników charakteryzuje całe polskie górnictwo węglowe, co jest skutkiem nieprzyjmowania górników do pracy w kopalniach. Chętnych do pracy w ratownictwie
jest dużo, ale kryteria pozwalające być ratownikiem są bardzo wymagające i nie każdy może im podołać. Średnia wieku ratownika
górniczego to 35 lat. Kierownikowi ruchu zakładu górniczego lepiej jest skumulować wszystkich ratowników w jednym dziale,
np. wentylacji, niż „porozrzucać” ich po innych oddziałach.
3. Poglądy w zakresie reorganizacji ratownictwa górniczego
zgłaszane przez przedsiębiorców górniczych i innych instytucji,
mających wpływ na kształtowanie przepisów prawa górniczego,
muszą być poddawane wyjątkowo dokładnej, rzetelnej i bezstronnej ocenie.
4. W systemie szkoleń powinny nastąpić zmiany idące w kierunku:
RATOWNIK - MARZEC 2013
zwiększenia zakresu szkoleń praktycznych (ćwiczenia w aparatach, na symulatorze itp.), objęcia wszystkich ratowników
szkoleniem z udzielania pomocy przedmedycznej, zwiększenia
częstotliwości szkoleń dyspozytorów ruchu zakładu górniczego
i kierowników baz ratowniczych,
wprowadzenia zasady, że osoby uprawnione do prowadzenia
zajęć na szkoleniach powinny posiadać aktualne doświadczenie
ratownicze (dezaktualizujące się po upływie 5 lat od przejścia na
emeryturę lub rentę).
5. Ważnym czynnikiem poprawy stanu bezpieczeństwa pracy
w górnictwie, a tym samym w ratownictwie górniczym jest:
funkcjonowanie przy Wyższym Urzędzie Górniczym „Komisji do
spraw Bezpieczeństwa Pracy w Górnictwie Węgla Kamiennego”.
Jednym z jej zadań powinien być szybki transfer do górnictwa
osiągnięć naukowych i rozwiązań poprawiających stan bezpieczeństwa pracy w kopalniach, współpraca naukowców i praktyków, pozytywna praca nadzoru górniczego na rzecz poprawy
bezpieczeństwa w kopalniach, pozytywna ocena pracy ZZRG
w Polsce.
Spis literatury:
1. Jaros J.: Dzieje polskiej kadry technicznej w górnictwie (11361976), Warszawa, 1978.
2. Luberta P.: „Ocena funkcjonowania służb ratownictwa górniczego w kopalniach węgla kamiennego” wykonana dla Głównego
Instytutu Górnictwa w Katowicach, 2010 r.
3. Raporty roczne o stanie podstawowych zagrożeń naturalnych
i technicznych w górnictwie węgla kamiennego, GIG, prace zbiorowe, lata 2004-2009.
4. Służba ratownicza w opinii ratowników górniczych, GIG, praca zbiorowa, 2008 r.
5. Sprawozdanie z działalności technicznej Centralnej Stacji Ratownictwa Górniczego S.A. w Bytomiu za lata 2004-2009. Wyd.
CSRG - praca zbiorowa, lata 2004-2009.
6. Wolny K. Organizacyjno-prawne funkcjonowanie ratownictwa
górniczego w Polsce, CSRG S.A. w Bytomiu, 2008 r.
7. Weryfikacja stanu ilościowego kadr specjalistycznych w górnictwie węgla kamiennego z uwzględnieniem ratownictwa górniczego według stanu zatrudnienia na 30.04.2008 r., Praca statutowa GIG, 2008 r.
8. Zagrożenia naturalne i górnicze w podziemnych zakładach górniczych. Departament Górnictwa. WU G, prace zbiorowe, lata
2004-2009.
CO SŁYCHAĆ W KOMPANII
WĘGLOWEJ SA ?
Pod koniec ubiegłego roku zostaliśmy zapoznani
z Planem Techniczno Ekonomicznym Kompanii
Węglowej SA na 2013 rok.
Już wtedy cierpła nam skóra, kiedy dowiedzieliśmy się że firma prognozuje wydobycie na poziomie 36,6 mln ton rocznie, co
w porównaniu z 2012 rokiem stanowi spadek aż o 2,7 mln ton
węgla. Niestety obniżenie wydobycia w ocenie Zarządu KW musi
za skutkować również redukcją zatrudnienia. Dlatego w tym roku
na próżno szukać pracy w kopalniach Kompanii Węglowej. Przyjęcia do pracy zostały wstrzymane. Jedynymi szczęściarzami pozostanie 977 absolwentów szkół średnich i zasadniczych kierunków górniczych, którym Zarząd KW wcześniej zagwarantował
przyjęcie do pracy po zakończeniu nauki. Taka polityka zatrudnienia spowoduje ubytek 3625 pracowników, w tym aż 3615 po
ziemią w bieżącym roku. Nasuwa się pytanie, czy takie działania
nie doprowadzą znowu do zachwiania proporcji normatywnego
obłożenia górniczych załóg. Stan zapasów (zwałów) ma pod koniec br. pozostać na poziomie 5,1 mln ton węgla. Tak w skrócie
przedstawiają się najważniejsze założenia Planu Techniczno Ekonomicznego KW SA, jednak dwa miesiące tego roku pokazały że
może być jeszcze gorzej.
Dokończenie na str. 7
7
RATOWNIK - MARZEC 2013
Dokończenie ze str. 6
CO SŁYCHAĆ W KOMPANII WĘGLOWEJ SA ?
W kolejnych planach niestety pojawią prawdopodobnie kolejne
redukcje wydobycia, nałożone na 12 kompanijnych kopalń, gdyż
okazuje się że średnie dzienne wydobycie wynoszące w Kompanii Węglowej ok. 135 tyś t/d nie pokrywa się w 100% ze sprzedażą. Z dziennej wielkości wydobycia udaje się obecnie sprzedać
nie więcej niż 110 tyś t/d, reszta niestety powiększa nasze zwały
na kopalniach. Niestety taka sytuacja może budzić uzasadnione
obawy, bo zima właściwa dobiega końca, a zapasy węgla zamiast
ubywać, to wręcz przeciwnie, rosną. Dalsze problemy ze sprzedażą węgla, grożą w konsekwencji utratą płynności finansowej
firmy. Ciężkie zadanie stoi przed nowym wiceprezesem ds. sprzedaży i marketingu, którego zadaniem będzie zapewnienie odpowiedniego rynku zbytu, systematyczne zmniejszanie zapasów
i wynegocjowanie takich cen, aby z transakcji zadowolone były
obydwie strony. Nie mniej trudne wyzwanie stoi przed nowym
wiceprezesem ds. ekonomiki i finansów, który będzie min. będzie
ubiegał się o pozyskanie kredytów zarówno krótkoterminowych
Dokończenie ze str. 1
jak i długoterminowych, które w tym nie łatwym okresie pozwolą
utrzymać stabilność finansową firmy.
Pod koniec lutego br. odbyło się pierwsze spotkanie w sprawie
negocjacji wzrostu wskaźnika wynagrodzeń na 2013 r. W założeniach Planu Techniczno Ekonomicznego wskaźnik ten określono
na poziomie 2,7 %. Pod spotkania Zarząd KW SA zaproponował
aby, w tym półroczu przeznaczyć tylko 0,7% wskaźnika na dalsze wyrównanie dysproporcji płacowych pomiędzy kopalniami,
natomiast o pozostałych 2% rozmawiać dopiero w drugim półroczu. Niestety czwarty rok z rzędu, Zarząd nosi się z zamiarem zamrożenia wszystkich dodatków płacowych do wynagrodzenia na
obecnym poziomie. To dopiero początek tegorocznych negocjacji, jak i kiedy się zakończą trudno powiedzieć, tak samo jak trudno dzisiaj powiedzieć, kiedy dla górnictwa przyjdą lepsze czasy.
Paweł Wyciślok
Nie damy się Tuskowi - Tuskowi mówimy NIE
16 marca 2013 - w samo południe.
Platforma Oburzonych.
Historyczna sala BHP w Stoczni Gdańskiej po raz kolejny stała się miejscem gdzie odrodziły się nadzieję na zmianę sposobu
działania Rządu. Tym razem Rządu pod przywództwem Donalda
Tuska.
Jako Związek Zawodowy Ratowników Górniczych w Polsce
przyjęliśmy zaproszenie szefa NSZZ „Solidarność” Piotra Dudy
do udziału w spotkaniu organizacji społecznych z całej Polski.
Ponad tysiąc osób ze Związków Zawodowych, Stowarzyszeń
i Fundacji przybyło do Gdańska chcąc wyrazić swoje oburzenie
i gniew na sposób traktowania ludzi pracy przez ekipę rządzącą.
Uczestnicy wielokrotnie podkreślali w swoich wypowiedziach
niezadowolenie z faktu, że nasi „wybrańcy narodu” pamiętają
o elektoracie tylko przed wyborami obiecując złote góry. Jednak
już dzień po wyborach decydują za Nas, co jest dla Nas lepsze.
Fundują nam wyższy wiek emerytalny, wyższe podatki, niższe
ulgi, wieloletnie kolejki do lekarzy, umowy śmieciowe i wielomilionowe bezrobocie, dotykające głównie młodych, wykształconych ludzi… Decyzja mogła być tylko jedna. Mówimy stanowcze NIE rządowi, który traktuje obywatela jak przedmiot
i zło konieczne. Obywatela, który utrzymuje ten Rząd i finansuje
jego pomysły. Nawet te najgłupsze. Szansą na pozbycie się nieudolnych parlamentarzystów są jednomandatowe okręgi wyborcze. Tylko posłowie wybrani w ten sposób mogą gwarantować
realizację obietnic przedwyborczych a nie jak obecnie być ślepo
posłusznym liderom swoich partii. Wynikiem tej decyzji jest poniższa odezwa:
My: organizacje społeczne, fundacje, stowarzyszenia, związki
zawodowe, inicjatywy obywatelskie – zebrani w historycznej
Sali BHP Stoczni Gdańskiej, jesteśmy oburzeni taką ignorancją
władzy, która zamiast służyć obywatelom, pilnuje swoich partykularnych interesów. Tym samym zgodnie stwierdzamy, że polski
system nie gwarantuje nam pełni konstytucyjnych praw, wynikających z możliwości sprawowania władzy w drodze demokracji
bezpośredniej.
W sposób szczególny ograniczone jest konstytucyjne prawo
obywateli do wypowiadania się drodze referendum w najważniejszych sprawach państwa, takich jak np. wydłużenie wieku
emerytalnego, czy zmiana ordynacji wyborczej na rzecz jednomandatowych okręgów wyborczych.
W polskim prawie zebranie podpisów przez obywateli i złożenie
skutecznego wniosku o rozpisanie ogólnokrajowego referendum
nie skutkuje jego przeprowadzeniem. Bowiem to, czy referendum
się odbędzie zależy od decyzji parlamentu.
Jedyną skuteczną drogą do zmiany tego stanu rzeczy jest zmiana
Konstytucji w zakresie przepisów o referendum. Konieczna jest
zmiana powodująca obligatoryjność przeprowadzenia referendum po spełnieniu warunków skutkujących złożeniem wniosku.
Znając stanowisko wszystkich parlamentarnych partii politycznych (PO, PiS, RP, PSL, SLD, SP) trzeba uznać, że droga parlamentarna nie daje nadziej na jej skuteczność. Nie mamy zaufania
do partyjniactwa i dlatego sami nie zamierzamy powoływać kolejnej partii.
Dlatego my podpisani poniżej, przedstawiciele ponad 100 organizacji społecznych, fundacji, stowarzyszeń, związków zawodowych i inicjatyw obywatelskich, zwracamy się do Prezydenta RP
z apelem i wnioskiem o wszczęcie procedury zmiany Konstytucji w zakresie przepisów o ogólnokrajowym referendum, które
umożliwi obywatelom decydowanie w tak kluczowych sprawach
jak wiek emerytalny, ordynacja wyborcza, finansowanie partii politycznych, ilość posłów, czy istnienie senatu.
Zwracamy uwagę, że już dzisiaj Prezydent RP jest inicjatorem
zmian na rzecz referendów lokalnych, korzystnych dla małych
społeczności lokalnych. Zmiany te są niewystarczające, ale idą
w dobrym kierunku. Teraz czas na takie same fundamentalne
zmiany w interesie wszystkich obywateli.
Jednoznacznie stwierdzamy, że celem naszego działania nie jest
tworzenie jakiegokolwiek bytu partyjno-politycznego, ale wyłącznie wspólne działanie na rzecz przywrócenia społeczeństwu
prawa bezpośredniego decydowania o najważniejszych sprawach
państwa. Jesteśmy zdeterminowani i zdecydowani dążyć do tego
celu bez względu na czas i działania jakie będziemy musieli podjąć, korzystając z wszelkich dostępnych w demokratycznym państwie środków.
Same partie nie są wystarczające. Dlatego naszym zdaniem partie
powinny podzielić się z obywatelami władzą i odpowiedzialnością za Polskę. Nasze postulaty wychodzą ponad wąskie grupy interesu: partyjne, związkowe, biznesowe czy medialne. Uważamy,
że ponad podziałami jesteśmy w stanie działać razem dla dobra
kraju, nas samych i naszych dzieci.
Bezpośrednimi uczestnikami tych obrad ze strony ZZRG w Polsce byli: Bogusław Kapusta, Paweł Wyciślok, Andrzej Herzog
i Jerzy Muras. Niestety środowisko górnicze, jak wynika z ich
obserwacji, było reprezentowane tylko przez dwie organizacje:
naszą i ZZ „Przeróbka” z przewodniczącym Sławomirem Łukasiewiczem.
Opuszczając to historyczne miejsce, uczestnicy spotkania rozjeżdżali się po całej Polsce z myślą i przesłaniem do całego społeczeństwa polskiego: tylko razem możemy naprawić Polskę i poprawić swój byt.
„Oburzeni” - ZZRG w Polsce
8
RATOWNIK - MARZEC 2013
Ku przestrodze
Na podstawie
Wyższy Urząd Górniczy Departament Warunków Pracy Katowice, dnia 29.01.2013 r.
I N F O R M A C J A
o wdarciu wody oraz wypadku zbiorowym (1 wypadek śmiertelny, 6 wypadków lekkich), zaistniałych w dniu 18.01.2013 r. o godz.
1412 w Kompanii Węglowej S.A. Oddział Kopalnia Węgla Kamiennego „Knurów-Szczygłowice” Ruch Knurów w Knurowie.
Wdarcie wody i wypadek zbiorowy zaistniały w drążonej rozcince
ścianowej 8 w pokładzie 408/2 na poziomie 850 m. Pokład 408/2
o grubości od 1,8 m do 2,0 m i nachyleniu od 13° do 18°, niezagrożony tąpaniami, zaliczony został do III kategorii zagrożenia metanowego, klasy B zagrożenia wybuchem pyłu węglowego i I stopnia zagrożenia wodnego. Rozcinka ścianowa 8, o nachyleniu do
140, drążona była z chodnika 8b za pomocą kombajnu chodnikowego typu AM-50zw, w obudowie typu ŁPKO 8/8 oraz ŁPSp-V32/4/6,2x3,5 stawianej co 0,75 m i stabilizowanej rozporami
dwustronnego działania. Opinkę obudowy stanowiły siatki stalowe zgrzewane, typu zaczepowego. Do dnia 18.01.2013 r. rozcinkę
ścianową 8 wykonano na długości 247,5 m, a przodek wyrobiska
znajdował się około 4,7 m od chodnika 7b i zrobów zlikwidowanej ściany 7 w pokładzie 408/2. W dniu 18.01.2013 r. na zmianie
„A” 8 pracowników drążyło rozcinkę ściany 8. Na zmianie „B”
do drążenia przecinki skierowanych zostało kolejnych 8 pracowników. O godz. 1412, gdy w rejonie rozcinki ścianowej 8 przebywało w sumie 16 pracowników ze zmiany rannej i popołudniowej,
nastąpiło wdarcie wody z przodka do wyrobiska. Skutki wdarcia
wody objęły 10 pracowników znajdujących się w rejonie przodka
drążonej rozcinki ścianowej 8. Jeden z pracowników porwany został przez strumień wypływającej wody i przemieszczony o około
200 m w kierunku skrzyżowania z chodnikiem 8b, wraz z urobkiem oraz materiałami zgromadzonymi w wyrobisku. Liczne urazy ciała spowodowały jego zgon. Pozostali pracownicy, doznali
nieznacznych urazów i o własnych siłach wycofali się z wyrobiska. Poszkodowani przebadani zostali w punkcie opatrunkowym
i 6 pracowników skierowanych zostało do domu, natomiast 2 poszkodowanych przewieziono do szpitala. Wskutek wypływu wody
uszkodzona została wentylacja lutniowa w rozcince ścianowej 8,
co spowodowało powstanie atmosfery niezdatnej do oddychania.
Podjęta została akcja ratownicza mająca na celu odtworzenie wentylacji lutniowej w rozcince ścianowej 8, dla umożliwienia przeprowadzenia oględzin miejsca zdarzenia. Akcja nadzorowana była
przez pracowników OUG w Gliwicach.
Przyczyną wypadku zbiorowego było dynamiczne oddziaływanie
na pracowników strumienia mieszaniny wody, urobku i materiałów zgromadzonych w rozcince ścianowej 8 w pokładzie 408/2,
w wyniku wdarcia się wody z przodka do wyrobiska.
Przyczyną wdarcia wody do rozcinki ścianowej 8 było przerwanie
płotu węglowego pomiędzy przodkiem wyrobiska a chodnikiem
7b i zrobami zlikwidowanej ściany 7 w pokładzie 408/2.
Przyczyna ta była następstwem braku właściwego rozpoznania
oraz profilaktyki zagrożenia wodnego przy drążeniu wyrobiska
w kierunku nierozeznanego i niezarejestro- wanego dołowego
zbiornika wodnego w rejonie chodnika 7b i zrobów zlikwidowanej
ściany 7 w pokładzie 408/2.
W związku z zaistniałym wdarciem wody i wypadkiem zbiorowym, Dyrektor OUG w Gliwicach wydał 3 decyzje:
w dniu 19.01.2013 r. nakazując:
1. odłączyć zasilanie maszyn, urządzeń i instalacji zabudowanych
w rozcince 8 w pokładzie 408/2 do czasu usunięcia skutków wdarcia się wody do wyrobiska,
2. zagrodzić wejście do rozcinki ścianowej 8 w pokładzie 408/2 do
czasu przeprowadzenia oględzin,
3. zabudować czujniki monitorujące stan atmosfery kopalnianej
w chodniku 8b przy skrzyżowaniu z rozcinką ścianową 8 w pokładzie 408/2 zgodnie z dokumentacją prac profilaktycznych, zatwierdzoną przez kierownika ruchu zakładu górniczego,
4. prowadzić prace profilaktyczne w chodniku 8b w pokładzie
408/2 zgodnie z dokumentacją prac profilaktycznych, zatwierdzoną przez kierownika ruchu zakładu górniczego,
5. powiadomić Dyrektora OUG w Gliwicach o zamiarze wznowienia akcji ratowniczej,
w dniu 22.01.2013 r., po zakończonej akcji przywracania wentylacji:
1. wstrzymał ruch zakładu górniczego, w części dotyczącej prowadzenia robót górniczych w chodniku 8a, chodniku 8b oraz w rozcince ścianowej 8 w pokładzie 408/2 do czasu przeprowadzenia
oględzin w rejonie zaistniałego wdarcia wody i wypadku zbiorowego,
2. nakazał zagrodzić wejście do rozcinki ścianowej 8 w pokładzie 408/2, do czasu przeprowadzenia oględzin wyrobiska oraz
kontrolować stan atmosfery kopalnianej w chodniku 8b w rejonie
skrzyżowania rozcinki ściany 8 w pokładzie 408/2 zgodnie z dokumentacją prac profilaktycznych, zatwierdzoną przez kierownika
ruchu zakładu górniczego,
w dniu 23.01.2013 r. po przeprowadzonych oględzinach:
I. wstrzymał ruch zakładu górniczego, w części dotyczącej:
1. drążenia chodnika 8a i rozcinki ścianowej 8 w pokładzie 408/2
do czasu sprawdzenia prawidłowości rozwiązań technicznych zastosowanych przy projektowaniu i prowadzeniu robót w części pokładu 408/2 na „S” od przekopu B8E,
2. eksploatacji maszyn i urządzeń objętych skutkami wdarcia wody
do wyrobisk to jest: ognioszczelnej stacji transformatorowej typu
MAR-400/6PM nr kop. 9 zabudowanej w chodniku 8b w pokładzie 408/2 wraz z instalacją i zasilanymi z niej maszynami i urządzeniami w rozcince ścianowej 8 w pokładzie 408/2, a w szczególności: stacji wieloodpływowej typu OSWCA 2-2/12/2/a nr
fabryczny 47/11, wyłącznika stycznikowego ognioszczelnego
typu OWSD-0106K nr fabryczny 9006404/90, wyłącznika stycznikowego ognioszczelnego typu OWS-0106Z/K nr fabryczny
8902614/89, ognioszczelnego zespołu transformatorowego typu
ZT-045 nr fabryczny 08072/08, kombajnu chodnikowego typu
AM-50zw nr fabryczny 243/z wraz ze skrzynią aparaturową typu
SAE – 11AM1/Z nr fabryczny 50/94, przenośnika zgrzebłowego
typu Skat-E180W z silnikami o mocy 2x15kW, urządzenia odpylającego typu DCU-600C/320 nr fabryczny 03/2011 z silnikiem
o mocy 37kW i pompą typu P1-BA-Ex nr fabryczny 349644/2011,
lutni wirowej typu VT-700M nr fabryczny 13/2011 wraz z silnikiem o mocy 18,5kW, wentylatora chłodnicy powietrza typu MK-CP400 nr fabryczny 030/07/11 wraz z silnikiem o mocy 37kW
i przenośnika taśmowego typu PTGm-50/1000/Gwarek-1000/
Knurów nr 2 wraz z napędem o mocy 55kW do czasu przeprowadzenia odbioru technicznego tych maszyn i urządzeń przez komisję powołaną przez kierownika ruchu zakładu górniczego,
II. nakazał:
1. zweryfikować projekty techniczne robót górniczych prowadzonych w Kompanii Węglowej S.A. Oddział KWK „Knurów-Szczygłowice” w Knurowie w zakresie rozpoznawania, klasyfikacji
i profilaktyki zagrożenia wodnego,
2. prowadzić roboty związane z usuwaniem skutków wdarcia wody do rozcinki ścianowej 8 w pokładzie 408/2 w oparciu
o szczegółowe ustalenia zatwierdzone przez kierownika ruchu zakładu górniczego,
3. ustalić zasady kontroli chodnika 8b i rozcinki ścianowej 8 oraz
chodnika 8b w pokładzie 408/2, zaopiniowane przez kopalniane
zespoły do spraw zagrożeń i zatwierdzone przez kierownika ruchu
zakładu górniczego, uwzględniające między innymi:
zabudowę urządzeń do kontroli składu i parametrów powietrza
współpracujących z dyspozytornią metanometryczną, analizę zagrożenia pożarami endogenicznymi, zakres i częstotliwość kontroli wyrobisk przez wyznaczonych do tego pracowników, w tym
zasady wykonywania pomiarów składu i parametrów gazów.
Informację opracowano na podstawie danych z OUG w Gliwicach.
Redakcja
9
RATOWNIK - MARZEC 2013
Powołanie Międzyzakładowej Organizacji
Koordynacyjnej Związku Zawodowego
Ratowników Górniczych w Polsce przy
Kompanii Węglowej S.A.
Na zebraniu Ogólnym zorganizowanym 4 stycznia 2013 roku w Suchej Beskidzkiej Delegaci MZK na podstawie wniosku zgodnego
ze Statutem ZZRG w Polsce &18 ust.6 oraz na podstawie Uchwały
XI Krajowego Zjazdu Delegatów z dnia 19 października 2012 roku
podjęli Uchwałę o likwidacji Międzyzakładowego Zarządu Koordynacyjnego ZZRG w Polsce działającego przy Kompanii Węglowej S.A. Na podstawie tej samej Uchwały w miejsce MZK Delegaci powołali Międzyzakładową Organizację Koordynacyjną ZZRG
w Polsce przy Kompanii Węglowej S.A., z udziałem ZZRG przy
PG Silesia oraz ZZRG przy Centralnej Stacji Ratownictwa Górniczego S.A. w Bytomiu. Organizacja działa u trzech pracodawców i łącznie zrzesza 2880 członków, z czego 2700 członków, to
pracownicy Kompanii Węglowej S.A. Delegaci podczas Zebrania
Ogólnego w dniu 04.01.2013r wybrali Przewodniczącego, Zarząd
i Komisję Rewizyjną MOK na kadencję czteroletnią tj. do 4 styczeń
2017 roku. Zarząd MOK w tym samym dniu z pośród członków
Zarządu wybrał do Prezydium 5 osób.
Prezydium MOK
1. Wyciślok Paweł – Przewodniczący
2. Śliwka Zbigniew – Wiceprzewodniczący ds. finansowych
3. Pakura Mirosław – Wiceprzewodniczący ds. organizacyjnych
4. Luberta Piotr – Wiceprzewodniczący
5. Piechnik Andrzej– Wiceprzewodniczący
6. Kowalkowski Marek – Wiceprzewodniczący
Komisja Rewizyjna MOK
1. Wajda Krzysztof – Przewodniczący
2. Zborowski Janusz – Sekretarz
3. Bombelka Krzysztof – Członek
4. Orzechowski Adam – Członek
Zarząd MOK
1. Kiwitz Marian – KWK „Bielszowice” wybrany z pośród Delegatów
2. Turek Dariusz – KWK „Bobrek-Centrum” Przewodniczący
ZZRG
3. Kasprzak Józef – KWK „Brzeszcze” Przewodniczący ZZRG
4. Kasperek Krzysztof – KWK „Bolesław-Śmiały” p.o Przewodniczącego ZZRG
5. Rabiej Adam – KWK „Chwałowice” Przewodniczący ZZRG
6. Strzelczyk Robert – KWK „Chwałowice” wybrany z pośród Delegatów
7. Czempiel Marek – KWK „Halemba-Wirek” Przewodniczący
ZZRG
8. Włodarczyk Krzysztof – KWK „Knurów-Szczygłowice” Ruch
Knurów Przewodniczący ZZRG
9. Basiak Mariusz – KWK „Knurów-Szczygłowice” Ruch Knurów
wybrany z pośród Delegatów
10. Wystryk Grzegorz – KWK „Marcel” Przewodniczący ZZRG
11. Warzecha Piotr – KWK „Marcel” wybrany z pośród Delegatów
12. Czapla Roman – KWK „Pokój” Przewodniczący ZZRG
13. Duda Krzysztof – KWK „Piast” Przewodniczący ZZRG
14. Malcherczyk Dariusz – KWK „Piekary” Przewodniczący
ZZRG
15. Kaczyński Zbigniew – KWK „Rydułtowy-Anna” Ruch I Przewodniczący ZZRG
16. Sar Jarosław – KWK „Sośnica- Makoszowy” Ruch Sośnica
Przewodniczący ZZRG
17. Duda Artur – KWK „Ziemowit” Przewodniczący ZZRG
18. Soszka Bartłomiej – PG „Silesia” Przewodniczący ZZRG
19. Sobczak Mirosław – CSRG Bytom Przewodniczący ZZRG
Prezydium MOK ZZRG w Polsce przy Kompanii Węglowej SA
wraz z Delegatami składa serdeczne podziękowania za profesjonalne spełnienie oczekiwań związanych z organizacją zebrania Pani
Dyrektor
Marii Grzechynka, wraz pracownikom Hotelu ,,Monttis”w Suchej Beskidzkiej
Z. Śliwka
Sprawy płacowe
w JSW S.A. na 2013r.
W Jastrzębskiej Spółce Węglowej zgodnie z podpisanym porozumieniem w dniu 8 listopada 2012r. zostały
od stycznia 2013r. podwyższone stawki osobistego zaszeregowania o 2,7%, dalsze rozmowy w tym zakresie
odbędą się w III kwartale 2013r. po prezentacji sprawozdania spółki za I półrocze.
W dniu 23.01.2013r. Wspólna Reprezentacja Związków Zawodowych działająca w Jastrzębskiej Spółce Węglowej S.A. zawnioskowała do Zarządu Spółki i Rady Nadzorczej o wystąpienie do Walnego Zgromadzenia Akcjonariuszy JSW S.A. o zgodę
na wypłacenie pracownikom naszej Spółki nagrody z zysku za
2012r. w wysokości 8,5 % rocznego funduszu wynagrodzeń JSW
S.A.
Oczekujemy na zajęcie stanowiska Zarządu w tej sprawie.
Wieczorek P.
Przewodniczący oraz Zarząd Krajowy Związku
Zawodowego Ratowników Górniczych w Polsce
składa
Andrzejowi STROKA
serdeczne podziękowania za wieloletnią, sumienną i rzetelną pracę związkową na kierowniczym stanowisku Przewodniczącego
ZZRG w Polsce - organizacji podstawowej w KWK „Rydułtowy
Anna” na Ruchu II w poczuciu zaangażowania i zdyscyplinowania, oraz za wzorowe wypełnianie obowiązków. Dziękujemy
Tobie Andrzeju za bezinteresowne oddanie się pracy związkowej
podczas, której zawsze najważniejszy był dla Ciebie ratownik
górniczy i jego praca w bezpiecznych warunkach oraz walka, tak
walka bo walczyłeś o prawa pracownicze i ratownicze. Byłeś
w tych działaniach sprawiedliwy i bezkompromisowy.
Dziękujemy Drogi Przyjacielu ratowników górniczych.
Szczęść Boże!
10
Katowicki Holding w nowym roku,
czyli pierwszy kwartał w pigułce
Dobiegający końca pierwszy kwartał roku 2013 to prawie trzy miesiące potyczek strony społecznej z pracodawcą w kwestiach PTE na
rok 2013, zmian w zapisach do HUZ związanych z nowym schematem organizacyjnym kopalń firmy, zmian w zapisach do regulaminu
ZFŚS.
Wynik KHW S.A. za ubiegły rok to zaledwie 57 mln zł zysku, co nie
jest powodem do euforii. Ponad 400 mln zł wydanych na inwestycje
nie przyniosło oczekiwanych efektów i w tym momencie rodzi się
pytanie czy to inwestycje chybione, czy załoga należycie wykorzystuje nowoczesne maszyny i urządzenia, czy to natura bierze górę
nad naszymi kopalniami, czy może pies pogrzebany jest w systemie
zarządzania firmą, a może polityka polskiego Rządu to gwóźdź do
trumny polskiego górnictwa węglowego? Na te i inne pytania musimy odpowiedzieć sobie sami.
Plan PTE KHW S.A. na
2013r jest bardzo optymistyczny, biorąc pod uwagę osiągnięcia roku
ubiegłego oraz ciągle spadającą koniunkturę na węgiel kamienny.
Mając na uwadze fakt, że schodzimy z wydobyciem coraz głębiej
jak i niepokorną naturę, kryzys, ciągle aktywny i narastający na
naszej zielonej wyspie, no i działo armatnie naszych rządzących
w Warszawie wycelowane w górnictwo. To tylko niektóre z wielu
czynników, które mogą wpłynąć na to, że PTE nie zostanie zrealizowane. Dlatego strona społeczna Katowickiego Holdingu Węglowego mocno i dobitnie próbuje przekonać Zarząd firmy do faktu że
plan jest zbyt ambitny, a jego niewykonanie może doprowadzić do
tego że właściciel podejmie bardzo radykalne kroki w stosunku do
spółki czego efektem będzie poważny konflikt społeczny.
Wejście w życie od 01.10.2012 r. nowego schematu organizacyjnego (reorganizacja na stanowiskach etatowych) doprowadziło do wypowiedzeń stanowisk pracownikom dozoru. Efektem takiego stanu
rzeczy stały się kwestie finansowe. Część pracowników została zdegradowana, część awansowała, a ktoś inny został w miejscu, parę
osób z najniższego szczebla dozoru wróciła na stanowiska fizyczne.
Pokrzywdzonych przez wejście w życie nowego schematu organizacyjnego niższymi poborami jest 240 pracowników dlatego powstał
zespół roboczy ds. zmian w zapisach HUZ w skład którego wchodzą
wszystkie Zw. Zw. działające w KHW S.A. które są sygnatariuszami
HUZ oraz przedstawiciele pracodawcy. Efektem pracy tego zespołu
ma być stworzenie i podpisanie nowego taryfikatora dla osób dozoru
w taki sposób aby wszyscy ci którzy stracili na wypłatach wrócili na
poprzedni poziom zarobkowy obowiązujący przed wejściem w życie nowego schematu. Na wniosek Organizacji Związkowych działających przy KHW S.A. Zarząd spółki przedstawił taryfikator grup
i stawek dla stanowisk nierobotniczych. Po kilku zmianach dotyczących m.in. stanowisk kierownika KSRG, dyspozytora i Inżyniera
BHP i Tąpań strona społeczna zwróciła taryfikator wraz ze zmianami do Zarządu. Prace nad kompromisem w tej sprawie trwają.
Zmiany w zapisach regulaminu ZFŚS dotyczą organizacji wypoczynku letniego i zimowego dla dzieci pracowników, emerytów
i rencistów Katowickiego Holdingu Węglowego. Zmiany polegają
na tym że to nie Zarząd firmy będzie wskazywał gdzie i za ile będą
wypoczywać nasze pociechy tylko rodzice określą z których firm
i w jakich kierunkach wyjadą nasze dzieci. Wszystkie firmy które
się zgłoszą będą mogły wejść na tzw. rynek KHW, natomiast gdzie
wyjedzie dziecko zdecyduje sam rodzic. Całe procedury papierkowe
związane ze skierowaniem i podpisaniem umowy na wypoczynek
dziecka rodzic bierze na siebie jak i odpowiedzialność za decyzję
ws. kierunków wyjazdu i standardów ośrodków wypoczynkowych.
Firmy będą obsługiwać rodziców na macierzystych kopalniach. Dodatkowo podwyższone zostały progi dofinansowań przez poszczególne kopalnie do wypoczynku dzieci.
Kolejny punkt z listy ważnych spraw to CUG. Katowicki Holding
Węglowy dla „usprawnienia działań” chce stworzyć nowy zakład
pod nazwą Centrum Usług Górniczych. CUG ma powstać na bazie
własnych pracowników, którzy będą wyodrębnieni z załóg wszystkich kopalń KHW. Obszarem działań mają być specjalistyczne ro-
RATOWNIK - MARZEC 2013
boty wiertnicze mało- i wielkośrednicowe, roboty związane z odmetanowaniem kopalń KHW, a w późniejszym terminie również roboty
likwidacyjno-zbrojeniowe oraz roboty przygotowawcze. Powołanie
do życia CUG ma podobno przynieść duże oszczędności oraz wyeliminować skomplikowane procedury przetargowe. W CUG mają
być zatrudnieni najlepsi fachowcy z wszystkich kopalń, ich zatrudnienie ma być w oparciu o Holdingową Umowę Zbiorową.
W relacji z pierwszego kwartału nie może zabraknąć oczywiście informacji o wyborach na członka Zarządu KHW S.A. VIII kadencji
wybieranego przez pracowników spółki. Wymogi regulaminowe
spełniło dwóch kandydatów. Pierwszy z nich, to obecnie urzędujący wiceprezes Zarządu KHW S.A. ds. Pracy – Waldemar Mróz.
W szranki z nim stanął Tadeusz Skotnicki – szef Działu Przygotowania Produkcji w kopalni „Wujek”. Dokumenty złożyło jeszcze
dwóch pretendentów. Popierany przez ZZRG w Polsce i Zarząd
z KWK „Mysłowice-Wesoła” Łukasz Jarawka oraz Lech Kotarski.
Niestety ich dokumenty były wadliwe formalnie w myśl regulaminu wyborów. Nic nie wniosły również protesty skierowane do Rady
Nadzorczej. Urzędujący Wiceprezes Zarządu ds. Pracy Waldemar
Mróz uległ Tadeuszowi Skotnickiemu w boju o stanowisko członka
Zarządu KHW S.A. Stanowiska pierwszego, technicznego, ekonomiczno-finansowego i rynkowego będ obsadzone przez Ministra
Gospodarki. Niebawem poznamy więc cały, nowy Zarząd KWH
S.A.
Zredagował Zespół przy ZOK ZZRG w Polsce przy KHW S.A.
APEL
Drodzy Ratownicy, nie pozwolimy zniszczyć dobrze funkcjonujące struktury ratownictwa górniczego i nie ma zgody na obniżenie bezpieczeństwa pracy w zakresie ratownictwa górniczego
w rozporządzeniu i na kopalniach, nawet prywatnych.
Należy skończyć z dyletanctwem, nieuctwem i udawaną oszczędnością, a wszyscy którzy dopuszczą się działań niszczących ratownictwo górnicze winni być dyscyplinarnie usunięci z spółek
i kopalń.
Będziemy te osoby wskazywać.
Nie ma tolerancji wobec działań mających na celu obniżenie mobilności ratowniczej.
Np. Propozycje niekorzystnych zmian w zakresie ratownictwa
górniczego w nowelizowanym rozporządzeniu doprowadzą do
trudnych do opisania katastroficznych skutków. Jak można dyskutować nad katalogiem prac profilaktycznych. Nam górnikom
i ratownikom trzeba będzie zapłacić cenę najwyższą. Wszystkie
materiały dotyczące pomysłów ratowniczych przez tak zwanych
specjalistów będą archiwizowane i przy pierwszej nadarzającej
się okazji z całą stanowczością wskazane z podaniem autora do
prokuratora. Ratownictwo górnicze to nie zabawka. Przepisy są
wypracowane w drodze ich praktycznego stosowania.
STOP PANOWIE OD PSEUDOEKSPERYMENTÓW
Redakcja
Uratowano 19 górników w kopalni miedzi
„Rudna” w Polkowicach na Dolnym Śląsku.
Skuteczna akcji ratownicza na szeroką skalę, wszyscy żyją.
Do trwającego ok. 10 sekund wstrząsu o sile 5 stopni w skali
Richtera doszło 19 marca 2013 r. późnym wieczorem. W momencie wstrząsu w zagrożonym rejonie pracowało 42 górników. W ramach akcji ratowniczej przeprowadzono ewakuację
znajdujących się pod ziemią pracowników, niemniej 19 zostało
uwięzionych w gruzowisku skalnym. Ratownikom udało się ich
zlokalizować pod zawałem skał. Szczęśliwy finał akcji ratowniczej był możliwy dzięki profesjonalnie prowadzonej akcji ratowniczej i wysokim stopniem umiejętności ratowniczych, dzięki
poświęceniu i odwadze. W akcji ratowniczej brały udział zastępy
ratownicze, których zadaniem było odgruzowanie zwałowiska
przy użyciu specjalistycznych maszyn i urządzeń.
Gratulacje za ofiarność w czasie prowadzenia akcji.
ZZRG w Polsce
RATOWNIK - MARZEC 2013
11
cd. ze str. 1 Spotkanie w Mysłowicach 29 grudnia 2013 roku.
Przygotowaliśmy pismo w którym pogra- ganizacji związkowej zrzeszającej w swych
tulowaliśmy Panu Wicepremierowi objęcia szeregach 6300 członków których to rozwysokich stanowisk rządowych, jak również porządzenie w szczególny sposób dotyczy.
w dalszej części pisma zasygnalizowaliśmy Wicepremier Janusz Piechociński również
niezrozumiałą dla naszego środowiska de- wyraził zdumienie z faktu nie zaproszenia
cyzję o wyłączeniu ZZRG w Polsce z osta- ZZRG na spotkanie w Warszawie i oficjaltecznych konsultacji Rozporządzenia Mi- nie poinformował nas, że osobiście dopilnistra Gospodarki dotyczącego przepisów nuje aby przedstawiciele naszej organizacji
ratowniczych. W trakcie spotkania nadarzyła wzięli udział w spotkaniu w Departamencie
się okazja, aby na gorąco wyartykułować Górnictwa w Warszawie w dniu 3-4 stycznia
w obecności zaproszonych gości i będą- 2013 r. Słowa dotrzymał.
cych na sali dziennikarzy kontrowersyjne Rozporządzenie w sprawie ratownictwa
wykluczenie z rozmów ZZRG w Polsce. górniczego – przedsiębiorcy i nie tylko nie
O głos poprosił Paweł Wyciślok. który na odpuszczają, jesteśmy tylko potrzebni jak
początku złożył gratulacje Panu Wicepre- jest katastrofa... Wstyd, tacy ludzie rządzą
mierowi, oraz przekazał pamiątkowy Album na węglu!
15 lecia ZZRG w Polsce wraz z dedykacją W dniu 3 i 4 stycznia 2013 roku w Ministerod Zarządu naszej organizacji. Następnie stwie Gospodarki oraz w dniu 8.01.2013 r.
poinformował o zaskakującej decyzji De- w siedzibie CSRG S. A. w Bytomiu odbypartamentu Górnictwa w Warszawie który ło się posiedzenie Komisji Uzgodnieniopo blisko rocznej konsultacji z naszą orga- wej w sprawie rozporządzenia w sprawie
nizacją w sprawie nowelizacji przepisów ratownictwa górniczego. Z naszej strony
ratowniczych, na ostatnie spotkanie zamy- udział brali Bogusław Kapusta, Konstanty
kające wspólne uzgodnienia nie zaprasza or- Wolny a w dniu 8.01 również Piotr Luber-
ta. Ministerstwo Gospodarki opracowało
„ZBIORCZE ZESTAWIENIE UWAG
ZGŁOSZONYCH DO PROJEKTU ROZPORZĄDZENIA MINISTRA GOSPODARKI W SPRAWIE RATOWNICTWA
GÓRNICZEGO”, które było podstawą do
szerokiej dyskusji. Udział był bezwzględnie potrzebny, co w świetle działań WUG i przedstawicieli przedsiębiorców walnie obniżyłoby bezpieczeństwo pracy ratowników
i zabezpieczenie kopalń.
Naszą obecność należy ocenić za bardzo dobre rozwiązanie. Np. lansowano ponownie
idiotyczny zapis co do możliwości udziału
w akcji 3 do 8 ratowników - stało się znowu
podstawą do żenującej dyskusji. Ilość zgłoszonych poprawek do treści rozporządzenia tabela MG ok. 530, w tym naszych 50, w stosunku do przygotowanych 108 paragrafów,
świadczy o słabym poziomie projektu ww.
rozporządzenia. Należy stwierdzić że prowadzący naradę ze strony Ministerstwa Gospodarki i ich przedstawiciele byli w stosunku
do wszystkich biorących udział bezstronni.
Redakcja
Wspólnie dla Moniki jest cel, jest chęć, jest działanie.
W dniach 16-17 lutego br. odbył się
Charytatywny Turniej Halowej Piłki
Nożnej Barbórka Cup 2013 pod
hasłem „Wspólnie dla Moniki”.
Miejscem zmagań zawodników była
hala MOSiR w Katowicach.
Głównym celem wszystkich uczestników
turnieju była pomoc dla 5 letniej Moniki Kubickiej mieszkanki miasta Katowice, która
od urodzenia cierpi na porażenie mózgowe
i wiele innych dolegliwości uniemożliwiających jej normalne funkcjonowanie w otaczającym ją świecie. Aby nasza młoda przyjaciółka mogła przynajmniej normalnie się
przemieszczać potrzebuje specjalistycznego
wózka inwalidzkiego. Aby zrealizować ten
zakup przeprowadzona została specjalna licytacja przedmiotów, które przekazali ofiarodawcy. Wylicytować można było między
innymi koszulki piłkarskie takich klubów
jak: Borussia Dortmund, Ruch Chorzów,
GKS Katowice, Górnik Zabrze, Rozwój Katowice, GKS Bogdanka czy wieczne pióro
prezydenta Miasta Katowice Piotra Uszoka.
Wielkim zainteresowaniem cieszył się również m.in. zegar wykonany z bryły węglowej, ratownik z węgla, lampa oliwna, figurki
Matki Boskiej, kufle z górniczych karczm
i wiele innych cennych przedmiotów. Pomogli również najmłodsi koledzy i koleżanki
Moniki - namalowali oni obraz, który również został zlicytowany. Cena wywoławcza
to jedyne 1zł. Cała aukcja przyniosła bardzo
satysfakcjonujący wynik, bowiem udało się
zebrać ponad 5000 zł!
Choć cel sportowy nie był w ten weekend
najważniejszy, warto jednak również wspomnieć o wynikach jakie osiągały drużyny
podczas rozgrywanego turnieju. Do fazy
wstępnej rozgrywanej w sobotę przystąpiło
aż 17 zespołów. Do turnieju finałowego roz-
grywanego następnego dnia awansowało 8
najlepszych zespołów. Po wielkich emocjach
i dwudniowej rywalizacji zawodników, wyłoniony został zwycięzca, którym została
drużyna gości z Łęcznej ZZG w Polsce Lubelski Węgiel Bogdanka S.A.
Zespoły, które brały udział w rozgrywkach
składały się w większości z górników, Związek Zawodowy Ratowników Górniczych
w Polsce reprezentowały drużyny kopalń
„Wujek” i „Mysłowice-Wesoła”, mieliśmy
również reprezentację Urzędu Miasta Katowice, nurków, firmy branży przemysłu mięsnego, przyjaciół Moniki i Polskich fanów
FC Barcelony. W niedzielne południe został
rozegrany również mecz pokazowy pomiędzy GKS Katowice a MKS Zaborze rocznika 2005, w którym to ci pierwsi wygrali 2:0.
Warto zaznaczyć, że w pierwszej czwórce
turnieju znalazły się drużyny z czterech innych miast i to nie tylko ze Śląska. Mowa tu
o Łęcznej, Mysłowicach, Katowicach i Jaworznie.Niesamowite emocje, duże zainteresowanie oraz bardzo dobra organizacja i co
najważniejsze - szczytny cel. Cel, dodajmy,
osiągnięty.
Tak w skrócie można opisać Barbórka
Cup 2013 „Wspólnie dla Moniki”.
Sebastian Nowicki & Tomasz Cichy
skróty i zmiany za zgodą powyższych.
Andy
Żegnamy śp. Piotra Gismana
W dniu 4 stycznia 2013 roku po długiej
i ciężkiej chorobie zmarł nasz wspaniały Kolega mgr praw Piotr Gisman. Radca Prawny,
wieloletni Dyrektor Departamentu Prawnego Wyższego Urzędu Górniczego, zasłużony pracownik Przedsiębiorstwa Miernictwa
Górniczego, bliski współpracownik Głównego Instytutu Górnictwa, wybitny i ceniony specjalista z zakresu prawa geologicznego i górniczego oraz europejskiego.
Śmiertelnie chory, hospitalizowany w Klinice pisał ostatni artykuł….taki już biedny,
schorowany, siedział na krzesełku wsparty
o stolik. Piotr to bardzo potrzebna i ważna
publikacja, już jest przyjęta do druku w wydawnictwie GIG.
Przyjaciel ratowników górniczych. Żeglarz,
kochał góry szczególnie Beskidy. Zawsze
miły, zawsze uśmiechnięty, nigdy nie odmawiał pomocy.
Na zawsze pozostanie w naszej górniczej
pamięci. Uroczystości pogrzebowe odbyły
się 10 stycznia 2013 w Kościele św. Apostołów Piotra i Pawła w Katowicach a następnie na cmentarzu przy ulicy Sienkiewicza
w Katowicach.
Piotr...Szczęść Boże!
Przewodniczący Zarządu Krajowego,
Prezydium,
Zarząd ZZRG w Polsce
ratownicy górniczy
12
RATOWNIK - MARZEC 2013
W zdrowym ciele zdrowy duch.
Nasz kolega Robert Janiec, ratownik
z KWK „Wieczorek” to przykład nieustępliwości
i uporu oraz dążenia do celu, nawet w trudnych
chwilach. Robert w ubiegłym roku doznał poważnych
obrażeń ciała w wypadku samochodowym.
Lekarze nie rokowali powrotu na kopalnię, a co za tym idzie do
ratownictwa górniczego, stwierdzono wielomiesięczną rehabilitację, wypadek postawił pod znakiem zapytania jego hobby i realizację marzeń czyli zdobywanie szczytów górskich.
Robert swoim uporem udowodnił że można wrócić do zdrowia,
pracy i hobby. Robert do swoich osiągnięć górskich może zaliczyć: 11 maratonach min. w Górach Stołowych, 03.02.2013r
wszedł na Kilimanjaro 5895m, wejście było o tyle trudne że zdobywali go nocą. Cele Roberta na przyszłość to zdobycie „Korony
Ziemi”
Szczyty już zdobyte przez Roberta, wchodzące w skład „Korony
Ziemi” to: Elbrus (5642m Rosja), Mont Blanc (4810m Francja),
Aconcagua (6962m Argentyna), Kilimanjaro (5895m Afryka),
wulkany w Ekwadorze Cotopaxi 5897m, Ilinizas Norte 5126m
Corazon 4790m, oraz Tatry Wysokie zimowe wejście na Gerlach
Lodowy.
Plany Roberta na 2014r McKinley 6194m Ameryka Płn. Oby wszyscy z takim uporem dążyli do celu.
Więcej informacji na stronie Roberta: www.robertjaniec.pl.
J. Stryjak
ZAWODY O PUCHAR PRZEWODNICZĄCEGO ZOK ZZRG w Polsce
W ostatnią sobotę lutego br. na przy Kompanii Węglowej Zawody organizowane przez Zarząd ZOK
stoku „HRUBIAK” w Orawskiej
Polhorze (Słowacja), odbyły się zawody narciarskie o puchar Przewodniczącego ZOK KW S.A., w któ-
rych rywalizowali zawodnicy z drużyn (3
osobowych) z Organizacji Podstawowej
ZZRG w Polsce przy KW S.A.:KWK
„Bielszowice”, KWK „ Brzeszcze”, KWK
„Bolesław-Śmiały”, KWK „Halemba-Wirek”, KWK „Jankowice”, KWK „Knurów-Szczygłowice” Ruch Szczygłowice, KWK „Piast”, KWK „Pokój”, KWK
„Sośnica –Makoszowy” Ruch Sośnica,
KWK „Ziemowit”. Każdemu zawodnikowi zmierzono czas dwóch przejazdów,
sumowany decydował o miejscu w klasyfikacji indywidualnej, w której okazali się
najlepsi zawodnicy :
I miejsce Walczysko Marek z KWK
„Piast” o łącznym czasie 1,20.18
II miejsce Sudoł Robert z KWK „Knurów-Szczygłowice” ruch Szczygłowice
o łącznym czasie 1,20.71
III miejsce Ostrowski Piotr z KWK
„Piast” o łącznym czasie 1,21.47
Natomiast w klasyfikacji drużynowej decydowała suma dwóch najlepszych czasów zawodników z drużyny , gdzie najlepszymi okazały się drużyny z :
I miejsce KWK „Piast” –Walczysko
Marek, Ostrowski Piotr (o łącznym czasie
2,41.65)
II miejsce KWK „Ziemowit” – Stadler
Marek, Grutowski Łukasz (o łącznym
czasie 2,47.10)
III miejsce KWK „Knurów-Szczygłowice” ruch Szczygłowice Robert Sudoł,
Krzysztof Gawlik (o łącznym czasie
2,49.17)
Adres Redakcji i siedziby Centrali
ZZRG w Polsce
41-902 BYTOM, ul. Chorzowska 25
tel./fax: (032) 386-99-68
e-mail: [email protected]
www.zzrg.org
ZZRG w Polsce przy KW S.A, miały na
celu zachęcenie do aktywnego spędzenia
czasu z nutką rywalizacji. Udział w zmaganiach mogli wziąć członkowie związku. Najlepsze wyniki zostały nagrodzone
pamiątkowymi dyplomami, medalami,
pucharami oraz nagrodami, dla pozostałych drużyn, które nie zmieściły się na podium zostały przygotowane dyplomy za
udział, a wręczał Przewodniczący Paweł
Wyciślok. Dla zawodników przygotowany został ciepły bigos, kiełbaska regionalna, a całości zawodów przygrywała dziecięca kapela góralska .
Andrzej Piechnik
Wydawca: ZZRG w Polsce Redaguje zespół
Red. Naczelny: B. Kapusta; Asystent: K. Wolny
P. Wyciślok MOK KW, A. Herzog MOK KHW
P. Wieczorek MOK JSW, R. Mitoraj MOK CSRG
Fotoreportaże udostępnione
Skład, łamanie i druk: EKOPROJEKT.net.pl
Numer zamknięto: 21.03.2013r.