©PIIT: Stanowisko w sprawie Komunikatu Komisji Europejskiej

STANOWISKO
Polskiej Izby Informatyki i Telekomunikacji (PIIT)
w sprawie komunikatu Komisji Europejskiej
„Budowanie europejskiej gospodarki opartej na danych”
Polska Izba Informatyki i Telekomunikacji (dalej: „PIIT” lub „Izba”) z uwagą przygląda się pracom
unijnym nakierunkowanym na rozwój gospodarki opartej o dane. Zarówno podjęte już prace
legislacyjne nad Kodeksem Łączności Elektronicznej czy Rozporządzeniem ePrivacy, jak
i zapowiadane działania w komunikacie Komisji Europejskiej „Budowanie europejskiej gospodarki
opartej na danych” powinny zmierzać do zwiększenia możliwości płynących z wykorzystania
analizy danych w różnych dziedzinach i na takich samych zasadach dla wszystkich podmiotów
obecnych w gospodarce cyfrowej.
Izba, w stanowisku z 8 grudnia 2016 r., wyraziła już swoje poparcie dla realizacji przez Komisję
Europejską obietnic związanych z jednolitym rynkiem cyfrowym i swobodą przepływu danych.
Zaprezentowany 10 stycznia 2017 r. Komunikat Komisji Europejskiej docelowo wskazuje na
zmierzanie do uwolnienia danych – stworzenia takich ram prawnych, które usuną bariery
odnoszące się nie tylko do przepływu danych, ale również umożliwią zwiększenie wykorzystania
danych i rozwój analityki danych. Taki kierunek prac zasługuje na poparcie, jednak istotna będzie
konsekwencja Komisji w dążeniu do faktycznego wprowadzenia konkretnych rozwiązań
wspierających realizacje ww. celu.
Warunki dla uruchomienia potencjału Big Data
Gospodarka oparta na danych rozwija się dzięki metodzie analizy danych - Big Data, która odnosi się
do dużej ilości różnych rodzajów danych wytworzonych z dużą prędkością z wielu różnych źródeł1.
W dzisiejszym cyfrowym świecie dane stały się walutą – zgodnie z szacunkami Komisji Europejskiej
w 2015 r. unijny sektor danych cyfrowych był wart 272 mld euro (roczny wzrost na poziomie 5,6
proc.)2. Big Data już dziś rozwija się bardzo dynamicznie i jest elementem regularnego
funkcjonowania i budowania modelu biznesowego globalnych podmiotów, które nie podlegają
specyficznym sektorowym ograniczeniom prawnym. Budowanie przez nich modeli biznesowych
w oparciu analitykę danych jest już dziś w zasadzie uznawane za naturalny element ich działalności.
Tymczasem w działalności telekomunikacyjnej rozwijanie choćby zbliżonego modelu nie jest dziś
możliwe, gdyż napotyka na specyficzne dla rynku telekomunikacyjnego rygory i ograniczenia
regulacyjne związane np. z przepisami Prawa telekomunikacyjnego.
1
2
http://eur-lex.europa.eu/legal-content/PL/TXT/PDF/?uri=CELEX:52014DC0442&from=EN
https://ec.europa.eu/digital-single-market/en/news/communication-building-european-data-economy
©PIIT: Stanowisko w sprawie Komunikatu Komisji Europejskiej „Budowanie europejskiej gospodarki
opartej na danych” (3 strony), 2017.02.14 (PIIT/187/17)
Strona 1 z 3
Taka sytuacja wydaje się paradoksalna mając na uwadze kształt i sposób funkcjonowania
współczesnej rzeczywistości cyfrowej, w której większość aktywności użytkowników przenoszona
jest do cyfrowych aplikacji czy platform społecznościach, a zatem tam kreowany jest ocean
najbardziej cennych danych. Dane te są swobodnie i coraz bardziej doskonale wykorzystywane
w działalności biznesowej podmiotów, którzy nie podlegają takim ograniczeniom prawnym, jak
tradycyjny sektor telekomunikacyjny. Największe podmioty z tej grupy tzw. gracze over-the-top
właśnie dzięki możliwościom analizy i wykorzystania danych oraz globalnej skali działania,
klasyfikowani są w czołówce rankingów najpotężniejszych, najbardziej innowacyjnych i najbardziej
rozpoznawalnych firm na świecie.
Mając na uwadze ten kontekst, należy dążyć do wyrównywania zasad prowadzenia działalności
w gospodarce cyfrowej dla wszystkich podmiotów, tak by w równym stopniu mogły korzystać
z potencjału Big Data .
Rozporządzenie Ogólne o Ochronie Danych Osobowych (RODO)
Wskazać należy, że poprzez ujednolicenie mechanizmów odnoszących się do globalnych transferów
danych i możliwości ich analizy, z równoczesnym dostosowywaniem rozwiązań zapewniających
prywatność, które od 25 maja 2018 r. wprowadzi Rozporządzenie Ogólne o Ochronie Danych
Osobowych (RODO), możliwe będzie równoczesne chronienie praw jednostek z jednoczesną
maksymalizacją wykorzystania rozwiązań odnoszących się do cyfrowych danych. Wskazać tu
należy, że na możliwość rozwoju gospodarki danymi w Polsce i równe możliwości, pod względem
konkurencyjności na tle innych krajów UE, duży wpływ będzie miał sposób wdrożenia RODO.
Rozporządzenie zawiera klauzule odstępstw, które pozwalają państwom członkowskim na
wprowadzenie rozróżnień pod względem transpozycji.
Istotne dla rozwoju gospodarki opartej o dane będą w szczególności przepisy krajowe dotyczące
przetwarzania danych w celach statystycznych, umożliwiające rozwój sektora Big Data.
Jednocześnie trzeba zwrócić uwagę, że opublikowany projekt Rozporządzenia e-Privacy stwarza
bariery dla wykorzystania danych telekomunikacyjnych w celach statystycznych. Jeżeli
postanowienia te utrzymałyby się w wersji ostatecznej Rozporządzenia, wpłynęłoby to negatywnie
na efektywne wykorzystanie danych dla gospodarki unijnej.
Badania przeprowadzone przez Europejskie Centrum na rzecz Międzynarodowej Polityki
Ekonomicznej3 na temat lokalizacji danych wskazują, że zwiększanie regulacji prowadzi do strat
The Costs of data localisation: Friendly fire on economic recovery
http://www.ecipe.org/app/uploads/2014/12/OCC32014__1.pdf
3
©PIIT: Stanowisko w sprawie Komunikatu Komisji Europejskiej „Budowanie europejskiej gospodarki
opartej na danych” (3 strony), 2017.02.14 (PIIT/187/17)
Strona 2 z 3
wydajności w różnych sektorach gospodarki, tworzy bariery handlowe i obniża konkurencyjność
gospodarki, z tego powodu na pozytywną ocenę zasługuje popieranie przez KE niewprowadzania
przez państwa członkowskie dodatkowych uregulowań, które mogłyby negatywnie wpływać na
przepływ danych.
Podsumowanie
Kwestie odnoszące się do warunków prawnych dla gospodarki danymi istotne są na samym rynku
polskim - analiza danych i jej wykorzystanie przez przedsiębiorców, zdiagnozowana została
również, jako jeden z elementów wsparcia gospodarki przez Rząd. Przygotowana przez
Wicepremiera Mateusza Morawieckiego „Strategia na Rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju Strategia”
identyfikuje wykorzystanie Big Data, jako jedno z kluczowych działań wspomagających przemysł.
Zważywszy, że Big Data już dziś rozwija się bardzo dynamicznie i jest elementem regularnego
funkcjonowania i budowania modelu biznesowego wielu globalnych podmiotów, które nie
podlegają specyficznym sektorowym ograniczeniom prawnym, promocja i wsparcie dla gospodarki
danymi powinno realizować się przede wszystkim poprzez zapewnienie jednakowych i proste
warunków prawnych dla wszystkich podmiotów działających w ekosystemie cyfrowym, tak, aby
umożliwić im w równym stopniu faktyczne wykorzystanie potencjału nowych technologii.
©PIIT: Stanowisko w sprawie Komunikatu Komisji Europejskiej „Budowanie europejskiej gospodarki
opartej na danych” (3 strony), 2017.02.14 (PIIT/187/17)
Strona 3 z 3