PROPOZYCJE ZADAŃ

WPISZ SWÓJ KOD
zDolny Ślązak Gimnazjalista
XIII Dolnośląski Konkurs Historyczny z elementami WOS
DLA UCZNIÓW SZKÓŁ GIMNAZJALNYCH
Finał przedmiotowy - część pisemna
III ETAP – WOJEWÓDZKI
Część
Max. ilość pkt.
16.01.2014 r., godz. 1000
Czas pisania 60 minut
A
B
C
D
Suma
18
8
12
16
54
Pkt. uzyskane
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
A
B
C
D
A
B
C
D
A
B
C
D
A
B
C
D
A
B
C
D
A
B
C
D
A
B
C
D
A
B
C
D
A
B
C
D
A
B
C
D
A
B
C
D
A
B
C
D
A
B
C
D
A
B
C
D
A
B
C
D
A
B
C
D
A
B
C
D
A
B
C
D
SUMA
Część A - Zadania za 1 punkt
1. Zaznacz zdanie, które jest fałszywe.
A. W sporze o inwestyturę Bolesław Śmiały stanął po
stronie papieża Grzegorza VII.
B. Zasada senioratu oznaczała, że princepsem
(księciem zwierzchnim) będzie zawsze najstarszy
przedstawiciel dynastii Piastów.
C. Koronacja Przemysła II odbyła się w Krakowie w
1295 roku.
D. Po śmierci króla Władysława III pod Warną w
Królestwie Polskim nastał prawie trzyletni okres
bezkrólewia.
2.
A.
B.
C.
D.
Która grupa dat dotyczy relacji polsko-krzyżackich?
1308 – 1331 - 1343
1295 - 1330 - 1364
1266 – 1294 - 1331
1226 – 1279 - 1320
3. Zaznacz właściwą kolejność wydarzeń związanych z wojnami ze Szwecją w XVII wieku.
A. inkorporacja Estonii do Rzeczypospolitej, kapitulacja
pod Ujściem, śluby lwowskie, traktaty welawskobydgoskie
B. bitwa pod Oliwą, wypędzenie arian, rozejm w
Sztumskiej Wsi, zdobycie Warszawy przez
Szwedów
C. bitwa pod Kircholmem, pokój w Oliwie, rozejm w
Starym Targu, śluby lwowskie
D. ugoda w Kiejdanach, bitwa pod Trzcianą, śluby
lwowskie, zdobycie Warszawy przez Szwedów
4. Do represji po klęsce powstania listopadowego nie
należy zaliczać
A. odebrania Królestwu Polskiemu Konstytucji.
B. budowy Cytadeli Warszawskiej.
C. likwidacji sejmu.
D. przekształcenia Szkoły Głównej w Carski Uniwersytet
Warszawski.
5. Chłopi polscy byli tą warstwą społeczną, która
najpóźniej zorganizowała swoją reprezentację w życiu
społecznym i politycznym. Jednym z pierwszych
działaczy, aktywizujących chłopów był
A. Karol Szymanowski.
B. Stanisław Stojałowski.
C. Józef Piłsudski.
D. Julian Marchlewski.
6. W 1914 roku zwolennicy orientacji prorosyjskiej
utworzyli organizację polityczną, w skład której weszli
przedstawiciele partii narodowych i części ludowych.
Nosiła ona nazwę
A. Naczelnej Rady Ludowej.
B. Naczelnego Komitetu Narodowego.
C. Komitetu Narodowego Polskiego.
D. Polskiej Komisji Likwidacyjnej.
7. Od około 990 roku do połowy XVIII wieku Śląsk
znajdował się kolejno pod panowaniem
A. polskim, czeskim, habsburskim, pruskim
B. polskim, czeskim, pruskim, habsburskim
C. czeskim, węgierski, pruskim
D. polskim, czeskim, habsburskim, węgierskim
8. W XVI wieku na Dolnym Śląsku powstał pierwszy
hebrajski druk na ziemiach Śląska, Czech i Niemiec,
jakością dorównujący księgom z najlepszych
europejskich typografii. Nazywany jest on
A. Śląską torą.
B. Talmudem milickim.
C. Księgą Jozuego.
D. Pięcioksięgiem oleśnickim.
9. Była uważana za drugie po Wrocławiu miasto
królewskie na Śląsku i posiadała przywilej składania
odrębnego hołdu władcy. Tym miastem była
A. Świdnica.
B. Jelenia Góra.
C. Legnica.
D. Bogatynia.
Konkurs zDolny Ślązak Gimnazjalista 2013/2014, finał historyczny – część pisemna
WPISZ SWÓJ KOD
10. Powstanie tkaczy śląskich, mieszkańców Bielawy i
Pieszyc, domagających się wyższych płac, wybuchło
A. w 1648 roku.
B. w 1844 roku.
C. w 1798 roku.
D. w 1914 roku.
14. Która z poniższych miejscowości, leżąca w
obrębie współczesnych granic Dolnego Śląska, nie
wchodziła
w
skład
niemieckiej
Prowincji
Dolnośląskiej, należąc wówczas do Saksonii?
A. Bogatynia
B. Kłodzko
C. Zgorzelec
D. Lubań
11. Przyczyną sekularyzacji dóbr kościelnych, jaka
została przeprowadzona na Śląsku na początku XIX
wieku
A. był spór Fryderyka Wilhelma III z biskupem
wrocławskim.
B. były problemy finansowe Prus.
C. był układ z Napoleonem o likwidacji katolicyzmu.
D. była chęć wzmocnienia kościoła.
15. W sierpniu 1948 roku obradował we Wrocławiu
Światowy Kongres Intelektualistów w Obronie Pokoju.
Jednym z gości był wybitny malarz
A. Paul Klee.
B. Francis Bacon.
C. Wassily Kandinsky.
D. Pablo Picasso.
16. Bierne prawo wyborcze w wyborach Prezydenta
Rzeczypospolitej mają obywatele po ukończeniu
najpóźniej w dniu wyborów
A. 21 lat.
B. 30 lat.
C. 35 lat.
D. 40 lat.
12. Znajduje się na Dolnym Śląsku i jest największą
tego typu kamienną budowlą w Polsce. Powstała w
latach 1904-1912, a jej uroczystego otwarcia
dokonał cesarz Wilhelm II. Tą budowlą jest
A. Kościół św. Boromeusza.
B. Wieża w Ząbkowicach Śląskich.
C. Hala Stulecia.
D. Zapora w Pilchowicach.
17.
A.
B.
C.
D.
13. W czasie II wojny światowej, nieopodal
Świdnicy, spotykała się grupa przeciwników Hitlera,
zwana Kręgiem z Krzyżowej. Na jej czele stał
właściciel majątku
A. Dietrich Bonhoeffer.
B. Claus Schenk Graf von Stauffenberg.
C. Helmut James von Moltke.
D. Wilhelm Canaris.
Część B - Zadania za 2 punkty
Zadanie
Posłowie do Parlamentu Europejskiego wybierani są
w wyborach bezpośrednich.
w głosowaniu sejmowym.
przez ustępujących europarlamentarzystów.
na konwentach partyjnych.
18. Która z wymienionych instytucji nie funkcjonuje w
ramach struktur Unii Europejskiej?
A. Rada Europejska
B. Rada Europy
C. Rada Unii Europejskiej D. Komisja Europejska
19
20
21
22
Punkty
19. Przeczytaj uważnie tekst i odpowiedz na pytania.
Miasto przez wiele dni znosiło oblężenie dzięki temu, że rycerze […] odważnie go bronili, w końcu wskutek zdrady
pewnych mieszczan gdańskich, Niemców, miasto nocą zostało wydane. Wrogowie […] wszystkich rycerzy, panów i
szlachtę pomorską mordują […] […] Ośmielili się popełnić podwójną zbrodnię […]. Najpierw bowiem wezwani przez
księcia Władysława Łokietka do obrony zamku, wnet po haniebnym wygnaniu tych, którym przyszli z pomocą, zajęli
zamek.
Jan Długosz, Roczniki, czyli Kroniki Sławnego Królestwa Polskiego, Warszawa 1975
Jakie wydarzenie opisuje autor w powyższym tekście?
…………………………………………………………………………………………………………………………………………..
Jaki dalekosiężny skutek miało to wydarzenie?
…………………………………………………………………………………………………………………………………………..
20. Do opisów dopisz właściwe pojęcia.
Drewniane lub kamienne ławki ustawione w prezbiterium. Często tworzą bardzo bogato zdobione, rzeźbiarsko lub
malarsko, formy architektoniczno-plastyczne. Wyjątkowo cenne egzemplarze na Dolnym Śląsku można podziwiać w
opactwie cysterskim w Henrykowie.
…………………………………………………………………
Konkurs zDolny Ślązak Gimnazjalista 2013/2014, finał historyczny – część pisemna
Strona
2
WPISZ SWÓJ KOD
Jedna z zasad funkcjonowania parlamentarnych systemów partyjnych, charakterystyczna dla państw demokratycznych.
Polega na istnieniu dwóch lub więcej partii politycznych, reprezentujących różne programy i orientacje, walczących o
zdobycie władzy w państwie. Oznacza również wolność funkcjonowania wielu organizacji w państwie.
……………………………………………………………..…
21. Spośród państw wymienionych poniżej podkreśl te, które są członkami Unii Europejskiej. Następnie wypisz
cyfry w kolejności chronologicznej w jakiej przystępowały te państwa do Wspólnot Europejskich lub Unii
Europejskiej.
1. Chorwacja, 2. Czarnogóra, 3. Hiszpania, 4. Irlandia, 5. Islandia, 6. Litwa, 7. Norwegia, 8. Rumunia, 9. Szwajcaria,
………………………………………………………………………………………
22. Przeczytaj uważnie fragmenty biogramów słynnych Dolnoślązaków. Napisz, kogo dotyczą (podaj imię i
nazwisko) i z jakimi dolnośląskimi miastami należy ich wiązać.
Urodził się i mieszkał do 1599 roku w Starym Zawidowie (Alt-Seidenberg). Był mistrzem szewskim, niemającym prawie
żadnego wykształcenia. Źródłem swych pism uczynił własne wizje rzeczywistości duchowej. Był pierwszym filozofem
piszącym w języku niemieckim i swym Philosophus Theutonicus wywarł duży wpływ na rozwój niemieckiej mistyki oraz
XIX-wiecznych romantyków (m.in. Adama Mickiewicza, a także Hegla). Dom nad Nysą w którym mieszkał został
odnowiony i obecnie znajduje się tam siedziba Stowarzyszenia Euroopera.
…………………………………………………………………………………………………………………………………
Urodził się w 1921 roku w Radomsku. W 1968 roku już jako twórca w pełni ukształtowany przeprowadza się na Dolny
Śląsk, gdzie mieszka do dziś. Na stałe związany jest z miesięcznikiem „Odra”. Unika bycia w centrum. Choć jego
biografia naznaczona jest wieloma podróżami, on pozostaje na uboczu, mówiąc o sobie jako o poecie osiadłym. Jest
autorem zbiorów opowiadań, wielu tomików wierszy i poematów oraz słynnych dramatów: Kartoteki, Spagetti i miecz,
Do piachu. Często wymieniany jest wśród kandydatów do literackiej Nagrody Nobla.
…………………………………………………………………………………………………………………………..……
Część C - Zadania za 3 punkty
Zadanie
23
24
25
26
Punkty
23. Uzupełnij drzewo genealogiczne Jagiellonów, wpisując właściwe postaci w wykropkowane miejsca.
Kazimierz Jagiellończyk x ………………..……………
……………………....
Jan Olbracht
Aleksander ………….………………x Bona Sforza
Kazimierz
Ludwik II
24. Przeczytaj uważnie tekst i wykonaj zadania.
Chłop nas dziś zdradził,
Skrzynka nas zamknęła,
Kruk oczy wysadził,
Ryba utonęła.
Podaj nazwę wydarzenia, związanego w satyrycznym wierszem.
……………………………………………………………………………………………………….
Z postaci, które przywołane zostały w tekście, podaj imiona i nazwiska dwóch z nich.
…………………………………………………………………………………………………….…
……………………………………………………………………………………………………….
Konkurs zDolny Ślązak Gimnazjalista 2013/2014, finał historyczny – część pisemna
Strona
3
WPISZ SWÓJ KOD
25. Podpisz imieniem i nazwiskiem wizerunki słynnych Polaków.
……………………………………..
………………………………..
………………………………
26. Wymień trzy organizacje pozarządowe działające w Polsce na rzecz ochrony praw człowieka.
.....................................................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................................................
Część D - Zadania za 4 punkty
Zadanie
27
28
29
30
Punkty
27. Uzupełnij tekst, dotyczący organizacji wyborów parlamentarnych w Polsce.
Wybory parlamentarne zarządzane są przez ……………………... Zgodnie z zapisem w konstytucji wyznacza on termin
wyborów nie później niż na 90 dni przed upływem …………lat od rozpoczęcia kadencji Sejmu i Senatu. Sejm liczy ……..
posłów,
a
Senat
100
senatorów.
Ważność
wyników
wyborów
parlamentarnych
jest
stwierdzana
przez
…………….....................................................
28. Napisz, z jakimi miejscowościami na Dolnym Śląsku należy wiązać poniższe obiekty.
Muzeum Papiernictwa
…………………………………
Zakład Narodowy im. Ossolińskich ……………………………
Zamek Książ
…………………………………
Pałac Fryderyka Wilhelma III ……………………………………
29. Poniższe zabytki sakralne związane są nierozerwanie z dziejami Polski i Dolnego Śląska. Podpisz zdjęcia
wybierając nazwę obiektu, miejscowość, w której się znajduje oraz postać związaną z jego pojawieniem się lub
powstaniem.
A.
B.
……………………………………………….
……………………………………………………
Konkurs zDolny Ślązak Gimnazjalista 2013/2014, finał historyczny – część pisemna
Strona
4
WPISZ SWÓJ KOD
C.
D.
………………………………………………………………..
……………………………………………………………………..
Kościół św. Anny, Kościół Wang, Kościół Pokoju, Kościół św. Prokopa, Katedra św. Jana,
Kościół św. Andrzeja,
Karpacz, Świdnica, Wilno, Warszawa, Kraków, Szklarska Poręba, Lwów, Głogów,
Sieciech, Kazimierz Wielki, Fryderyka von Reden, Fryderyk II, Aleksander Jagiellończyk, Ferdynand III, Karol I Habsburg
30. Przeczytaj uważnie wiersz i odpowiedz na pytania.
Król gdzieś w oknie stoi ponoć
Wiszą zdrajcy takie czasy
Nic dziwnego że się kryje
Będą wisieć przez dni parę
Różnie może być z koroną
Wrony drzeć z nich będą pasy
Gdy hetmańskie cierpną szyje
Jak się drze sztandary stare
Nie dla żartu biskupowi
Może wreszcie coś się zmieni
Postawili szubienicę
Coś wyniknie z tej roboty
Pustą pętlą wiatr kołysze
Zanim zdejmą ich z szubienic
Nie wiadomo kogo złowi(…)
Żeby w trumnach złożyć złotych
Jacek Kaczmarski
Jakie wydarzenie jest tematem wiersza?...................................................................................................................
…………………………………………………………………………………………………………………………………………..
Podaj datę tego wydarzenia. …………………………………….
Wymień jedną osobę, która znalazła się w gronie wspomnianych zdrajców. ………………………………..……………….
Wymień jedną osobę, której, mimo wyroku skazującego, udało się uniknąć śmierci ………………………………………..
Konkurs zDolny Ślązak Gimnazjalista 2013/2014, finał historyczny – część pisemna
Strona
5