Analiza

Pojęcie analizy i cel analizy
„ Analiza polega na rozłożeniu badanego zjawiska
by Ludwik Wicki
Analiza
na części składowe, a jej celem jest objaśnienie
danego zjawiska lub kompleksu zjawisk przez
zbadanie przyczyn i stopnia ich oddziaływania na
to zjawisko.
EiOGR przyg. L. Wicki
2008
Procedura analizy
„ Działanie to sprowadza się to do:
Cel analizy działalności gospodarczej
by Ludwik Wicki
„ Celem analizy ekonomicznej jest ocena stanu,
by Ludwik Wicki
przebiegu i wyników działalności gospodarczej
oraz jej możliwości i perspektyw.
„
ujawnienia zależności,
„ określenia związków ilościowych,
„ stwierdzenia występujących prawidłowości.
„ W toku analizy badamy najczęściej poziom (np.
poziom plonów), strukturę (np. strukturę
kosztów), tendencje rozwojowe oraz stosunek
badanego zjawiska do innych zjawisk.
EiOGR przyg. L. Wicki
2008
68
EiOGR przyg. L. Wicki
2008
Oczekiwane efekty analizy gospodarczej
„ Analiza działalności gospodarczej powinna
wykazać:
by Ludwik Wicki
przyczyny dodatnich i ujemnych odchyleń w
działalności gospodarczej,
„ współzależności zachodzące między różnymi
elementami procesu produkcji,
„ stopień oddziaływania różnych czynników na
poziom objaśnianego zjawiska,
„ znaczenie i mechanizm oddziaływania badanych
czynników w grupach najlepszych i najgorszych
pod względem osiągnięć w badanym zakresie.
EiOGR przyg. L. Wicki
69
Kiedy, co i jak?
„ Rozpatrując zagadnienie analizy należy znaleźć
odpowiedź na trzy pytania:
„
2008
67
by Ludwik Wicki
„
kiedy przeprowadzać analizę,
co analizować,
„ jak analizować.
„
„ Odpowiedź na pierwsze pytanie określa potrzebę
analizy, odpowiedź na pytanie drugie – przedmiot
analizy, a odpowiedź na pytanie trzecie – metody i
narzędzia analizy.
70
2008
EiOGR przyg. L. Wicki
71
Przedmiot analizy
Analiza wg kryterium okresu
„ Analiza może dotyczyć różnych okresów, jak też
i różnych zakresów działalności
przedsiębiorstwa.
by Ludwik Wicki
„ Ze względu na okres, jakiego dotyczy
prowadzona analiza, dzielimy analizę na:
by Ludwik Wicki
„
długoterminową,
średnioterminową,
„ bieżącą.
„
EiOGR przyg. L. Wicki
2008
72
2008
Analiza wg kryterium zakresu
by Ludwik Wicki
„ Metody analizy ekonomicznej, to przyjęte sposoby
by Ludwik Wicki
postępowania polegające na ujawnianiu
elementów składowych i struktury działalności
gospodarczej oraz jej wewnętrznych i
zewnętrznych relacji, związków i zależności w
czasie i przestrzeni. Metody analizy
ekonomicznej dzielą się na ilościowe i
jakościowe.
„
spraw osobowych (kadrowych),
struktury produkcji,
„ technicznego wyposażenia przedsiębiorstwa,
„ technologii produkcji i poziomu ich intensywności,
„ uzyskiwanych wyników produkcyjnych i
ekonomicznych.
„
2008
EiOGR przyg. L. Wicki
74
2008
Metody ilościowe
by Ludwik Wicki
„ Jakościowe metody analizy ekonomicznej
cech mierzalnych, analizowanych metodami
księgowości, statystyki opisowej i matematycznej
oraz innymi metodami matematycznymi
odwzorowującymi ekonomiczne modele
działalności gospodarczej.
EiOGR przyg. L. Wicki
EiOGR przyg. L. Wicki
75
Metody jakościowe
„ Ilościowe metody analizy ekonomicznej dotyczą
2008
73
Metody analizy
„ Ze względu na zakres analizy dzielimy ją na
dotyczącą:
EiOGR przyg. L. Wicki
76
by Ludwik Wicki
dotyczą cech niemierzalnych, sprowadzanych
umownie do wielkości mierzalnych, bądź też
traktowanych jako kryterium grupowania cech
ilościowych.
2008
EiOGR przyg. L. Wicki
77
Szczegółowy podział metod
analitycznych
Grupy metod
„ Szczegółowy podział wg powyższego kryterium pozwala na wyodrębnienie
„ Ze względu na cel metody analizy ekonomicznej
grup metod:
by Ludwik Wicki
można podzielić na:
„
„
„
opisowe,
oceniające,
„ prognostyczne.
„
„
„
„
„
2008
EiOGR przyg. L. Wicki
78
2008
by Ludwik Wicki
by Ludwik Wicki
nie sprawia trudności. Porównanie wielkości wyrażonych
w pieniądzu jest utrudnione ze względu na zmiany
wartości pieniądza – inflację. Porównania należy
dokonywać w stosunku do wielkości wyrażonych w
cenach stałych. Należy więc posłużyć się odpowiednimi
deflatorami (mogą to być wskaźniki inflacji za
poszczególne okresy lub wskaźniki zmiany cen określonej
grupy towarów, np. środków do produkcji rolniczej), aby
uwzględnić zmiany cen w badanym okresie.
EiOGR przyg. L. Wicki
80
2008
„ Analiza pozioma polega na porównywaniu ze
by Ludwik Wicki
81
„ Różna może być podstawa porównań. Mogą to być
by Ludwik Wicki
wskaźniki średnie, dotyczące większych zbiorowości
(np.
średnie dla gospodarstw w danym województwie lub
kraju) lub wskaźniki dotyczące poszczególnych jednostek
gospodarczych. Za podstawę porównań może być przyjęty
obiekt dla danego regionu przeciętny, przodujący lub
modelowy. Systematyczne porównanie analizowanych
gospodarstw z najlepszymi pod jakimś względem i
wprowadanie zmian na tej podstawie możemy nazwać
benchmarkingiem.
sobą różnych obiektów w tym samym czasie.
Wskaźniki charakteryzujące daną jednostkę
gospodarczą porównuje się ze wskaźnikami
charakteryzującymi inne jednostki gospodarcze.
EiOGR przyg. L. Wicki
EiOGR przyg. L. Wicki
Podstawa porównań w przestrzeni
(między jednostkami)
Analiza w przestrzeni
2008
79
„ Porównanie w czasie wielkości wyrażonych w miernikach
zmian, jakie zaszły w badanym przez nas
przedsiębiorstwie w ciągu szeregu lat. Jest to
analiza dynamiczna. Może ona dotyczyć zmian w
poziomie plonów, wydajności zwierząt,
zatrudnieniu, poziomie nakładów lub wyniku
końcowym.
2008
EiOGR przyg. L. Wicki
Wielkości techniczne i wyrażone w
pieniądzu
Analiza w czasie i w przestrzeni
„ Analiza pionowa polega na porównywaniu
by Ludwik Wicki
Metody opisu elementów składowych i struktury działalności.
Metody opisu przebiegu działalności gospodarczej w czasie, jej, kierunku,
tempa, stabilności.
Metody opisu związków występujących w działalności gospodarczej między
różnymi podmiotami, w czasie i przestrzeni.
Metody opisu i analizy wyników działalności gospodarczej wykorzystujące
dane z księgowości, charakteryzujące relacje między nakładami a wynikami.
Metody oceny działalności gospodarczej. Stosuje się tu metodę porównawczą,
konfrontującą stan, przebieg i wyniki działalności z wielkościami przyjętymi
za bazowe, bądź też z normatywami i z planowanymi zadaniami.
Prognozy na podstawie dotychczasowego przebiegu zjawisk, uzyskiwanych
dotąd wyników za pomocą ekstrapolacji trendów lub metod symulacji.
82
2008
EiOGR przyg. L. Wicki
83
Miary stosowane w analizie
„ Mierniki – miary naturalne, techniczno-
Mierniki:
by Ludwik Wicki
ekonomiczne, lub wartościowe służące do
pomiaru liczebności rzeczy, zjawisk lub zdarzeń.
Są to zawsze wielkości bezwzględne
mianowane, wyrażone w określonych
jednostkach naturalnych lub wartościowych.
EiOGR przyg. L. Wicki
2008
„ powierzchni – w hektarach, m2,
„ czasu – w godzinach, dniach itd.,
„ wartości – w złotych.
84
„ Wskaźniki – mają charakter względny, są zawsze
„
„
„
„
2008
by Ludwik Wicki
wskaźniki techniczne określające stosunek dwóch lub
więcej mierników wyrażonych w jednostkach naturalnych,
wskaźniki techniczno-ekonomiczne, gdy jeden z
mierników jest miernikiem wartościowym,
wskaźniki struktury, które wyrażają udział danego
elementu w większej całości, wyrażane w liczbach
niemianowanych lub w procentach,
wskaźniki dynamiki, określające zmiany poziomu danego
zjawiska w następujących po sobie okresach.
EiOGR przyg. L. Wicki
by Ludwik Wicki
„ masy – w tonach, decytonach, kilogramach,
Wskaźniki
odniesione do określonej jednostki, czyli podstawy
odniesienia.
„ Wyróżniamy:
„ liczby – w sztukach,
86
2008
EiOGR przyg. L. Wicki
85