klasa 5

WYMAGANIA EDUKACYJNE Z JĘZYKA POLSKIEGO W KLASIE V
I. CZYTANIE
1. Rozpoznaje cechy baśni, opowiadania, bajki, mitu i legendy,
2. Operuje terminami: narrator, narracja, fikcja prawdopodobna i fantastyczna, świat
przedstawiony i jego elementy, wers, strofa, rym, osoba mówiąca w wypowiedzi
lirycznej, wiersz stroficzny i ciągły, sytuacja liryczna,
3. Środki poetyckie: porównanie, uosobienie, epitet, przenośnia, wyraz
dźwiękonaśladowczy,
4. Posługuje się słownikiem ortograficznym, leksykonem i encyklopedią tematyczną,
5. RozróŜnia tworzywo i język przedstawienia teatralnego i filmowego,
6. Tworzy komiks.
II NAUKA O JĘZYKU
Składnia:
1. RozróŜnia zdania pojedyncze rozwinięte i nierozwinięte,
2. Sporządza wykres zdania pojedynczego (graficzna ilustracja związków wyrazowych
w zdaniu),
3. Rozpoznaje główne części zdania,
4. Nazywa części zdania (wyraz nadrzędny i podrzędny),
5. Wskazuje równowaŜnik zdania,
6. Wskazuje grupę podmiotu i orzeczenia oraz wyrazy określające i określane,
7. RozróŜnia zdania oznajmujące, pytające i rozkazujące.
Fleksja:
1. Odmienia czasownik (osoby, liczby, czasy, rodzaje, tryby),
2. Rozpoznaje czasownik dokonany i niedokonany,
3. Rozpoznaje bezokolicznik,
4. Pisownia "nie" z czasownikami,
5. Odmienia rzeczownik przez przypadki,
6. Posługuje się terminami: rzeczowniki własne i pospolite,
7. Pisownia "nie" z rzeczownikami,
8. Odmienia i stopniuje przymiotnik,
9. Pisownia "nie" z przymiotnikami w stopniu równym,
10. Rozpoznaje przysłówek jako nieodmienną część mowy,
11. Wskazuje przyimek jako wyraz nieodmienny i niesamodzielny,
12. Wskazuje spójnik jako nieodmienną i niesamodzielną część mowy,
13. Zna rodzaje liczebników i odmienia je.
14. Rozpoznaje i wskazuje wyrazy pokrewne, bliskoznaczne, wieloznaczne,
przeciwstawne.
15. Posługuje się frazeologizmami.
Fonetyka:
1. Wskazuje sylabę, głoskę, literę.
2. RozróŜnia samogłoski i spółgłoski.
3. Zna alfabet.
4. Potrafi właściwie przenosić wyrazy.
5. Poprawnie stosuje akcent wyrazowy.
III. FORMY WYPOWIEDZI PISEMNEJ
1. Buduje wypowiedź jednozdaniową. i dłuŜszą wielozdaniową,
2. Układa plan ramowy (odtwórczy) i szczegółowy,
3. zapisuje i układa dialog.
4. Pisze opowiadanie na podstawie planu,
5. Pisze opowiadanie odtwórcze i twórcze,
6. Redaguje opis krajobrazu, przedmiotu, postaci,
7. Pisze list oraz notatkę w formie planu,
8. Formy uŜytkowe: przepis, instrukcja, ogłoszenie, zaproszenie, kondolencje, notatka
z lektury, streszczenie, sprawozdanie z wycieczki.
IV ORTOGRAFIA I INTERPUNKCJA
Zna następujące zasady pisowni:
• - z ó, rz, Ŝ, h, ch wymiennym i niewymiennym
• - u
• - wielką literą
• - zakończeń bezokolicznika
• - zakończeń form czasu przeszłego
• - ę, en, em, ą, on, om
• - ę, -en, -ą, -om w końcówkach fleksyjnych wyrazów
• -spółgłosek miękkich
• -przyimków z rzeczownikiem
• -"nie" z poznanymi częściami mowy
• - interpunkcja - zdanie pojedyncze i złoŜone
• - zakończenia bezokoliczników -ść, -Ŝć
• - i, j, po spółgłoskach
• - pisownia form trybu przypuszczającego
• - pisownia liczebników
WYMAGANIA EDUKACYJE Z JĘZYKA POLSKIEGO W KLASIE V
NA POSZCZEGÓLNE OCENY:
OCENĘ CELUJĄCĄ (wymagania wykraczające) otrzymuje uczeń, którego wiedza znacznie
wykracza poza obowiązujący program nauczania.
- Twórczo i samodzielnie rozwija własne uzdolnienia i zainteresowania.
- Proponuje rozwiązania oryginalne i wykraczające poza materiał programowy.
- Jego wypowiedzi ustne i pisemne są bezbłędne oraz cechują się dojrzałością myślenia.
- Nie powiela cudzych poglądów, potrafi krytycznie ustosunkować się do językowej, literackiej
i kulturalnej rzeczywistości.
- Bierze udział i osiąga sukcesy w konkursach szkolnych, międzyszkolnych.
- Podejmuje działalność literacką lub kulturalną w róŜnych formach (np. udział w akademiach,
inscenizacje teatralne, współpraca ze szkolną. gazetkę itd.), prezentuje wysoki poziom
merytoryczny oraz artystyczny.
- Posiada poszerzone umiejętności z zakresu kształcenia językowego oraz nauki o języku
przewidziane programem nauczania w klasie V.
- Wykazuje ponadprogramowe umiejętności w zakresie kształcenia literackiego i
kulturalnego.
-Czyta lektury uzupełniające (dzienniczek lektur).
OCENĘ BARDZO DOBRĄ (wymagania dopełniające)
otrzymuje uczeń, który opanował pełny zakres wiadomości określony programem nauczania
dla klasy V.
Kształcenie literackie i kulturowe
- Uczeń buduje wypowiedzi (ustne i pisemne) całkowicie poprawne pod względem
stylistyczne -językowym, ortograficznym, merytorycznym i logicznym.
- Umie skoncentrować uwagę na dłuŜszej wypowiedzi, określić temat tekstu i intencji
nadawcy.
- Potrafi czytać teksty o róŜnym zabarwieniu emocjonalnym, czyta ze zrozumieniem.
- Doskonale potrafi posługiwać się poznanymi w klasie piątej formami wypowiedzi (rozmowa,
przemówienie, Ŝyczenia, podziękowanie, powitanie, poŜegnanie; opis przedmiotu, wyglądu
człowieka z elementami charakterystyki; opowiadanie twórcze; list prywatny; zaproszenie,
sprawozdanie z wydarzenia).
- Podejmuje próby charakterystyki postaci (na wyrazistych przykładach).
- Samodzielnie sporządza notatki z czytanych lektur, streszczenia.
- Bezbłędnie układa plan odtwórczy lektury, plan kompozycyjny własnej wypowiedzi.
- Bardzo dobra znajomość przeczytanego tekstu pozwala na swobodne jego analizowanie,
ocenię postępowania i poglądów bohaterów; pisanie opowiadania twórczego z elementami
opisu, z dialogiem.
- Zwraca uwagę na problematykę moralną. zawartą w poznanych lekturach.
- Biegle posługuje się Słownikiem ortograficznym, Słownikiem wyrazów bliskoznacznych.
- Potrafi określić cechy gatunkowe legendy, mitu, podania (fikcja realistyczna i fantastyczna),
powieści przygodowej i obyczajowej (akcja, narrator, autor) oraz bajki.
- Analizuje utwór liryczny (środki rymotwórcze, poetyckie obrazowanie).
- Rozumie i poprawnie posługuje się pojęciami w zakresie innych tekstów kultury określonych
programem nauczania.
Kształcenie językowe
- Uczeń tworzy teksty mówione i pisane, sprawnie wykorzystując wiedzę z zakresu składni
zdania pojedynczego i złoŜonego, słownictwa poznanego na lekcjach, frazeologii i fonetyki.
OCENĘ DOBRĄ (wymagania rozszerzające)
otrzymuje uczeń, który opanował wiadomości i umiejętności przewidziane podstawą
programową oraz wybrane elementy przewidziane programem nauczania w klasie piątej.
Kształcenie literackie i kulturowe
- Czyta poprawnie, stosując zasady prawidłowej intonacji i akcentowania.
- Jego wypowiedzi ustne i pisemne mogą zawierać jedynie nieliczne błędy językowo stylistyczne, logiczne i ortograficzne.
- Potrafi samodzielnie poprawić większość własnych błędów.
- Podejmuje próby wypowiadania się w formach trudniejszych niŜ: określone podstawą
programową: opowiadanie twórcze, opis postaci z elementami charakterystyki.
- Poprawnie sporządza plan ramowy i szczegółowy lektury.
- Posługuje się Słownikiem ortograficznym, Słownikiem wyrazów bliskoznacznych.
- W wypowiedziach próbuje oceniać i wartościować problemy, zjawiska dotyczące języka,
Iiteratury oraz kultury.
- Nazywa cechy gatunkowe mitu, legendy, bajki, powieści, w utworze lirycznym wskazuje
epitety, porównania, przenośnie.
- Podejmuje próby zredagowania form uŜytkowych poznanych w klasie V.
- Posługuje się niektórymi pojęciami w zakresie innych tekstów kultury określonych
programem nauczania.
Kształcenie językowe
- Uczeń tworzy teksty mówione i pisane, wykorzystując wiedzę z zakresu składni zdania
pojedynczego i złoŜonego, słownictwa poznanego na lekcjach, frazeologii i fonetyki.
OCENĘ DOSTATECZNĄ (wymagania podstawowe)
otrzymuje uczeń, który w zakresie umoŜliwiającym postępy w dalszym uczeniu się, opanował
wiedzę i umiejętności zawarte w podstawie programowej klasy piątej.
Kształcenie literackie i kulturowe
- W wypowiedziach ustnych i pisemnych na ogół przestrzega zasad poprawnościowych w
zakresie budowy zdań, precyzyjnego stosowania poznanego słownictwa i ortografii.
- W miarę samodzielnie wypowiada się w szkolnych formach pisemnych (opowiadanie
odtwórcze z dialogiem, opis przedmiotu i postaci, list, zaproszenie).
- Potrafi odnaleźć podane hasła w słownikach lub encyklopedii.
- Opanował technikę poprawnego czytania i doskonali je pod względem dykcji, intonacji,
akcentowania.
- Ma świadomość mechanizmów popełnianych błędów i potrafi je poprawić przy pomocy
nauczyciela.
- Umie wymienić elementy świata przedstawionego (miejsce i czas akcji, bohaterów,
wydarzenia).
- OdróŜnia zdarzenia, postacie fantastyczne od realistycznych.
- OdróŜnia poezję od prozy.
- Rozpoznaje inne teksty kultury określone programem nauczania.
Kształcenie językowe
- Uczeń popełnia błędy, tworząc teksty mówione i pisane.
- W niewielkim stopniu wykorzystuje wiedzę z zakresu składni zdania pojedynczego i
złoŜonego, słownictwa poznanego na lekcjach, frazeologii i fonetyki.
OCENĘ DOPUSZCZAJACĄ (wymagania konieczne)
otrzymuje uczeń, którego wiedza i umiejętności pozwalają na samodzielne lub przy pomocy
nauczyciela wykonanie zadań o niewielkim stopni u trudności.
- Jego technika cichego i głośnego czytania pozwala na zrozumienie tekstu.
- Względna poprawność językowa i rzeczowa jego wypowiedzi ustnych świadczy o
zrozumieniu analizowanego zagadnienia.
- Błędy językowo - stylistyczne, logiczne i ortograficzne popełniane w wypowiedziach
pisemnych nie przekreślają wartości pracy i wysiłku, jaki włoŜył w ich napisanie.
- Stopień opanowanych przez niego wiadomości pozwala na wykonanie zadań typowych, o
niewielkim zakresie trudności, samodzielnie lub przy pomocy nauczyciela.
- Jego wiedza z zakresu składni zdania pojedynczego i złoŜonego, słownictwa poznanego na
lekcjach, frazeologii i fonetyki jest niezadowalająca.