Rola zakładowego planu kont w polityce rachunkowości firmy

Rola zakładowego planu kont w polityce rachunkowości firmy
Wpisany przez dr Andre Helin
Celem planu kont jest klasyfikacja i usystematyzowanie ewidencji zdarzeń gospodarczych.
Istotnym elementem dokumentacji polityki rachunkowości firmy jest zakładowy plan
kont, stanowiący trzon systemu rachunkowości jednostki gospodarczej. Dlaczego ma on
tak duże znaczenie?
Od zawartości i struktury planu kont zależy nie tylko sposób prowadzenia ewidencji księgowej i
jej pracochłonność, ale także potencjał informacyjny rachunkowości danej jednostki
gospodarczej. Celem planu kont jest klasyfikacja i usystematyzowanie ewidencji zdarzeń
gospodarczych.
Sposób prowadzenia księgowości nie jest szczegółowo uregulowany. Każda jednostka
prowadzi swą rachunkowość, która powinna odpowiadać nadrzędnym zasadom ustawy i specyficznym potrzebom jednostki. Efektywny plan kont powinien uwzględniać: zakres i rodzaj
prowadzonej przez jednostkę działalności gospodarczej, w tym koncentrować się na ryzyku
operacyjnym i finansowym związanym z prowadzoną działalnością; potrzeby informacyjne
kierownictwa jednostki (tzn. tworzyć integralną część rachunkowości zarządczej); spełniać
wymogi ustawodawcy w zakresie prawa bilansowego i statystyki państwowej oraz w zakresie
prawa podatkowego.
Ustawa o rachunkowości zawiera delegację dla ministra finansów do wydania w drodze
rozporządzenia wzorcowych planów kont dla banków, jednostek działających na podstawie
przepisów o publicznym obrocie papierów wartościowych, funduszy inwestycyjnych, zakładów
ubezpieczeń, funduszy emerytalnych i spółdzielczych kas oszczędnościowych. W przypadku
pozostałych jednostek strukturę planu kont określa kierownik jednostki.
1/2
Rola zakładowego planu kont w polityce rachunkowości firmy
Wpisany przez dr Andre Helin
Zakładowy plan kont powinien co najmniej zawierać wykaz kont księgi głównej, przyjęte zasady
kwalifikacji zdarzeń, zasady prowadzenia ksiąg pomocniczych oraz ich powiązanie z księgą
główną. W zakładowym planie kont powinny być ponadto podane: data rozpoczęcia i
zakończenia roku obrotowego oraz wchodzących w jej skład okresów sprawozdawczych; rodzaj
operacji, które będą dokumentowane za pomocą dowodów zastępczych; zasady wyceny
aktywów i pasywów oraz metody ustalania wyniku finansowego; przyjęte zasady i terminy
inwentaryzacji; specyficzne dla branży (jednostki) metody ewidencji kosztów, klucze
rozliczeniowe kosztów, zasady wyceny aktywów, pasywów, rozrachunków z kontrahentami,
formy płatności, metody inwentaryzacji, dokumentacji zdarzeń gospodarczych; przyjęte
uproszczenia, polegające na możliwości nieobejmowania niektórych zapasów ewidencją
analityczną, uznania niektórych rodzajów produkcji w toku za nieistniejącą, natychmiastowy
odpis niektórych mniej istotnych aktywów w ciężar kosztów itp.
Ustawa wymaga, aby niezależnie od ilości, rodzaju i organizacji ksiąg rachunkowych
zachowany został ślad rewizyjny, umożliwiający śledzenie poszczególnych etapów
ewidencji. Całościowy ślad rewizyjny przebiega począwszy od dokumentu źródłowego do
pozycji sprawozdania finansowego.
Dążąc do realizacji celów i zadań rachunkowości, jednostki gospodarcze korzystają z techniki
komputerowej. Elektroniczne systemy ewidencyjne stanowią dzisiaj wielofunkcyjne systemy
finansowo-księgowe, wspomagające zarządzanie jednostką gospodarczą na wielu
płaszczyznach. Cechą charakterystyczną nowoczesnych programów komputerowych jest
znacznie rozbudowana integracja poszczególnych modułów finansowo-księgowych. Integracja
ta powoduje, że raz wprowadzone dane finansowe tworzą samodzielnie podstawę kolejnych
dekretacji. Wzajemne powiązania modułów księgowych zwiększają automatyzację procedur
księgowych, ale też stwarzają ryzyko mechanicznego powielania błędów.
Jednostka prowadząca rachunkowość przy pomocy komputera powinna posiadać
dokumentację organizacji systemu rachunkowości i informatycznego systemu przetwarzania
danych. Dokumentacja ta powinna obejmować wykaz zbiorów danych tworzących księgi
rachunkowe, charakterystykę ich funkcji i zawartości oraz ich wzajemnych relacji.
2/2