Jak prowadzić zbiórkę zastępu, aby była ciekawa?

Jak prowadzić zbiórkę zastępu, aby była ciekawa?
Do wykorzystania dla Zastępu Zastępowych ISKRY
19 KLDH „Ptaki Polskie”
Opracował: p.o. drużynowego Bartosz Adamusik
Dobry plan to połowa sukcesu.
Zapamiętaj i pomyśl ….
Oddziaływanie jest naturalne Skauting przynosi, korzyść tak temu co daje, jak i
biorącemu.
Zamiast prawić morały i tą drogą „uszlachetniać charakter” - wskazujemy wielki czy,
piękny symbol, postać prawdziwego człowieka. Zamiast uczyć bądź systematyczny,
wytrwały, pracuj starannie – dajemy chłopcu do ręki linę, chorągiewki sygnalizacyjne,
apteczkę, sprzęt pionierski.
Zrozumienie metody harcerskiej i właściwe jej stosowanie wymaga jeszcze
odpowiednich ram organizacyjnych.
Zadaniem zastępowego jest poznać każdego harcerza, co w nim jest, a następnie
uchwycić dobre strony i rozwinąć je tak, aby wykluczyć złe.
Kiedy wędkarz idzie na ryby, to bierze przynętę, która smakuje rybie , a nie wędkarzowi.
Sakwa pomysłów do wykorzystania na zbiórkach:
Co się dzieje?
• Jedna osoba wychodzi z pokoju. Pozostałe osoby aranżują jakąś scenę lub sytuację
(grają ją). Kiedy osoba wraca, ma zgadnąć co się dzieje w tej chwili, co reszta
przedstawia, np. wszyscy umierają na jakąś zarazę. Osoba może zadawać pytania, aż
sytuacja będzie jasna (aż odgadnie co się dzieje).
Lektor
• Prowadzący wybiera fragment z gazety, czasopisma lub książki.
Zadaje uczestnikom role, zgodnie z którymi mają czytać ten fragment.
Każdy czyta fragment bez przygotowania według określonej przez prowadzącego roli.
Przykłady ról:
czytać tak, jak sprawozdawca komentuje ostatnie metry wyścigów konnych
jak czyta się bajkę małemu dziecku,
jak dygnitarz przemawia na publicznym zebraniu,
jak podejrzliwy policjant coś relacjonuje.
Spotkanie sławnych postaci
• Wchodzącym do pokoju prowadzący przypina na plecach kartki z imionami sławnych
osób. Każdy chodzi po pokoju i próbuje zgadnąć kim jest, zadając pytania pozostałym
osobom. Kiedy to odgadnie przypina kartkę z przodu i chodzi dalej pomagając innym.
Tak, nie.
• Każdy z grających trzyma w ręku dwie karty. Na jednej jest napisane wielkimi literami
"TAK", a na drugiej - "NIE". Prowadzący czyta kolejno umieszczone na liście pytania, na
które musi być jednoznaczna odpowiedź - tak lub nie. Np. "Czy Norweg Roland
Amundsen pierwszy dotarł na biegun południowy?".
Grający mają dziesięć sekund do namysłu, potem prowadzący mówi: "Raz - dwa trzy!". Na słowo trzy każdy z graczy podnosi nad głową jedną z kart. Będzie to "tak" lub
"nie" w zależności od tego, jakiej chce udzielić odpowiedzi. Każdy powinien opierać się na
własnej wiedzy, nie wolno podglądać u innych, byłoby to nie fair.
Potem prowadzący podaje prawidłową odpowiedź, w naszym przykładzie powie: "Roland
Amundsen rzeczywiście staną jako pierwszy człowiek na biegunie południowym. Było to w
roku 1911".
Wszyscy gracze, którzy podnieśli rękę z kartką "tak", pozostają nadal w grze. Ci, którzy
popełnili pomyłkę, odpowiadając "nie", mogą być już tylko biernymi słuchaczami dalszych
pytań i odpowiedzi, ze współzawodnictwa o tytuł "omnibusa" odpadli.
Przyroda:
Rozpoznawanie drzew- stanąć z zastępem od lasu w odległości ok. 100 m. I rozpoznać
drzewa po sylwetkach.
Życiorys drzewa – na podstawie pniaka odczytać życiorys drzewa. Napisać opowieść o życiu
drzewa.
Zegar przyrodniczy – zaobserwować, o której godzinie kwiaty się otwierają, ptak śpiewa,
słońce wstaje.
Gapy- zastępowy wymienia nazwę zwierzęcia i czynność jak ono wykonuje. Jeśli czynność
odpowiada zwierzęciu, to harcerze wyciągają rękę do przodu, jeśli nie to pozostają nieruchomi.
Kto się pomyli odpada. Np. nietoperz – fruwa i mysz fruwa.
Historia:
1. Zastępowi są królami, których panowanie obfitowało w wiele wydarzeń. Harcerze są
faktami historycznymi i mają je przypięte do munduru. Na dany znak wszystkie fakty
biegną do swego króla. Wygrywa ten zastęp który zabrał najwięcej faktów.
Jadwiga Andegaweńska
- została koronowana na króla Jadwiga z Bożej łaski król Polski, pani i dziedziczka ziemi
krakowskiej, sandomierskiej, sieradzkiej, łęczyckiej, Kujaw i Pomorza.
- W testamencie zapisała swój majątek Akademii Krakowskiej.
Kazimierz Wielki
- zastał Polskę drewnianą, a zostawił murowaną.
- W 1364 ufundował Akademię Krakowską.
Bolesław I Chrobry
- Gdy biskup Wojciech został zabity, ten król wykupił jego zwłoki za tyle kilogramów
złota ile ważył wielebny i złożył je w Gnieźnie.
- Był synem Mieszka I, księcia Polski i Dobrawy
2. Zastępowy pokazuje 5 kart przedstawiających fakty z historii Polski. Harcerze przygląda
ją się w milczeniu jedną minutę. Po zasłonięciu obrazów opisują, co widzieli na nich.
3. Na stole leżą kartki z cyframi. Wygrywa ten, kto ułoży najwięcej dat historycznych
(korzystając z małej ściągi).
Mały wstęp przed gawędą lub pogadanką.
Powiedz ten tekst- po góralsku
Nie bierz życia zbyt serio - ale czyń zawsze najlepszy użytek z tego, co posiadasz.
— Robert Baden-Powell
Powiedz ten tekst - jak na rozprawie w sądzie,
Życie byłoby miłe, gdyby wszystko było słodkie. I sama sól jest gorzka, ale trochę soli do
potrawy nadaje smak. Trudności są solą życia.
— Robert Baden-Powell
Powiedz ten tekst - jak przewodnik do grupy.
Zwyczajne kłamstwo jest nadzwyczaj częstą wadą wśród młodzieży i niestety poważną
chorobą całego świata. Spotkacie ją zarówno u niecywilizowanych plemion jak i w kulturalnych
krajach. Mówienie prawdy, a w konsekwencji wyniesienie człowieka na poziom autorytetu,
zmienią całkowicie charakter człowieka i charakter narodu. Dlatego ciąży na nas obowiązek by
zrobić wszystko co można, aby wpoić chłopcom poczucie honoru i nauczyć ich
prawdomówności.
— Robert Baden-Powell
GAWĘDA
Jak mówić???
- wyraźnie
- zmieniamy intonację
- zmieniamy barwę głosu
- dostosowujemy tempo
- gestykulujemy ciałem
- mimika twarzy
- czysta wymowa
- wyrazy dźwiękonaśladowcze
- skupiamy i angażujemy słuchaczy
- stosujemy rekwizyty
- nie przegadujemy
- warto mówić cicho
- kończymy morałem
- dbamy o poprawność języka
- utrzymujemy kontakt ze słuchaczem
- stosujemy pytania
- panujemy nad śmiechem
- wrażliwość nad tym, co mówimy i do kogo mówimy
Przykłady gawęd:
Drwal
Pewien ubogi drwal ledwie wiązał koniec z końce, sprzedając tę przygarść chrustu, jaką
zbierał co dnia w pobliżu swojej chatki. Pewnego razu ktoś powiedział mu:
-Czemu nie wejdziesz głębiej w las? Czyżbyś się bał?
I choć drwal rzeczywiście się bał, słowa nieznajomego pobudziły go do działania. Wszedł dalej
w las. Zbierał więcej chrustu, większą też dostawał zapłatę. Minęło kilka dni i drwal pomyślał
sobie: "Jeśli wejdę jeszcze głębiej, znajdę większą obfitość drewna".
Tak też uczynił, z podobnym skutkiem. I stało się tak, że kiedy zapuszczał się wciąż dalej i
dalej, trafił na kopalnię złota i uporał się z biedą.
Siła przyzwyczajenia i strach przed nowością są pułapkami dla naszego wzrastania. Tylko
przez podążanie coraz dalej i dalej życie się odnawia, przynosząc uśmiech fortuny...
Ale- uwaga! Inny drwal, zazdroszcząc powodzenia tamtemu, chciał pójść za jego przykładem.
Tyle, że nie zagłębiał się w las stopniowo, ale raz a dobrze. No i zgubił się, omal nie wpadł do
głębokiego jaru, a ponadto niczego nie znalazł.
Przyzwyczajenia i strachu nie pokonamy gorączkowym, gwałtownym działaniem. Do tego
potrzeba cierpliwości....
O planowaniu i organizacji czasu - Zegar
Pewien uczony miał w swoim studio ogromny zegar, który wybijał uroczyście godziny, bardzo
powoli,
ale również bardzo głośno.
- To panu nie przeszkadza? - spytał student.
- Nie - odpowiedział uczony - dlatego że ciągle muszę zadawać sobie pytanie, co zrobiłem
przez minioną godzinę.
A ty, co zrobiłeś z godziną, która właśnie upłynęła?
Wycieczka
Hen daleko gdzieś na końcu świata była wioska indiańska. Jak to w każdej wiosce stało tam
wiele wigwamów, w których żyły rodziny. Każdy mężczyzna wyruszał na polowanie, gdy
tymczasem kobiety zajmowały się domem. Dzieci oczywiście nie mogły brać udziału w
polowaniach, musiały pomagać w wiosce. Każdy chłopiec, aby zostać prawdziwym mężczyzną
musiał odbyć długą i wytrwałą podróż za góry do „Doliny Słońca”, skąd miał wziąć bardzo
rzadki, bowiem tylko tam rosnący kwiat. Chłopcy wyruszali zawsze grupą. W pewnym roku
było sześciu chłopców mogących dostąpienia zaszczytu wyruszenia w wyprawie. Każdy dostał
ekwipunek od mamy i wyruszyli. Z początku chłopcom szło się bardzo dobrze. Znali te tereny,
jednak 2 dnia marszu coś zaczęło się psuć. Tylko jeden z chłopców umiał gotować, więc tylko
jeden zjadł ciepły posiłek. Tylko jeden z nich umiał dobrze wiązać węzły, więc tylko jeden miał
wszystko dobrze spakowane i przytroczone. Tylko jeden ciągle był wesoły. Tylko jeden był na
tyle silny, że nie męczyła go przebyta droga. Tylko jeden był na tyle zwinny, że z łatwością
rzucał lasso i łapał różne zwierzęta na jedzenie. Tylko jeden świetnie orientował się w terenie,
więc tylko jeden wiedział dokładnie jak trzeba iść. Okolica zrobiła się zupełnie nieznana,
pierwsze odciski pojawiły się na stopach. Treciego dnia chłopcy dotarli do podnóża góry.
Ścieżka była kręta, lecz widoczna. Chociaż szli pod górę, to jednak tempo marszu było bardzo
szybkie, każdy chciał jak najszybciej dojść do celu, gdy wtem natrafili na zerwany most nad
przepaścią. Nie dało się przeskoczyć- za daleko. Każdy miał 10 metrowy kawałek liny, na całą
przepaść nie starczy. W pewnym momencie jeden, który najlepiej znał się na węzłach,
połączył wszystkie kawałki liny. Drugi, ten, co najlepiej rzucał lassem, przerzucił linę na drugi
brzeg urwiska i zaczepił go o kamień. Drugi koniec liny przywiązali do drzewa i przeszli na
drugą stronę. Nastała noc. Jeden z chłopców, ten, który najlepiej gotował, zrobił ciepły posiłek
dla reszty, a ten z poczuciem humoru zabawiał resztę opowiadając kawały. Następnego ranka,
kiedy się wszyscy obudzili zobaczyli gęstą mgłę. Na szczęście dzięki temu chłopcu, który
świetnie orientował się w terenie cała grupa mogła kontynuować wędrówkę. Na drodze jednak
niespodziewanie znaleźli głaz. Po kolei każdy próbował, jednak tylko jeden z pośród nich
potrafił go przepchnąć. I tak o to dotarli wszyscy razem do „Doliny Słońca” i zabrali każdy z
nich po jednym kwiatku. Kiedy wrócili razem do wioski a wódz plemienia zapytał o
najcenniejszą rzecz, jaką zdobyli podczas tej wyprawy, żaden z nich nie odpowiedział „kwiat”,
lecz „braterstwo”. „Najcenniejszą rzeczą, jaką zdobyłem podczas tej wyprawy jest wiedza.
Teraz już wiem, że razem wspólnie mamy duże większe szanse na zwycięstwo. Nikt nie jest
najlepszy we wszystkim, ale razem jesteśmy najlepsi, niepokonani” powiedział jeden z
mężczyzna, który wyruszył na wyprawę jako chłopiec.
Na pierwsza zbiórkę lub przed obozem :
Opracujcie słowniczek „języka harcerskiego”, objaśniający specyficzne pojęcia, których
używają harcerze (np. samarytanka, zastęp, gwiazdki zuchowe….. ) przynajmniej 10
przykładów i omówcie je, jak na pierwszej zbiórce z nowo przyjętymi harcerzami.
Prawa szlaku:
• Na szlak wychodź w nocy, ale schodź przed nocą.
• Z wyznaczonej drogi nigdy nie zbaczaj.
• Drogę mierz w godzinach nie kilometrach.
• Chodź w butach, nie w obuwiu.
• Kto na szlaku ten, przyjaciel –należy mu się „Czuwaj” lub „dzień dobry”.
• Przyroda żyje, żyj, więc i ty, ale jej też daj żyć.
• Na szlaku tempo nadaje najmłodszy, najsłabszy.
• Słuchaj i patrz; miej na względzie, że inni też chcą robić to samo.
• Nie zostawiaj na szlaku nic; tobie zbywa – jemu też nie jest potrzebne.
• Wyruszysz w drogę – cel już osiągnięty –pod warunkiem, że wyruszysz.
• Nim wyruszysz w drogę, ustal:, po co idziesz….Chociaż sama droga może być
ważniejsza niż cel.
• Nie spiesz się – świat jest bogaty, gdy się go ogląda powoli i dokładnie. Więcej
przeżyjesz. Dalej zajdziesz.
Zasady dobrej zbiórki
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
zastęp ma swoje obrzędy
logiczny ciąg (podporządkowany tematowi)
przemienność elementów
każdy uczestniczy w zbiórce (zastępowy też!)
zachowanie dobrego tempa
realizowanie stopni i sprawności
coś nowego na każdej zbiórce
różnorodność miejsc zbiórek
stały termin, punktualne rozpoczynanie
porządek podczas zbiórki oraz po jej zakończeniu
plan awaryjny
Obrzędowość
Na obrzędowość składać się może wiele rzeczy. Kilka wymienię pod spodem.
…proporzec to ważny element zastępowej obrzędowości, charakteryzuje on zastęp, do
którego należy, jest obecny wszędzie tam gdzie jest zastęp
…kronika zastępu to spisane wszystkie ważne dla niego wydarzenia, zbiórki, wyprawy; to
pamiątka pracy, odzwierciedlenie atmosfery, jaka panuje w zastępie
…nazwa powinna mówić coś o zastępie, jakoś go charakteryzować jako całość,
…okrzyk to zawołanie charakteryzujące zastęp, może być powitaniem i pożegnaniem,
wyrażeniem gotowości do pracy
…piosenka jedna wybrana, ulubiona piosenka zastępu, która wszystkie lubią śpiewać, może
być związana z obrzędowym rozpoczynaniem zbiórek lub ważnych wydarzeń
…godło/logo to graficzne przedstawienie nazwy zastępu, umieszczane jest w ważnych
miejscach, na proporcu, w kronice, jest znakiem rozpoznawczym zastępu
…rozpoczęcie/zakończenie zbiórki to ważne momenty, warto by miały swój szczególny
charakter, związany z zastępem
…coś swojego specjalnego to bardzo obrzędowy i tajemniczy sposób przyjmowania kogoś
nowego do zastępu, bądź inny bardzo ciekawy i wyjątkowy obrzęd