Prawo do urlopu dla poratowania zdrowia Urlop dla poratowania

Prawo do urlopu dla poratowania zdrowia
Urlop dla poratowania zdrowia jest przyznawany na podstawie art. 73 ustawy z dnia 26
stycznia 1982 r. - Karta Nauczyciela (Dz. U. z 2006 r. Nr 97, poz. 674, z późn. zm.). Aktem
określającym tryb orzekania o potrzebie jego udzielenia jest rozporządzenie Ministra Zdrowia
z dnia 27 października 2005 r. w sprawie orzekania o potrzebie udzielenia nauczycielowi
urlopu dla poratowania zdrowia (Dz. U. z 2005 r. nr 233, poz. 1991).
Formalnymi warunkami ubiegania się o urlop dla poratowania zdrowia są poniższe
wymagania.
1. Zatrudnienie w pełnym wymiarze zajęć na czas nieokreślony
Zatrudnienie, czyli pozostawanie w stosunku pracy. Niemożliwe jest udzielenie
nauczycielowi urlopu, jeżeli w momencie wystąpienia z wnioskiem stosunek pracy jest już
rozwiązany.
2. Przepracowanie co najmniej siedmiu lat w szkole
Siedmioletni staż pracy nauczyciela w szkole powinien przypadać bezpośrednio przed datą
rozpoczęcia urlopu dla poratowania zdrowia, z tym że wymóg ten dotyczy wyłącznie
udzielenia pierwszego urlopu (art. 73 ust. 4 KN). Na podstawie art. 73 ust. 2 KN do okresu
siedmioletniej pracy w szkole wlicza się okresy czasowej niezdolności do pracy wskutek
choroby, oraz urlopu innego niż wypoczynkowy, trwające łącznie nie dłużej niż 6 miesięcy.
W przypadku okresu niezdolności do pracy i urlopu trwających dłużej niż 6 miesięcy
wymagany okres pracy przedłuża się o ten okres.
Okres siedmioletniej pracy w szkole oznacza, że dotyczy on ogólnego stażu w oświacie – z
zastrzeżeniem, że wymóg ten musi być spełniony w dacie udzielenia urlopu. Wniosek taki
wywodzę stąd, że pragmatyka nauczycielska nie zawiera jednocześnie regulacji, że
siedmioletni staż pracy musi być nieprzerwany i realizowany w ramach jednego stosunku
pracy. Nie można bowiem utożsamiać pojęcia "bezpośrednio przed" z pojęciem
"nieprzerwanie". Z tego względu staż pracy zaliczany do uprawnień związanych z urlopem
dla poratowania zdrowia, powinien być zliczany z okresów zatrudnienia w oświacie na
stanowisku nauczyciela. Przerwa, występująca pomiędzy okresami zatrudnienia nie wpływa
w żaden sposób na kwestię nabycia ogólnego, siedmioletniego stażu pracy nauczycielskiej,
uprawniającego do skorzystania z urlopu dla poratowania zdrowia. Ważne żeby ten ogólny
siedmioletni okres pracy przypadał przed momentem udzielenia urlopu.
3. Uzyskanie orzeczenia lekarskiego o potrzebie udzielenia urlopu
O potrzebie udzielenia urlopu dla poratowania zdrowia orzeka lekarz ubezpieczenia
zdrowotnego leczący nauczyciela na podstawie:
• wyników przeprowadzonego przez siebie badania lekarskiego;
• wyników badań pomocniczych lub konsultacji specjalistycznych, których wykonanie uzna
za niezbędne;
• dokumentacji medycznej z przebiegu dotychczasowego leczenia.
Lekarz sporządza orzeczenie w trzech egzemplarzach – jeden doręcza się nauczycielowi,
drugi dyrektorowi szkoły, a trzeci dołącza do indywidualnej dokumentacji osoby badanej.
Wzór orzeczenia określa załącznik nr 1 do rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 27
października 2005 r. w sprawie orzekania o potrzebie udzielenia nauczycielowi urlopu dla
poratowania zdrowia (Dz. U. z 2005 r. Nr 233, poz. 1991).
Zarówno nauczyciel, jak i dyrektor szkoły mogą w terminie 14 dni od dnia otrzymania
orzeczenia wnieść odwołanie od jego treści wraz z uzasadnieniem. Odwołanie wnosi się za
pośrednictwem lekarza, który wydał orzeczenie, do organu odwoławczego, którym jest
wojewódzki ośrodek medycyny pracy właściwy ze względu na miejsce wydania orzeczenia
(informacja ta powinna znajdować się na druku orzeczenia). Lekarz, za pośrednictwem
którego jest wnoszone odwołanie, ma obowiązek przekazać je w terminie 14 dni od dnia jego
wniesienia do właściwego organu odwoławczego wraz z kopią dokumentacji medycznej
stanowiącą podstawę wydania orzeczenia.
Orzeczenie wydane w trybie odwoławczym jest ostateczne. Nie przysługują już od niego
żadne środki odwoławcze. Wzór orzeczenia wydanego w trybie odwoławczym określa
załącznik nr 2 do ww rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 27 października 2005 r.
Nauczyciel nie ponosi kosztów związanych z orzekaniem o stanie jego zdrowia w związku z
potrzebą udzielenia urlopu.
W przypadku niespełnienia nawet jednego warunku, nie ma podstaw do udzielenia takiego
urlopu, nawet jeśli lekarz wydał odpowiednie zaświadczenie. Warunki te powinny być
spełnione w chwili udzielania nauczycielowi urlopu – w dniu złożenia wniosku i w chwili
ewentualnego rozpoczęcia korzystania z tego urlopu.
Udzielanie urlopu dla poratowania zdrowia
Nauczycielowi urlopu dla poratowania zdrowia udziela dyrektor. Po otrzymaniu właściwego
zaświadczenia lekarskiego i zbadaniu pozostałych wymogów formalnych dyrektor
zobligowany jest do udzielenia urlopu w możliwie szybkim terminie i na okres określony w
orzeczeniu lekarskim. Dyrektor może zadecydować jedynie o przesunięciu terminu
rozpoczęcia urlopu, gdyby miało dojść do zaburzenia prawidłowego funkcjonowania szkoły.
Jeżeli dyrektor kwestionuje długość urlopu wskazaną przez lekarza, może się odwołać od
orzeczenia lekarskiego. Jedyny przypadek, w którym dyrektor może skrócić urlop
nauczyciela, ma miejsce wtedy, kiedy nauczycielowi brakuje mniej niż rok do nabycia prawa
do emerytury. Wtedy dyrektor udziela urlopu na okres nie dłuższy niż do końca miesiąca
poprzedzającego miesiąc, w którym nauczyciel nabywa uprawnienia emerytalne.
Dyrektor szkoły odwołuje nauczyciela z urlopu dla poratowania zdrowia, gdy ten:
• nawiązuje inny stosunek pracy lub go kontynuuje w innej szkole;
• podejmuje inną działalność zarobkową lub ją kontynuuje.
Jeśli nauczyciel narusza zakaz nawiązania stosunku pracy lub podejmowania innej
działalności zarobkowej w okresie urlopu – dyrektor szkoły odwołuje go z urlopu, określając
termin, w którym obowiązany jest do powrotu do pracy. Jeżeli nauczyciel odmówi powrotu,
dyrektor może wszcząć przeciwko niemu postępowanie dyscyplinarne na podstawie
przepisów Karty Nauczyciela.
Urlop jednorazowo nie może przekroczyć roku, a w czasie całego zatrudnienia – trzech lat.
O kolejny urlop dla poratowania zdrowia nauczyciel może się ubiegać nie wcześniej niż po
upływie roku od dnia zakończenia poprzedniego.
Prawa i obowiązki nauczyciela przebywającego na urlopie dla poratowania zdrowia
Nauczyciel przebywający na urlopie zdrowotnym zachowuje prawo do:
• comiesięcznego wynagrodzenia zasadniczego;
• dodatku za wysługę lat;
• innych świadczeń pracowniczych (np. korzystanie z zakładowego funduszu świadczeń
socjalnych, prawo do świadczeń z ubezpieczenia zdrowotnego);
• dodatków socjalnych (tzw. dodatku wiejskiego i mieszkaniowego).
W czasie urlopu nie można skutecznie wręczyć nauczycielowi wypowiedzenia zmieniającego
lub rozwiązać z nim umowy o pracę. Pracodawca nie może wypowiedzieć umowy o pracę w
czasie urlopu pracownika. Tej zasady nie stosuje się w przypadku całkowitej likwidacji
pracodawcy oraz przy wypowiadaniu umów nawiązanych na innej podstawie niż umowa o
pracę (np. na podstawie mianowania). Jeżeli nauczyciel jest zatrudniony na podstawie umowy
o pracę, a przebywa na urlopie dla poratowania zdrowia, to korzysta z ochrony przed
wypowiedzeniem stosunku pracy. Jeżeli natomiast nauczyciel jest zatrudniony na podstawie
mianowania, to nie korzysta z tej ochrony. Możliwe jest zatem wypowiedzenie stosunku
pracy nauczycielowi zatrudnionemu na podstawie mianowania nawet wówczas, gdy z
powodu urlopu jest nieobecny w pracy. Paradoks polega na tym, że to stosunek zatrudnienia
oparty na mianowaniu podlega szczególnej ochronie prawnej.
Nauczyciel przebywający na urlopie zdrowotnym nie zachowuje prawa do urlopu
wypoczynkowego, jeżeli na urlopie zdrowotnym przebywa cały rok kalendarzowy. W takim
przypadku uprawnienia do urlopu wypoczynkowego za dany rok wyczerpane zostają przez
wykorzystanie urlopu zdrowotnego. Nie można korzystać równocześnie z dwóch urlopów,
bowiem ich cele są zbieżne – regeneracja sił pracownika. Jeżeli nauczyciel placówki
nieferyjnej nie może rozpocząć urlopu wypoczynkowego w terminie wskazanym w planie
urlopów z powodu korzystania z urlopu dla poratowania zdrowia (usprawiedliwiona
nieobecność w pracy), pracodawca ma obowiązek przesunięcia terminu urlopu
wypoczynkowego i udzielenia go w terminie późniejszym.
Dyrektor szkoły, nie później niż w terminie dwóch tygodni przed zakończeniem urlopu,
wydaje nauczycielowi skierowanie na badanie kontrolne w celu stwierdzenia braku
przeciwwskazań do pracy na określonym stanowisku.
Źródło: www.eduinfo.pl