niewinnego winnym

Sygn. akt III RC 36/16
UZASADNIENIE
Pozwem z dnia 08.03.2016 r powódka B. P. wystąpiła o zasądzenie na jej rzecz od pozwanego W. P. tytułem alimentów
po 1000 zł miesięcznie.
Pozwany W. P. powództwa nie uznał i wnosił o jego oddalenie w całości.
Na podstawie zgromadzonego materiału dowodowego, w tym dokumentów i zeznań znajdujących się w aktach I C (...)
Sąd Rejonowy ustalił następujące okoliczności faktyczne:
Powódka B. P. ma(...) lat, z zawodu jest kelnerem, pracowała jako kucharz. Obecnie nie pracuje, własnych dochodów
nie ma. Nie jest zarejestrowana jako bezrobotna. Leczy się na(...) i (...). Pozostaje na utrzymaniu syna A. P.
Pozwany W. P. ma (...) lat, nie ma wyuczonego zawodu. Prowadzi działalność gospodarczą w postaci (...) Ł.. Na swoją
firmę posiada zarejestrowane 4 samochody cysterny. Powódka jest osobą formalnie współpracującą z tą firmą, jednak
żadnej pracy na jej rzecz nie świadczy ani też nie otrzymuje z tego tytułu żadnych dochodów.. Zobowiązania na rzecz
jego firmy realizowane są przez OSM w Ł. z opóźnieniem 2 miesięcy (k.76). W firmie zatrudnia 2 kierowców, syna
A. P. i synową. Obsługę księgową na rzecz jego firmy świadczy profesjonalna księgowa. Leczy się przewlekle na (...)
(k.27). Choruje też na (...). Za 2013 rok z tytułu prowadzonej działalności gospodarczej uzyskał dochód (...)złotych
(k.34). Za 2014 rok jego dochód wyniósł (...) złote (k.30). Spłaca raty zaciągniętego wspólnie przez strony kredytu na
zakup nieruchomości w wysokości (...)złotych (k.09). Do spłaty pozostało jeszcze ponad (...) złotych (k.100v).Kredyt
zaciągnięty został we frankach szwajcarskich. Siedzibę swojej firmy ma na wspólnej działce w K..
Wyrokiem Sądu Okręgowego w Siedlcach z dnia 26.03.2014 roku w sprawie I C (...)związek małżeński stron
rozwiązany został przez rozwód z winy pozwanego. Wyrok ten uprawomocnił się 16.10.2014 roku.
Powódka w sprawie rozwodowej nie ubiegała się o alimenty na swoją rzecz. Mieszka we wspólnym z pozwanym domu
w K., gm. S., gdzie do własnej dyspozycji ma jedną kondygnację (k.47v akt I C (...)).
Pozwany pozostaje w związku nieformalnym z kobietą zatrudnioną na umowę zlecenia w (...). Razem z partnerką
mieszka w wynajmowanym w S. przy ul. (...) mieszkaniu o powierzchni 38 m ?. Ponosi z tego tytułu opłaty w wysokości
po (...) złotych miesięcznie na rzecz właściciela oraz (...) złotych na rzecz Spółdzielni Mieszkaniowej w S. (k.109v), z
tym, że należności te pokrywa z partnerką po połowie. Od marca 2013 roku wyprowadził się z K.. Od września 2013
roku zamieszkał razem z obecną partnerką, która jest rozwódką. W wyniku sprawy o podział majątku wspólnego
otrzymała ona (...)ha ziemi, ciągnik, sprzęt rolniczy oraz spłatę od byłego męża w wysokości (...) złotych, płatną w
2 ratach (k.89). Wraz z partnerką wyjeżdża wypoczynkowo na zagraniczne wczasy. Był na wczasach w (...), (...), (...)
(k.38v), a ostatnio wyjazd zagraniczny kosztował go (...) złotych (k.109v).
Strony mają jednego syna A. P., który z żoną i dziećmi mieszka we wspólnym domu stron w K., mając do dyspozycji
odrębną kondygnację. Pracuje on wraz z żoną w firmie prowadzonej przez ojca.
Aktualnie toczy się pomiędzy stronami sprawa o podział majątku wspólnego. W skład majątku wspólnego wchodzi
działka w K. wydzielona na potrzeby firmy prowadzonej przez pozwanego, cztery samochody cysterny, dom
mieszkalny w K. o powierzchni (...), działka w K. o powierzchni (...) arów, garaże murowane, garaże blaszane,
kotłownia w budynku gospodarczym firmy. Dom mieszkalny i siedlisko pozostają w dyspozycji powódki. Według
pozwanego wspólny budynek mieszkalny z wyposażeniem ma wartość około (...) złotych, działka z budynkiem
gospodarczym (...) złotych, druga działka około (...) złotych (k.55v). Powódka dochodzi spłaty od byłego męża
w wysokości1(...) złotych (k.96). W związku z przekazaniem przez pozwanego w formie darowizny jego matce
stanowiącego współwłasność stron samochodu osobowego marki C. skazany został on nieprawomocnie w sprawie o
przywłaszczenie tego samochodu. W wyroku karnym zasądzone jest odszkodowanie dla powódki w kwocie (...) złotych,
odpowiadające wartości jej udziału we współwłasności tego samochodu (k.55v).
Ze środków firmy prowadzonej przez pozwanego opłaca on za byłą żonę co miesiąc po (...) złotych do ZUS-u, taką kwotę
reguluje też za siebie. Pokrywa on też z tych środków opłaty za energię elektryczną i wodę domu w K., płaci podatki,
spłaca raty kredytu hipotecznego zaciągniętego na zakup siedliska w K. w kwotach po (...) - (...)złotych miesięcznie.
Sąd zważył, co następuje:
W świetle przepisu art.60 par.2 krio jeżeli jeden z małżonków został uznany za wyłącznie winnego rozkładu pożycia,
a rozwód pociąga za sobą istotne pogorszenie sytuacji materialnej małżonka niewinnego, sąd na żądanie małżonka
niewinnego może orzec, że małżonek wyłącznie winny obowiązany jest przyczyniać się w odpowiednim zakresie do
zaspokajania usprawiedliwionych potrzeb małżonka niewinnego, choćby ten nie znajdował się w niedostatku.
W niniejszej sprawie poza dyskusją jest, że związek małżeński stron rozwiązany został przez rozwód z wyłącznej
winy pozwanego W. P.. Okoliczność ta powoduje powstanie po jego stronie obowiązku alimentacyjnego na gruncie
przepisu art. 60 par. 2 krio, będącego obowiązkiem kwalifikowanym i bezterminowym. W sprawie bowiem nie budzi
wątpliwości, że orzeczony rozwód pociągnął za sobą istotne pogorszenie sytuacji materialnej małżonka niewinnego,
a więc powódki B. P.. Podała ona, że w trakcie trwania związku małżeńskiego, do 2010 roku była współwłaścicielką
firmy obecnie prowadzonej przez pozwanego. Wykonywała w firmie tej czynności administracyjne. W styczniu 2014
roku pozwany w biurze firmy wymienił zamki, pozbawiając ją dostępu do dotychczasowego miejsca pracy (k.38).
Pozostawił ją bez środków do życia. Według powódki obiecywał, że będzie jej płacił (k.58), ale nie wywiązał się z tego.
Jak podała na k.38v były mąż nie dopuszcza jej cały czas do pracy w firmie. Ponieważ poza firmą męża nie zatrudniła
się pozostaje na wyłącznym utrzymaniu syna i synowej, z którymi mieszka w jednym domu. Na k.88v podała, że jej
sytuacja materialna w wyniku rozwodu pogorszyła się jak również pogorszył się poziom jej życia. Według niej pozwany
korzysta z większości ich majątku wspólnego, całość dochodów pozostaje w jego dyspozycji. Na k.88v podała, że przed
rozwodem mąż na nią nie żałował, dawał jej na wszystko, mogła sobie pozwolić na wyjazdy., zakupy, wyjeżdżała z
mężem, stać ją było na lepsze ubrania.
Okoliczności te zasadniczo potwierdził zeznający w charakterze świadka syn stron A. P. (k.87-88). Podał on, że matka
po rozstaniu rodziców została pozbawiona dostępu do konta firmy ojca, jej sytuacja zmieniła się, wcześniej jak rodzice
byli razem wszystko było przez nich razem robione, matka nie narzekała na brak pieniędzy, rodzice dysponowali
wspólnie pieniędzmi. Po rozstaniu zdaniem świadka matka została przez ojca pozbawiona środków finansowych,
mieszka z nim i jego rodziną i korzysta z jego i jego żony wsparcia finansowego..
Sąd w całości podzielił zeznania świadka A. P. jako obiektywne, wyważone oraz oparte na ciągłym kontakcie z
rodzicami.
Jak z powyższego widać rozpad małżeństwa doprowadził do bardzo trudnej sytuacji materialnej powódkę, wcześniej
korzystającą z wszelkich korzyści związanych z prowadzoną najpierw wspólnie a później przez męża dobrze
prosperującą działalnością gospodarczą.
Okoliczności te legły u podstaw zasądzenia od pozwanego W. P. na rzecz powódki B. P. alimentów w wysokości po
(...) złotych miesięcznie. Dla oceny bowiem, czy warunek przewidziany w art. 60 par. 2 krio został spełniony istotne
jest porównanie każdorazowej sytuacji materialnej małżonka niewinnego z tym położeniem, jakie istniałoby, gdyby
rozwód nie został w ogóle orzeczony i gdyby małżonkowie kontynuowali pożycie (orzeczenie. SN z 7.01.1969r, II CR
528/68, OSNCP 1069, nr 10, poz.179, orzeczenie SN z 28.10.1980r, III CRN 222/80, OSNCP 1981, nr 5, poz. 90).
W niniejszej sprawie poza sporem jest, że pozwany W. P. obecnie samodzielnie z powodzeniem kontynuuje działalność
gospodarczą w postaci (...). Wcześniej działalność ta była wspólna stron. Powódka podała, że jak pracowała w
firmie czysty dochód wynosił (...) złotych miesięcznie (k.38v).Pozwany przesłuchiwany w sprawie o podział majątku
wspólnego przyznał, że ze swojej działalności ma dochód(...) złotych miesięcznie (k.55v). Powódka podała, że wcześniej
mąż na nią nie żałował, dawał na wszystko, mogła sobie pozwolić na wyjazdy, zakupy, stać ją było na lepsze ubranie
(k.88v).Obecnie jest zdana wyłącznie na pomoc syna i synowej. Wszystko to sprawia, że jej sytuacja jest o wiele gorsza
od tej, kiedy strony pozostawały we wspólnym pożyciu małżeńskim.
W ocenie Sądu argumenty podnoszone przez stronę pozwaną jako przesłanki oddalenia powództwa w niniejszej
sprawie nie zasługują na uwzględnienie. W szczególności fakt ponoszenia przez pozwanego wszystkich opłat
związanych z utrzymaniem domu, w którym powódka mieszka, ponoszenia przez niego za nią wysokich składek
na ZUS, płacenia przez niego w całości rat spłaty wspólnie zaciągniętego kredytu na zakup nieruchomości w
niniejszej sprawie nie może mieć znaczenia. Okazuje się bowiem, że pozwany w sprawie o podział majątku wspólnego
aktualnie toczącej się w Wydziale Cywilnym wnosi o rozliczenie nakładów z jego majątku osobistego w postaci
spłaconych rat kredytu. Żąda tam też rozliczenia opłat za energię elektryczną, wodę, telefon, podatek gruntowy
(k.54,95v). Skoro zatem od daty uprawomocnienia się wyroku rozwodowego żąda rozliczenia ponoszonych przez
siebie z majątku osobistego nakładów na majątek wspólny, nie można tego finansowania traktować jako materialnej,
dobrowolnej pomocy alimentacyjnej kierowanej przez niego względem byłej żony, co legło u podstaw tymczasowej
decyzji Sądu z dnia 11.05.2016 roku (k.41). Nadto zarzut celowego uchylania się przez powódkę od podjęcia pracy
i poprzestawania przez nią na pomocy materialnej syna nie wydaje się zasadny. W czasie prowadzenia działalności
przez strony zajmowała się ona pracą biurową. To skutkuje brakiem kwalifikacji zawodowych do wykonywania
pracy odpowiedniej do jej wieku, stanu zdrowia oraz do posiadanych umiejętności. Propozycje prac fizycznych,
niskoopłacanych (vide informacja z PUP na k.49) przyjąć należy, że nie stanowiły odpowiednich dla niej z uwagi
na wiek i stan zdrowia możliwości zatrudnienia. Przy tym na gruncie art.60 par. 2 krio uprzywilejowanie małżonka
niewinnego polega na tym, że może on żądać alimentów od małżonka winnego, chociażby nie znajdował się w
niedostatku. Przyjęte uregulowanie nie daje wprawdzie małżonkowi niewinnemu prawa do równej stopy życiowej
z małżonkiem zobowiązanym, lecz małżonek niewinny ma prawo do bardziej dostatniego poziomu życia niż tylko
zaspokajania usprawiedliwionych potrzeb.
W wypadku rozszerzonego obowiązku alimentacyjnego małżonka wyłącznie winnego zakres tego obowiązku zależy
od jego możliwości zarobkowych i majątkowych, tak bowiem rozumie się użyte w par. 2 art. 60 krio określenie, że
małżonek ten obowiązany jest przyczyniać się do zaspokajania usprawiedliwionych potrzeb małżonka niewinnego ,,w
odpowiednim zakresie".
W ocenie Sądu ustalone alimenty w kwocie po (...) złotych miesięcznie zapewnią zabezpieczenie powódce dostatniego
poziomu życia. Przyjąć należy, że jako małżonek .niewinny ma prawo do bardziej dostatniego poziomu życia niż tylko
zaspakajanie usprawiedliwionych potrzeb.
Powyżej kwoty (...) złotych miesięcznie Sąd powództwo oddalił jako wygórowane i niezasadne..Powódka nie ma
stwierdzonej niezdolności do pracy, jest współwłaścicielką znacznego majątku, o podział którego toczy się aktualnie
sprawa w Wydziale Cywilnym
Mając wszystkie powyższe względy na uwadze Sąd orzekł w oparciu przepis art.60 par.2 krio jak w sentencji wyroku,
o kosztach orzekając w oparciu o właściwe przepisy.