Barometr Rozwoju Małopolski

Barometr
Rozwoju
Małopolski
analizy i wydarzenia tygodnia
Nr 53-54-1 (153-154-155)/2011-2012 (19.12.2011-8.01.2011) ISSN 2083-7143
ANALIZA TYGODNIA
Małopolska mniej atrakcyjna od Śląska
Małopolska po raz kolejny uplasowała się na 4. pozycji w corocznym raporcie „Atrakcyjność
inwestycyjna województw i podregionów Polski”, przygotowanym przez gdański Instytut Badań
nad Gospodarką Rynkową (IBnGR) we współpracy z Fundacją Konrada Adenauera. Podobnie jak
w zeszłym roku bezkonkurencyjne okazało się województwo śląskie, które obroniło pozycję lidera.
Województwa oceniano według 7 wskaźników: 1) zasoby i koszty pracy (waga przy obliczaniu
ogólnej atrakcyjności: 25); 2) aktywność wobec inwestorów (20); 3) dostępność transportowa
(20); 4) wielkość rynku zbytu (15); 5) poziom infrastruktury gospodarczej (10); 6) poziom
infrastruktury społecznej (5); 7) poziom bezpieczeństwa powszechnego (5). Na podstawie tych
wskaźników cząstkowych dokonano oceny ogólnej atrakcyjności inwestycyjnej województw.
Śląsk deklasuje
Województwo śląskie, które swoją pozycję zawdzięcza zwłaszcza prężnemu podregionowi
katowickiemu, uzyskało wyraźnie najlepsze noty aż w 3 kategoriach. Atrakcyjność tego regionu
wynika przede wszystkim ze znakomitej - jak na polskie warunki - dostępności transportowej
(wysoka gęstość sieci drogowej, ponadprzeciętna dostępność do granicy zachodniej, dobrze
rozwinięty sektor transportu i logistyki), rozwiniętej infrastruktury gospodarczo-społecznej,
a także wielkości zasobów pracy (bardzo duża liczba wykwalifikowanych pracowników oraz duże
zasoby bezrobotnych i absolwentów szkół wyższych). Wśród największych wad podregionu
wymienia się wysokie koszty pracy oraz najwyższy w całej stawce 16 województw poziom
przestępczości i bardzo niską ich wykrywalność.
Małopolska tuż za podium
Drugie miejsce w rankingu województw zajęło Mazowsze (wśród zalet: wysoka aktywność wobec
inwestorów, ponadprzeciętnie chłonny rynek zbytu, węzeł komunikacyjny kraju), a trzecie województwo dolnośląskie (dość wysoka aktywność wobec inwestorów, dostępność do granicy
zachodniej, chłonny rynek zbytu). Województwo małopolskie zostało sklasyfikowane na 4. pozycji.
Mocnymi stronami, które cechują nasz region są wielkość i jakość zasobów pracy oraz rozwinięta
infrastruktura społeczna.
Zasoby i koszty pracy
W tej kategorii Małopolska ustępuje tylko województwu śląskiemu. W ostatnich 5 latach mamy do
czynienia ze szczególnie wyraźną poprawą w tej dziedzinie, co przejawia się w zwiększeniu liczby
pracujących oraz wzroście poziomu przedsiębiorczości Małopolan. Zasadniczą zaletą naszego
województwa są ponadprzeciętne zasoby pracowników, w szczególności absolwentów szkół
średnich i studentów. Paradoksalnie, Małopolska może pochwalić się także najniższym w kraju
deficytem wykwalifikowanych pracowników, co na pierwszy rzut oka nie jest powodem do dumy,
ale już z punktu widzenia atrakcyjności inwestycyjnej okazuje się być mocną stroną. W tej
kategorii Śląsk wygrywa wyłącznie z powodu bardzo dużych zasobów pracy ukierunkowanych na
przemysł.
Barometr
Rozwoju
Małopolski
analizy i wydarzenia tygodnia
Nr 53-54-1 (153-154-155)/2011-2012 (19.12.2011-8.01.2011) ISSN 2083-7143
Aktywność wobec inwestorów
O ile w dziedzinie zasobów pracy niedużo możemy już poprawić, to bardzo wiele do życzenia
pozostawia aktywność wobec inwestorów. Najwyższy wskaźnik w tej kategorii uzyskało
województwo dolnośląskie, które jest bezkonkurencyjne pod względem liczby ofert
inwestycyjnych i intensywności działalności informacyjnej. Małopolska, choć przejawia tendencję
rozwojową w tej dziedzinie, została sklasyfikowana dopiero na 7. miejscu pod względem
atrakcyjności ofert lokalizacyjnych, zgłoszonych do bazy PAIiIZ (Państwowa Agencja Informacji
i Inwestycji Zagranicznych) oraz częstotliwości wskazań w ankietach WPHI (Wydziały Promocji
Handlu i Inwestycji Ambasad i Konsulatów RP).
Dostępność transportowa
Nie jest zaskoczeniem, iż najwyższą ocenę w dziedzinie transportu otrzymały województwa, które
cechuje dobra dostępność do granicy zachodniej (wyjątkiem jest województwo mazowieckie).
Choć dzięki dostępowi do autostrady A4 Małopolska nie jest pod tym względem w złej sytuacji, to
z oczywistych względów ustępuje województwom położonym w Polsce zachodniej. Bez wątpienia
nasze województwo może poprawić swoją obecną pozycję (8.), jeśli podtrzyma tendencję do
udoskonalania rozwiązań komunikacyjnych (kontynuacja inwestycji takich jak rozbudowa
obwodnicy Krakowa czy przebudowa drogi krajowej nr 7).
Chłonność rynku
Województwa: mazowieckie, śląskie oraz pomorskie wyróżniają się ponadprzeciętną zamożnością
gospodarstw domowych. Znacznie niższe - choć jak na polskie warunki i tak stosunkowo wysokie siła nabywcza i popyt inwestycyjny charakteryzują województwo małopolskie (5. pozycja).
Niepokojący jest jednak fakt, iż na przestrzeni ostatnich 5 lat Małopolska odnotowała znaczny
spadek wartości tego wskaźnika.
Infrastruktura gospodarcza
Przez poziom infrastruktury gospodarczej rozumie się stopień rozwoju sektora badawczorozwojowego oraz otoczenia biznesu, zasoby wolnych terenów inwestycyjnych w SSE, a także
aktywność targowo-wystawienniczą. Pod tym względem Małopolska plasuje się w pierwszej
szóstce rankingu, jednakże na tle swoich głównych konkurentów (województwa: dolnośląskie,
śląskie i mazowieckie) nie wyróżnia się niczym specjalnym. Wiele wskazuje na to, że
w najbliższym czasie wskaźnik ten może ulec poprawie wskutek intensywnego rozwoju
krakowskiej SSE (powiększonej niedawno o 35 ha – por. BRM nr 38-39/2011, wydarzenie tygodnia
nr 3).
Infrastruktura społeczna
Podobnie jak w przypadku wskaźnika zasobów i kosztów pracy, także pod względem poziomu
infrastruktury społecznej Małopolska ustępuje (i to nieznacznie) jedynie województwu śląskiemu,
pozostałych konkurentów pozostawiając daleko w tyle. Na tle innych regionów nasze
województwo może pochwalić się niezwykle szeroką ofertą kulturalną i znakomicie rozwiniętą
infrastrukturą turystyczną, w szczególności hotelową i gastronomiczną.
Barometr
Rozwoju
Małopolski
analizy i wydarzenia tygodnia
Nr 53-54-1 (153-154-155)/2011-2012 (19.12.2011-8.01.2011) ISSN 2083-7143
Bezpieczeństwo powszechne
Liderami w dziedzinie bezpieczeństwa powszechnego są województwa wschodniej Polski, które
pod względem atrakcyjności inwestycyjnej znajdują się na końcu klasyfikacji. Nietrudno
zaobserwować bowiem, iż poziom przestępczości jest odwrotnie proporcjonalny w stosunku do
poziomu rozwoju infrastrukturalno-społecznego danego regionu. Pewnego rodzaju wyjątkiem od
tej reguły jest Małopolska, która pomimo wysokiego stopnia rozwoju, cechuje się przeciętnym
poziomem przestępczości i wskaźnikiem wykrywalności przestępstw, aczkolwiek przejawia w tej
dziedzinie nieznaczną tendencję w negatywnym kierunku.
Atrakcyjność dla działalności przemysłowej
Ocenie pod względem atrakcyjności inwestycyjnej poddano także poszczególne podregiony. Jeśli
chodzi o działalność przemysłową, to dwa czołowe miejsca zajęły podregiony śląskie (katowicki
i rybnicki). Wynika to ze wspomnianych wyżej, tradycyjnych już zalet tego obszaru,
w szczególności bardzo dużej liczby wykwalifikowanych w tej dziedzinie pracowników oraz
gospodarce wysoce rozwiniętej pod kątem przemysłu. Podregion krakowski, wyróżniający się
zwłaszcza bardzo dużą liczbą firm z udziałem kapitału zagranicznego i jakością zasobów pracy,
zajął 10. pozycję.
Atrakcyjność dla działalności usługowej
Znacznie wyżej, bo na 5. miejscu uplasował się podregion krakowski pod względem atrakcyjności
dla działalności usługowej. Na korzyść tego obszaru przemawiają przede wszystkim takie czynniki
jak dobrze rozwinięta infrastruktura otoczenia biznesu, jakość zasobów pracy oraz bardzo wysoki
poziom aktywności społecznej. Nie jest zaskoczeniem, że liderem tej klasyfikacji jest podregion
warszawski, cechujący się w szczególności bardzo korzystną (nowoczesną) strukturą gospodarki,
wysoką wydajnością pracy oraz bardzo dobrą dostępnością transportową (główny węzeł
komunikacyjny kraju).
Atrakcyjność dla działalności zaawansowanej technicznie
Pod względem atrakcyjności dla działalności zaawansowanej technicznie, podregion krakowski
zajął 2. miejsce, ustępując jedynie stolicy. Wśród zalet Krakowa i okolic warto po raz kolejny
wymienić najwyższą w Polsce jakość zasobów pracy, wysoką siłę nabywczą gospodarstw
domowych, korzystną strukturę gospodarki, ponadprzeciętną gęstość instytucji otoczenia biznesu
oraz obecność terenów SSE.
Źródło: Raport „Atrakcyjność inwestycyjna województw i podregionów Polski 2011”
Opracowanie: Piotr Szefer
Barometr
Rozwoju
Małopolski
analizy i wydarzenia tygodnia
Nr 53-54-1 (153-154-155)/2011-2012 (19.12.2011-8.01.2011) ISSN 2083-7143
WYDARZENIA TYGODNIA
Polska prezydencja dobiegła końca, przyszedł zatem czas na
podsumowania. 16 grudnia 2011 r. Rada ds. Ogólnych przyjęła raport
prezydencji dotyczący stanu negocjacji nad zasadami polityki spójności na
lata 2014-2020. Polska prezydencja skupiła się na czterech blokach
tematycznych. Były to: programowanie strategiczne, koncentracja
tematyczna, warunki ex-ante i wykonanie oraz rozwój terytorialny.
Stanowisko państw było ogólnie przychylne propozycjom przedstawionym
w październiku 2011 r. przez Komisję Europejską (KE). Delegacje zwróciły
jednak uwagę, że nowe instrumenty programowania strategicznego (np.
umowa partnerska czy wspólne ramy strategiczne) powinny dążyć do
uproszczenia polityki spójności. Z kolei w pozostałych blokach
tematycznych niektóre z propozycji powinny zostać doprecyzowane,
a zasada proporcjonalności i subsydiarności względem państw
członkowskich powinna być w większym stopniu brana pod uwagę przez KE.
Warto śledzić cały ten proces, gdyż od końcowego efektu będzie zależeć
ilość pieniędzy, które Polska otrzyma w ramach funduszy europejskich pod
2014 r.
I
Podsumowanie
polskiej
prezydencji
Raport prezydencji dot. negocjacji nowej polityki spójności tutaj
Co to jest umowa partnerska? (s. 34 i 41) tutaj
Co to są wspólne ramy strategiczne? (s. 32 i 40) tutaj
Uzupełniające info na stronie Ministerstwa Rozwoju Regionalnego tutaj
Pod koniec ubiegłego roku małopolski urząd marszałkowski opublikował
raport o stanie województwa w 2010 r. Zawiera on najważniejsze
informacje związane z sytuacją społeczno-gospodarczą w regionie.
Wynika z niego m.in. że paradoksalnie duże szkody wyrządzone przez
powódź i konieczność ich naprawy stały się motorem napędowy rozwoju
województwa.
Rozpoczęto
również
realizację
projektów
współfinansowanych ze środków unijnych o wartości ponad 13 mld zł.
Z raportu możemy również dowiedzieć się, że wzrosła liczba mieszkańców
Małopolski, jednak w miastach po raz pierwszy od 7 lat nastąpił nieznaczny
spadek liczby urodzeń. Najwyższy przyrost naturalny miał miejsce
w powiatach położonych na południu regionu. Niż demograficzny sprawił,
że po raz kolejny zmniejszyła się liczba uczniów w Małopolsce.
Raporty tego typu mimo swej objętości, są cennym źródłem informacji
o praktycznie każdym elemencie życia i rozwoju w regionie. W porównaniu
do raportu za rok 2009, ten ostatni podany jest w bardziej przystępnej
i skondensowanej formie (o ponad 100 stron szczuplejszy od poprzedniego).
Będziemy z niego korzystać przy tworzeniu Barometru.
Raport o stanie
województwa
Barometr
Rozwoju
Małopolski
analizy i wydarzenia tygodnia
Nr 53-54-1 (153-154-155)/2011-2012 (19.12.2011-8.01.2011) ISSN 2083-7143
Monitoring współpracy urzędów z sektorem pozarządowym za 2010 r.
przeprowadzony został wspólnie przez Stowarzyszenie Klon/Jawor
i Departament Pożytku Publicznego Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej.
Elektroniczny kwestionariusz wysłany został do urzędów w maju 2011 r.
Wypełniło go 89% samorządów gminnych.
Współpraca gmin
z NGO - wyniki
monitoringu
Wyniki tego badania pokazują, że współpraca gmin z organizacjami
pozarządowymi nadal jest daleka od idealnej, zwłaszcza jeśli chodzi
o włączanie tych drugich w proces podejmowania decyzji. Najgorzej
sytuacja przedstawia się na terenach wiejskich. Jedynie 29% gmin,
w aktywny sposób wykorzystało wiedzę NGO przy tworzeniu lokalnego
prawa. Gminy pomagały też organizacjom poprzez udostępnianie im sprzętu
czy udzielając pomocy administracyjnej (taką formę pomocy zadeklarowało
70% urzędów).
O ile jednak badania pokazują powolny wzrost liczby gmin uchwalających
i konsultujących programy współpracy z organizacjami pozarządowymi, to
jeżeli chodzi o współpracę finansową tendencja wzrostowa została
zatrzymana.
12 firm deklarujących ulokowanie 116 mln zł, 678 nowych miejsc pracy. To
nie pobożne życzenia, ale dane dotyczące krakowskiej strefy ekonomicznej
w 2011 r. Mimo kryzysu gospodarczego jest to wzrost w porównaniu do 2010
r. Wówczas kwotę 113 mln zł zainwestowało 9 firm, tworząc 124 nowe
miejsca pracy. Ubiegły rok dla SSE to także rozszerzenie obszaru
inwestycyjnego o kolejnych 35 ha (obecnie powierzchnia liczy 558 ha).
Krakowska
Specjalna Strefa
Ekonomiczna
Utworzona w 1997 r. krakowska SSE składać się będzie z 23 podstref
położonych na terenie 21 gmin. Zaplanowano, że będzie funkcjonować do
końca 2020 r. Do tej pory inwestorzy utworzyli w Strefie łącznie 10 tys.
miejsc pracy i zainwestowali 1,7 mld zł.
W jednym z poprzednich numerów barometru informowaliśmy
o zakończeniu konsultacji urzędu miasta z organizacjami pozarządowymi
dotyczących projektu uchwały sprawie trybu powoływania osób oraz
organizacji funkcjonowania Krakowskiej Rady Działalności Pożytku
Publicznego. Pod koniec ubiegłego roku Rada Miasta Krakowa przyjęła
projekt tej uchwały.
Do ostatecznej wersji włączono niektóre propozycje NGO, m.in. zapis
o tym, że Rada ma spotykać się na posiedzeniach nie rzadziej niż raz na
dwa miesiące. Nie uwzględniono natomiast takich pomysłów jak ustalenie
okresu kadencji członków. Proponowano, by prace Rady i Rady Miasta były
zsynchronizowane i trwały po 4 lata. W uchwale pozostał zapis o 2 latach.
Nie uwzględniono również potrzeby zgłaszania kilku dodatkowych wymagań
od kandydata na członka rady, tj. przedłożenia oświadczenia, że dana
osoba jest przedstawicielem organizacji porządku publicznego.
Uchwala
o Krakowskiej
Radzie
działalności
Pożytku
Publicznego
przyjęta
Barometr
Rozwoju
Małopolski
analizy i wydarzenia tygodnia
Nr 53-54-1 (153-154-155)/2011-2012 (19.12.2011-8.01.2011) ISSN 2083-7143
Do zadań Rady należeć ma m.in. opiniowanie projektów uchwał i aktów
prawa miejscowego dotyczących sfery zadań publicznych oraz współpracy
z organizacjami pozarządowymi.
Od tego roku rowerzyści mogą korzystać z ponad 140 km trasy rowerowej,
przechodzącej przez miejsca związane historycznie z produkcją i handlem
solą. Projekt nosi wdzięczną nazwę: Rowerowy Pierścień Solny Salina
Crocoviensis. Inwestycja powstała dzięki współpracy 10 jednostek
samorządowych (gmina miejska Bochnia, oraz gminy: Bochnia, Nowy
Wiśnicz, Rzezawa, Drwinia, Kłaj, Wieliczka, Niepołomice, Biskupice
i Szczurowa).
Rowerzyści
wyruszą na nowy
szlak w 2012 r.
Trasa główna o długości 85,5 km jest oznaczona kolorem niebieskim, od
niej odchodzi 5 tras łącznikowych o długości niespełna 77 km. Na szlaku
można będzie zwiedzić oczywiście obie podkrakowskie kopalnie soli
w Bochni i Wieliczce, ale także mniej znane obiekty, jak Zamek
Lubomirskich w Nowym Wiśniczu, czy miejscowość Uście Solne, gdzie przez
wieki magazynowano sól przed spławieniem jej przez Wisłę.
Dofinansowanie na realizację projektu to ponad 585 tys. zł w ramach
Małopolskiego Regionalnego Programu Operacyjnego. Wkład własny JST
wynosi ponad 195 tys. zł.
Liderem projektu jest Gmina Miasta Bochnia. Z pewnością realizacja
projektu wymagała sprawnej koordynacji prac wspomnianych samorządów.
Sam pomysł jest niezwykle ciekawy, zwłaszcza że większość terenów, przez
które prowadzi trasa to małe miejscowości z dala od głównych atrakcji
turystycznych województwa. Natomiast jakość wykonania sprawdzą w tym
roku sami turyści.
W rankingu holenderskiego portalu turystycznego Zoover Kraków
zajął drugie miejsce spośród najwyżej ocenianych przez turystów
miast europejskich – wyprzedził go jedynie Berlin. Ranking został
stworzony po przez przeanalizowanie ponad 50.000 opinii
dotyczących najbardziej popularnych europejskich miast. W opiniach
wystawionych przez Użytkowników Zoover, wzięto pod uwagę
następujące kryteria: atmosfera, kultura, życie nocne jakość hoteli
oraz popularność miasta. Oczywiście miło jest usłyszeć ze stolica
małopolski jest lepiej oceniana niż Londyn, Rzym czy Praga,
pamiętać jednak trzeba ze jest plebiscyt wyłoniony na podstawie
wpisów internetowych, a więc o obniżonej wiarygodności, badającej
jednocześnie pewien wycinek odwiedzających Kraków. Dlatego też
należy z rezerwą poodchodzić do tego typu rankingów, mimo to
gratulujemy całemu miastu!
Kraków tylko za
Berlinem
Barometr
Rozwoju
Małopolski
analizy i wydarzenia tygodnia
Nr 53-54-1 (153-154-155)/2011-2012 (19.12.2011-8.01.2011) ISSN 2083-7143
Nie tylko zespół Barometru Rozwoju Małopolski zbadał jakość
funkcjonowania urzędów w Małopolsce. Sondaże przeprowadziło również
MSWiA i porównało z wynikami z różnych lat (2006, 2010, 2011). My pod
lupę wzięliśmy dostęp do informacji publicznej. W badaniu ministerstwa
ważne były m.in. terminowość, komunikatywność, uprzejmość,
zaangażowanie urzędników. Zachęcamy do zapoznania się z wynikami.
Urzędnicy
w oczach
obywateli
opracował zespół:
Karolina Antas, Michał Dulak,Barbara Łącka,
Mateusz Koczwara, Anna Kraczka, Bartłomiej Sawicki,
Aleksandra Skworzec, Piotr Szefer, Agata Wosik
koordynacja i korekta analiz tygodnia: Maciej Gomółka
opieka merytoryczna: Bożena Pietras-Goc, Wojciech Przybylski
koordynacja: Magdalena Jagła
Copyright by Katedra Analiz Regionalnych Klubu Jagiellońskiego
Rynek Główny 39/9, 31-013 Kraków
www.kj.org.pl ● [email protected]