Analiza tygodnia - eksperci.kj.org.pl

Nr 4/2009 (19.01.2008-25.01.2008)
Barometr Rozwoju Małopolski
analizy i wydarzenia tygodnia
ANALIZA TYGODNIA
Czy strefy poprawią atrakcyjność inwestycyjną wschodniej Małopolski?
Raport Instytutu Badań nad Gospodarką Rynkową z 2008 r. dotyczący atrakcyjności inwestycyjnej
województw i podregionów stawia woj. małopolskie na 5. pozycji w Polsce i – niestety – nie zalicza do
wiodącej grupy najbardziej atrakcyjnych województw. W tej syntetycznej ocenie czynników atrakcyjności
Małopolska ustępuje woj. śląskiemu (1. miejsce), mazowieckiemu, dolnośląskiemu oraz wielkopolskiemu.
Na pozycji w rankingu najbardziej zaważyła słaba ocena aktywności regionu wobec inwestorów (ranga 11
na 16 województw), a także niska ocena bezpieczeństwa powszechnego oraz dostępności transportowej. Z
kolei najwyżej oceniono zasoby i koszty pracy oraz infrastrukturę społeczną (ranga 2).
Przestrzeń województwa pod względem atrakcyjności inwestycyjnej w ocenie IBnGR też jest wewnętrznie
zróżnicowana: stosunkowo słabo ocenia się czynniki atrakcyjności inwestycyjnej w podregionie
nowosądeckim, tarnowskim i oświęcimskim. Obiecująca jest natomiast trzecia w kraju pozycja podregionu
krakowskiego jako atrakcyjnego dla działalności zaawansowanej technologicznie. To znaczne wewnętrzne
zróżnicowanie potwierdzają też badania klimatu inwestycyjnego województwa przeprowadzone w 2006 r.
pod kierunkiem prof. B. Domańskiego.
Skala faktycznie rejestrowanych bezpośrednich inwestycji zagranicznych lokowanych w różnych częściach
województwa jest również bardzo zróżnicowana. W regionie krakowskim BIZ wynoszą ponad 3000 USD per
capita, region tarnowski uważany jest za obszar o średniej atrakcyjności dzięki pozycji Tarnowa (BIZ
500-1500 USD dla Tarnowa, 100-200 USD dla powiatu tarnowskiego), natomiast region nowosądecki za
nisko atrakcyjny (powiat gorlicki 200-500 USD per capita).
Czynnikiem, który powinien przyciągać bezpośrednie inwestycje, jest m.in. funkcjonowanie specjalnych
stref ekonomicznych (SSE), które oferują inwestorom liczne profity, w tym w postaci pomocy publicznej jak np. zwolnienia z podatku dochodowego lub wsparcie finansowe, które w Małopolsce może wynosić do
50% wartości inwestycji. Zgodnie z ustawą mają one funkcjonować do 31 grudnia 2020 roku. W
województwie funkcjonuje krakowska SSE obejmująca 417 ha, którą tworzy 14 podstref (w tym Tarnowski
Klaster Przemysłowy Plastikowa Dolina), a także SSE Euro-Park Mielec, w której skład wchodzi Obszar
Przemysłowy Gorlice. Ponadto działa także 10 tzw. Małopolskich Stref Aktywności Gospodarczej, w tym
Zielony Park Przemysłowy w Wojniczu i Zielony Park Przemysłowy „Kryształowy” w Tarnowie.
Zielony Park Przemysłowy w Wojniczu
W 2000 r. pierwsze firmy zainwestowały na terenie Parku. Dogodna lokalizacja - 5 km od planowanej A-4,
na skrzyżowaniu międzynarodowej E-4 i drogi wojewódzkiej 975 jest dużą korzyścią. Obecnie zajmuje 70
ha (6 przedsiębiorstw, ponad 600 osób zatrudnionych). Ze względu na duże zainteresowanie inwestorów
decyzją lokalnych radnych pod zagospodarowanie przeznaczono kolejne 66 ha. Docelowa wielkość ZPP to
1
Nr 4/2009 (19.01.2008-25.01.2008)
Barometr Rozwoju Małopolski
analizy i wydarzenia tygodnia
153 ha, w tym ponad połowa to tereny inwestycyjne. Ze strony marketingowej ZPP nie prezentuje się
najlepiej – nie istnieje strona internetowa, a na witrynie Tarnowskiej Agencji Rozwoju Regionalnego, która
zajmuje się poszukiwaniem inwestorów, zainteresowani nie znajdą wielu informacji.
Zielony Park Przemysłowy „Kryształowy” w Tarnowie
Planuje się, że w przyszłości, zajmując powierzchnię 357 ha, będzie największym obszarem gospodarczym
w regionie. Dziś zagospodarowane jest zaledwie 35%, na których działa ponad 40 firm z branży
elektromaszynowej, budowlanej, szklarskiej i logistycznej. Atutem jest lokalizacja – niedaleko od
skrzyżowania planowanego węzła Krzyż na A-4 z drogą krajową 73. Na terenie Parku dobrze rozwinięta jest
infrastruktura (w tym linia kolejowa). Atrakcyjność terenu podnosi bliskość SSE Plastikowa Dolina.
Tarnowski Klaster Przemysłowy Plastikowa Dolina w Tarnowie
Istniejący od 1999 roku Klaster Przemysłowy Plastikowa Dolina obejmuje obecnie 62 ha. Dodatkowe 25 ha
czeka na zagospodarowanie. Położony jest również korzystnie, ok. 2 km od ZPP „Kryształowy”. Wydaje
się, że biorąc pod uwagę potencjał Tarnowa, fakt, że obszar jest w dużej mierze wspierany przez miasto
oraz, że działa już dziesiąty rok, jego dotychczasowe zagospodarowanie nie jest wielkim sukcesem.
SSE Euro-Park Mielec Obszar Przemysłowy Gorlice
OPG, powstały w 1999 roku, jest częścią mieleckiej SSE i zajmuje jedynie 2,3 % całości jej powierzchni tj.
21 ha. Obszar jest już w 90% zagospodarowany, co w dużej mierze jest zasługą Gorlickiego Stowarzyszenia
Wspierania Przedsiębiorczości. Co ciekawe, potencjalnie zainteresowany inwestor w sieci najpierw natrafi
na starą witrynę OPG, która pozostawia wiele do życzenia. Zamiast dodatkowego komentarza podajemy
link: http://www.strefa.gorlice.net.pl/index.htm
„Atrakcyjność inwestycyjna województw i podregionów Polski 2008” (IBnGR): tutaj
„Przewodnik po SSE w Polsce (KPMG)”: link
„Klimat inwestycyjny w województwie małopolskim” (red. B. Domański i W. Jarczewski): z kolei tutaj
2
Nr 4/2009 (19.01.2008-25.01.2008)
Barometr Rozwoju Małopolski
analizy i wydarzenia tygodnia
WYDARZENIA TYGODNIA
W 2. edycji krajowego konkursu dla szkół wyższych pn. „Wzmocnienie
potencjału dydaktycznego uczelni” unijne dotacje wygrały cztery małopolskie
uczelnie: Akademia Górniczo-Hutnicza (4 projekty, łącznie ponad 20 mln zł) i
Wyższa Szkoła Filozoficzno-Pedagogiczna IGNATIANUM (1 projekt, 2,2 mln zł) z
Krakowa oraz Państwowe Wyższe Szkoły Zawodowe - w Nowym Sączu (1 projekt,
2,2 mln zł) i w Tarnowie (1 projekt, 2,9 mln zł). W pierwszej edycji tego samego
konkursu dotacje wygrały trzy inne uczelnie z Krakowa - Wyższa Szkoła
Europejska im. ks. Józefa Tischnera, Akademia Sztuk Pięknych i Politechnika
Krakowska, oraz Wyższa Szkoła Biznesu - National-Louis University z siedzibą w
Nowym Sączu.
Unijne dotacje dla
małopolskich
uczelni
Łączna kwota przyznanych dotychczas przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa
Wyższego krakowskim uczelniom dotacji w ramach konkursu wyniosła niecałe 40
mln zł, co stanowi zaledwie ok. 5,7% środków rozdysponowanych w tych
edycjach (łącznie 700 mln zł). Pozostaje mieć nadzieję, że w kolejnych trzech
planowanych edycjach konkursu, w których suma możliwych do zdobycia
pieniędzy wynosi blisko 1 mld zł, nasze uczelnie będą bardziej odważne i…
skuteczne.
Dla porównania: sama tylko Politechnika Warszawska w pierwszej edycji
uzyskała prawie 90 mln zł. Dwie największe krakowskie uczelnie (Uniwersytet
Jagielloński i Uniwersytet Ekonomiczny) nie otrzymały żadnych pieniędzy. W
pierwszej edycji UJ złożył tylko jeden wniosek, natomiast w drugiej ocenę
formalną przeszły cztery.
Zgodnie z programem (podziałanie 4.1.1. Programu Operacyjnego Kapitał
Ludzki) uczelnie mogą pozyskiwać środki na m.in. otwieranie nowych kierunków
studiów i dostosowywanie programów na istniejących kierunkach studiów do
potrzeb rynku pracy i gospodarki opartej na wiedzy, rozwój kadry akademickiej,
współpracę uczelni z pracodawcami w zakresie wzmocnienia praktycznych
elementów nauczania.
Lista przyznanych dotacji PO KL 4.1.1. (1 i 2 edycja): tu oraz tutaj
Nie ustają dyskusje i negocjacje dotyczące koncepcji modernizacji odcinka
„Zakopianki” pomiędzy Nowym Targiem i Zakopanem, szczególnie odnośnie
rejonu Poronina i Szaflar. W ostatnim tygodniu odbyły się trzy kolejne spotkania
głównych zainteresowanych: Komitetu Obrony Poronina, Federacji Obrony
Podhala, firmy IVV GmbH (na wniosek Marszałka Województwa Małopolskiego
opracowującej
studium
rozwiązań
dla
podhalańskiego
systemu
komunikacyjnego),
przedstawicieli
lokalnych
władz
samorządowych,
Powiatowego Zarządu Dróg w Nowym Targu oraz zainteresowanych
mieszkańców.
Sposób na
„Zakopiankę”
Wśród omawianych rozwiązań warto wspomnieć o koncepcji przewidującej
poszerzenie „Zakopianki” tylko o jeden pas i umieszczenie w tunelach zarówno
drogi jak i linii kolejowej, a także wykonanie 2-3 rond w strategicznych
miejscach. Inna propozycja przewiduje rozładowanie ruchu w oparciu o
rozbudowę dróg bocznych, szczególnie: Nowy Targ - Krościenko, Trybsz - Groń –
Niedzica, Czarny Dunajec - Ciche - Ratułów - Ząb, Szaflary - Ząb – Ratułów oraz
Dębno - Niedzica - granica państwa; ponadto odcinek Nowy Targ – Zakopane
3
Nr 4/2009 (19.01.2008-25.01.2008)
Barometr Rozwoju Małopolski
analizy i wydarzenia tygodnia
miałaby obsługiwać szybka kolej. W tym wariancie trasa zakopiańska miałaby
być tylko miejscami poszerzona o jeden pas.
Osiągnięcie kompromisu zapewne jeszcze potrwa; na uwagę jednak zasługuje
fakt, że droga (nomen omen) do niego prowadzi teraz przez merytoryczny
dialog, a nie politykę faktów dokonanych z jednej strony czy desperackie
protesty z drugiej. Brawo.
Po obcięciu przez MSWiA wydatków na policję z budżetu państwa na 2009 rok o
535 mln zł w Małopolsce budżet policji będzie mniejszy o 23 mln zł.
Mniej pieniędzy
dla małopolskiej
policji
Ma to już swój oddźwięk w decyzji wicekomendanta wojewódzkiej policji o
wstrzymaniu wypłat m.in. ekwiwalentu za brak lokalu mieszkaniowego.
Funkcjonariusze zostali też poproszeni o ograniczenie wydatków na materiały
biurowe czy paliwo. Wojewódzki związek zawodowy policjantów alarmuje, że w
takiej sytuacji ze służby będzie odchodzić coraz więcej funkcjonariuszy, co w
efekcie może spowodować problemy z ochroną bezpieczeństwa obywateli.
W zaistniałej sytuacji powstaje pytanie, czy ograniczenie nałożone na policję w
postaci budżetu mniejszego o 23 mln zł odczują obywatele. W najgorszym
przypadku stanie się tak, gdy policja będzie oszczędzać na paliwie, a nie np. na
pomocy finansowej przy zakupie mieszkań dla funkcjonariuszy.
Na początku tygodnia okazało się, że jednak Kraków posiada strategię promocji
Miasta na lata 2008 – 2012. Dokument ten, jako prezydencki projekt uchwały,
został przedstawiony komisji rady miasta na początku 2008 roku i od tamtego
czasu z jednym z najważniejszych dokumentów dla wizerunku miasta nie działo
się wiele. Według doniesień prasowych w zeszłym roku przedstawiono tylko
jedną poprawkę do dokumentu - dotyczącą turystyki biznesowej.
Strategia promocji
miasta Krakowa
Przypomnijmy, że za przygotowanie i koordynowanie prac nad dokumentem
strategii promocji miasta odpowiada w magistracie biuro promocji.
Przygotowanie dokumentu zlecono firmie Eskadra, przeznaczając na to niecały
miesiąc i ok. 30 tys.zł. Niestety wydaje się, że ten istotny dokument powstał w
zbyt ekspresowym tempie i w efekcie bez konsultacji z instytucjami kluczowymi
dla promocji miasta.
Jak zapowiedział krakowski Zarząd Infrastruktury Komunalnej i Transportu, w
tym roku rozpoczną się prace na bulwarach wiślanych. Mają stać się miejscem,
w którym będzie można przyjemnie spędzić czas.
Kraków w końcu
„otworzy się” na
Wisłę – lecz w jaki
sposób?
ZIKiT planuje zmodernizować już istniejące oświetlenie oraz dobudować
nowoczesne lampy, a dodatkowo do połowy roku wykonać nową iluminację
świetlną Wawelu. Docelowo planuje się ustawienie przy bulwarach statków –
restauracji, ulokowanie tu infrastruktury sportowej oraz plaży.
Przykład budowy przystanków tramwaju wodnego i obecne zapowiedzi ZIKiT
mogą być zwiastunem rzeczywistych działań na obszarze dotychczas
niezagospodarowanym. Problemem jest jednak brak obowiązującego
miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego obszaru bulwarów
wiślanych. Jeszcze w czerwcu 2007 roku radni miasta podjęli uchwałę w sprawie
4
Nr 4/2009 (19.01.2008-25.01.2008)
Barometr Rozwoju Małopolski
analizy i wydarzenia tygodnia
przystąpienia do sporządzenia planu (link). Pod koniec grudnia 2007 r. prezydent
wydał zarządzenie w sprawie rozpatrzenia wniosków do sporządzanego
miejscowego planu, jednak plan ten do tej pory nie został uchwalony.
Co ciekawe: wg słów z-cy dyrektora ZIKiT p.Joanny Niedziałkowskiej, priorytetem na tym obszarze jest stworzenie dogodnych warunków do budowania w okolicach nadbrzeży - co jednak z kolei kłóci się ze stanowiskiem wyrażanym w wielu wnioskach do sporządzanego planu (patrz: link). Warto odnotować, że wśród
wniosków złożonych do planu powtarzały się zarówno postulaty dot. ochrony
wartości kulturowych i przyrodniczych tej części miasta, czy poszerzenia terenów zieleni, w tym przeznaczenia terenów pod rozbudowę Parku Dębnickiego,
jak i – z drugiej strony - wnioski o przeznaczanie działek pod wielorodzinną zabudowę mieszkalną, czy mieszkaniowo-usługową i komercyjną.
Do 15. stycznia 2009 r. powinien był ruszyć w Krakowie System Obszarowego
Sterowania Ruchem, usprawniający miejską komunikację i czyniący Krakowski
Szybki Tramwaj faktycznie szybkim. Opracowany i wdrażany przez firmę
Siemens system nie został jednak uruchomiony: tramwaje (w tym KST) stoją na
czerwonych światłach, tkwią w korkach, zaś monitory zainstalowane na
przystankach podają informacje o wątpliwej rzetelności lub nie pokazują ich
wcale. Magistrat zapowiada wyciągnięcie konsekwencji finansowych wobec
wykonawcy.
Kiedy zielona fala?
Pozostaje mieć nadzieję, że skuteczność krakowskiego SOSR będzie wyższa niż
wersji stołecznej, opisanej przez „Gazetę Wyborczą” w grudniu ubiegłego roku
(link do artykułu).
Związek zawodowy kierowców MPK grozi strajkiem, jeżeli radni miejscy nie
przywrócą przedsiębiorstwu dotacji w wysokości 24,5 mln złotych. Radykalne
działanie kierowców motywowane jest analizą przeprowadzoną przez władze
spółki (tak!), z której wynika, iż przedsiębiorstwo będzie musiało zwolnić 150
osób, jeżeli nie otrzyma oczekiwanej dotacji.
Publiczne
pieniądze dla
krakowskiego MPK
Od strony analitycznej należałoby zapytać o zakres analizy i czy faktycznie
wynika z niej, że dotacja jest nie tylko najłatwiejszą, ale i najlepszą
alternatywą?
Z przeanalizowanego w zeszłym tygodniu przez CAR Zintegrowanego Planu
Rozwoju Transportu Publicznego dla Krakowa na lata 2007 – 2013 wynika, iż
tabor autobusowy wykorzystywany był w roku 2007 w 86,4%, a tabor
tramwajowy w 78,5% (przy czym wykorzystanie tramwajów spadło w stosunku
do roku poprzedniego). Dane te mogą wskazywać, że MPK może lepiej zarządzać
posiadanymi zasobami wpływając tym samym na efektywność funkcjonowania
przedsiębiorstwa (niekoniecznie poprzez redukcję zatrudnienia).
30 stycznia odbędzie się kolejna aukcja dla przedsiębiorców, dzięki której
będzie można wynająć lokale w atrakcyjnych biznesowo miejscach w Krakowie.
Zarząd Budynków Komunalnych oferuje lokale znajdujące się przy ul.
Królewskiej, Stradomskiej, Bożego Ciała, czy przy placu Na Groblach. Aukcję
poprzedza przetarg poświęcony składaniu wstępnych ofert, które będą miały
wpływ na cenę wywoławczą. Ceny wynajmu za 1m2 powierzchni użytkowej
lokalu użytkowego mają ogromną rozpiętość w zależności od lokalizacji i
rodzaju prowadzonej działalności (przykładowo: w 2006 r. netto od 3,5 do 52
Miasto jest
ważnym graczem
na rynku
nieruchomości
5
Nr 4/2009 (19.01.2008-25.01.2008)
Barometr Rozwoju Małopolski
analizy i wydarzenia tygodnia
zł).
W 2007 roku miasto zarobiło na wynajmie 42,3 mln zł, w 2006 – 39,9 mln zł, w
2005 – 43,1 mln zł.
Lista aktualnych aukcji oraz przetargów - link
Rada Miasta Krakowa podjęła w ubiegłym tygodniu dwie interesujące uchwały,
które niestety nie zostały jeszcze opublikowane. Zachęcamy więc do
samodzielnego sprawdzenia w BIP w terminie późniejszym:
Interesujące
uchwały, których
niestety nie ma w
sieci
Dopuszczenie zapłaty podatków kartą płatniczą - Rada podjęła uchwałę numer:
LXIII/811/09
Ustalenie kierunków działań dla Prezydenta Miasta Krakowa w zakresie budowy i
rozbudowy bezprzewodowej sieci internetowej na obszarze Gminy Miejskiej
Kraków - Rada podjęła uchwałę numer: LXIII/813/09
opracował zespół:
Michał Dulak, Maciej Gomółka, Jan Strycharz, Łukasz Leszczyński, Seweryn Rudnicki, Wojciech Przybylski
analiza tygodnia: Maciej Gomółka
koordynacja i redakcja:
Bożena Pietras-Goc
Copyright by Fundacja Centrum Analiz Regionalnych
ul. Mikołajska 14/2, 31-027 Kraków
www.car.org.pl ● [email protected]
6