przewlekłe schorzenia współwystępujące u osób z padaczką

5
Epileptologia, 2008, 16: 5-25
Przewlekłe schorzenia współwystępujące u osób z padaczką
Chronic concomitant disorders in patients with epilepsy
Beata Majkowska-Zwolińska 1, 2, Jerzy Majkowski 1,
Marek Kaciński 3, Marta Kaczyńska-Haładyj 4
1-2008.indd 5
Centrum Diagnostyki i Terapii Padaczki, Fundacja Epileptologii, Warszawa
2
Klinika Neurochirurgii AM, Warszawa
3
Klinika Neurologii Dziecięcej Collegium Medicum UJ, Kraków
4
Oddział Neuropsychiatrii Dziecięcej, Szpital Neuropsychiatryczny, Lublin
Streszczenie
Wprowadzenie. W przebiegu przewlekłych chorób można się spodziewać współwystępowania innych schorzeń.
W padaczce schorzenia te mogą być lub nie w związku
przyczynowo-skutkowym z padaczką, gdyż poprzedzają wystąpienie padaczki, występują niezależnie lub są
następstwem padaczki czy skutków stosowania leków
przeciwpadaczkowych.
Cel. Analiza rozpowszechnienia i rodzaju przewlekłych
psychicznych, neurologicznych i somatycznych chorób
występujących u chorych z padaczką.
Materiał i metoda. Badanie przeprowadzono metodą
kwestionariuszy w 19 ośrodkach zajmujących się leczeniem padaczki. Badaniem objęto 1019 osób z padaczką (819 >14. rż. i 200 ≤14. rż.); średnia wieku – 27,82
roku, mediana – 26 lat. W analizie uwzględniono kategorie i rodzaje poszczególnych schorzeń wg ICD-10.
Brano pod uwagę wiek i płeć pacjentów. Wyniki odnoszono do ogólnej populacji w Polsce wg danych GUS
i do piśmiennictwa.
Wyniki. U 44,7% pacjentów z padaczką wystąpiło co najmniej jedno inne przewlekłe schorzenie. Jedno schorzenie wystąpiło u 67,1% pacjentów, dwa u 23,2%, trzy i więcej schorzeń u 9,7%. W grupie pacjentów z przewlekłymi chorobami na jedną osobę przypadało średnio 1,46
choroby. Najczęstszym zaburzeniem było upośledzenie
umysłowe (16%) i częściej występowało niż w ogólnej
populacji w Polsce; częściej u dzieci niż dorosłych (p =
= 0,005). Następną kategorią były zaburzenia psychiczne i zachowania (11,4%). Schorzenia te wystąpiły u podobnego odsetka populacji ogólnej w Polsce, z wyjątkiem zaburzeń zachowania u dzieci, które były częstsze
u dzieci z padaczką – 5,5 vs 0,8%. Najczęstszym schorzeniem somatycznym było nadciśnienie tętnicze (6,1%)
i dotyczyło wyłącznie dorosłych. U pacjentów z padaczką choroby somatyczne wystąpiły rzadziej niż w populacji ogólnej, z wyjątkiem chorób układu trawiennego
u dzieci – 3,5 vs 1,3%.
Summary
Introduction. In chronic conditions coexistence of other
illness can be expected. In epilepsy other conditions may
have or may not have causal association, they may precede, occur simultaneously independently or be a consequence of epilepsy or use of antiepileptic drugs.
Objective. Analysis of prevalence and kind of chronic
mental, neurological and somatic disorders occurring
in persons with epilepsy.
Material and method. A questionnaire survey was conducted in 19 antiepileptic centers. The study included
1019 patients with epilepsy (819 >14 yrs and 200 ≤14
yrs); mean age – 27.82 yrs and median – 26 yrs. Analysis included categories and kinds of single conditions
according to ICD-10 codes. Comparisons were carried
out across age and gender. The results were compared to general population in Poland according to GUS
and literature.
Results. In 44.7% of patients with epilepsy at least one
concomitant chronic illness occurred. One disease occurred in 67.1% patients, two in 23.2%, three and more
in 9.7%. The number of diseases was 1.46 per patient
on the average in group of patients with chronic diseases. The most frequent disorder was mental retardation
(16%). It occurred more often than in general population
in Poland and more often in children than in adults (p =
= 0.005). The next most frequent category was mental
and behavioral disorders (11.4%). Those disorders occurred in similar percentage as in general population in Poland, with the exception of behavioral disorders, which
were more frequent in children with epilepsy – 5.5% vs
0.8%. Hypertension was the most common somatic disorder (6.1%) and occurred only in adults with epilepsy. In patients with epilepsy somatic disorders were generally less common than in general population in Poland, with the exception of diseases of the digestive system in children – 3.5% vs 1.3%.
Conclusions. Comorbidity of chronic illnesses in pa-
Praca wpłynęła 10.03.2008 r.
Received March 10, 2008.
Prace oryginalne • Original papers
1
2008-03-24 22:45:10
6
Prace oryginalne • Original papers
Beata Majkowska-Zwolińska i wsp.
1-2008.indd 6
Wnioski. Współwystępowanie przewlekłych chorób
u osób z padaczką jest częste i dotyczyło blisko połowy wszystkich pacjentów. Najczęstszymi zaburzeniami
u osób z padaczką było upośledzenie umysłowe, nadciśnienie tętnicze, zaburzenia psychiczne i zachowania.
W porównaniu z populacją ogólną w Polsce w badanym
materiale częściej występowało upośledzenie umysłowe
u dorosłych i dzieci oraz zaburzenia zachowania i zaburzenia układu trawiennego u dzieci.
Słowa kluczowe: Padaczka – Współwystępujące schorzenia – Choroby somatyczne – Upośledzenie umysłowe – Zaburzenia psychiczne i zachowania
Wprowadzenie
W
spółwystępowanie chorób oznacza
obecność więcej niż jednej choroby
u tej samej osoby. Nieliczne badania populacyjne wskazują, że u osób z padaczką zarówno choroby psychiczne, jak i somatyczne
mogą występować od dwóch do pięciu razy
częściej niż w populacji ogólnej (Gaitatzis
i wsp., 2004; Tellez-Zenteno i wsp., 2005).
Schorzenia te są lub nie w związku przyczynowo-skutkowym z padaczką; mogą one
poprzedzać wystąpienie padaczki, występować niezależnie lub być następstwem napadów padaczki czy stosowania leków przeciwpadaczkowych (LPP).
U pacjentów z padaczką współwystępujące choroby mogą negatywnie wpływać na
ogólny stan zdrowia, przebieg i koszty padaczki oraz wpływać na jakość życia. Wiedza o współwystępujących z padaczką chorobach jest istotna z kilku powodów: 1) może przyczynić się do poznania ewentualnych związków przyczynowo-skutkowych
padaczki z innymi chorobami; 2) może się
przyczynić do poznania związku przyczynowego między LPP a współwystępującym
schorzeniem; 3) może wpłynąć na przebieg
leczenia, powodując zarówno ograniczenia
terapeutyczne (np. przez niekorzystne inter-
tients with epilepsy is common and occurred in nearly
half of all studied epileptic patients. The most frequent
chronic conditions in people with epilepsy were mental retardation, hypertension, mental and behavioral disorders. In comparison with general population in Poland in studied patients with epilepsy more frequently
occurred mental retardation in adults and in children,
behavioral disorder and diseases of digestive system
in children.
Key words: Epilepsy – Comorbidity – Somatic disorders
– Mental retardation – Mental and behavioral disorders
akcje między LPP a innymi lekami), jak i korzyści z wielorakiego potencjału niektórych
LPP (np. przeciwdrgawkowy i stabilizujący
nastrój); 4) może ułatwić planowanie opieki
zdrowotnej z uwzględnieniem zwiększających się kosztów wraz z liczbą współwystępujących schorzeń.
W populacji osób dorosłych w Stanach
Zjednoczonych pacjenci z przewlekłymi
chorobami, u których współwystępują inne
przewlekłe schorzenia (o łagodnym i umiarkowanym nasileniu) stanowią 26% populacji
i generują 50% wszystkich kosztów. Skorygowany roczny koszt współwystępowania
chorób zwiększał się wraz ze zwiększaniem
się liczby schorzeń u tego samego chorego
(Charlson i wsp., 2007); nie było jak dotąd
badań specyficznie odnoszących się do padaczki.
Obecna praca jest częścią wieloośrodkowych badań kosztów padaczki przeprowadzonych w 19 ośrodkach w Polsce w 2006 r.
Cel
1. Analiza rozpowszechnienia i rodzaju
przewlekłych psychicznych, neurologicznych i somatycznych chorób towarzyszących padaczce.
2008-03-24 22:45:10