PADACZKA W ŻYCIU NAPOLEONA – FAKTY CZY MITY

51
Epileptologia 2005, 13: 51-55
PADACZKA W ŻYCIU NAPOLEONA – FAKTY CZY MITY
EPILEPSY IN NAPOLEON'S LIFE – FACTS OR MITHS
Wojciech Sobaniec, Barbara Kiryluk
Klinika Neurologii i Rehabilitacji Dziecięcej Akademii Medycznej w Białymstoku
SUMMARY
Wprowadzenie. Przez lata historii niewiele chorób wywoływało takie kontrowersje, jak padaczka. Od wieków była ona uważana za klątwę bogów, chorobę zakaźną czy rodzaj choroby umysłowej, którą należy ukrywać. Wielu cieszących
się sławą i uznaniem ludzi chorowało lub uważa
się mniej lub bardziej krytycznie, że chorowało na
padaczkę. Wśród nich Napoleon Bonaparte.
Cel. Celem pracy jest analiza, na podstawie dostępnych fragmentów pamiętników i biografii Napoleona, faktów mogących świadczyć o występowaniu padaczki w jego życiu.
Omówienie. Praca prezentuje przegląd dostępnych informacji i faktów, ukazujących postać Napoleona nieco inaczej niż go do tej pory opisywali historycy. Na podstawie wybranych fragmentów
biografii i pamiętników ukazano objawy, które
z medycznego punktu widzenia i z dzisiejszej perspektywy mogą przemawiać za występowaniem
padaczki w życiu człowieka tak niezwykłego i kontrowersyjnego.
Introduction. Very few of human diseases led so
many questionable items as epilepsy. Through
ages of history it was mensioned to be a misery
send by gods, to be kind of contagious illness or
madness which should be kept in secret. Therefor not everybody knows that many of famous and
respectonable people suffered from epilepsy.
Aim. The aim of this article is to describe and to
analyse facts demonstrating an epilepsy's symptoms in Napoleon's life according to available parts
of his memoirs and biography.
Characteristics. This presentation of epilepsy differs from general attitude to this illness. It also
describes Napoleon in another way than traditional, historical approach rules. The research is
based on selected fragments Napoleon's memoirs. It shows symptoms suggesting that this controversial but outstanding man was the victim of
epilepsy. This article focuses on medical point
of view and nowadays perspective of described
phenomenon.
Słowa kluczowe: Drgawki – Padaczka – Napoleon
Key words: Convulsions – Epilepsy – Napoleon
WPROWADZENIE
istoryczne wydarzenia w życiu Napoleona były mniej lub bardziej szczegółowo opisywane w rozlicznych biografiach, rozprawach historycznych i pamiętnikach jego bliskich współpracowników
(Tarle, 1950; Zahorski, 1982). Przyjmuje
się również, że Napoleon Bonaparte miał
padaczkę, podobnie jak wielu innych sławnych ludzi, do czego również należy odnieść
się krytycznie – z wyjątkiem dobrze udokumentowanych napadów Dostojewskie-
go czy van Gogha (Sobaniec i Sendrowski,
1997). Wokół padaczki nadal utrzymuje się
wiele mitów i uprzedzeń. Nadal pozostaje
ona chorobą wstydliwą. Hinduski lekarz,
Rajendra Kali, przewrotnie zauważył, że
„historia padaczki to czterysta lat ignorancji, uprzedzeń i piętna, po których nastąpiło sto lat wiedzy, uprzedzeń i piętna”
(Walewski, 2002). Nic więc dziwnego, że
sławni ludzie i ich najbliżsi skrzętnie ukrywali fakt choroby przed otoczeniem, dotyczy to również Napoleona.
Praca wpłynęła 2.04.2004 r.
Recived April 2, 2004.
H
PRACE POGLĄDOWE • REVIEW PAPERS
STRESZCZENIE