analiza_strategiczna_sd_2016
Transkrypt
analiza_strategiczna_sd_2016
2016-04-24 Zarządzanie ANALIZA STRATEGICZNA Nakłady z otoczenia Planowanie i podejmowanie decyzji Organizowanie Cele osiągnięte - Zasoby ludzkie - Zasoby finansowe - Zasoby fizyczne - Zasoby informacyjne - Sprawnie - Skutecznie Kontrolowanie dr inż. Sylwia Dziedzic Katedra Przedsiębiorczości, Zarządzania i Ekoinnowacyjności Wydział Zarządzania Politechnika Rzeszowska im. Ignacego Łukasiewicza Przewodzenie (Kierowanie Ludźmi) Ludźmi) Źródło: R.W. Griffin, Podstawy zarządzania, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2010. Planowanie Funkcje planowania: „planować” (łac. planta) – szkic budynku • pozwala przedsiębiorstwu wpływać (do pewnego stopnia) na kształt przyszłości, zamiast biernej akceptacji tego, co czas przyniesie; • pozwala jasno określić cele i kierunki rozwoju przedsiębiorstwa; • reguluje poziom niepewności w działaniu przedsiębiorstwa; Funkcje planowania (cd): • skupia uwagę na oszczędnym gospodarowaniu zasobami krytycznymi, harmonizuje działalność przedsiębiorstwa; • ułatwia pracownikom orientacje w celach przedsiębiorstwa, ich hierarchii i powiązaniach; umożliwia przedsiębiorstwu przygotowanie się do przetrwania ewentualnych kryzysów. Cechy dobrego planu: • • • • • • • elastyczność; terminowość; kompletność; perspektywiczność; konkretność; celowość (realność); zgodność wewnętrzną (spójność). 1 2016-04-24 W procesie planowania należy odpowiedzieć sobie na trzy podstawowe pytania: Rys 1. Proces planowania • Dokąd zmierzasz? • W jakim środowisku i otoczeniu się znajdujesz? • Jak się dostaniesz tam, dokąd zmierzasz? Źródło: R.W. Griffin, Podstawy zarządzania, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1998 Cel Cele w organizacji charakteryzują się następującymi cechami: l. istnienie wielu celów; 2. cele określane są w sposób hierarchiczny; 3. posiadają różny horyzont czasowy; 4.muszą zawsze określać: co?, gdzie?, kiedy? Cele w działalności organizacji spełniają cztery ważne funkcje: Misja 1. Stanowią wskazówkę i nadają jednolity kierunek działaniu ludzi pracujących w organizacji. 2. Ich ustalanie wpływa na planowanie. 3. Mogą być źródłem motywacji dla pracowników organizacji. 4. Dają skuteczny mechanizm oceny i kontroli. 2 2016-04-24 Przykłady misji Pełne określenie misji obejmuje: • opis podstawowych wyrobów czy usług; • funkcje, które będzie wypełniała; • rynki czy klientów, których będzie obsługiwała. Struktura planów opracowywanych w organizacjach PLANOWANIE STARTEGICZNE Rodzaje celów • cele strategiczne • cele taktyczne • cele operacyjne PLANOWANIE OPERACYJNE PLANY JEDNORAZOWE PLANY CIĄGŁE POLITYKI PROGRAMY BUDŻETY PROCEDURY PROJEKTY REGUŁY Tablica: Rodzaje planów według różnych kryteriów Kryterium Rodzaje planów Horyzont czasu Infrakrótkookresowe, krótkookresowe, średniookresowe, długookresowe Jednostki, zakłady, przedsiębiorstwa itp. Regionalne, makroregionalne, krajowe Branżowe, gałęziowe, sektoralne, ogólnogospodarcze Wycinkowe, problemowe, kompleksowe Taktyczne, operacyjne; strategiczne, perspektywiczne Deklaratywne, proceduralne Podmiotowe Zakres terytorialny Przedmiotowe Pole Charakter Formy Źródło: Gościński J., Sterowanie i planowania, PWE, Warszawa 1982, s. 26 R. Griffin: „Strategiczne zarządzanie to proces zarządzania nastawiony na formułowanie i wdrażanie strategii, które zapewniają doskonałe dostosowanie organizacji do otoczenia i osiąganie jej strategicznych celów. 3 2016-04-24 Etapy zarządzania strategicznego M. Romanowska: „Zarządzanie strategiczne to kierowanie rozwojem organizacji w długim okresie, nastawione na wykorzystanie szans i zagrożeń pojawiających się w jej otoczeniu”. Analiza strategiczna Projektowanie strategii Realizacja strategii PLANOWANIE STRATEGICZNE Weryfikacja i uzupełnienie celów strategicznych Misja i wizja firmy Projektowanie wariantów strategicznych Kryteria i metody wyboru wariantu strategii Cele strategiczne Doraźne korekty planu strategicznego Analiza strategiczna przedsiębiorstwa Analiza otoczenia firmy Analiza potencjału firmy Analiza PEST/SLEPT/ PESTER/PRESTCOM Analiza zasobów HoferaShendela Scenariusze otoczenia Bilans strategiczny Analiza stakeholders Analiza łańcucha wartości Wybór najlepszej strategii Opracowanie planu strategicznego Implementacja planu strategicznego Cele i plany taktyczne i operacyjne Polityki funkcjonalne Analiza klastrów Punktowa ocena atrakcyjności sektora Silne i słabe strony firmy, zdolności strategiczne (analiza SAP/CAP) Szanse i zagrożenia w otoczeniu (analiza ETOP) Analiza fazy cyklu życia strategicznych jednostek biznesu Metody portfelowe (macierz BCG, GE/McKinseya, ADL i Hofera) Analiza „pięciu sił” M.E. Portera Mapa grup strategicznych Zbiorcze zestawienie wyników uzyskanych z tych metod Benchmarking System informacyjny przedsiębiorstwa Budżet całościowy i budżety cząstkowe Harmonogramy Przypisanie zadań jednostkom i pracownikom Pozyskiwanie i alokacja zasobów Informowanie i szkolenie pracowników Organizowanie działań Dostosowanie struktury organizacyjnej Kultura strategiczna organizacji Opracowanie systemów kontroli System motywacji. przywództwo Inne metody Realizowanie celów i zadań Strategiczna analiza SWOT/TOWS Balanced scorecard (Strategiczna Karta Wyników) Ocena pozycji strategicznej przedsiębiorstwa Misja i wizja firmy oraz jej cele strategiczne Kontrola realizacji planu strategicznego Zaplanowanie wielkości wskaźników Rzeczywista wielkość wskaźników Dopuszczalne odchylenia wartości rzeczywistych od zaplanowanych Porównanie wielkości zaplanowanych z rzeczywistymi. Ocena stopnia wykonania planu Analiza otoczenia ogólnego przedsiębiorstwa Odchylenie większe niż dopuszczalne Odchylenie pozytywne Odchylenie dopuszczalne Odchylenie negatywne Znalezienie przyczyn i wyciągnięcie wniosków Znalezienie przyczyn Analiza otoczenia konkurencyjnego Analiza potencjału przedsiębiorstwa Podjęcie działań korygujących Dalsza realizacja planu Ocena pozycji strategicznej firmy Zrealizowanie planu strategicznego Projektowanie i wybór strategii Osiągnięte cele Uzyskana pozycja strategiczna przedsiębiorstwa Opracowanie planu strategicznego oraz jego implementacja i kontrola 4 2016-04-24 Użytkownikami wyników analizy strategicznej mogą być: Analiza strategiczna • w sensie czynnościowym jest zbiorem działań diagnozujących organizację i jej otoczenie, umożliwiających zbudowanie planu strategicznego i jego realizację; • w sensie narzędziowym jest zestawem metod analizy, które pozwalają na zbadanie, ocenę i przewidywanie przyszłych stanów wybranych elementów przedsiębiorstwa i jego otoczenia z punktu widzenia możliwości przetrwania i rozwoju. 1) 2) 3) 4) 5) 6) 7) kierownictwo i specjaliści z przedsiębiorstw - na potrzeby formułowania i realizacji strategii; banki finansujące przedsiębiorstwo - w celu podjęcia decyzji kredytowej lub oceny programu restrukturyzacji; faktyczni i potencjalni udziałowcy przedsiębiorstwa - w celu oszacowania przyszłej wartości i stopnia ryzyka swoich inwestycji kapitałowych; istniejący i potencjalni dostawcy, nabywcy i kooperanci przedsiębiorstwa - w celu określenia swojej strategii w stosunku do przedsiębiorstwa; konkurenci z sektora lub grupy strategiczne - dla opracowania strategii konkurencyjnej lub określenia swojej pozycji strategicznej w stosunku do analizowanego przedsiębiorstwa; potencjalni inwestorzy - w celu określenia barier wejścia, atrakcyjności sektora i sytuacji poszczególnych uczestników sektora; inne podmioty mające jakieś plany lub oczekiwania w stosunku do przedsiębiorstwa, np. agendy rządowe fundusze inwestycyjne, instytucje ubezpieczeniowe. Model otoczenia organizacji Otoczenie to: „suma czynników, które wpływają lub mogą wpływać na jakikolwiek aspekt funkcjonowania organizacji (instytucji), na jej cele, wielkość, strukturę, wyniki i metody działania”. R.A. Webber Wymiar środowiskowy Otoczenie zewnętrzne ogólne Wymiar ekonomiczny Otoczenie zewnętrzne celowe Klienci Konkurenci Stoner, R. Freeman i D. Gilbert do otoczenia zaliczają wszystkie elementy znajdujące się poza organizacją, a mające związek z jej funkcjonowaniem, w tym elementy o bezpośrednim i pośrednim oddziaływaniu. Wymiar międzynarodowy Sojusznicy strategiczni Wymiar techniczny Otoczenie wewnętrzne • Zarząd •Pracownicy •Kultura organizacyjna Siła robocza Wymiar prawno-polityczny Dostawcy Regulatorzy Wymiar socjokulturowy 5