copyrights 2001 am copyrights 2001 am
Transkrypt
copyrights 2001 am copyrights 2001 am
. M . A 1 LEAN MANAGEMEN0 T 0 2 „ORGANIZACJA BEZ TŁUSZCZU” S T H G I R ! Y P CO 1 © COPYRIGHTS 2001 Artur Maciaszczyk, tel 0602 375 325 GENEZA LEAN 1946-1976 Taiichi Ohno, dyrektor techniczny Toyoty pracuje nad „Toyota Production System” (TPS), który pod wieloma względami obala dotychczasowe dogmaty produkcyjne. 1975 – 1985 Firmy amerykańskie przegrywają na własnym rynku konkurencję z firmami japońskimi (utrata 90% rynku elektroniki konsumpcyjnej, 40% rynku motoryzacyjnego, ...) 1980 Emisja programu w TV NBC p.t. „Jeżeli może Japonia, dlaczego nie możemy my” 1984 Rząd USA wysyła delegację kilku profesorów z MIT do Toyoty w Japonii , aby Ci przestudiowali TPS i napisali raport 1994 Lata 90-te 1994 obecnie S T H G I R Y P O C . M . A 1 0 20 Publikacja książki bestsellera „Machine that Changed the World, the Story of Lean Production”. Wdrożenia zasad Lean w amerykańskich i niektórych europejskich firmach podważają mit o „wrodzonej japońskiej pracowitości” „Wielka Trójka” poprzez normy QS 9000 wymusza na swoich dostawcach stosowanie niektórych zasad Lean Pod presją konkurencji do wprowadzania zmian zmuszone są nawet takie firmy jak Harley Davidson, Rollce-Royce, Philips, Mercedes, BMW .... © COPYRIGHTS 2001 Artur Maciaszczyk, tel 0602 375 325 2 LEAN MANAGEMENT ⇒ . M . A 1 0 20 LEAN = organizacja firmy, oparta i skupiająca się na wyłapywaniu i eliminacji marnotrawstwa, czyli wszelkich zasad, zachowań, czynności ... które nie powodują dodawania wartości do produktu. S T H G I R Y P CO ⇒ Prowadzi do rewolucyjnych zmian dając równoczesną poprawę jakości, jak i produktywności. ⇒ Celem koncepcji Lean jest osiągnięcie większej wartości z mniejszej ilości zasobów (ludzkich, sprzętowych, kapitałowych), ale nie poprzez ich wyżyłowanie (maksymalne wykorzystanie, które absurdalnie prowadzi do strat), lecz lepsze wykorzystanie i eliminację „tłuszczu”. ⇒ Koncepcja Lean bazuje na założeniu, że tam gdzie jest praca – tam będzie zawsze marnotrawstwo, i że nie ma stanu wystarczająco doskonałego 3 © COPYRIGHTS 2001 Artur Maciaszczyk, tel 0602 375 325 ! OBSZARY MARNOTRAWSTWA ! " " Marnotrawstwo wynikające z poprawiania: - Wyłapywanie braków i pomyłek - Naprawa scrapów Marnotrawstwo wynikające z nadprodukcji: S T H G I R Y P O C . M . A 1 0 20 - Produkcja wyrobów niepotrzebnych w celu maksymalizacji wykorzystania zasobów - Produkcja w niepotrzebnie szybkim tempie (w celu maksymalnego wykorzystania maszyn) " Marnotrawstwo wynikające z przetwarzania: - Czynności bezpośrednio lub pośrednio produkcyjne nie dodające wartości do wyrobu ex: - niepotrzebna obróbka powierzchniowa elementów „niewidocznych” - „tworzenie formy, a nie treści” © COPYRIGHTS 2001 Artur Maciaszczyk, tel 0602 375 325 4 " Marnotrawstwo wynikające z transportu i ruchu: - Niepotrzebny ruch ludzi i materiałów . M . A 1 0 20 ex: - chowanie wózków transportowych na koniec pracy - nie ergonomiczność stanowisk pracy " " Marnotrawstwo wynikające z utrzymywania zapasów: - Zapasy materiałów oczekujących na dalsze przetwarzanie (zamrażających kapitał) - Zapasy maskujące problemy - Zapasy niszczące dynamikę firmy S T H G I R Y P CO Marnotrawstwo wynikające z oczekiwania: - Czas oczekiwania na informacje, materiały ... ex: - operator czekający na przezbrojenie lub zwolnienie maszyny - proces i operator czekający na części - materiały czekające na magazynie 5 © COPYRIGHTS 2001 Artur Maciaszczyk, tel 0602 375 325 " " Marnotrawstwo wynikające ze zbędnej przestrzeni: - Nadmierna przestrzeń magazynowa - Nadmierna przestrzeń „naprawcza” . M . A 1 0 20 Marnotrawstwo wynikające z nieodpowiednich cech konstrukcyjnych wyrobu: - Cechy użytkowe nie chciane przez klientów - Cechy użytkowe chciane przez klientów, ale doprowadzone do przesady S T H G I R Y P O C ex: - „Fiat 126 P ze złotymi klamkami” - Próbne tablice rejestracyjne przy zakupie samochodu " Marnotrawstwo wynikające ze stosunków międzyludzkich: - „własne interesy”, „wazeliniarstwo”, „niedogadywanie się”, nieprzyjemna atmosfera w pracy ... - ex: ? ? ? © COPYRIGHTS 2001 Artur Maciaszczyk, tel 0602 375 325 6 PIĘĆ KROKÓW WDROŻENIA LEAN . M . A 1 0 20 1. Określić na czym polega WARTOŚĆ produktu w rozumienia klienta 2. Określić procesy (czynności) w MAPIE STRUMIENIA WARTOŚCI DODANEJ przy tworzeniu produ ktu (od zamówienia do dostawy) 3. Zorganizować PRZEPŁYW materiałów przez poszczególne procesy bez zatrzymań, według jednorodnego taktu. S T H G I R Y P CO 4. Wprowadzić zasadę ZASYSANIA materiałów przez klienta (zamiast przepychania na następne operacje produkcyjne) 5. Nie traktować jakiegokolwiek poziomu jakości lub produktywności jako zadowalającego i dążyć do DOSKONAŁOŚCI. 7 © COPYRIGHTS 2001 Artur Maciaszczyk, tel 0602 375 325 KROK 1 - OKREŚLIĆ WARTOŚĆ . M . A 1 0 20 ⇒ Wartość produktu powinna być rozpatrywana tak, jak widzi ją klient ⇒ Wartość musi być rozpatrywana w odniesieniu do konkretnego produktu, ale w sposób bardzo kompleksowy (na podstawie wszystkich cech oczekiwanych przez klienta: w kategoriach czasu dostarczenia, kosztu, oferowanej elastyczności , cech konstrukcyjnych, jakości ...) ⇒ Należy odstąpić od oceniania wartości na podstawie technologii lub wkładu pracy niezależnych S T H G I R Y P O C działów. ⇒ Złe zdefiniowanie wartości może prowadzić do: - dostarczania złego produktu w doskonały sposób dostarczania doskonałego produktu w zły sposób dostarczania złego produktu w zły sposób © COPYRIGHTS 2001 Artur Maciaszczyk, tel 0602 375 325 8 ⇒ PRZYKŁADY NIEWŁAŚCIWEGO MYŚLENIA O WARTOŚCI: - Przegięcie giełdowe: wartość rozumiana jako krótkoterminowy dochód lub kursy akcji - Przegięcie inżynieryjne: wartość oceniana w sensie zaawansowania technologicznego - - S T H G I R Y P CO . M . A 1 0 20 Przegięcie geograficzne (w kategoriach kosztów robocizny, stref ekonomicznych, ... a nie tam gdzie jest sens rynkowy) Przegięcie konserwatywne (produkcja zgodnie z firmowa tradycją + drobne gadżety aby uatrakcyjnić wyrób klientowi) 9 © COPYRIGHTS 2001 Artur Maciaszczyk, tel 0602 375 325 ZMIANA PODEJŚCIA DO CENY I KOSZTU PODEJŚCIE TRADYCYJNE: . M . A 1 0 20 cena = (koszty stałe) + koszty pośrednie + koszty bezpośrednie + marża Efekt: mało konkurencyjna cena, produkt nierzadko sprzedawany poniżej rzeczywistych kosztów całkowitych (np. bez całkowitego pokrycia udziału w kosztach stałych lub pośrednich) S T H G I R Y ⇓ P O C PODEJŚCIE W LEAN – TARGET COSTING Cena = dostosowana do konkurencji, możliwości klientów, uwzględniając agresywny marketing Stopa zysku = w granicach „normy” cena – zysk = Koszt w którym musimy się zmieścić (jest on w końcu jedyna zmienną w naszej gestii) © COPYRIGHTS 2001 Artur Maciaszczyk, tel 0602 375 325 10 KR OK 2 - OKREŚLIĆ CZYNNOŚCI W MAPIE STRUMIENIA WARTOŚCI DODANEJ . M . A 1 0 20 STRUMIEŃ WARTOŚCI = wszystkie procesy i czynności, które są konieczne aby zrealizować wyrób, uwzględniając: - Przygotowanie produkcji: koncepcja ⇒ projekt konstrukcyjny, technologiczny ⇒ rozpoczęcie produkcji - Zarządzanie informacją: od zamówienia, poprzez komunikację informacji o zapotrzebowaniu na S T H G I R Y P CO materiały do dostawy do klienta - Transformację fizyczną: od surowców do dostarczenia gotowego produktu (wykracza poza granice naszej firmy) Dopiero po określeniu wymaganego (idealnego) strumienia wartości dodanej odkrywamy w naszej firmie olbrzymią masę marnotrawstwa. 11 © COPYRIGHTS 2001 Artur Maciaszczyk, tel 0602 375 325 Nasze obecne działania można wtedy zaklasyfikować do jednej z trzech kategorii: 1) Czynności, które dodają wartość do produktu . M . A 1 0 20 2) Czynności, które nie dodają wartości ale są nieuniknione przy obecnych uwarunkowaniach Ex. - sortowanie wyrobów wadliwych S T H G I R Y P O C 3) Czynności, które nie dodają wartości i wcale nie są potrzebne. Ex: - kontrola jakości u dostawcy, po czym u odbiorcy zaraz po dostawie pakowanie podzespołów przeznaczonych do dalszej obróbki powielanie tych samych informacji © COPYRIGHTS 2001 Artur Maciaszczyk, tel 0602 375 325 12 . M . A 1 0 20 WNIOSEK 1 : Musimy myśleć nie w kategoriach jednego działu lub nawet jednej firmy lecz kompleksowo o całym procesie tworzenia wyrobu, gdyż straty najczęściej powstają na styku różnych etapów. WNIOSEK 2 : Ze względu na udział wielu firm w strumieniu wartości , jego optymalizacja wymaga rzetelnej współpracy wszystkich stron. S T H G I R Y P CO WNIOSEK 3 : Orientację konkurencyjną (pomiędzy dostawcą a odbiorcą) trzeba zastąpić przez orientację na długoterminową współpracę WNIOSEK 4 : Bariery terytorialne nie sprzyjają koncepcji Lean WNIOSEK 5 : Czasami taniej jest używać małych, wolniejszych, mniej zautomatyzowanych , prostszych maszyn, które lokalni produkują tylko tyle ile potrzeba i tylko wtedy kiedy potrzeba. WNIOSEK 6 : Musimy przestać kierować się ekonomiką poszczególnych zasobów (maszyn, ludzi...) i zacząć patrzeć na ekonomikę całości. 13 © COPYRIGHTS 2001 Artur Maciaszczyk, tel 0602 375 325 KROK 3 ⇒ ZORGANIZOWAĆ STABILNY I JEDNORODNY PRZEPŁYW . M . A 1 0 20 Polega na zorganizowaniu ciągłego przepływu materiałów pomiędzy czynnościami, odrzucając dogmaty produkcyjne typu: " „produkcja na magazyn jest bardziej wydajna, niż produkcja na zamówienie” " „w celu szybszego zamortyzowania i lepszego wykorzystania, sprzęt musi być cały czas w ruchu” " „użycie dużych, szybkich, zautomatyzowanych maszyn daje tańszy koszt jednostkowy” S T H " G I R Y P O C „pracownicy muszą być stale zajęci na swoich stanowiskach” ⇒ ⇒ W tradycyjnych firmach praca jest zorganizowana na „komórki jednoczynnościowe”, które produkują na zapas (czemu sprzyja system awansowania kierowników wydziałowych) Lean dąży do porzucenia „myślenia wydziałowego” na korzyść grup nastawionych na sekwencję procesów (co sprzyja minimalizacji konfliktu interesów). © COPYRIGHTS 2001 Artur Maciaszczyk, tel 0602 375 325 14 ⇒ Ciągły przepływ materiałów powinien być zapewniony pomiędzy wszystkimi czynnościami od . M . A 1 0 20 zaopatrzenia, poprzez produkcję do dostawy wyrobu. ⇒ Mentalność rolnika (Zbieraj plony i składaj na zapas, aby starczyło do następnego zbioru) należy zastąpić mądrością myśliwego (Upoluj kiedy potrzebujesz tyle, ile potrzebujesz) ⇒ Cechy produkcji na zapas: oczekiwanie, magazynowanie, wadliwe ustawienie maszyny powodujące dużą ilość braków, bierny czas, olbrzymi kapitał obrotowy ⇒ S T H G I R Y P CO Średnia dla przemysłów tradycyjnych to 50-90% oczekiwania, a jedynie 50-10% czasu poświęcone czynnościom dodającym wartość. ⇒ W odróżnieniu od linii przepływowej Henry Forda obecnie firma musi posiadać elastyczne systemy produkcyjne, mogące wytwarzać w małych partiach (a więc z częstymi przezbrojeniami) 15 © COPYRIGHTS 2001 Artur Maciaszczyk, tel 0602 375 325 ⇒ Zamiast taśmy produkcyjnej, ciągły przepływ jest zapewniony poprzez wygodne ustawienie obok siebie komórek, pracujących według wspólnego taktu produkcji ⇒ . M . A 1 0 20 W ten sposób podzespoły podlegają ciągłemu przepływowi, w małych ilościach bez oczekiwania na następny krok. PRZYJMOWANIE ZAMÓWIEŃ S T H G I R Y P O C Tradycyjnie: dział sprzedaży oddzielony od działu produkcji (planowania produkcji) wskutek czego często dochodzi do przyjmowania zamówień niemożliwych do zrealizowania, lub priorytetowania „ważniejszych” klientów. W Lean: sprzedaż i planowanie stanowią jeden zespół dla danego produktu. Planowanie produkcji i kampanie sprzedaży są ze sobą skoordynowane i dostosowane do możliwości produkcyjnych. © COPYRIGHTS 2001 Artur Maciaszczyk, tel 0602 375 325 16 DODATKOWE KONCEPCJE ZWIAZANE Z CIĄGŁYM PRZEPŁYWEM ⇒ Takt produkcji ⇒ Standaryzacja pracy ⇒ Czas cyklu ⇒ Przepływ pojedynczych sztuk ⇒ Równomierne rozłożenie produkcji ⇒ Total Preventive Maintenance (TPM) ⇒ ⇒ ⇒ ⇒ ⇒ S T H G I R Y P CO Mechanizmy Poka-Yoke . M . A 1 0 20 SPC System Andon Lokalizacja fabryk Kwestia hałasu 17 © COPYRIGHTS 2001 Artur Maciaszczyk, tel 0602 375 325 KROK 4 WROWADZIĆ ZASADĘ SSANIA MATERIAŁÓW ⇒ . M . A 1 0 20 Dzięki eliminacji zapasów i drastycznemu skróceniu czasów realizacji system Lean jest w stanie przyjąć i szybko zrealizować każdą kombinację zamówień ⇒ Możliwość szybkiego wyprodukowania dokładnie tego, co klient zamawia i dokładnie wtedy, S T H G I R Y P O C kiedy zamawia powoduje, że produkcja może być planowana nie na podstawie prognoz, lecz rzeczywistych zamówień ⇒ ⇒ ⇒ W Lean zamiast „pchania wyrobów” na magazyn, to klient zasysa produkty z firmy Sygnalizacja zapotrzebowania na materiały odbywa się za pomocą KANBANÓW Kanbanami mogą być: specjalne karty, specjalne pojemniki, puste pola na posadzce, ... © COPYRIGHTS 2001 Artur Maciaszczyk, tel 0602 375 325 18 KROK 5 - . M . A 1 0 20 DĄŻYĆ DO DOSKONAŁOŚCI • Ze względu na brak zapasów w systemie LEAN najmniejsze niedoskonałości są od razu zauważane i mogą powodować perturbacje produkcji. S T H G I R Y P CO • Metody doskonalenia w systemie LEAN: ⇒ ⇒ ⇒ ⇒ ⇒ System Sugestii Praca zespołowa Programy 5S System Andon Manipulacja ilością Kanbanów © COPYRIGHTS 2001 Artur Maciaszczyk, tel 0602 375 325 19