Biuletyn Ekonomiczny nr 3 rok 2014

Londyn, 12 czerwca 2014 r.
Biuletyn Informacyjny nr 3/2014
1.
Bank Anglii utrzymał w dn. 5 czerwca br. wysokość stóp procentowych na poziomie 0,5% i podtrzymał
program łagodzenia polityki monetarnej (tzw. quantitative easing) na poziomie 375 mld GBP.
2.
Inflacja w kwietniu br. wyniosła 1,8% według wskaźnika CPI (Consumer Price Index), co oznaczało
poziom wyższy o 0,2% w stosunku do poprzedniego miesiąca. Zdaniem brytyjskiego urzędu
statystycznego (Office for National Statistics, ONS), na nieznaczny wzrost poziomu inflacji wpływ miały
przede wszystkim wyższe ceny olejów napędowych i transportu lotniczego. Cel inflacyjny Banku Anglii
na 2014 r. wynosi 2%.
3.
ONS poinformował, że w I kw. br. poziom PKB wzrósł o 0,8%, a największy kwartalny wzrost
odnotowano w sektorze produkcji (o 0,8%), w sektorze usług – o 0,7% i w rolnictwie – o 0,5%. Wstępne
dane ONS pozwalają szacować, że w całym 2013 r. brytyjska gospodarka wzrosła o 1,7%, a przyjmując
wskaźnik wolumenu produkcji roczny wzrost oszacowano na 3,1%.
4.
W pierwszym kwartale br. roku liczba bezrobotnych w UK zmniejszyła się o 133 tys. w stosunku do
poprzedniego kwartału i wyniosła 2,21 mln, co oznaczało poziom najniższy od ponad 5 lat (6,8%).
Odnotowano też znaczny kwartalny (o 283 tys.) i roczny (o 722 tys.) wzrost liczby osób zatrudnionych
ogółem, przy czym o 375 tys. w skali kwartału wzrosła liczba prowadzących własną działalność
gospodarczą (łącznie 4,55 mln osób), jak też zatrudnionych w ramach umowy o pracę (wzrost o 351
tys. w skali kwartału do łącznej liczby 25,63 mln). Kwartalny raport ONS zawiera też dane nt.
zatrudnienia obcokrajowców, w tym obywateli Bułgarii i Rumunii, wykorzystujące m.in. wyniki ankiety
‘Labour Force Survey’. Wynika z nich, że w pierwszym kwartale br. liczba obywateli tych państw
zatrudnionych w Wielkiej Brytanii wyniosła 140 tys., co oznaczało spadek o 4 tys. w stosunku do
poprzedniego kwartału. W skali roku odnotowano jednak wzrost o ok. 30 tys. osób, co zdaniem
analityków rynku pracy wskazuje na stosunkowo umiarkowany wzrost poziomu zatrudnienia dla
obywateli A2 zważywszy, że 1.01.2014 r. zniesiono dla nich okresy przejściowe. Dane szacunkowe
podają też, że znacznie, bo o 115 tys. w skali roku wzrosło zatrudnienie wśród obywateli państw A8, w
tym Polski, do łącznej liczby 802 tys. osób.
5.
Zgodnie z programem legislacyjnym przedstawionym w mowie tronowej Królowej Elżbiety, rząd
Wielkiej Brytanii przewiduje m.in. zwiększenie swobody w dysponowaniu przez obywateli
oszczędnościami emerytalnymi oraz wprowadzenie zakładanych dobrowolnie (zatem regulowanych w
mniejszym stopniu) funduszy emerytalnych na podobieństwo tych, stosowanych w Holandii. Ponadto,
rząd przewiduje podjęcie działań w zakresie promocji przedsiębiorczości, związanych przede wszystkim
z uproszczeniem procedur administracyjnych (zniesienie barier blokujących sektor MŚP) czy
ułatwieniem dostępu do finansowania. Zapowiedź zmian w zakresie dysponowania przez obywateli
środkami zgromadzonymi na kontach emerytalnych pojawiła się już w projekcie budżetu na rok
2014/2015, ogłoszonym pod koniec marca br. Jak informują towarzystwa ubezpieczeniowoemerytalne, w wyniku powyższych zmian sprzedaż np. obowiązkowych polis emerytalnych (tzw.
annuities) w trakcie ostatnich dwóch miesięcy spadła o połowę.
6.
Lider opozycyjnej Partii Pracy, Ed Miliband zapowiedział podwyższenie ustawowej płacy minimalnej w
przypadku wygranej w wyborach w 2015 r. Obecna stawka godzinowa wynosząca 6,31 GBP zostanie
zwiększona przez rząd koalicyjny do 6,50 GBP w październiku br., jednakże Partia Pracy domaga się
podwyżki do 7,00 GBP/h. Przeciwnicy propozycji zwiększenia płac wskazują na wzrost kosztów
zatrudnienia i ryzyko dodatkowych zwolnień. Grupy lobbystyczne skupiające uczestników sektora MŚP
(Confederation of the Bristish Industry czy Federation of Small Businesses) twierdzą, że temat płac
został upolityczniony, a w debacie nt. płac pomija się stanowisko przedsiębiorców, zatrudniających
pracowników.
7.
Jak wynika z sondażu przeprowadzonego przez agencję badań opinii publicznej Ipsos Mori, ponad
połowa Brytyjczyków spodziewa się w bieżącym roku lepszych wyników gospodarczych niż w latach
poprzednich. Na zwiększenie optymizmu wpływa m.in. systematyczny wzrost zatrudnienia, jak również
same dane dotyczące wzrostu. Warto jednak wskazać, że zarówno Bank Anglii (BoE), jak i
Międzynarodowy Fundusz Walutowy wyraziły ostatnio obawy o przyszłość rozwoju gospodarczego UK
z powodu rosnących cen nieruchomości. W odpowiedzi na wzrost cen mieszkań o 10% w 2013 r.,
prezes BoE, Mark Carney zapowiedział podjęcie działań zapobiegających potencjalnym zagrożeniom na
rynku nieruchomości.
8.
Według danych ONS, 10% najbogatszych mieszkańców Wielkiej Brytanii posiada obecnie 44% majątku
całego kraju, podczas gdy najuboższa połowa społeczeństwa - jedynie 9%. Dane urzędu potwierdzają
istnienie dużych nierówności materialnych i społecznych, a według raportu Komisji ds. Mobilności
Społecznej i Ubóstwa Dzieci jeszcze przed upływem 2020 r. ponad 20% dzieci dorastać będzie w
niedostatku. Średnia wartość majątku gospodarstwa domowego (uwzględniającego wartość
posiadanej nieruchomości) wynosi dziś 218 tys. GBP.
9.
Ministerstwo Spraw Wewnętrznych prowadzi działania mające na celu ujawnienie pracodawców
zatrudniających imigrantów „na czarno”, w warunkach zagrażających zdrowiu i bezpieczeństwu za
stawkę poniżej płacy minimalnej. Szczegółową kontrolą przez najbliższe 2 tygodnie objęci będą przede
wszystkim właściciele hoteli, małych przedsiębiorstw taksówkarskich i budowlanych oraz agencji
świadczących usługi sprzątania. Zdaniem ministra kultury Sajida Javida obcokrajowcy przybywający do
Wielkiej Brytanii powinni zostać objęci obowiązkiem nauki języka angielskiego i szkoleniem z zakresu
brytyjskich wartości i obyczajów.
10. W ramach dalszej restrukturyzacji bank Barclays zapowiedział redukcję 19 tys. etatów w kilku krajach,
przy czym w samej Wielkiej Brytanii w działach bankowości inwestycyjnej pracę utraci 7 tys. osób. Bank
utworzy także jednostkę, która przejmie nierentowne lub mniej istotne operacje, celem ich
odsprzedania w przyszłości. Zarząd banku twierdzi, że reorganizacja pozwoli uprościć skomplikowane
struktury banku i skierować działalność operacyjną na te obszary, w których Barclays ma potencjał,
możliwości rynkowe i przewagę konkurencyjną.
11. Zgodnie z badaniem sondażowym Banku Anglii pt. Systemic Risk Survey, brytyjski sektor finansowy
uzyskał bardzo dobrą ocenę w zakresie umiejętnego zarządzania ryzykiem systemowym,
warunkującego stabilność podmiotów finansowych na rynku. Respondenci sondażu przyznali, że
widoczna jest odbudowa zaufania inwestorów do rynków kapitałowych; wskazali jednak na inne
obszary ryzyka związane np. z bezpieczeństwem cybernetycznym.
12. Londyński ratusz zapowiedział uruchomienie dodatkowych programów wsparcia dla budownictwa
mieszkaniowego. Zamiast bezpośrednich subsydiów, strategie pomocowe mają obejmować wsparcie
dla inwestorów w przygotowaniu gruntów pod zabudowę na peryferiach miasta. Jak informuje ratusz,
Londyn potrzebuje rocznie ok. 42 tys. mieszkań; w mijającym roku obrachunkowym 2013/14
wybudowano ich jedynie ok. 17 tys.
13. Według informacji Stowarzyszenia Handlu Detalicznego (Retail Trade Association, RTA), brytyjskie
wydatki na żywność spadły po raz pierwszy od 2008 r. Niższy poziom wydatków nie jest jednak
spowodowany mniejszą ilością dokonywanych zakupów (wolumen sprzedaży wzrósł bowiem o 2,3% w
skali roku), a „agresywną polityką cenową” dużych sieci handlowych, obniżających ceny w ramach
zwiększania swojej konkurencyjności. Z informacji RTA wynika też, że Brytyjczycy coraz częściej
dokonują zakupów w internecie. Udział w rynku handlu elektronicznego dla produktów pozażywnościowych (głównie odzieży i sprzętu AGD) wzrósł o 17% w skali roku.
---------------------------------------------------------------------------------------------------------
Wielka Brytania - podstawowe wskaźniki makroekonomiczne
Aktualnie*
Wzrost PKB (%)
Dług publiczny netto (% PKB)
(nieuwzględniający interwencji państwa)
Inflacja (%)
Bezrobocie (%)
Progn. na
Progn. na
Progn. na
Progn. na
2014**
2015**
2016**
2017**
0,8 (I kw. 2014)
2,7
2,2
2,6
2,6
75,6 (IV/2014)
77,3
78,7
78,3
76,5
1,8 (IV/2014)
1,9
2
2
2
6,8 (I kw. 2014)
6,8
6,5
6,1
5,7
*Źródło: Office for National Statistics
** Źródło: Preliminarz ustawy budżetowej 2014-15