18. Anatomia i fizjologia układu nerwowego

OPIS PRZEDMIOTU / MODUŁU KSZTAŁCENIA (SYLABUS)
1.
Nazwa przedmiotu / modułu w języku polskim
2.
Anatomia i fizjologia układu nerwowego
Nazwa przedmiotu / modułu w języku angielskim
4.
Anatomy and physiology of the nervous system
Jednostka prowadząca przedmiot
Wydział Nauk Historycznych i Pedagogicznych, Instytut Pedagogiki, Zakład Edukacji Osób z
Niepełnosprawnością
Kod przedmiotu / modułu
5.
Rodzaj przedmiotu / modułu (obowiązkowy lub fakultatywny)
3.
7.
Obowiązkowy
Kierunek studiów
Pedagogika specjalna
Edukacja i rehabilitacja osób z niepełnosprawnością intelektualną
Poziom studiów (I lub II stopień)
8.
I stopień
Rok studiów
9.
I rok
Semestr (zimowy lub letni)
10.
semestr letni
Forma zajęć i liczba godzin
11.
Wykłady, 15; Ćwiczenia, 15 godzin
Imię, nazwisko, tytuł / stopień naukowy osoby prowadzącej zajęcia
6.
12.
13.
14.
Wymagania wstępne w zakresie wiedzy, umiejętności i kompetencji społecznych
dla przedmiotu / modułu oraz zrealizowanych przedmiotów
Brak wymagań
Cele przedmiotu:
C-1 poznanie budowy i funkcjonowania układu nerwowego oraz narządów zmysłów
C-2 poznanie powiązania powiązania czynności nerwowych z funkcją określonych
struktur anatomicznych.
C-3 kształtowanie zrozumienia neurofizjologicznych podstaw zachowania się człowieka oraz poznanie
patogenezy najczęstszych schorzeń układu nerwowego i narządów zmysłów.
C-4 kształtowanie postawy wrażliwości zawodowej zarówno w odniesieniu do dzieci i młodzieży z
niepełnosprawnością, jak i gotowości współpracy z innymi specjalistami
Zakładane efekty kształcenia:
Symbole
kierunkowych
efektów kształcenia:
EK_01 - ma elementarną wiedzę o miejscu pedagogiki specjalnej w systemie nauk
oraz o jej przedmiotowych i metodologicznych powiązaniach z innymi K_W02
dyscyplinami naukowymi
EK_02 - ma podstawową wiedzę na temat rozwoju człowieka w cyklu życia w aspekcie K_W04
biologicznym, psychologicznym, pedagogicznym oraz społecznym
EK_03 - posiada podstawową wiedzę o przyczynach nieprawidłowości i patologii
rozwoju człowieka w różnych okresach rozwojowych
EK_04 - posiada umiejętności obserwowania, diagnozowania, wyjaśniania złożonych
sytuacji edukacyjnych i wychowawczych w procesie kształcenia i wspierania
osób o specjalnych potrzebach edukacyjnych oraz analizowania motywów i
wzorów ludzkich zachowań.
EK_05 - ma rozwinięte umiejętności w zakresie komunikacji interpersonalnej, potrafi
używać języka specjalistycznego i porozumiewać się w sposób precyzyjny i
spójny przy użyciu różnych kanałów i technik komunikacyjnych ze specjalistami
w zakresie pedagogiki specjalnej, jak i z odbiorcami spoza grona specjalistów
EK_06 - potrafi posługiwać się podstawowymi ujęciami teoretycznymi w celu
analizowania i planowania pedagogicznych działań praktycznych szczególnie w
obszarze edukacji, pomocy i wsparcia w osób niepełnosprawnych i
niedostosowanych społecznie.
EK_07 - ma świadomość poziomu swojej wiedzy i umiejętności, rozumie potrzebę
ciągłego dokształcania się zawodowego i rozwoju osobistego, dokonuje
samooceny własnych kompetencji i doskonali umiejętności, wyznacza kierunki
własnego rozwoju i kształcenia
15.
16.
K_W15
K_U05
K_U06
K_U11
K_K01
Treści programowe:
Budowa, rozwój i funkcje układu nerwowego. Hormonalna regulacja czynności życiowych. Neurofizjologiczne
Podstawy funkcjonowania człowieka. Patogeneza najczęstszych schorzeń układu nerwowego i narządów
zmysłów. Zdolności kompensacyjne i plastyczność mózgu. Elementy strukturalne i funkcjonalne organizmu
ludzkiego. Rola układu nerwowego i jego związki z innymi układami. Budowa i hierarchiczna organizacja
funkcji układu nerwowego. Opony mózgowo-rdzeniowe. Rola płynu mózgowo-rdzeniowego. Tkanka nerwowa
i komórka nerwowa – budowa i funkcje. Synapsa – budowa i ich rodzaje. Zaburzenia zachowania wynikające
z niewłaściwego działania synaps i wybranych układów transmisji synaptycznej. Ontogeneza układu
nerwowego człowieka z elementami filogenezy. Rdzeń kręgowy – budowa i funkcje, organizacja istoty białej i
szarej, nerwy rdzeniowe, odruchy rdzeniowe,
uszkodzenia rdzenia kręgowego.
Pień mózgu: rdzeń przedłużony, most, śródmózgowie, międzymózgowie – budowa i funkcje jego struktur.
Nerwy czaszkowe.
Półkule mózgowe – budowa i funkcje. Dominacja półkul. Kora mózgu i je połączenia. Ośrodki korowe.
Móżdżek – budowa i funkcje. Uszkodzenia móżdżku.
Układ czuciowy .Układ ruchowy. Funkcjonowanie i znaczenie narządów zmysłów (wzroku, słuchu, równowagi,
powonienia i smaku) z uwzględnieniem reprezentacji korowych tych analizatorów oraz ich dróg.
Mózgowe podłoże czynności popędowych i emocjonalnych. Układ limbiczny.
Stres i działanie osi funkcjonalnej: przysadka – podwzgórze – nadnercza. Hormony a zachowanie.
Autonomiczny układ nerwowy – podwzgórze. Budowa i rola w regulacji czynności fizjologicznych.
Fizjologiczne podstawy uczenia się i pamięci. Wyższe czynności nerwowe. Mowa i jej zaburzenia jako wyraz
uszkodzenia funkcji poszczególnych ośrodków mowy.
Możliwości naprawy uszkodzeń w układzie nerwowym. Zdolności kompensacyjne i plastyczność mózgu
(tworzenie nowych połączeń).
Zalecana literatura (podręczniki)
B.K. Gołąb, Anatomia czynnościowa ośrodkowego układu nerwowego. PZWL, Warszawa, 2004
M. G. Neil, Neuropsychologia. PZWL Warszawa, 2001
A. Michajlik, W. Ramotowski, Anatomia i fizjologia człowieka. PZWL, Warszawa, 2003 2003.
O. Narkiewicz, J. Moryś, Neuroanatomia czynnościowa i kliniczna. PZWL Warszawa, 2003
J. Nolte, Mózg człowieka. Anatomia czynnościowa mózgowia. Wyd. Elsevier Urban Partner,
Wrocław 2011
W. Z.Traczyk, A. Trzebski, Fizjologia człowieka z elementami fizjologii stosowanej i klinicznej. PZWL,
Warszawa 2001
17.
18.
19.
Forma zaliczenia poszczególnych komponentów przedmiotu / modułu,
sposób sprawdzenia osiągnięcia zamierzonych efektów kształcenia:
wykład: test/kolokwium; ćwiczenia: test/kolokwium
Język wykładowy
Polski
Obciążenie pracą studenta
Forma aktywności studenta
Średnia liczba godzin
na zrealizowanie aktywności
Godziny zajęć (według planu studiów) z nauczycielem:
- wykład:
15
- ćwiczenia:
15
Praca własna studenta
- przygotowanie do zajęć:
10
- czytanie wskazanej literatury:
10
- przygotowanie do kolokwium semestralnego:
10
- przygotowanie do egzaminu:
Suma godzin
60
Liczba punktów ECTS
2