docAgroTydzień, 18.11.2013
download 
Reklamacja Transkrypt
AgroTydzień, 18.11.2013
Nr 318 – 18 listopada 2013 Bank BGŻ ul. Kasprzaka 10/16 01-211 Warszawa tel. 22 860 44 00 fax. 22 860 58 68 http://www.bgz.pl Departament Analiz Makroekonomicznych i Sektorowych [email protected] Zboża: • Ukraina w bieżacym ˛ roku zbierze rekordowa˛ ilość ziarna kukurydzy - 28-29 mln t. Jest to 2,5-krotnie wiecej ˛ niż jeszcze trzy lata temu. • Eksport w sezonie 2013/14 może wynieść nawet 18 mln t. Tym samym Ukraina umocni sie˛ na pozycji czwartego najwiekszego ˛ eksportera na świecie. Rośliny oleiste: Główny Ekonomista Dyrektor Departamentu Dariusz Winek tel. +48 22 860 43 56 [email protected] • Znaczenie Ukrainy jako dostawcy oleistych i produktów bed ˛ acych ˛ wynikiem ich przerobu na rynek światowy powinno wzrosnać ˛ w bieżacym ˛ sezonie 2013/2014. Mieso: ˛ • Sytuacja w branży ubojni we Francji jest raczej niekorzystna. Kolejne zakłady ogłaszaja˛ redukcje w zatrudnieniu, niektóre zgłaszaja˛ nawet wnioski o upadłość. Analizy Sektorowe Michał Koleśnikow Kierownik, rynek zbóż tel. 22 860 50 58 [email protected] • Na rynku trzody chlewnej w pierwszym tygodniu listopada odnotowano kolejny spadek cen żywca do poziomu 5,33 zł/kg, co stanowi 17-procentowa˛ obniżk˛e w okresie ośmiu tygodni. Analizy rynków rolnych Mleko: Marta Skrzypczyk Koordynator Sekcji; rynek mleka tel. 22 860 59 55 [email protected] • W latach 2004-2011 udział Rosji w polskim eksporcie przetworów mleczarskich siegał ˛ 3-4%. W pierwszych trzech kwartałach 2013 r. wartość sprzedaży na rynek rosyjski wzrosła o 65% w relacji rocznej do 94,6 mln euro, zaś jej udział w całkowitym eksporcie – do 8%. Monika Drażek ˛ rynek miesa ˛ tel. 22 860 56 53 [email protected] Owoce i warzywa: • Prawdopodobny spadek cen owoców cytrusowych w sezonie 2013/2014. • Zmiana struktury upraw sadowniczych w kraju w latach 2007-2012. Mariusz Dziwulski rynek owoców i warzyw tel. 22 860 46 31 [email protected] Ważne daty: Joanna Karpińska-Klukowska tel. 723 981 044 [email protected] Wydarzenie Data Anna Kitala rynek roślin oleistych tel. 22 860 52 23 [email protected] do 31.12.2013 Nabór wniosków o pomoc z PO RYBY 2007 - 2013 na „Rekompensaty społeczno-gospodarcze w celu zarzadzania ˛ krajowa˛ flota˛ rybacka“. ˛ Danych dostarcza: Sparks Polska, KE, Reuters GUS, MRiRW, IERiGŻ Ceny referencyjne/minimalne w Unii Europejskiej Produkt Pszenica Buraki cukrowe Odtłuszczone mleko w proszku Masło w blokach ∗ Cena (w EUR) 101,31 EUR/t 26,29 EUR/t - Cena (w PLN*) 423,30 PLN/t 111,39 PLN/t - Od 1.11.2013 1.10.2013 1.09.2013 1.09.2013 Do 30.11.2013 30.09.2014 28.02.2014 28.02.2014 Buraki cukrowe – cena w PLN została wyliczona w oparciu o średni kurs EUR/PLN z września 2013 r (4,2371 zł/euro). Okres obowiazywania ˛ cen dotyczy ceny wyrażonej w PLN, jeżeli taka jest podana. Średniotygodniowe kursy walutowe Tydzień EUR/PLN 21-27.10 4,19 28.10-3.11 4,18 4-11.11 4,18 12-17.11 4,19 USD/PLN 3,04 3,05 3,10 3,12 GBP/PLN 4,92 4,89 4,98 5,00 PLN/UAH 2,69 2,69 2,64 2,62 PLN/RUB 10,45 10,52 10,47 10,49 Niniejszy dokument jest jedynie materiałem informacyjnym do użytku odbiorcy. Nie może on być uznany za rekomendacje˛ do dokonania jakiejkolwiek inwestycji. Wszystkie opinie i prognozy wyrażone w niniejszym dokumencie sa˛ wyrazem oceny autorów w dniu publikacji i moga˛ ulec zmianie bez zapowiedzi. Żadna cz˛eść jak i całość utworów zawartych w publikacji „AgroTydzień”, nie może być powielana i rozpowszechniania lub dalej rozpowszechniana w jakiejkolwiek formie i w jakikolwiek sposób (w tym także elektroniczny, mechaniczny lub inny albo na wszelkich polach eksploatacji) włacznie ˛ z szeroko pojet ˛ a˛ digitalizacja, ˛ fotokopiowaniem lub kopiowaniem, w tym także zamieszczaniem w Internecie - bez uprzedniej pisemnej zgody Banku Gospodarki Żywnościowej S.A. z siedziba˛ w Warszawie. Jakiekolwiek użycie lub wykorzystanie z naruszeniem prawa utworów zawartych w „AgroTydzień”, w całości lub w cz˛eści, bez uprzedniej pisemnej zgody Banku Gospodarki Żywnościowej S.A. jest zabronione pod groźba˛ kary i może być ścigane prawnie. Nr 318 – 18 listopada 2013 Zboża Rynek europejski Ukraina - produkcja i eksport kukurydzy Ukraina w bieżacym ˛ roku zbierze rekordowa˛ ilość ziarna kukurydzy. Zbiory maja˛ być 2,5-krotnie wieksze ˛ niż zaledwie trzy lata temu. Eksport ma wzrosnać ˛ w jeszcze wiek˛ szym stopniu. Według prognoz Amerykańskiego Departamentu Rolnictwa w 2013 r. Ukraina wyprodukuje około 29 mln t ziarna kukurydzy (wg IGC 28 mln t). Dla porównania różne prognozy dla Polski, mówia˛ o produkcji około 3,5-4,0 mln t. Praktycznie nie ma watpliwości, ˛ że Ukraina w bieżacym ˛ roku osiagnie ˛ rekord w produkcji tego gatunku zboża. Dotychczasowy rekord został ustanowiony w 2011 r. Wówczas produkcja wyniosła 22,8 mln t. Warto zauważyć, że jeszcze zaledwie kilka lat temu w okresie 2005-2007 Ukraina produkowała rocznie przeciet˛ nie 7,0 mln t ziarna kukurydzy. Nastepnie ˛ w latach 20082010 produkcja podskoczyła i wahała sie˛ w granicach 10,512,0 mln t. Jednak od tego czasu produkcja wzrosła jeszcze bardziej i w bieżacym ˛ roku może być o ponad 140% wiek˛ sza niż w roku 2010. Na tak duży wzrost produkcji na przestrzeni trzech ostatnich lat złożył sie˛ zarówno wiekszy ˛ areał (o 81%), ale również duży zwiekszenie ˛ przecietnych ˛ plonów (o 34%). Wzrost plonów w bieżacym ˛ roku jest oczywiście spowodowany, przynajmniej cz˛eściowo, sprzyjajacymi ˛ warunkami pogodowymi w okresie wegetacji. Jednakże prawdopodobnie wynika również z wiekszego ˛ zaangażowania środków produkcji w prowadzeniu uprawy, która w ostatnich latach była tak opłacalna. Wysoka dochodowość produkcji kukurydzy wpłyneła ˛ również na wzrost areału. Dodatkowo w bieżacym ˛ roku przyczyniła sie˛ do niego również opóźniona wiosna, kiedy rolnicy musieli zrezygnować z siewów innych zbóż na rzecz kukurydzy. W stosunku do sytuacji sprzed trzech lat najbardziej obniżył sie˛ areał uprawy jeczmienia ˛ (o 24%). Jednak spadek powierzchni uprawy jeczmienia ˛ jest o połowe˛ mniejszy niż zanotowany w tym samym czasie wzrost powierzchni kukurydzy. A warto wspomnieć, że w tym samym czasie wzrosła jednocześnie o 3% powierzchnia uprawy pszenicy. Łaczna ˛ powierzchnia zbóż na Ukrainie w ciagu ˛ trzech ostatnich lat wzrosła o 10%, do czego zdecydowanie najbardziej przyczynił sie˛ wzrost powierzchni uprawy kukurydzy. Oprócz gwałtownego wzrostu produkcji kukurydzy, Ukraina notuje jeszcze szybszy przyrost jej eksportu. O ile w sezonie 2010/11 nasz wschodni sasiad ˛ wyeksportował 5,0 mln t kukurydzy, to w sezonie 2013/14 według prognoz USDA eksport może wynieść aż 18,0 mln t. Oznacza to wzrost o 260%. Ukraina jest obecnie najwiekszym ˛ eksporterem kukurydzy na wschodniej półkuli i trzecim najwiekszym ˛ na świecie, po Stanach Zjednoczonych, Brazylii, tuż za Argentyna. ˛ Przecietne ˛ ceny (PLN/t; bez VAT) płacone przez przedsiebiorstwa ˛ dokonujace ˛ zakupu zbóż (4-10.11) Towar Rodzaj Makroregiony∗ Polska Kons. Pasz. Kons. Żyto Pasz. Kons. Jeczmie ˛ ń Pasz. Brow. Kukurydza Pasz. Kons. Owies Pasz. Pszenżyto Pasz. CentralnoWschodni 760 756 531 559 716 748 nld 646 nld 500 645 748 757 515 548 715 742 838 640 506 539 645 Pszenica Południowy 733 717 503 545 760 669 nld 623 nld – nld PółnocnoZachodni 756 765 510 546 681 750 854 639 507 nld 644 Źródło: MRiRW ∗ Makroregiony: Centralno-Wschodni: lubelskie, łódzkie, mazowieckie, podlaskie, warmińsko-mazurskie; Południowy: dolnoślaskie, ˛ małopolskie, opolskie, świetokrzyskie, ˛ podkarpackie, ślaskie; ˛ Północno-Zachodni: kujawsko-pomorskie, lubuskie, pomorskie, wielkopolskie, zachodniopomorskie nld – niewystarczajaca ˛ liczba danych Dynamika (%) średnich cen zakupu zbóż w Polsce Tydzień t (4-10.11) PLN/t t/t-1 (28.10-3.11) t/t-2 (21-27.10) t/t-3 (14-20.10) t/t-4 (7-13.10) r/r Pszenica kons. 747,6 -1,3 2,3 1,2 1,7 -23,0 Żyto kons. 515,4 0,0 2,7 2,5 1,7 -25,5 Jeczmie ˛ ń paszowy 741,6 0,5 1,7 3,8 6,4 -13,5 Kukurydza paszowa 640,2 -0,2 -0,5 0,0 -0,2 -26,7 Źródło: opracowanie własne na podstawie MRiRW Przecietne ˛ ceny skupu zbóż w Polsce (dane miesieczne) ˛ Źródło: GUS Ceny zbóż w UE-27 (EUR/t; 28.10-3.11) Pszenica konsum. Hiszpania 203 Niemcy 195 Czechy 176 Słowacja 160 W˛egry 158 UE-27 184 Polska 182 UE-27=100 99 zmiana tyg. (%) 1,4 2,4 3,3 -2,5 -0,7 -0,6 4,0 - Jeczmie ˛ ń paszowy 175 180 bd 138 152 171 177 104 zmiana tyg. (%) 1,3 2,7 bd bd -1,0 0,2 1,5 - Kukurydza paszowa 180 189 154 141 138 156 154 99 zmiana tyg. (%) -0,7 0,7 -5,6 1,5 -1,3 -1,7 -0,1 - Źródło: MRiRW Ceny zbóż na giełdach światowych (USD/t) z 15.11.2013 r. Giełda CBOT MGE KCBT MATIF∗ LIFFE∗∗ Zboże kukurydza pszenica SRW pszenica DNS pszenica HRW pszenica pszenica XII 13 166,13 236,78 255,96 256,54 204,50 (I) 165,00 (I) III 14 169,44 240,45 259,56 257,28 203,00 167,00 V 14 172,59 241,92 262,50 256,91 202,25 167,75 VII 14 175,42 240,89 265,00 253,75 170,05 Źródło: Reuters CBOT - Chicago Board of Trade; KCBT - Kansas City Board of Trade; MGE - Minneapolis Grain Exchange; ∗ MATIF - Marche a Terme International de France (EUR/t) ∗∗ LIFFE - London International Financial Futures and Options Exchange (GBP/t) 2 AgroTydzień Nr 318 – 18 listopada 2013 Oleiste Dynamika (%) średnich cen sprzedaży (bez VAT) Rynek światowy Znaczenie Ukrainy jako dostawcy oleistych i produktów bed ˛ acych ˛ wynikiem ich przerobu na rynek światowy powinno wzrosna˛ć w bieżacym ˛ sezonie 2013/2014 Wysoka tegoroczna produkcja oleistych na Ukrainie powinna przyczynić sie˛ do zwiekszenia ˛ eksportu tych surowców, jak również olejów i śrut w sezonie 2013/2014 w odniesieniu do sezonu poprzedniego. Ukraina prawdopodobnie umocni swoja˛ pozycje˛ jako kraj należacy ˛ do czołówki najwiekszych ˛ globalnych dostawców oleistych oraz produktów bed ˛ acych ˛ wynikiem ich przetwórstwa na rynek światowy. Dotyczy to w szczególności oleju słonecznikowego i śruty słonecznikowej oraz rzepaku. Tegoroczna produkcja oleistych na Ukrainie była rekordowo wysoka. Oil World szacuje, że wyniosła 14,45 mln t wobec 12 mln t przed rokiem i 13,2 mln t przed dwoma laty, co oznacza wzrost odpowiednio o 21% i 9%. Tak jak w poprzednich latach w strukturze zbiorów dominował słonecznik (66% udziału w produkcji oleistych ogółem; 9,6 mln t). Na drugim miejscu uplasowała sie˛ soja (17%; 2,5 mln t), natomiast na trzecim rzepak (16%; 2,35 mln t). Tydzień Rzepak (PLN/t) t (04-10.11) 1486 t/t-1 (28.10-03.11) -1,26 t/t-2 (21-27.10) -3,26 t/t-3 (14-20.10) -2,94 t/t-4 (07-13.10) -1,46 r/r -25,48 Olej rzepakowy rafinowany (PLN/t) 3451 3,23 -0,14 0,15 0,55 -19,97 Śruta rzepakowa (PLN/t) 864 0,12 -1,93 0,82 2,25 -18,41 Makuch rzepakowy (PLN/t) 931 1,64 2,99 2,87 2,65 -19,25 Źródło: MRiRW Światowe ceny olejów i oleistych Źródło: Oil World Rzepak Tegoroczne zbiory rzepaku na Ukrainie były wyższe o ponad 80% od tych w 2012 roku i o ponad 60% od tych w 2011 roku. W III kwartale br. eksport ukraińskiego rzepaku wyniósł blisko 1,3 mln t wobec 0,6 mln t w tym samym okresie w 2012 roku. Oil World oczekuje, że w całym sezonie 2013/2014 całkowity wywóz rzepaku może wynieść 2,1-2,2 mln t wobec niecałych 1,3 mln t w sezonie 2012/2013. Jeśli ta prognoza sie˛ sprawdzi, byłby to drugi najwyższy wolumen eksportu ukraińskiego rzepaku w historii. Oil World przewiduje, że w bieżacym ˛ sezonie 2013/2014 wzrośnie również wywóz ukraińskiego oleju rzepakowego oraz śruty, jednak wolumen ich eksportu pozostanie niewielki. Ukraina eksportuje przede wszystkim nasiona rzepaku. W poprzednich latach udział eksport rzepaku w jego produkcji kształtował sie˛ na poziomie ok. 90%. Ceny produktów oleistych na giełdach światowych z 15.11.2013 r. Termin dostawysoja USD/t XII 13 I 14 470,47 III 14 465,03 V 14 459,37 VII 14 457,46 CBOT śruta sojowa USD/short t (ok. 907 kg) 410,50 405,70 396,50 387,90 MATIF (EUR/t) rzepak 378,50 (II’14) 376,00 373,50 (VIII’14) Źródło: Reuters CBOT - Chicago Board of Trade; MATIF - Marche a Terme International de France Słonecznik Tegoroczne zbiory nasion słonecznika na Ukrainie były wyższe o blisko 15% od tych w 2012 roku i zbliżone do tych z 2011 roku. W przeciwieństwie do rzepaku, Ukraina znaczna˛ cz˛eść słonecznika przetwarza (ok. 95% zbiorów) i eksportuje przede wszystkim olej i śrute. ˛ Oil World, zakładajac ˛ krajowe zużycie oleju słonecznikowego na stabilnym poziomie, prognozuje wzrost eksportu oleju słonecznikowego z Ukrainy w sezonie 2013/2014 do 3,4-3,5 mln t (o 10% r/r) oraz wzrost wywozu śruty słonecznikowej do 3,6-3,7 mln t (o 20% r/r). Przypomnijmy, że w poprzednich latach Ukraina była najwiekszym ˛ dostawca˛ rzepaku i śruty słonecznikowej do Polski. Jej udział w polskim imporcie rzepaku w latach 20102012 przekroczył 60%, natomiast w przypadku importu śruty słonecznikowej wyniósł blisko 90%. 3 AgroTydzień Nr 318 – 18 listopada 2013 Mieso ˛ Przecietne ˛ ceny żywca (PLN/kg; bez VAT) (4-10.11) Rynek krajowy Rynek trzody Na rynku trzody chlewnej w tygodniu 4-10.11.2013 odnotowano kolejny spadek cen żywca do poziomu 5,33 zł/kg, co stanowi 17-procentowa˛ obniżk˛e (o 0,91 zł/kg) w okresie ośmiu tygodni (wyłaczaj ˛ ac ˛ tydzień 7-13.10). Co wiecej, ˛ analizujac ˛ zmiany cen w przeciagu ˛ ostatnich siedmiu lat, okazuje sie, ˛ że w omawianym okresie obniżały sie˛ one średnio o 0,40 zł/kg, zatem obecne spadki sa˛ znacznie głeb˛ sze. Tak niskiej ceny nie obserwowano również na rynku od czerwca br., kiedy to w pierwszym tygodniu płacono przecietnie ˛ 5,23 zł/kg. Należy również zaznaczyć, że od połowy br. obserwujemy spadki cen pasz. Jednak pomimo tych obniżek po stronie kosztów, opłacalność produkcji trzody pozostaje nadal na niskim poziomie. Towar Polska Północny Trzoda 5,33 chlewna Prosieta ˛ ∗∗∗ 168,52 do 20 kg Byki do 2 lat (URO) 6,71 Byki >2 lat (R) 6,63 Krowy (ROP) 4,55 Jałówki (URO) 6,23 Bydło 5,82 ogółem Kurcz˛eta 3,52 brojlery Indory 6,34 Makroregiony∗ Centralny Pd.-Wsch. Zachodni∗∗ 5,42 5,32 5,37 5,26 163,68 170,88 171,25 179,29 6,40 6,33 4,38 5,74 6,77 6,74 4,57 6,30 6,68 6,62 4,57 6,28 - 5,41 5,89 5,84 - 3,56 3,48 3,52 3,59 6,46 - - 6,12 Źródło: MRiRW ∗ Makroregiony: Północny: pomorskie, warmińsko-mazurskie, kujawsko-pomorskie; Centralny: mazowieckie, łódzkie, podlaskie; Południowo-Wschodni: lubelskie, świetokrzyskie, ˛ podkarpackie, małopolskie, ślaskie; ˛ Zachodni: opolskie, dolnoślaskie, ˛ wielkopolskie, lubuskie, zachodniopomorskie. ∗∗ Region zachodni dla bydła został cz˛eściowo właczony ˛ do regionu centralnego i północnego. ∗∗∗ PLN/szt. Rynek europejski Sytuacja w sektorze ubojni we Francji Jak podaje prasa francuska, sytuacja w branży ubojni miesa ˛ w tym kraju jest dosyć niekorzystna. W ostatnich tygodniach media donosiły o kolejnych zwolnieniach grupowych w firmach zajmujacych ˛ sie˛ rozbiorem miesa ˛ wieprzowego i wołowego zlokalizowanych szczególnie w regionie Bretanii. W tym co najmniej dwa duże podmioty z grupy Gad zdecydowały sie˛ na redukcje˛ zatrudnienia o ponad połowe;ł ˛ acznie ˛ ok. dziewiećset ˛ pracowników może stracić prace. ˛ Podobna niekorzystna sytuacja, jak podaja˛ media, wystepuje ˛ w Belgii, Danii i Austrii. O trudnej sytuacji w branży mówi sie˛ już od 2012 r., kiedy to media i przedstawiciele z sektora zacz˛eli wskazywać na problem tzw. social dumping wynikajacy ˛ z różnych przepisów dot. wynagrodzenia pracowników w UE. Mianowicie według prawa francuskiego minimalne wynagrodzenie za godzine˛ wynosi ok. 9-10 euro, kiedy w Niemczech taka minimalna stawka nie obowiazuje. ˛ Skutkiem tego pracodawca w ubojni w Niemczech oferuje cz˛esto wynagrodzenie o połowe˛ niższe niż we Francji. Takie stawki okazuja˛ sie˛ być nadal interesujac ˛ dla osób pochodzacych ˛ szczególnie z Rumunii czy Bułgarii, które korzystajac ˛ z wolnego przepływu pracowników na terenie UE, tzw. dyrektywa usługowa, chetnie ˛ podejmuja˛ prace˛ w ubojniach w Niemczech. Tak znaczne różnice spowodowały, że żywiec z Francji jest cz˛esto transportowany do ubojni w Niemczech i stamtad, ˛ już jako gotowy produkt, wysyłany jest do sklepów we Francji. W obliczu takiej przewagi konkurencyjnej po stronie kosztów zatrudnienia coraz wiecej ˛ małych jak i wiek˛ szych podmiotów z branży we Francji czy Belgii jest zmuszona do ogłoszenia upadłości. Ten problem stał sie˛ na tyle widoczny, że jest również omawiany w Parlamencie Europejskim i Komisji Europejskiej. Jak na razie decydenci nie znaleźli sposobu na rozwiazanie ˛ kwestii utrzymania równowagi konkurencyjnej. Istnieje obawa, że jeśli ten precedens w Niemczech bedzie ˛ nadal wystepował, ˛ może to znacznie osłabić pozycje˛ firm zajmujacych ˛ sie˛ ubojem we Francji, Belgii, Danii czy Austrii. Dynamika (%) średnich cen skupu żywca w Polsce Tydzień Trzoda chlewna t (04-10.11) 5,33 PLN/kg t/t-1 (28.10-03.11) -4,0 t/t-2 (21-27.10) -6,5 t/t-3 (14-20.10) -7,6 t/t-4 (7.10-13.10) -7,8 r/r -7,0 Bydło 5,82 PLN/kg -0,9 -1,0 -1,9 -1,3 -6,9 Kurcz˛eta 3,52 PLN/kg -1,7 -4,0 -4,8 -5,4 -7,5 Indory 6,34 PLN/kg 0,2 -1,2 -0,6 -1,7 12,8 Źródło: Opracowanie własne na podstawie MRiRW Średnie ceny skupu żywca w Polsce (notowania miesieczne) ˛ Źródło: Opracowanie własne na podstawie GUS Ceny referencyjne żywca i miesa ˛ w wybranych krajach UE (4-10.11) Trzoda chlewna E+S EUR/100 kg mps Niemcy 167,87 Francja 158,00 Holandia 149,89 Dania 166,78 Polska 169,94 Czechy 176,29 W˛egry 168,45 Litwa 175,99 Słowacja 182,94 Rumunia 196,33 UE średnio 172,24 Bydło kl. U+R+O EUR/100 kg mpc 372,31 386,95 333,34 391,65 305,71 310,12 240,19 267,02 336,39 274,00 375,04 Kurcz˛eta tuszki 65% EUR/100 kg 266,00 225,00 200,00 261,17 120,70 190,78 178,57 145,73 190,54 157,95 187,83 Źródło: KE 4 AgroTydzień Nr 318 – 18 listopada 2013 Mleko Rynek krajowy Handel zagraniczny z Rosja˛ 22 listopada br. zakończa˛ sie˛ kontrole polskich zakładów miesnych ˛ i mleczarskich posiadajacych ˛ uprawnienia do handlu z Rosja, ˛ prowadzone przez rosyjskie służby weterynaryjne. Ich wynik może mieć dość duże przełożenie na sytuacje˛ branży mleczarskiej. W latach 2004-2011 udział Rosji w polskim eksporcie przetworów mleczarskich siegał ˛ 3-4%. Wyjatkiem ˛ był 2010 rok gdy wzrósł on do prawie 7% (w 2011 r. ponownie obniżył sie˛ do 4%). W ubiegłym roku nastapiła ˛ intensyfikacja sprzedaży na rynek rosyjski – wartość eksportu artykułów mlecznych z Polski przekroczyła 83,4 mln euro i była o 65% wyższa niż w 2011 roku oraz ponad 2-krotnie wyższa w porównaniu do średniej z lat 2004-2011. W tym samym czasie wartość wywozu ogółem przetworów mleczarskich wyniosła 1364,2 mln euro, tj. o 4% wiecej ˛ w relacji rocznej i o 38% wiecej ˛ wobec średniej z lat 2004-2011. Tym samym udział Rosji w eksporcie artykułów mlecznych zwiekszył ˛ sie˛ do 6%. W pierwszych trzech kwartałach 2013 r. wartość sprzedaży na rynek rosyjski wzrosła o kolejne 65% w relacji rocznej do 94,6 mln euro, zaś jej udział w całkowitym eksporcie – do 8%. Co najmniej dwa czynniki przełożyły sie˛ na tak dobry wynik. Po pierwsze, Rosja należy do regionów o dość szybko rosnacym ˛ popycie na przetwory mleczarskie. Jest ich drugim światowym importerem. Jednocześnie w 2013 roku produkcja mleka u naszego sasiada ˛ obniżyła sie˛ o 4% w relacji rocznej. W rezultacie całowite zakupy przetworów mleczarskich dokonywane przez Rosje˛ poza granicami kraju, wzrosły w II kwartale br. o 10%. Zakaz importu niektórych artykułów z Niemiec, nałożony z grudniu 2012 roku, dodatkowo sprzyjał wzmożonej wymianie handlowej z Polska. ˛ Według prognoz Komisji Europejskiej w latach 2012-2022 rosyjski import serów zwiekszy ˛ sie˛ o 33%. Silny przyrost przewidywany jest także w odniesieniu do masła. Dla polskich firm chcacych ˛ rozwijać przetwórstwo może to być zatem jeden z kluczowych regionów sprzedaży, biorac ˛ pod uwage˛ dojrzałość rynku unijnego. Rynek światowy Produkcja mleka w USA Według prognoz USDA (Amerykański Departament ds. Rolnictwa) w 2013 roku pogłowie bydła mlecznego bedzie ˛ nieznacznie niższe niż przed rokiem i siegnie ˛ 9225 tys. sztuk. Ze wzgledu ˛ jednak na rosnac ˛ a˛ wydajność, produkcja mleka zwiekszy ˛ sie˛ w skali roku o niespełna 1%. W przyszłym roku USDA prognozuje już nieznaczny wzrost pogłowia krów do 9245 tys. sztuk, co bedzie ˛ przede wszystkim efektem poprawy dochodowości produkcji - wyższych cen skupu mleka przy obniżajacych ˛ sie˛ kosztach. W efekcie produkcja zwiekszy ˛ sie˛ o kolejne 2% w relacji rocznej. Ze wzgledu ˛ jednak na rosnac ˛ a˛ konkurencje˛ na rynku światowym, eksport przetworów mleczarskich ze Stanów ma być niższy niż w 2013 roku. Przecietne ˛ ceny mleka i jego przetworów (PLN/100 kg; bez VAT) (28.10-3.11) Towar Polska Mleko surowe∗∗ 138,40 PMP 1 516,10 OMP 1 268,18 Masło w blok. 1 598,75 Masło konfek. 1 728,00 Ser Edamski 1 571,56 Ser Gouda 1 617,80 Północny 138,83 1 515,79 1 267,60 1 583,56 1 689,87 1 561,20 1 612,27 Makroregiony∗ Centralny Pd.-Wsch. 138,51 136,81 1 608,89 1 509,21 1 304,71 1 282,58 1 627,91 1 724,30 1 788,20 1 735,63 1 570,05 1 643,96 1 609,01 1 670,12 Zachodni 138,47 1 515,00 1 220,23 1 640,53 1 757,81 nld 1 586,15 Źródło: MRiRW ∗ Makroregiony: Północny: pomorskie, warmińsko-mazurskie, kujawsko-pomorskie; Centralny: mazowieckie, łódzkie, podlaskie; Południowo-Wschodni: lubelskie, świetokrzyskie, ˛ podkarpackie, małopolskie, ślaskie; ˛ Zachodni: opolskie, dolnoślaskie, ˛ wielkopolskie, lubuskie, zachodniopomorskie. ∗∗ Dane za wrzesień 2013 r. Średnie ceny sprzedaży bydła mlecznego na targowiskach (PLN/szt.) (28.10-3.11) Kategoria bydła Jałówki cielne Krowy mleczne Cena 3625,00 zmiana tyg. (w %) 7,4 zmiana roczna (w %) 13,9 Źródło: MRiRW Ceny produktów mleczarskich (bez VAT) w Polsce (notowania miesieczne) ˛ Źródło: Opracowanie własne na podstawie MRiRW Dynamika (%) cen głównych wyrobów mleczarskich w Polsce Tydzień Masło ekstra w blokach (PLN/100 kg) t (4-10.11) 1 598,75 t/t-1 (28.10-3.11) 0,2 t/t-2 (21-27.10) -0,8 t/t-3 (14-20.10) -1,9 t/t-4 (7-13.10) -2,1 r/r 21,0 OMP (PLN/100 kg) 1 268,18 -1,7 -0,7 -2,2 -2,1 18,8 Ser Edamski (PLN/100 kg) 1 571,56 0,0 0,0 -1,1 0,0 13,5 Źródło: Opracowanie własne na podstawie MRiRW Ceny skupu oraz zbytu mleka i przetworów mleczarskich w wybranych krajach UE (28.10-3.11) oraz ceny eksportowe w portach Oceanii i Europy Zachodniej (28.10-8.11; F.O.B.) w EUR/100kg Niemcy Francja Holandia Polska Czechy Słowacja Oceania Europa Zachodnia Stałe refundacje Refundacje przetargowe Mleko surowe* OMP 37,70 36,44 40,00 31,17 32,79 32,28 39,96** - 313 301 310 304 342 313 0,00 - Masło ekstra (w blokach) 413 401 410 383 295 407 0,00 - Źródło: MRiRW, USDA-Agricultural Marketing Service, KE ∗ Dane za sierpień 2013 r. ∗∗ Nowa Zelandia, Fonterra, wrzesień 2013 r. 5 AgroTydzień Nr 318 – 18 listopada 2013 Owoce i warzywa Ceny hurtowe owoców na giełdach towarowych (PLN/kg) Rynek krajowy/europejski Podaż i ceny owoców cytrusowych w 2013 roku Produkcja owoców cytrusowych w krajach półkuli północnej w sezonie 2013/2014 zwiekszy ˛ sie˛ prawdopodobnie w porównaniu do sezonu poprzedniego. Październikowe prognozy Freshfel mówia, ˛ że produkcja pomarańczy w krajach europejskich wzrośnie o 7% kształtujac ˛ sie˛ na rekordowym poziomie blisko 6,7 mln ton. Wyższa może być również produkcja w innych krajach basenu Morza Śródziemnego (Maroko, Egipt, Turcja, Izrael) o 6% przy 3% spadku zbiorów w USA. Prognozy Freshfel wskazuja˛ również na wzrost zbiorów cytryn w krajach europejskich. Niemniej należy zwrócić uwage, ˛ że sezon 2012/2013 był nieudany pod wzgledem ˛ produkcyjnym dla krajów Unii - łacznie ˛ w Hiszpanii, Włoszech, Grecji i Cyprze zebrano 1,48 mln ton. Ukształtowanie sie˛ zbiorów cytryn na poziomie 1,65 mln t, na które wskazuja˛ prognozy, można uznać zatem za powrót do „normalnego“ poziomu. Niemniej, produkcja cytryn w innych krajach śródziemnomorskich bedzie ˛ prawdopodobnie niższa (-10% - 1,2 mln t) na co wpływ maja˛ mieć niższe zbiory w Turcji (-17%). Zmiany produkcyjne maja˛ istotny wpływ na sytuacje˛ cenowa˛ na rynku tych owoców. Ceny cytryn w Polsce w wyniku niskiej podaży w sezonie 2012/2013 osiagn ˛ eły ˛ bardzo wysoki poziom. Biorac ˛ pod uwage˛ dane IERiGŻ-PIB, we wrześniu 2013 r. kilogram tych owoców średnio na rynkach hurtowych kosztował 7,21 zł/kg (+23% w relacji r/r). Wyższy poziom, biorac ˛ pod uwage˛ miesieczne ˛ notowania cen w okresie ostatniej dekady, odnotowano tylko w 2007 i 2010 roku, kiedy zbiory tych owoców w Europie również były wyjatkowo ˛ niskie. Można przypuszczać, że prognozowany wzrost produkcji w sezonie bieżacym ˛ wpłynie na obniżki cenowe. Pierwsze symptomy spadków można było obserwować w październiku br. kiedy średnia cena cytryn w hurcie zmniejszyła sie˛ w relacji do września br. o blisko 20%, kształtujac ˛ sie˛ na poziomie tylko o 4,3% wyższym w porównaniu do września 2012 roku. Majac ˛ na uwadze również zwiekszenie ˛ podaży pomarańczy oczekuje sie, ˛ że średnio w sezonie 2013/2014 ich ceny również bed ˛ a˛ niższe niż w poprzednim. W październiku br. średnia cena pomarańczy była o 13,5% niższa niż przed rokiem kształtujac ˛ sie˛ na poziomie 4,26 zł/kg. GUS - struktura upraw sadowniczych Na rynku krajowym w produkcji sadowniczej obserwuje sie˛ zmiany w zakresie struktury produkcji jak też gospodarstw. Dane GUS (Produkcja ogrodnicza. Badanie sadów w 2012 r.), wskazuja, ˛ że w latach 2007-2012 powierzchnia uprawy drzew owocowych w sadach o areale poniżej 1 ha zmniejszyła sie˛ o 5,3 pp. do 12,8%, podczas gdy udział powierzchni sadów w gospodarstwach posiadajacych ˛ sady wieksze ˛ niż 50 ha wzrósł o ponad połowe˛ do 6,6%. Zmiany te świadcza˛ o wzroście intensywności produkcji, która ma odzwierciedlenie w zwiekszaniu ˛ krajowych zbiorów jabłek, która w 2012 roku według danych GUS ukształtowała sie˛ na rekordowym poziomie 2,88 mln t. Krajowe Gruszki Jabłka Cortland Ligol Lobo Szampion Importowane Banany Cytryny Pomarańcze Bronisze 14.11 Min Max Poznań 13.11 Min Max Łódź 14.11 Min Max 2,75 3,50 2,00 4,00 1,75 3,50 1,00 1,23 1,23 1,23 1,66 1,66 1,66 1,66 1,20 1,20 1,20 1,33 2,00 2,33 2,00 2,00 1,33 1,33 1,00 1,20 1,60 1,67 1,67 1,67 3,80 3,50 3,50 4,44 4,75 4,50 3,50 5,00 4,50 4,72 5,40 5,50 3,33 4,00 5,00 4,72 4,30 5,50 Źródło: MRiRW Ceny hurtowe warzyw na giełdach towarowych (PLN/kg) Krajowe Buraki ćwikłowe Cebula biała Kalafiory (szt.) Kapusta biała Marchew Ogórki krótkie Papryka czerwona Pietruszka Pomidory Sałata (szt.) Selery Ziemniaki Pieczarki Bronisze 14.11 Min Max Poznań 13.11 Min Max 0,70 1,00 2,00 0,50 0,55 5,75 4,00 2,50 2,75 1,50 1,10 1,00 5,00 0,80 1,00 1,00 0,60 0,60 6,40 5,60 2,40 3,67 1,25 1,60 0,73 5,00 1,00 1,33 2,50 0,80 0,75 6,50 6,00 3,50 4,50 2,50 1,80 1,40 6,75 0,90 1,20 2,00 0,80 1,00 7,00 6,40 2,80 4,17 1,67 2,20 0,87 6,00 Łódź 14.11 Min Max 0,80 1,00 1,00 0,60 0,60 1,20 1,40 2,00 0,80 1,20 4,40 2,40 3,33 1,88 1,20 0,80 4,00 5,00 3,20 4,67 2,25 2,00 1,07 6,00 Źródło: MRiRW Średnie miesieczne ˛ ceny skupu wybranych owoców (PLN/kg) Źródło: Opracowanie własne na podstawie MRiRW Średnie miesieczne ˛ ceny skupu wybranych warzyw (PLN/kg) Źródło: Opracowanie własne na podstawie MRiRW 6 AgroTydzień
