marzec w bibliotece - BUW-u

MARZEC W BIBLIOTECE
Biblioteka Uniwersytecka w Warszawie, ul. Dobra 56/66, 00-312 Warszawa
Tel.: 5525660, fax: 5525659, e-mail: [email protected]
http://www.buw.uw.edu.pl
marzec 2007
LUSTRACJA NA UW (Z POMINIĘCIEM BIBLIOTEKARZY)
Posiedzenie Senatu UW w dniu 21 marca zdominowane zostało przez sprawę tzw. ustawy
lustracyjnej, która zobowiązuje nauczycieli akademickich od stanowiska starszego
wykładowcy począwszy, do poddania się procedurze określonej w ustawie. Burzliwa
dyskusja, w której wyraźną przewagę miały głosy krytyczne, zaowocowała jednomyślnym
przyjęciem dwóch uchwał: nr 181 ws. zagroŜeń dla demokratycznego państwa prawnego oraz
nr 182 ws. tzw. ustawy lustracyjnej [Monitor UW 2007/3]. Podjęcie tych uchwał przez Senat
UW nie zmienia w niczym sytuacji nauczycieli akademickich, którzy indywidualnie muszą
podjąć decyzję o poddaniu się, lub nie, procedurze lustracyjnej. Dylemat ten nie dotyczy
bibliotekarzy dyplomowanych zatrudnionych w bibliotekach akademickich – nie są oni
wymienieni w ustawie, jak równieŜ dyrektora biblioteki – nie ma go wśród stanowisk
kierowniczych zobowiązanych do poddania się procedurze. Nie sposób oprzeć się wraŜeniu,
Ŝe zostaliśmy uznani za mało istotne ogniwo w państwowotwórczym łańcuchu.
(Ewa Kobierska-Maciuszko)
DYREKTOR BUW CZŁONKIEM RADY NAUKOWEJ BIBLIOTEKI GDAŃSKIEJ PAN...
...na mocy decyzji przewodniczącego Wydziału I Nauk Społecznych PAN. Pierwsze
posiedzenie Rady kadencji 2007-2010 odbyło się 9 marca. Analizowano Sprawozdanie
Biblioteki za rok 2006 i kwestię konkursu na stanowisko dyrektora w związku z przejściem
na emeryturę dr Marii Pelczar. Biblioteka Gdańska PAN w ostatnim okresie wysunęła się na
pozycję lidera wśród bibliotek PAN, zwłaszcza po likwidacji warszawskiej Biblioteki
Głównej PAN i wobec kłopotów administracyjnych i kadrowych w Bibliotece Kórnickiej.
(ekm)
SPOTKANIE BIBLIOTEKARZY KATALOGUJĄCYCH DRUKI MUZYCZNE
26 lutego w Bibliotece Uniwersyteckiej w Warszawie odbyło się spotkanie bibliotekarzy
katalogujących druki muzyczne. Współorganizatorami i prowadzącymi spotkanie byli:
Stanisław Hrabia, przewodniczący Sekcji Bibliotek Muzycznych SBP oraz Maria Burchard,
Anna Sobiepanek i Julia Wołosiuk z Centrum NUKAT. Spotkanie zgromadziło blisko 50
bibliotekarzy z 30 bibliotek współkatalogujących w bazie NUKAT.
Wcześniej do uczestników rozesłano materiały, opracowane przez pana Hrabię, które
zawierały wyciąg z Formatu USMARC rekordu bibliograficznego dla druku muzycznego z
prośbą o uwagi, pytania i wątpliwości dotyczące formatu i katalogowania druków
muzycznych. Zgłoszone uwagi były podstawą do dyskusji.
Spotkanie było okazją do omówienia problemów, z jakimi spotykają się bibliotekarze w swej
codziennej praktyce, tym bardziej, Ŝe od opublikowania Formatu minęło juŜ 10 lat. Anna
Sobiepanek i Julia Wołosiuk, administratorzy bazy NUKAT miały takŜe okazję do zwrócenia
1
uwagi na najbardziej powszechne błędy występujące w rekordach bibliograficznych dla
muzykaliów.
Wyniki dyskusji zostaną opracowane w Centrum NUKAT i opublikowane w postaci
obowiązujących ustaleń. Będą takŜe podstawą znowelizowania Formatu MARC 21 rekordu
bibliograficznego dla druku muzycznego. Powołano dwa zespoły robocze: Zespół ds. tytułu
ujednoliconego oraz Zespół ds. terminologii stosowanej do określania gatunku lub formy
muzycznej utworów. Terminologia ta jest niezbędna do tworzenia tzw. tematów formalnych
w rekordach bibliograficznych dla druków muzycznych i dokumentów dźwiękowych.
(Katarzyna Zuba)
PREZENTACJA BAZY CHEMICAL ABSTRACTS
27 marca w Bibliotece Głównej Politechniki Warszawskiej odbyło się spotkanie
pracowników bibliotek uczelni wyŜszych w Polsce, z przedstawicielem firmy Science
Information International Ltd. Pan Paul Peters zaprezentował bazę Chemical Abstracts będącą
własnością American Chemical Society. Baza ta powstała w 1907 roku
w mieście Columbus w USA, początkowo w wersji drukowanej. W pierwszej części
spotkania pan Peters zapoznał zebranych z historią i przeznaczeniem bazy, a po przerwie
przedstawił moŜliwości wyszukiwania w bazie Chemical Abstracts posadowionej na
platformie SciFinder.
CA jest najobszerniejszym źródłem informacji chemicznej w dziedzinie chemii
nieorganicznej i organicznej, chemii fizycznej i analitycznej, chemii polimerów, inŜynierii
chemicznej i biochemii, a ponadto zawiera dane z takich dziedzin, jak: nauki biologiczne,
zoologiczne, medyczne, farmakologiczne, rolnicze, ochrona środowiska, geologia, górnictwo,
metalurgia, materiałoznawstwo, energetyka i wielu zagadnień technologicznych
o uniwersalnym zastosowaniu. Baza zawiera dane bibliograficzne, informacje o związkach i
reakcjach chemicznych pochodzące z ksiąŜek, raportów, sprawozdań i patentów
(wydawanych w ponad 50 językach) dostępne w języku angielskim.. Wyszukiwanie moŜna
przeprowadzać wg: danych bibliograficznych, słów kluczowych, struktur chemicznych,
sekwencji biologicznych, nazw substancji i schematów reakcji chemicznych, a po znalezieniu
interesujących publikacji, moŜna pobrać pełne teksty w formie plików pdf.
Na stronie http://www.cas.org/cgi-bin/regreport.pl moŜna uzyskać aktualną liczbę
zarejestrowanych związków chemicznych w CAS (Chemical Abstracts Service) Registry.
(Agnieszka Szombierska)
ZBIORY SPECJALNE W PRACACH KOMISJI OPRACOWANIA RZECZOWEGO PRZY
ZARZĄDZIE GŁÓWNYM SBP
28 marca odbyło się w Bibliotece Narodowej spotkanie zorganizowane przez Komisję
Opracowania Rzeczowego przy ZG SBP na temat opracowania rzeczowego zbiorów
specjalnych. W spotkaniu wzięli udział w większości pracownicy oddziałów zbiorów
specjalnych z Biblioteki Jagiellońskiej, Biblioteki Narodowej, Biblioteki Publicznej m. st.
Warszawy. Bibliotekę Uniwersytecką reprezentowali Marianna Czapnik, Teresa Głowacka,
Anna Kabala, Anna Zawadzka i Anna Stanis (sekretarz Komisji).
Wstępem do dyskusji było wystąpienie Wandy Klenczon (BN) na temat: Opracowanie
rękopisów, starych druków i dokumentów ikonograficznych - Pole155/655. Prelegentka
omówiła moŜliwość wykorzystania w opracowaniu powyŜszych dokumentów pola 655 w
formacie MARC 21 określając je jako Termin indeksowy - rodzaj/forma. Zbiór terminów
indeksowych z pola 665 byłby zbiorem niezaleŜnym od tworzonego w Bibliotece Narodowej
języka haseł przedmiotowych. Dyskusja toczyła się wokół moŜliwości wykorzystania jako
2
źródła terminów indeksowanych dostępnych tezaurusów specjalistycznych (brano pod uwagę
przekład, adaptację, kompilację). Oceniano ich zawartość i funkcjonalność. Wymiana
doświadczeń w zakresie potrzeb opracowania zbiorów specjalnych skoncentrowała się
głównie na rękopisach, starych drukach i dokumentach ikonograficznych. W podsumowaniu
dyskusji zaproponowano utworzenie osobnych zespołów do analizy źródeł słownictwa dla
róŜnych typów zbiorów specjalnych.
(Anna Stanis)
WYDARZENIA
2 marca odbyło się zorganizowane przez Wydawnictwo ZNAK spotkanie z ks. Tadeuszem
Isakowiczem-Zaleskim autorem ksiąŜki KsięŜa wobec bezpieki – na przykładzie archidiecezji
krakowskiej. W dyskusji panelowej udział wzięli ks. Tadeusz Isakowicz-Zaleski, Wojciech
Bonowicz, dr Antoni Dudek, o. Józef Augustyn SJ, prof. Andrzej Paczkowski. Spotkanie
zostało zarejestrowane na kasetach audio, które zostały przekazane do zbiorów Gabinetu
Dokumentów Społecznego BUW.
(bf)
29 marca w Bibliotece Austriackiej odbyło się spotkanie z autorem Adamem Zielinskim.
Autor przeczytał fragmenty ze swoich ksiąŜek Nad Wisłą i Wiedeńczycy oraz wygłosił
wykład. MoŜliwość osobistego wysłuchania prof. Zielinskiego wywołała duŜe
zainteresowanie wśród studentów i innych osób, które zajmują się tematyką obszaru
niemieckojęzycznego. Adam Zieliński, ur. w 1929 roku w Drohobyczu, stracił rodziców
podczas II wojny światowej, w latach 1945-57 mieszał w Krakowie, gdzie ukończył studia na
Uniwersytecie Jagiellońskim, w 1956 zdobył dyplom dziennikarski na Uniwersytecie
Warszawskim, w 1982 zrobił doktorat z filozofii w Glendale (USA). Od 1957 roku mieszka w
Wiedniu, od 1988 pracuje jako niezaleŜny pisarz. Zdobywca wielu nagród literackich i
odznaczeń państwowych. Pisze po niemiecku i po polsku.
(Krzysztof Tomala)
„PIEŚŃ O MIŁOŚCI I ŚMIERCI”
15 marca Klub Poetów przy BUW wystawił sztukę Pieśń o miłości i śmierci według poezji
Rainera Marii Rilkego, na podstawie scenariusza GraŜyny Ziółkowskiej. Opracowanie
muzyczne przygotowali Maria i Paweł Laseccy, scenografię – Anna Owczarek. Spektakl
reŜyserowała GraŜyna Ziółkowska.
W przedstawieniu zagrali członkowie Klubu: Iwona Dornarowicz, Gabriela GłaŜewska, Maria
Lasecka, Joanna Okarma, Edward Mizikowski, Artur Przewłocki, Piotr Witul i Michał
Zasłona.
Przedstawienie przyjęte zostało z aplauzem, głównie dzięki kunsztowi wykonawców, którzy
połączyli umiejętności recytatorskie z aktorskimi, nadając swojej grze dramatyzm i
autentyczność. Stroje, dyskretna scenografia oraz znakomicie dobrana muzyka, podkreślająca
meandry fabuły, dopełniły barwności przedstawienia. Ekspresyjnym akcentem spektaklu był
taniec hiszpański w brawurowym wykonaniu Gabrieli GłaŜewskiej do muzyki gitarowej,
którą skomponowali i wykonali Piotr Witul i Michał Zasłona.
Na szczególną uwagę zasługują wykonawcy głównych ról: Artur Przewłocki (Krzysztof) i
Joanna Okarma (Magdalena), którzy wykazali prawdziwy profesjonalizm w scenach
miłosnych, stwarzając aurę erotyzmu i liryzmu zarazem, a jednocześnie nie roniąc ani słowa z
trudnej poezji Rilkego, pełnej niejednoznaczności i metafizyki. Trzecia główna
wykonawczyni – Maria Lasecka (Narrator) błysnęła nie tylko kunsztem recytatorskim, lecz
wykazała takŜe niezwykłe wyczucie dramatyczne, będąc raz główną bohaterką akcji, innym
3
zaś razem usuwając się dyskretnie i spełniając tylko rolę komentatora wydarzeń. Akcentem
niezwykle dramatycznym było wystąpienie Iwony Dornarowicz (Matka), która wykonała z
talentem lament po śmierci syna.
Cały zespół stanął na wysokości zadania, co poznać moŜna było po reakcji publiczności, która
zapełniła szczelnie salę projekcyjną BUW (70 osób). Były owacje, kwiaty, a nawet łzy
wzruszenia.
Liczne telefony z gratulacjami i uwagami po spektaklu utrwalają w nas przekonanie, Ŝe
działalność Klubu Poetów spełnia swoje zadania, a takŜe przydaje BUW popularności. ToteŜ
liczymy nadal na poparcie Dyrekcji BUW, której składamy podziękowania za umoŜliwienie
wystawienia niniejszego spektaklu. Dziękujemy równieŜ NSZZ „Solidarność” Uniwersytetu
Warszawskiego za wsparcie finansowe przedstawienia. Pracownikom BUW dziękujemy za
przybycie oraz Ŝyczliwą pomoc przy organizowaniu spektaklu.
(GraŜyna Ziółkowska)
POLIS GRECKA. REMINISCENCJE ROWEROWEGO OBJAZDU NAUKOWEGO
ATENY- PELOPONEZ 2006
Wystawa fotograficzna, którą w dniach 18-29 marca moŜna było zobaczyć pod tzw. Wielkim
Świetlikiem (poziom II), stanowiła efekt rowerowego objazdu naukowego Ateny-Peloponez
2006, który został zorganizowany we wrześniu ubiegłego roku przez grupę studentów,
działających w ramach Studenckiego Koła Naukowego Historyków przy Instytucie
Historycznym UW z udziałem studentów innych kierunków humanistycznych. Projekt
stanowił oryginalne przedsięwzięcie, mające na celu połączenie celów naukowych z formą
sportową (uczestnicy niemal całą drogę wzdłuŜ Półwyspu Peloponeskiego przebyli na
rowerach).
Celem ekspozycji było przede wszystkim udokumentowanie naukowych treści objazdu —
przedstawienie wizualnych aspektów fenomenu polis, czyli greckiego miasta-państwa,
będącego kolebką cywilizacji Zachodu. Autorzy pragnęli przybliŜyć rozmaite archeologiczne
pozostałości cywilizacji polis i jej relacje ze środowiskiem naturalnym, od jej powstania w
epoce archaicznej, po schyłek w późnym antyku, z uwzględnieniem róŜnorodnych aspektów:
politycznego, militarnego, gospodarczego, religijnego (kult bóstw poliadycznych, a takŜe
zjawisko centrów panhelleńskich i związanych z nimi uroczystości).
MoŜliwość zorganizowania zarówno objazdu naukowego, jak i wystawy zawdzięczamy
Ŝyczliwemu wsparciu Fundacji Universitatis Varsoviensis, Rady Konsultacyjnej ds.
Studenckiego Ruchu Naukowego przy JM Rektorze UW oraz Fundacji „Bez Względu Na
Niepogodę”.
(Joanna Urbanek, Studenckie Koło Naukowe Historyków przy Instytucie Historycznym UW)
GOŚCIE W BUW
28 marca odwiedziła nas delegacja z Biblioteki Narodowej Chin: Chen Li, zastępca
dyrektora, Chen Hongyan, zastępca dyrektora ds. zbiorów specjalnych, Sun Yigang,
dyrektor ds. naukowych i Hao Jinmin, pracownik Działu Współpracy Międzynarodowej.
Goście interesowali się przede wszystkim sprzętem wykorzystywanym w ochronie i
konserwacji zbiorów, kolekcjami zbiorów specjalnych oraz dziełami chińskimi w BUW (w
szczególności ksiąŜkami rzadkimi).
KADRY
Nowo zatrudnieni:
- lic. Grzegorz Kłębek, Oddział Udostępniania i Informacji Naukowej, od 12 marca.
4
KRONIKA TOWARZYSKA
Z radością informujemy, Ŝe
6 marca urodziła się Janina,
córka Ani Szczepańskiej
(OUiIN).
Rodzicom serdecznie gratulujemy, a dziecku Ŝyczymy wiele szczęścia.
ZEBRANIE BIBLIOTEK UW...
w dniu 8 marca 2007 r. poświęcone było Cyfrowej Bibliotece Narodowej POLONA, którą
bibliotekarzom z bibliotek wydziałowych oraz BUW zaprezentowała Katarzyna Ślaska z
Biblioteki Narodowej.
CBN POLONA wykorzystuje oprogramowanie dLibra, opracowane i rozwijane przez
Poznańskie Centrum Superkomputerowo-Sieciowe (PCSS) oraz program System Zbiorów
Zdigititalizowanych (SZZ) stworzony w Bibliotece Narodowej. Publikowane są w niej dzieła
znajdujące się w domenie publicznej z racji wygaśnięcia praw autorskich, których czas
obowiązywania określa Ustawa z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach
pokrewnych. Głównymi celami, które stawiają sobie twórcy tej biblioteki cyfrowej są ochrona
oraz udostępnianie wersji elektronicznych wydawnictw stanowiących polskie dziedzictwo
kulturowe. Obecnie na zasoby CBN POLONA składają się rękopisy, stare druki,
dziewiętnasto- i dwudziestowieczne ksiąŜki, czasopisma oraz dokumenty Ŝycia społecznego.
W przyszłości udostępnione będą takŜe zbiory ikonograficzne i muzykalia. W zasobach CBN
POLONA wyodrębnione zostały kolekcje tematyczne obejmujące dorobek literacki i
publikacje poświęcone największym twórcom polskiej literatury oraz dotyczące
poszczególnych okresów w dziejach narodu polskiego. Bardzo interesujące są takŜe kolekcje:
„Pierwodruki literatury polskiej” oraz „Skarby Biblioteki Narodowej”.
Korzystanie z CBN POLONA nie wymaga instalowania dodatkowego oprogramowania na
komputerze uŜytkownika. Dokumenty zamieszczane w tej bibliotece cyfrowej skanowane są
w formacie jpg, obsługiwanym przez wszystkie przeglądarki internetowe. Niezwykle
uŜyteczną funkcją, którą oferuje oprogramowanie dLibra jest moŜliwość przeszukiwania
zasobów wszystkich bibliotek cyfrowych tworzonych w tym systemie. Ciekawym
rozwiązaniem jest takŜe umieszczenie na stronie startowej wykazu 10 publikacji, z których
uŜytkownicy tej biblioteki cyfrowej korzystali najczęściej.
CBN POLONA jest częścią większego projektu, jaki stanowi „Europejska Biblioteka
Cyfrowa” (http://www.theeuropeanlibrary.org/portal/index.html). UmoŜliwia ona korzystanie
z zasobów cyfrowych oraz elektronicznych katalogów prawie 50 bibliotek narodowych
Europy. Objęcie tym projektem zbiorów Biblioteki Narodowej w Warszawie było moŜliwe w
ramach projektu TEL-ME-MOR (The European Library: Modular Extensions for Mediating
Online Resources), który opracowany został z myślą o bibliotekach narodowych 10 krajów,
które przystąpiły do UE w 2004 r.
W drugiej części zebrania zostały poruszone sprawy bieŜące dotyczące współpracy BUW z
BW.
(Adam Owczarczyk)
5
Numer zamknięty 9 maja 2007 r.
Uwagi, komentarze i teksty do biuletynu proszę kierować do Anny Wołodko, pok. 235, tel.: 0225525650, 0601786494,
e-mail: [email protected]; w Pegasusie: aniac
6