Llorona (P³aczka)
Transkrypt
Llorona (P³aczka)
Ewa Kulak Llorona (P³aczka) ¶roda, 05 kwiecieñ 2006 (adsbygoogle = window.adsbygoogle || []).push({}); Mit zwi±zany z P³aczk± jest obok Patasoli jedn± z najpopularniejszych legend Kolumbii. Kolumbijscy rolnicy opowiadaj±, ¿e s± w ¿yciu dwie rzeczy, które powoduj± ich strach: tygrysy, które poluj± i atakuj± noc± i krzyk Llorony. Llorona jest figur± d³ugow³osej kobiety, o zaczerwienionych oczach, martwej twarzy, w brudnych, ob³oconych rzeczach, która trzyma w ramionach zmar³e niemowlê i przemieszcza siê bez celu po rzekach i lasach, p³acz±c niemi³osiernie. Ukrywa siê ona w w±wozach, strumykach i g³êbokich stawach, gdzie s³ychaæ kapanie wody pomieszane z jej krzykami. Legenda opowiada, ¿e jest ona b³±kaj±c± siê dusz± matki, która w celu ukrycia swojej hañby, utopi³a swoje dziecko. By³a ona ¿on± pewnego ¿o³nierza, który wyruszy³ na wojnê. Po jakim¶ czasie s±siedzi komentowaæ zaczêli, i¿ mê¿czyzna ten zgin±³ na polu walki. Kobieta pozostawa³a w ¿a³obie a¿ do dnia, kiedy w miasteczku pojawi³ siê nowy batalion. Wtedy te¿ pozna³a m³odego ¿o³nierza, w którym siê zakocha³a. ¯o³nierz ten jednak opu¶ciæ musia³ miasteczko. Kobieta w ci±¿y pozosta³a sama. Tego samego dnia, kiedy na ¶wiat przysz³o jej dziecko, do miasta powróci³ odzia³ wojska, w którym przebywa³ jej ma³¿onek. W rzeczywisto¶cie nie zgin±³ on tak jak przekazano jego ¿onie. Kobieta w poporodowym szoku, ubra³a siê bardzo szybko, owinê³a swoje nowonarodzone niemowlê i wybieg³a z domu bez zamykania drzwi. Bieg³a tak i bieg³a w ¶rodku nocy, a¿ dotar³a do strumyka, który szybko j± poch³on±³. W ha³asie p³yn±cej wody da³o siê s³yszeæ p³acz kobiety. Od tego momento P³aczka opowiada o swoim nieszczê¶ciu na ca³ym, po³udniowoamerykañskim kontynencie. Istnieje wiele wersji tej legendy. W niektórych regionach Kolumbii uwa¿a siê, ¿e jest to duch samotnej matki, która wrzuci³a swoje dziecko do rzeki, aby ukryæ swoj± haæbê; inni twierdz±, ¿e by³a to m³oda dziewczyna, która usunê³a ci±¿ê, lub ¿e w wyniku biedy i trudnych warunków jej dzieci umar³y z powodu g³odu. W niektórych przypadkach ³±czy siê tê kobiet± z pr±dami rzecznymi. Legendy dotycz±ce P³aczki pojawiaj± siê w ca³ej Ameryce £aciñskiej, od Meksyku po Argentynê. Najprawdopodobniej mit ten przywieziony zosta³ z Hiszpanii, gdy¿ zwi±zany jest on z histori± niepocieszonej wdowy – Joanny Kastylijskiej, znanej powszechnie jako Joanna Szalona. Llorona w krajach latynoamerykañskich W Meksyku legenda dotycz±ca P³aczki jest tak istotna, ¿e uznaje siê j± za trzeci± postaæ w popularnych wierzeniach po Matce Boskiej z Guadalupe i La Malinche – m³odej, azteckiej Indiance, która sta³a siê kochank± hiszpañskiego konkwistadora – Hernán Corteza. Meksykañska legenda opowiada, ¿e Llorona jesz azteck± bogini± i patronk± rasy – Chihuacóatl. Zgodnie z lokalnymi wierzeniami przed hiszpañsk± konkwist± pewna kobieta ubrana na bia³o pojawiaæ siê zaczê³a regularnie na wodach jeziora Texcoco, op³akuj±c swoje symboliczne dzieci, które straciæ mia³a w wyniku podboju Ameryki. Bogoini Chihuacóalt pojawia³a siê zgodnie z tymi opowie¶ciami, aby oznajmiæ upadek imperium Azteków i koniec tej¿e cywilizacji z r±k mê¿czyzn pochodz±cych ze Wschodu. Inni twierdzili, i¿ Llorona w rzeczywisto¶ci by³a Doñ± Marin± (La Malinche), która przyby³a z innego ¶wiata ukarana za zdradzenie Indian, zdradê swojej rasy i pomoc obcym. W Wenezueli na przyk³ad Llorona uznawana jest za kobietê, która dowiedzia³a siê o zdradzie swojego mê¿a z jej w³asn± matk±. P³aczka podpali³a dom swojej mamy i w ten sposób j± zamordowa³a. Niestety zapomnia³a, ¿e wewn±trz znajdowa³y siê równie¿ jej dzieci. Kiedy zda³a sobie z tego sprawê, by³o ju¿ za pó¼no. Od tego momentu b³±ka siê po wenezuelskiej sawannie. W Argentynie natomiast Llorona nie posiada twarzy. Przynosi choroby zdrowym i ¶mieræ chorym. http://www.kolumbijsko.com _PDF_POWERED _PDF_GENERATED 3 March, 2017, 13:01 Ewa Kulak W ka¿dym jednak kraju ich wspóln± charakterystyk± jest p³acz z powodu ¶mierci dziecka. Istnieje wiele przyk³adów legendarnych osób przypominaj±cych P³aczkê w kulturach bardzo oddalonych od latynoamerykañskiej: Mitologia grecka Medea: czarodziejka opuszczona przez swojego mê¿a, która zakocha³ siê w pewnej ksiê¿nicce. W ramach zemsty Medea ukara³a go, zabijaj±c jego dwoje dzieci i morduj±c swoj± rywalk± za pomoc± zatrutego welonu ¶lubnego. Tradycja ¿ydowska Lilith: pierwsza kobieta Adama, wykonana z gliny, podobnie jak on. Zmêczona faktem, i¿ Bóg nie zwraca³ uwagi na jej wo³ania i nie chc±c podporz±dkowaæ siê Adamowi, opu¶ci³a Raj, aby zjednoczyæ siê z Lucyferem. Bóg wys³a³ po ni± i postraszy³ j± zabiciem jej dzieci, je¶li nie by³aby mu pos³uszna. To dlatego w³a¶nie Lilith szuka zemsty w ma³ych dzieciach. Aby Adam nie pozosta³ w raju sam, Bóg przes³a³ mu now± towarzyszkê ¿ycia – tym razem Ewê, stworzon± ju¿ nie z tego samego materia³u co on, tylko z ¿ebra Adama, aby by³a mu ona pos³uszna. Tradycja baskijska Lamias: wró¿ki, które niektórzy opisuj± jako z³e (karz±), a inni jako dobre (nagradzaj± ludzi). Lamias s± kobietami, najczê¶ciej jasnow³osymi, których stopy przypominaj± kacze nogi. Mieszkaj± w górach, w jaskiniach, a tak¿e w ¼róde³kach. ¯ywi± siê s³onin±, chlebem zbo¿owym, sidr± (napój na bazie jab³ek) i mlekiem – produktami, które pozwalaj± im ¿yæ setki lat. Tradycja chrze¶cijañska Raquel: ¿ona Jakoba, matka dwójki dzieci, któr± Bibilia opisuje jako kobietê op³akuj±c± je 28 grudnia, w dzieñ ¦wiêtych M³odzianków Mêczenników, kiedy to król Herod rozkaza³ zamordowaæ w ca³ym Betlejem wszystkie dzieci nie maj±ce jeszcze dwóch lat. http://www.kolumbijsko.com _PDF_POWERED _PDF_GENERATED 3 March, 2017, 13:01 Ewa Kulak http://www.kolumbijsko.com _PDF_POWERED _PDF_GENERATED 3 March, 2017, 13:01