Warszawa, dnia 2 lipca 2009 r. BAS-WAL

Warszawa, dnia 2 lipca 2009 r.
BAS-WAL-1271/09
Opinia prawna
na temat przepisów prawnych regulujących zasady budowy elektrowni
wiatrowych w Polsce.
I. Teza opinii
Brak jest odrębnych przepisów regulujących zasady lokalizacji elektrowni
wiatrowych.
II. Przedmiot opinii
Przedmiotem niniejszej opinii, zgodnie z treścią zlecenia, są ”przepisy
regulujące zasady zakładania ferm wiatracznych w Polsce.” W szczególności
„kwestie dopuszczalnej odległości od siedzib ludzkich i parków krajobrazowych.”
III. Warunki budowy
Na wstępie należy wyjaśnić, że obecnie obowiązujące przepisy nie zawierają
odrębnych regulacji dotyczących zasad lokalizacji i budowy elektrowni wiatrowych.
Aktami prawnymi, do wymogów, których muszą dostosować się wszyscy inwestorzy,
w tym osoby zamierzające wybudować elektrownię wiatrową są:
- ustawa z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu
przestrzennym (Dz. U. Nr 80, poz. 717 ze zm.),
- ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (Dz. U. z 2006 r. Nr 156, poz.
118 ze zm.),
- rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie
warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz.
U. Nr 75, poz. 690 ze zm.),
- ustawa z dnia 21 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska, (Dz. U. z
2008 r. Nr 25, poz. 150 ze zm.),
- ustawa z dnia 10 kwietnia 1997 r. prawo energetyczne (Dz. U. z 2006 r. Nr
89, poz. 625 ze zm.),
- rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 14 czerwca 2007 r. w sprawie
dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku (Dz. U. Nr 120, poz. 826).
Z przepisów ustawy Prawo budowlane wynika, że pod pojęciem budowli
należy rozumieć każdy obiekt budowlany niebędący budynkiem lub obiektem małej
architektury, a także części budowlane urządzeń technicznych (kotłów, pieców
przemysłowych, elektrowni wiatrowych i innych urządzeń) ( art. 3). Zatem wszelkie
regulacje w prawie budowlanym odnoszące się do budowli mają również
zastosowanie do elektrowni wiatrowych. Osoba zamierzająca budować elektrownie
wiatrową powinna więc, w świetle prawa budowlanego, ubiegać się o pozwolenie na
budowę po uprzednim uzyskaniu decyzji o warunkach zabudowy (na podstawie
ustawy o planowaniu przestrzennym). Zgodnie z art. 5 prawa budowlanego
zobowiązana jest do przestrzegania zasad określonych w przepisach, w tym
techniczno-budowlanych, oraz postępować zgodnie z zasadami wiedzy technicznej,
zapewniając m. in. spełnienie wymagań podstawowych dotyczących:
a) bezpieczeństwa konstrukcji,
b) bezpieczeństwa pożarowego,
c) bezpieczeństwa użytkowania,
d) odpowiednich warunków higienicznych i zdrowotnych oraz ochrony środowiska,
e) ochrony przed hałasem i drganiami,
f) oszczędności energii i odpowiedniej izolacyjności cieplnej przegród;
Również powinna zapewnić odpowiednie usytuowanie na działce budowlanej
oraz
poszanowanie,
występujących
w
2
obszarze
oddziaływania
obiektu,
uzasadnionych interesów osób trzecich. Zgodnie z art. 3 pkt 20 prawa budowlanego
przez obszar oddziaływania obiektu należy rozumieć teren wyznaczony w otoczeniu
obiektu budowlanego na podstawie przepisów odrębnych, wprowadzających
związane z tym obiektem ograniczenia w zagospodarowaniu tego terenu
zawierających regulacje odnoszące się do odległości obiektów i urządzeń
budowlanych od innych obiektów i granic nieruchomości (przepisy przeciwpożarowe,
z zakresu ochrony środowiska, warunki techniczne dotyczące różnych obiektów etc.).
Wyznaczenie obszaru oddziaływania obiektu winno nastąpić, biorąc pod uwagę
funkcję,
formę,
konstrukcję
projektowanego
obiektu
i
inne
jego
cechy
charakterystyczne oraz sposób zagospodarowania terenu znajdującego się w
otoczeniu projektowanej inwestycji, uwzględniając treść nakazów i zakazów
zawartych w przepisach odrębnych.
W rozporządzeniu w sprawie warunków technicznych, jakim powinny
odpowiadać budynki i ich usytuowanie, brak jest jednoznacznego określenia
odległości elektrowni wiatrowej od budynku mieszkalnego. Jedynie w par. 13 ust. 3
jest mowa o sytuowaniu obiektu przesłaniającego w odległości nie mniejszej niż 10 m
od okna pomieszczenia przesłaniającego, takiego jak maszt, komin, wieża lub inny
obiekt
budowlany,
bez
ograniczenia
jego
wysokości,
lecz
o
szerokości
przesłaniającej nie większej niż 3 m, mierząc ją równolegle do płaszczyzny okna. W
przypadku elektrowni wiatrowych wymagana odległość od domów uzależniona
będzie od poziomu hałasu wytwarzanego przez pracującą turbinę (rozporządzenie w
sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku). W zależności od tego
poziomu w określonym promieniu od masztu nie może znaleźć się zabudowa
mieszkaniowa.
Zauważyć również należy, że nie we wszystkich przypadkach możliwe jest
spełnienie wymagań wynikających z przepisów techniczno-budowlanych. W pewnych
sytuacjach
-
"przypadkach
szczególnie
uzasadnionych"
możliwe
jest
niezastosowanie się do niektórych z tych wymagań. Ocena, czy w danej sytuacji
zachodzą przypadki szczególnie uzasadnione, należy do organów administracji
architektoniczno-budowlanej oraz ministra, który ustanowił odpowiednie przepisy
techniczno-budowlane. O konieczności zastosowania odstępstwa od przepisów
techniczno-budowlanych mogą decydować zatem zarówno względy natury faktycznej
3
(np. ukształtowanie terenu czy istniejący stan zagospodarowania sąsiednich
nieruchomości), jak też użytkowe czy techniczne.
Zgodnie z art. 6 ust. 1 ustawy
Prawo ochrony środowiska kto podejmuje
działalność, której negatywne oddziaływanie na środowisko nie jest jeszcze w pełni
rozpoznane, jest obowiązany, kierując się przezornością, podjąć wszelkie możliwe
środki zapobiegawcze. Właściwy organ administracji w pozwoleniu na budowę
szczegółowo określa zakres obowiązków wynikających z ochrony elementów
przyrodniczych. Natomiast przed wydaniem pozwolenia na budowę właściwy organ
wydaje decyzję o odstąpieniu bądź konieczności sporządzenia raportu oddziaływania
na środowisko elektrowni wiatrowych. W przypadku konieczności jego sporządzenia
raport powinien zawierać między innymi dane o inwestycji, opis stanu środowiska,
charakterystykę techniczną inwestycji, potencjalne oddziaływanie elektrowni na
środowisko, analizę hałasu.
W parkach narodowych oraz w rezerwatach przyrody zabrania się m. in.
budowy lub rozbudowy obiektów budowlanych i urządzeń technicznych, z wyjątkiem
obiektów i urządzeń służących celom parku narodowego albo rezerwatu przyrody. Na
obszarach graniczących z parkiem krajobrazowym może być wyznaczona otulina,
stanowiąca strefę ochronną graniczącą z formą ochrony przyrody i wyznaczoną
indywidualnie dla formy ochrony przyrody w celu zabezpieczenia przed zagrożeniami
zewnętrznymi wynikającymi z działalności człowieka (art. 16 ust. 2 w zw z art. 5 pkt
14 ustawy o ochronie przyrody). Ponadto dla parków narodowych, rezerwatów
przyrody i parków krajobrazowych sporządza się i realizuje plan ochrony będący
formą ochrony przyrody, w którym określa się zasady postępowania na terenie
obszarów chronionych.
III. Podsumowanie
Jak wcześniej zaznaczyłam, brak jest odrębnych przepisów dotyczących
elektrowni wiatrowych, dlatego też w zależności od tego, gdzie będzie usytuowana,
oraz jej rozmiaru (liczba instalacji) organ wydający decyzję o warunkach zabudowy a
następnie decyzję o pozwoleniu na budowę powinien określić warunki, jakie musi
spełnić inwestor aby zrealizować inwestycję.
4
Weryfikacja tekstu:
Małgorzata Bajor-Stachańczyk
Sporządziła: Anna Janicka, radca prawny
Akceptował: Dyrektor Biura Analiz Sejmowych
Michał Królikowski
Deskryptory bazy „Rex”: prawo budowlane., ochrona przyrody.
5