geografia kl. III
Transkrypt
geografia kl. III
Przedmiotowy system oceniania – Odkrywamy świat. Część 3 Temat Wymagania konieczne ocena dopuszczająca Wymagania podstawowe ocena dostateczna Wymagania rozszerzające ocena dobra Wymagania dopełniające ocena bardzo dobra Wymagania wykraczające ocena celująca Uczeń potrafi: Dział I. Europa – nasz kontynent 1. Nasza Europa. PołoŜenie i strefowość krajobrazów Europy • opisać cechy połoŜenia kontynentu na mapie świata. • scharakteryzować warunki naturalne środowiska Europy. • opisać cechy środowiska naturalnego wybranych krain geograficznych Europy. • opisać zmiany klimatu i innych cech środowiska naturalnego wraz z przemieszczaniem się w Europie z zachodu na wschód. • wskazać wpływ Oceanu Atlantyckiego na kształtowanie się klimatu na kontynencie. 2. Piękno krajobrazów Europy. Budowa geologiczna i ukształtowanie powierzchni • podać przykłady zaleŜności między elementami środowiska naturalnego Europy. • wymienić cechy środowiska naturalnego mające wpływ na kształtowanie się stref krajobrazowych na Ziemi. • wskazać na mapach tematycznych zmiany środowiskowe zachodzące wraz z przemieszczaniem się po Europie z południa na północ i z zachodu na wschód. • opisać cechy środowiska naturalnego wybranej krainy geograficznej, posługując się mapami tematycznymi i innymi źródłami informacji. • przygotować trasę wycieczki krajoznawczej do wybranej krainy geograficznej Europy. 3. Ciągłe zmiany granic. Przemiany polityczne w Europie • odczytać na mapie politycznej nazwy krajów powstałych w ostatnim dwudziestoleciu. • wymienić zmiany na mapie politycznej Europy w drugiej połowie XX wieku. • określić, na podstawie róŜnych źródeł informacji, przyczyny zmian granic na mapie Europy w XX wieku. • opisać, na podstawie róŜnych źródeł informacji, zmiany, jakie dokonywały się w ostatnim dwudziestoleciu w krajach sąsiadujących z Polską. • wskazać pozytywne i negatywne aspekty dokonujących się zmian na mapie politycznej Europy. Temat Wymagania konieczne ocena dopuszczająca Wymagania podstawowe ocena dostateczna Wymagania rozszerzające ocena dobra Wymagania dopełniające ocena bardzo dobra Wymagania wykraczające ocena celująca Uczeń potrafi: 4. Jednocząca się Europa. Unia Europejska • wskazać pozytywne strony procesów integracyjnych w Europie. • przedstawić, na podstawie informacji z róŜnych źródeł, drogę państw Europy do integracji począwszy od EWWiS po UE. • omówić na schematycznych rysunkach struktury organizacyjne UE. • opisać, na podstawie danych statystycznych, potencjał ekonomiczny krajów zrzeszonych w UE; • omówić etapy dostosowywania polskiej gospodarki do wymagań wspólnotowych w czasie poprzedzającym przystąpienie do struktur UE. • ocenić zagroŜenia funkcjonowania struktur UE pojawiające się w róŜnych krajach. • 5. Mozaika kulturowa. Ludność Europy • scharakteryzować, na podstawie map tematycznych, rozmieszczenie ludności na kontynencie europejskim. • wskazać na mapach regiony w Europie sprzyjające i utrudniające osiedlanie się ludzi. • opisać zróŜnicowanie ludnościowe, językowe i religijne krajów Europy. • wskazać przykłady społeczeństw młodych, stagnujących i starzejących się w Europie i porównać z innymi krajami na świecie. • określić główne przyczyny starzenia się ludności Europy. 6. Wielkie miasta Europy. ParyŜ i Londyn • wskazać połoŜenie największych miast w Europie. • podać cechy charakteryzujące połoŜenie Londynu i ParyŜa. • określić cechy miast sytuujące je w gronie metropolii; • wskazać zalety i wady Ŝycia w wielkim mieście. • podać funkcje, które pełnią te miasta w swoich krajach i w regionie; • podać nazwy obiektów (np. zabytków, budowli, muzeów) ściśle kojarzących się z tymi • zaplanować trasę wycieczki do jednego z tych miast. Temat Wymagania konieczne ocena dopuszczająca Wymagania podstawowe ocena dostateczna Wymagania rozszerzające ocena dobra Wymagania dopełniające ocena bardzo dobra Wymagania wykraczające ocena celująca Uczeń potrafi: miastami. 7. Kolebka przemysłu. Rozwój przemysłu w Europie • podać przykłady tradycyjnych i nowoczesnych gałęzi przemysłu. • wskazać na mapach tematycznych miejsca występowania i wydobycia podstawowych surowców mineralnych w Europie. • określić, na podstawie informacji z róŜnych źródeł, które gałęzie przemysłu rozwijały się najwcześniej w Europie. • wskazać na mapach rozmieszczenie największych okręgów przemysłowych Europy, które rozwinęły się na bazie surowców mineralnych. • omówić na przykładach procesy restrukturyzacji przemysłu w Europie. 8. Technologia XXI w. Nowoczesny przemysł • podać róŜnice między tradycyjną a nowoczesną produkcją przemysłową. • określić warunki wymagane przy inwestycjach hi-tech. • wskazać przykłady zakładów i produktów nowoczesnych technologii. • wskazać połoŜenie w Europie nowoczesnych okręgów przemysłowych. • omówić, na podstawie informacji z róŜnych źródeł, kierunki rozwoju nowoczesnych gałęzi przemysłu. 9. Surowe piękno północy. Kraje skandynawskie • określić cechy • scharakteryzować połoŜenia krajów elementy środowiska Europy Północnej; naturalnego krajów na scharakteryzować Półwyspie Jutlandzkim • elementy środowiska i Skandynawskim. naturalnego krajów na Półwyspie Jutlandzkim i Skandynawskim. • opisać na przykładzie Islandii podstawowe procesy zachodzące na granicach płyt litosfery i określić ich wpływ na Ŝycie ludzi; • omówić cechy gospodarki krajów tego regionu. • określić poziom rozwoju gospodarczego krajów skandynawskich na podstawie wskaźników ekonomicznych. • wskazać na przykłady specjalizacji gospodarczej krajów skandynawskich. 10. Magia najwyŜszych gór Europy. Alpy • opisać połoŜenie Alp na mapie kontynentu. • omówić genezę gór, korzystając z informacji z róŜnych źródeł. • podać przykłady zagospodarowania turystycznego regionu; • wskazać przykłady róŜnych form • przygotować trasę podróŜy krajoznawczej po wybranym regionie Alp. • opisać cechy krajobrazu i środowiska naturalnego Alp. Temat Wymagania konieczne ocena dopuszczająca Wymagania podstawowe ocena dostateczna Wymagania rozszerzające ocena dobra Wymagania dopełniające ocena bardzo dobra Wymagania wykraczające ocena celująca Uczeń potrafi: gospodarowania w krajach alpejskich. 11. Morskie • określić połoŜenie bogactwo. Basen Morza Śródziemnego Morza oraz obszarów do Śródziemnego niego przyległych. • opisać i wskazać na mapach interesujące obiekty przyrodnicze i historyczne w regionie śródziemnomorskim. • scharakteryzować cechy klimatu, ukształtowania powierzchni i szaty roślinnej regionu. • ocenić, na podstawie danych statystycznych, atrakcyjność turystyczną krajów leŜących nad Morzem Śródziemnym. • wskazać przykłady specjalistycznej działalności rolniczej i przemysłowej w regionie śródziemnomorskim. 12. Słoneczna Italia. Włochy • określić połoŜenie Półwyspu Apenińskiego na mapie Europy. • podać cechy środowiska naturalnego Włoch. • opisać, na podstawie wskaźników statystycznych, cechy gospodarki Włoch. • podać przykłady obiektów dziedzictwa kulturowego kraju w kontekście atrakcji turystycznych. • przygotować trasę podróŜy do wybranego regionu lub miejsca we Włoszech. 13. RóŜnorodność przyrodnicza i gospodarcza. Francja • określić połoŜenie Francji na mapie Europy. • wskazać cechy środowiska naturalnego róŜnych regionów Francji (region śródziemnomorski, środkowa Francja, wybrzeŜe Atlantyku, Alpy). • scharakteryzować róŜne formy działalności gospodarczej we Francji. • określić poziom rozwoju gospodarczego kraju na podstawie wskaźników ekonomicznych; • podać przykłady walorów środowiska geograficznego i obiektów kultury sprzyjających rozwojowi turystyki. • przygotować plan wycieczki turystycznej w wybrany region kraju. 14. Turystyczny raj. Turystyka • wskazać przykłady róŜnorodności • wskazać elementy zagospodarowania • podać przykłady obiektów dziedzictwa • podać, na podstawie danych statystycznych, • przygotować trasę podróŜy lub wypoczynku Temat Wymagania konieczne ocena dopuszczająca Wymagania podstawowe ocena dostateczna Wymagania rozszerzające ocena dobra Wymagania dopełniające ocena bardzo dobra Wymagania wykraczające ocena celująca Uczeń potrafi: w Europie środowiskowej kontynentu europejskiego. turystycznego niezbędne dla rozwoju turystyki. kulturowego w kontekście atrakcji turystycznych. przykłady krajów o zróŜnicowanym ruchu turystycznym. w wybranym regionie Europy. Dział II. Azja – kontynent kontrastów 15. Azjatyckie naj... Kontrasty geograficzne Azji • wskazać cechy połoŜenia kontynentu na mapie świata. • obliczyć rozciągłość • obliczyć róŜnice czasu równoleŜnikową słonecznego. i południkową kontynentu. • wskazać konsekwencje przyrodnicze duŜej rozległości kontynentu azjatyckiego. • opisać na przykładach kontrasty i rekordy geograficzne kontynentu. 16. Nowy gigant gospodarczy. Chiny • wskazać połoŜenie kraju na mapie świata i kontynentu. • scharakteryzować cechy połoŜenia i róŜnorodności środowiska naturalnego. • analizować cechy rozmieszczenia ludności we wschodniej i zachodniej części kraju. • wskazać, na podstawie danych statystycznych, cechy dynamicznie rozwijającej się gospodarki Chin. • opisać przykłady przemian społecznych i ekonomicznych w Chinach. 17. Kraj Wschodzącego Słońca. Japonia • opisać cechy połoŜenia i budowy geologicznej regionu. • obliczyć róŜnicę czasu słonecznego. • analizować warunki naturalne rozwoju rolnictwa. • scharakteryzować cechy gospodarki kraju i rodzaje produkcji przemysłowej. • wskazać wpływ Japonii na gospodarkę współczesnego świata. 18. Biedne atomowe mocarstwo. Indie • analizować cechy środowiska Półwyspu Indyjskiego. • scharakteryzować strukturę narodowościową Indii. • opisać przykłady kontrastów społecznych i gospodarczych w Indiach. • porównać poziom rozwoju gospodarczego Indii z innymi krajami na podstawie wskaźników ekonomicznych. • wskazać czynniki sprzyjające rozwojowi nowoczesnych technologii w Indiach. 19. Kultura ryŜu. Azja • wskazać na mapie hipsometrycznej • podać przykłady krajów leŜących w tym regionie • opisać roczny cykl produkcji Ŝywności • podać przykłady innych upraw związanych • określić moŜliwości rozwoju gospodarczego krajów tego Temat Wymagania konieczne ocena dopuszczająca Wymagania podstawowe ocena dostateczna Wymagania rozszerzające ocena dobra Wymagania dopełniające ocena bardzo dobra Wymagania wykraczające ocena celująca Uczeń potrafi: PołudniowoWschodnia 20. Bogactwo dzięki ropie naftowej. Bliski Wschód region Azji PołudniowoWschodniej. • wskazać na mapie politycznej kraje leŜące w regionie południowozachodniej Azji. świata. • wskazać na mapach tematycznych miejsca występowania i wydobycia surowców mineralnych w regionie. związany z cyrkulacją monsunową. • określić cechy gospodarki krajów naftowych. z tym regionem. • wskazać cechy narodowościowe i religijne ludności zamieszkującej ten region. regionu. • określić, na przykładach, przyczyny konfliktów zbrojnych w regionie. Dział III. Afryka – po dwóch stronach równika 21. Bogactwo przyrodnicze. Środowisko przyrodnicze Afryki • określić połoŜenie kontynentu na mapie świata. • opisać, na podstawie map • wykazać konsekwencje tematycznych, cechy środowiskowe środowiska róŜnych rozciągłości kontynentu regionów kontynentu. po obu stronach równika; strefy klimatyczno-gleboworoślinne. • ocenić walory przyrodnicze kontynentu pod kątem rozwoju turystyki; • wskazać przykłady obszarów chronionych w Afryce. • przygotować trasę wycieczki krajoznawczej w wybrany region Afryki. 22. Tam, gdzie brak wody. Sahara i Sahel • wskazać na mapie hipsometrycznej główne krainy geograficzne Afryki. • określić zasięg pustyni Sahary oraz strefy Sahelu. • określić problemy związane z gospodarowaniem wodą na terenach suchych i ubogich w wodę. • wskazać sposoby poprawy zaopatrzenia w wodę ludności tych regionów. • podać przykłady międzynarodowej pomocy biednym krajom Afryki. 23. Biedny kontynent napięć społecznych. • opisać rozmieszczenie ludności na • podać cechy środowiska naturalnego wybranych regionów nie sprzyjające • wskazać przyczyny występowania niedoŜywienia ludności • wskazać przykłady chorób o charakterze epidemiologicznym, • ocenić moŜliwości poprawy sytuacji materialnej i zdrowotnej mieszkańców Temat Wymagania konieczne ocena dopuszczająca Wymagania podstawowe ocena dostateczna Wymagania rozszerzające ocena dobra Wymagania dopełniające ocena bardzo dobra Wymagania wykraczające ocena celująca Uczeń potrafi: Problemy społeczne i gospodarcze kontynencie. Ŝyciu i działalności gospodarczej człowieka. i klęsk głodu w róŜnych częściach Afryki. dotykających mieszkańców najbiedniejszych krajów Afryki. tego kontynentu przy udziale innych krajów świata. Dział IV. Ameryka – Nowy Świat 24. Dziedzictwo kolonializmu. ZróŜnicowanie kulturowe, etniczne i gospodarcze Ameryki • wskazać połoŜenie Ameryki Północnej i Południowej na mapie świata. • scharakteryzować, na podstawie map tematycznych, cechy środowiska naturalnego obu kontynentów. • opisać, na podstawie informacji z róŜnych źródeł, etapy odkrywania i zasiedlania Ameryk. • wskazać, na podstawie map tematycznych, zróŜnicowanie narodowościowe i etniczne współczesnych mieszkańców obu kontynentów. • opisać, na podstawie dostępnych źródeł, informacji zróŜnicowanie językowe i kulturowe mieszkańców wybranych krajów Ameryk. 25. Zielone płuca Ziemi. Brazylia i Puszcza Amazońska • opisać cechy połoŜenia kraju na podstawie map tematycznych. • wskazać przykłady zróŜnicowania środowiska geograficznego Brazylii. • określać cechy gospodarki Brazylii na podstawie wskaźników ekonomicznych; • wskazać problemy Ŝycia ludzi w wielkich miastach. • analizować wskaźniki demograficzne Brazylii i uzasadnić wysoki wskaźnik urbanizacji w tym kraju; • wskazać przyczyny wylesiania Puszczy Amazońskiej. • ocenić ekologiczne skutki wycinania lasów amazońskich. 26. Światowe mocarstwo. Stany Zjednoczone Ameryki • określić połoŜenie kraju na mapie świata i kontynentu. • opisać, na podstawie map, cechy środowiska naturalnego wybranych regionów Stanów Zjednoczonych Ameryki. • odczytać na mapach tematycznych miejsca występowania i wydobycia surowców mineralnych. • analizować wskaźniki produkcji przemysłowej; • ocenić wykorzystanie róŜnych rodzajów • wskazać przykłady mocarstwowej roli Stanów Zjednoczonych Ameryki we współczesnym świecie. Temat Wymagania konieczne ocena dopuszczająca Wymagania podstawowe ocena dostateczna Wymagania rozszerzające ocena dobra Wymagania dopełniające ocena bardzo dobra Wymagania wykraczające ocena celująca Uczeń potrafi: transportu do przewozu towarów i osób; • analizować strukturę narodowościową ludności Stanów Zjednoczonych Ameryki. Dział V. Australia, Antarktyda, Arktyka – podróŜ na krańce świata 27. śyciodajne wybrzeŜa. Związek Australijski • opisać, na podstawie map tematycznych, cechy fizycznogeograficzne kontynentu. • obliczyć rozciągłość • obliczyć róŜnice czasu równoleŜnikową słonecznego; i południkową kontynentu. • scharakteryzować, na podstawie map tematycznych, cechy rozmieszczenia ludności Australii. • opisać znaczenie basenów artezyjskich dla gospodarki rolnej kraju; • podać, na podstawie wskaźników ekonomicznych, cechy produkcji przemysłowej kraju. • opisać rolę Australii w regionie i na świecie. 28. Czysty kontynent. Antarktyda • określić połoŜenie kontynentu na mapie świata. • podać cechy środowiska geograficznego wyróŜniające kontynent. • opisać, na podstawie map, cechy środowiska naturalnego kontynentu. • opisać, na podstawie róŜnych źródeł, historię odkryć i badań Antarktydy. • ocenić działania międzynarodowe na rzecz zachowania środowiska naturalnego Antarktydy. 29. Zmiany na biegunie północnym. Arktyka • określić połoŜenie Arktyki wokół bieguna północnego. • opisać cechy środowiska naturalnego Arktyki. • podać przykłady arktycznej fauny i flory. • wskazać przykłady działalności człowieka, które nie wpływają negatywnie na warunki naturalne. • określić przykłady zmian klimatycznych wpływające na zmniejszanie się stałej pokrywy lodowej.