Przedział ostrego widzenia i okulary do blizy

P
PR
RZ
ZE
ED
DZ
Z II A
AŁ
Ł
O
OS
ST
TR
RE
EG
GO
O
II
D
DO
O
O
OK
KU
UL
LA
AR
RY
Y
W
W II D
DZ
ZE
EN
N II A
A
B
BL
L II ś
śY
Y
Oko emetropa patrzące w dal nie uŜywa akomodacji. Podobnie będzie u
pseudoemetropa - tzn krótkowidza czy osoby nadwzrocznej po korekcji wzroku
do dali. W bliŜszych odległościach oko napina swój mięsień rzęskowy i
soczewka w oku staje się bardziej wypukła i przesunięta trochę do przodu
umoŜliwiając ostre widzenie przedmiotów bliŜszych. Oko maksymalnie
akomodujące moŜe widzieć przedmioty połoŜone bardzo blisko.
Głębia ostrości
-S
F’
f
F
F’’
Rysunek 1
Przedmioty leŜące w punkcie bliŜy F w odległości -Sf są widziane ostro, ale nie
tylko te punkty lecz równieŜ leŜące przed i za tym punktem w wyniku głębi
ostrości są równieŜ widziane ostro. Z uwagi na trudność określenia zakresu głębi
ostrości zaleŜnej od wartości Sf i od wielkości źrenicy (zmieniającą się od
oświetlenia) w praktycznych badaniach będziemy przyjmować punkt F’ za
punkt bliŜy wzrokowej czyli punkt widziany ostro i leŜący najbliŜej oka
emetropa. Podobnie będzie u pseudoemetropa - tzn krótkowidza czy osoby
nadwzrocznej po korekcji wzroku do dali.
Maksymalna amplituda akomodacji będzie określona wzorem.
1
∆Amax= 
-SR
1

-SF
-
W oku skorygowanym do dali i w oku emetropa SR = ∞ stąd
1
∆Amax= 
-SF
Mierząc odległość Sf moŜemy określić akomodację oka choć nie jest to ścisłe
gdyŜ umieszczenie przedmiotu w odległości Sf stanowi dla oka tylko bodziec do
takiej akomodacji, której pomiar w warunkach gabinetu jest niemoŜliwy.
Oko obserwujące przedmioty z bliska nie moŜe jednak długo uŜywać
maksymalnej akomodacji. RównieŜ nikt nie moŜe podnosić cięŜarów 50
kilogramowych przez 8 godzin dziennie, pomimo iŜ jednorazowo moŜe to
zrobić bez szkody dla zdrowia. Niektóre źródła podają, Ŝe przy długotrwałej
pracy oko moŜe wykorzystywać ⅔ zakresu akomodacji, inne zaś, Ŝe tylko ½
tego maksymalnego wysiłku. Stąd naleŜy wprowadzić pojęcie akomodacji
uŜytecznej
Przedział ostrego widzenia i okulary do bliŜy
strona 1 z 4
Piotr Michałowski paź-2010
ΑU=∆Amax • DA
gdzie:
∆Amax – maksymalna amplituda akomodacji
AU – akomodacja uŜyteczna w praktyce pracy długotrwałej
DA – współczynnik długotrwałej akomodacji równy ⅔ lub
rezerwę akomodacji
½ pozwalający na
Moc dodatku do bliŜy moŜemy określić
1
1
Z ogólnego wzoru soczewkowego
φB=  - AU =  - ∆Amax • DA
SB
SB
gdzie:
SB – odległość obserwowanego przedmiotu od oka
Określenie wielkości SB nie jest łatwym zadaniem i bardzo często w gabinetach
popełnia się błąd podsuwając tablicę do czytania badanemu na odległość 25 – 30
cm, by potem przy odbiorze okularów dowiedzieć się, Ŝe odległość od monitora
komputerowego wynosi 60 cm i okulary (a przynajmniej soczewki) są do
wyrzucenia. Trzeba więc dokładnie wypytać do czego te okulary będą słuŜyć.
Najlepiej zaaranŜować taką pozycję badanego jak będzie w rzeczywistości i
dowiedzieć się jak długo w tej pozycji pracuje. Ustalenie czasu pozwoli wybrać
współczynnik DA
lp
Czas pracy z bliska w czasie 1 dnia
DA
1
do2 godzin ale jednorazowo krócej niŜ 5 minut
75%
2
do2 godzin ale jednorazowo krócej niŜ 15 minut
65%
3
do2 godzin ale jednorazowo krócej niŜ 30 minut
60%
4
Od 2 do 4 godzin
55%
5
Ponad 4 godziny
50%
Procedura:
1. skorygować wadę refrakcji w obydwu oczach do dali by stworzyć osobę
pseudoemetropa
2. Ustalić odległość do punktu pracy {SB} i obliczyć zapotrzebowanie na
akomodację do tej odległości {ZA} gdzie
1
ΖΑ=  [dptr]
-SB [m]
3. Zmierzyć zakres maksymalnej akomodacji {∆A} (przez pomiar najmniejszej
odległości do testu widzianego ostro lub przez zmniejszanie mocy soczewki
korygującej aŜ do utraty ostrości)
Przedział ostrego widzenia i okulary do bliŜy
strona 2 z 4
Piotr Michałowski paź-2010
4. Na podstawie wywiadu ustalić czas nieprzerwanej pracy z bliska i na tej
podstawie określić współczynnik wykorzystania maksymalnej akomodacji
{DA}np. z tabeli. Orientacyjnie moŜna przyjąć Ŝe dla prac wielogodzinnych
moŜna przyjąć ½ , a dla kilkudziesięciu minut, godziny zastosować DA= ⅔.
5. Moc dodatku do bliŜy moŜna obliczyć ze wzoru=
1
φB=  - AU = ZA - ∆Amax • DA
SB
Przykład:
Badana osoba z najmniejszej odległości widzi ostro przedmioty oddalone z 50
cm, a potrzebuje pracować długotrwale przez 6 godzin z odległości 30 cm.
Rozwiązanie
Zapotrzebowanie na akomodację do pracy z odległości 30 cm wynosi
1
1
ΖΑ=  =  = 3,3333 dptr
-S
0,3
Maksymalna akomodacja pacjenta który moŜe zobaczyć ostro przedmioty
połoŜone nie bliŜej niŜ 50 cm równa się
1
1
∆Amax=  =  = 2,0 Dptr
-SF
0,5
MoŜliwość wykorzystania własnej akomodacji przy pracy ponad 4 godziny
przyjmujemy DA = ½
Stąd moc okularów do bliŜy dla tego emetropa (lub dodatku do okularów do
dali) wyniesie
φB= ZA - AU = ZA - ∆Amax • DA = 3,3333 - 2,0• ½ =3,3333-1=2,33≈2,25
Widać więc, Ŝe wymagany wysiłek akomodacyjny do odległości 30 cm wynosi
3,3 Dptr zaś badany moŜe uŜywać własnej akomodacji przez dłuŜszy czas tylko
1,0 Dptr pomimo iŜ maksymalny zakres jego akomodacji wynosi 2,0 Dptr
i dlatego brakującą moŜliwość pracy trzeba uzupełnić soczewką okularową
+2,25 Dptr.
Przedział ostrego widzenia i okulary do bliŜy
strona 3 z 4
Piotr Michałowski paź-2010
Moc dodatku do bliŜy dla emetropa lub pseudoemetropa [dptr]
Praca intensywana wykorzystanie 1/2 zakresu akomodacji
Odległość od miejsca pracy [cm]
Pomierzone
odległość
zakres
punktu akomodacji
bliŜy [cm]
[dptr]
10,0
12,5
15,0
17,5
20,0
22,5
25,0
27,5
30,0
32,5
35,0
37,5
40,0
42,5
45,0
47,5
50,0
52,5
55,0
57,5
60,0
70,0
80,0
90,0
100,0
10,00
8,00
6,67
5,71
5,00
4,44
4,00
3,64
3,33
3,08
2,86
2,67
2,50
2,35
2,22
2,11
2,00
1,90
1,82
1,74
1,67
1,43
1,25
1,11
1,00
Praca okresowa wykorzystanie 2/3 zakresu akomodacji
Odległość od miejsca pracy [cm]
20
25
27
30
33
35
40
45
50
55
60
20
25
30
33
35
40
45
50
55
60
1,00
1,75
2,25
2,50
2,75
3,00
3,25
3,25
3,50
3,50
3,75
3,75
3,75
4,00
4,00
4,00
4,00
4,00
4,25
4,25
4,25
4,50
4,50
4,50
0,75
1,25
1,50
1,75
2,00
2,25
2,25
2,50
2,50
2,75
2,75
2,75
3,00
3,00
3,00
3,00
3,00
3,25
3,25
3,25
3,50
3,50
3,50
0,25
0,75
1,25
1,50
1,75
2,00
2,00
2,25
2,25
2,25
2,50
2,50
2,50
2,75
2,75
2,75
2,75
2,75
2,75
3,00
3,00
3,25
3,25
0,50
0,75
1,00
1,25
1,50
1,75
1,75
2,00
2,00
2,00
2,25
2,25
2,25
2,25
2,50
2,50
2,50
2,50
2,50
2,75
2,75
2,75
0,25
0,50
0,75
1,00
1,25
1,25
1,50
1,50
1,75
1,75
1,75
2,00
2,00
2,00
2,00
2,00
2,25
2,25
2,25
2,50
2,50
2,50
0,25
0,75
0,75
1,00
1,25
1,25
1,50
1,50
1,50
1,75
1,75
1,75
1,75
2,00
2,00
2,00
2,00
2,25
2,25
2,25
2,25
0,25
0,50
0,75
0,75
1,00
1,00
1,25
1,25
1,25
1,50
1,50
1,50
1,50
1,50
1,75
1,75
1,75
2,00
2,00
2,00
0,25
0,50
0,50
0,75
0,75
1,00
1,00
1,00
1,00
1,25
1,25
1,25
1,25
1,25
1,50
1,50
1,50
1,75
1,75
0,25
0,25
0,50
0,50
0,75
0,75
0,75
1,00
1,00
1,00
1,00
1,00
1,25
1,25
1,25
1,50
1,50
1,50
0,25
0,25
0,50
0,50
0,50
0,75
0,75
0,75
0,75
0,75
1,00
1,00
1,00
1,00
1,25
1,25
1,25
0,25
0,25
0,25
0,50
0,50
0,50
0,50
0,75
0,75
0,75
0,75
0,75
1,00
1,00
1,00
1,25
0,50
1,25
1,75
2,00
2,25
2,50
2,75
3,00
3,00
3,25
3,25
3,50
3,50
3,50
3,75
3,75
3,75
3,75
4,00
4,00
4,25
4,25
4,25
0,25
0,75
1,00
1,25
1,50
1,75
2,00
2,00
2,25
2,25
2,50
2,50
2,50
2,75
2,75
2,75
2,75
3,00
3,00
3,25
3,25
3,25
0,25
0,75
1,00
1,00
1,25
1,50
1,50
1,75
1,75
1,75
2,00
2,00
2,00
2,00
2,25
2,25
2,50
2,50
2,50
2,75
0,25
0,50
0,75
1,00
1,25
1,25
1,25
1,50
1,50
1,75
1,75
1,75
1,75
1,75
2,00
2,00
2,25
2,25
2,25
0,25
0,50
0,75
0,75
1,00
1,00
1,25
1,25
1,50
1,50
1,50
1,50
1,75
1,75
1,75
2,00
2,00
2,00
2,25
0,25
0,50
0,50
0,75
0,75
1,00
1,00
1,00
1,25
1,25
1,25
1,25
1,50
1,50
1,75
1,75
1,75
0,25
0,25
0,50
0,50
0,75
0,75
0,75
1,00
1,00
1,00
1,00
1,00
1,25
1,50
1,50
1,50
0,25
0,25
0,50
0,50
0,50
0,75
0,75
0,75
0,75
1,00
1,00
1,25
1,25
1,25
0,25
0,25
0,25
0,50
0,50
0,50
0,50
0,75
0,75
0,75
1,00
1,00
1,25
0,25
0,25
0,25
0,50
0,50
0,50
0,50
0,75
0,75
1,00
1,00
Przedział ostrego widzenia i okulary do bliŜy
strona 4 z 4
Piotr Michałowski paź-2010