Komunikacja językowa w praktyce

Załącznik do uchwały nr 58 Senatu UZ z dn. 28.11.2012 r.
w sprawie utworzenia na Wydziale Humanistycznym studiów podyplomowych
„Komunikacja językowa w praktyce” i określenia efektów kształcenia dla tych studiów
OPIS ZAKŁADANYCH EFEKTÓW KSZTAŁCENIA
DLA PROGRAMU KSZTAŁCENIA
STUDIÓW PODYPLOMOWYCH
Komunikacja językowa w praktyce
Program studiów obejmuje 200 godzin zajęć dydaktycznych (60 punktów ECTS)
podzielonych na trzy moduły, realizowanych przez dwa semestry.
1. Moduły
Opis zakładanych efektów kształcenia dla programu kształcenia studiów podyplomowych
Komunikacja językowa w praktyce
Moduł A: treści teoretyczne komunikacji językowej w praktyce - jest realizowany w
semestrze pierwszym i drugim w wymiarze 50 godzin. Przypisana do niego liczba punktów
ECTS wynosi 27. Moduł ten obejmuje trzy przedmioty: 1) Język w relacjach społecznych, 2)
Język wypowiedzi publicznych, 3) Retoryka i erystyka w praktyce. Celem moduły A jest
przedstawienie słuchaczom teoretycznych podstaw kształtowania procesu komunikowania się
z innymi i kształtowania kontaktów między ludźmi.
Zakładane efekty kształcenia w obrębie modułu A: Słuchacza rozumie i stosuje
podstawową wiedzę z zakresu nauk o komunikowaniu społecznym w nurcie badań
humanistycznych, socjologicznych i językoznawczych. Rozumie zasady komunikacji
językowej w kontekście współczesnych przemian cywilizacyjnych i kulturowych. Jest
zapoznany z obszarami komunikowania masowego. Zna i rozumie zasady lepszego
kształtowania kontaktów między ludźmi i rolę umiejętności komunikacyjnych. Słuchacz ma
świadomość związków języka z udaną komunikację międzyludzką, z wyznaczaniem jakości
społecznych relacji. Potrafi wskazać związek języka z grupą społeczną (wspólnotą językową).
Rozumie zasady komunikacji językowej między grupami społecznymi. Ma świadomość
najważniejszych aspektów dotyczących relacji płeć – język.
1
Rozumie proces ludzkiego komunikowania się za pośrednictwem mediów. Jest zapoznany ze
współczesnymi właściwościami wypowiedzi publicznych oraz ze sposobami ich formowania.
Dostrzega relacje między tendencjami współczesnej polszczyzny a wypowiedziami
publicznymi. Przyjmuje język jako środek komunikowania, w którym widać zróżnicowanie
języka i normy językowej, aspekty oficjalności i nieoficjalności wypowiedzi językowej.
Dostrzega ważność sprawności językowej i sprawności komunikacyjnej. Ma świadomość
związku między sytuacją a normą komunikacyjną. Posiada wiedzę w zakresie grzeczności,
niegrzeczności
i
agresji
w
wypowiedziach
publicznych.
Potrafi
ukazać
obszary
funkcjonowania współczesnej komunikacji medialnej i medialnej odmiany języka.
Zna podstawy wiedzy w zakresie retoryki i erystyki przydatnej w przygotowywaniu, analizie i
percepcji tekstów publicznych, zwłaszcza w wymiarze skuteczności i komunikacyjnej i
perswazyjnej. Potrafi wskazać składniki i determinanty charakterystyczne dla procesu
komunikowania, nakłaniania (perswazji i manipulacji).
Moduł B: treści praktycznych komunikacji językowej w praktyce – w wymiarze 140
godzin jest realizowany w semestrze I i II, przypisana do niego liczba punktów ECTS wynosi
32. Na moduł składają się następujące przedmioty: 1) Grzeczność językowa, 2) Komunikacja
językowa w Internecie, 3) Poprawność językowa, 4) Ortografia i interpunkcja w praktyce, 5)
Poprawność i redakcja tekstów, 6) Wzorce wypowiedzi – zasady organizacji tekstu, 7) Zasady
poprawnej wymowy.
Zakładane efekty kształcenia w obrębie modułu B: słuchacz posiada wiedzę na temat
zachowań i norm grzecznościowych - w odniesieniu do tradycyjnej polskiej grzeczności oraz
zmian grzecznościowych zachodzących w naszych obyczajach pod wpływem przemiany
ustrojowej i procesów globalizacyjnych. Zna podstawowe zagadnienia związane ze
współczesną polską grzecznością językową. Jest zapoznany z zachowaniami językowymi,
których nie wypada zaniechać w danej sytuacji komunikacyjnej. Posiada wiedzę w zakresie
zachowań grzecznościowych (aspekt opisowy i normatywny grzeczności) oraz różnych typów
komunikacji: interpersonalna (bezpośrednia rozmowa), interpersonalno-medialna (telefon,
domofon, internet), publiczna (przemówienie, odczyt, dyskusja) oraz masowa (radio,
telewizja, prasa). Potrafi konstruować różnorodne wypowiedzi (ustne i pisemne) z
zachowaniem zasad polskiej etykiety językowej.
Potrafi określić status wypowiedzi internetowych na tle innych wypowiedzi językowych.
Umie wskazać najważniejsze aspekty języka wypowiedzi zamieszczonych w Internecie. Zna
2
tendencje językowe w tekstach internetowych. Posiada kompetencje pragmatyczne w zakresie
wypowiedzi internetowych.
Zna podstawowe zagadnienia z zakresu kultury języka, takie jak: norma językowa a błąd,
kodyfikacja współczesnej polszczyzny, kryteria poprawności językowej, poradnictwo
językowe w Polsce, podstawowe publikacje normatywne. Posiada wiedzę na temat zagadnień
poprawnościowych w zakresie odmiany wyrazów oraz głównych tendencji słowotwórczych i
składniowych współczesnej polszczyzny. Słuchacz zdobywa umiejętności rozumienia zmian
zachodzących w obrębie normy językowej, właściwej analizy, interpretacji i oceny
reprezentatywnych dla normy faktów językowych.
Zna podstawowe zasady pisowni polskiej. Poprawnie stosuje znaki i interpunkcyjne ze
względów znaczeniowo-stylistycznych.
Na podstawie zagadnień teoretycznych związanych z lingwistyką tekstu, teorią aktów mowy,
planem intencji nadawczej, zagadnieniami presupozycji pragmatycznej słuchacz zdobywa
umiejętności związane z wszechstronną: gramatyczną, semantyczną, stylistyczną, retoryczną i
pragmatyczną stroną redagowania tekstów. Utrwala i praktycznie weryfikuje problemy
dotyczące
zasad
spójności
tekstu,
koherencji,
intencjonalności,
akceptowalności,
informacyjności, sytuacyjności. Wykształca umiejętność redagowania tekstu ze szczególnym
uwzględnieniem zasad składniowych: szyku wyrazów w zdaniu, budowy zdania złożonego,
zasad łączliwości leksykalnej, metafory w tekście, wykorzystania wyrazów funkcyjnych i
środków stylistycznych w różnych typach tekstów.
Zna podstawowe odmiany polszczyzny i umie się nimi posługiwać w zależności od sytuacji
komunikacyjnej. Potrafi formułować wypowiedzi zgodnie z zasadami poprawności i kultury
języka, redagować teksty, przestrzegając podstawowych zasad ich organizacji.
Dostrzega rolę żywego słowa w komunikacji społecznej. Zna zasady poprawnej wymowy
polskiej. Zostaje zapoznany z normatywną oceną współczesnych tendencji wymawianiowych.
Kształci sprawność ortofoniczną i ortoepiczną.
Moduł C: uzupełniający treści komunikacji językowej w praktyce – jest realizowany w
semestrze drugim w wymiarze 10 godzin. Przypisana do niego liczba punktów ECTS wynosi
1. Moduł ten obejmuje przedmiot uzupełniający treści przewidziane w module A i B:
Komunikacja interpersonalna.
Zakładane efekty kształcenia w obrębie modułu C: Słuchacz zna najważniejsze pojęcia w
komunikologii: nadawca, komunikat, odbiorca w aspekcie dynamicznym. Zna i rozumie style
komunikowania oraz ich skutki w relacjach interpersonalnych: od komunikatu werbalnego do
3
scenariusza
komunikacyjnego.
interpersonalnej:
kinezjetyczny
Potrafi
wskazać
(znaczenie
mowy
kody
ciała),
znaczące
w
proksemiczny
komunikacji
(znaczenie
przestrzeni), prozodyczny (znaczenie dźwięku mowy) i językowy. Zna czynniki różnicujące
formę komunikatu (sytuacja komunikacyjna, pozycja socjalna nadawcy i odbiorcy, typ
kontaktu, temat, funkcja). Umie nazwać bariery w komunikacji interpersonalnej i podać
czynniki warunkujące trudną sytuację komunikacyjną. Zna zasady dobrej (etycznej)
komunikacji interpersonalnej.
4