Informacja o odczynnikach Analizatory, w których można
Transkrypt
Informacja o odczynnikach Analizatory, w których można
05403669001V6.0 LIPC Lipaza test kolorymetryczny Informacja o odczynnikach 05401704 190 10759350 190 10759350 360 12149435 122 12149435 160 12149443 122 12149443 160 10171743 122 10171735 122 10171778 122 10171760 122 04774248 190 05947626 190 05947626 160 05117216 190 05947774 190 05947774 160 04774248190 Lipase colorimetric assay (2 × 50 testów) Calibrator f.a.s. (12 × 3 mL) Calibrator f.a.s. (12 × 3 mL, dla USA) Precinorm U plus (10 × 3 mL) Precinorm U plus (10 x 3 mL, dla USA) Precipath U plus (10 × 3 mL) Precipath U plus (10 × 3 mL, dla USA) Precinorm U (20 x 5 mL) Precinorm U (4 x 5 mL) Precipath U (20 × 5 mL) Precipath U (4 × 5 mL) PreciControl ClinChem Multi 1 (20 × 5 mL) PreciControl ClinChem Multi 1 (4 × 5 mL) PreciControl ClinChem Multi 1 (4 x 5 mL, dla USA) PreciControl ClinChem Multi 2 (20 × 5 mL) PreciControl ClinChem Multi 2 (4 × 5 mL) PreciControl ClinChem Multi 2 (4 x 5 mL, dla USA) Cleaner Analizatory, w których można używać niniejszych zestawów odczynnikowych cobas c 111 Kod 401 Kod 401 Kod 300 Kod 300 Kod 301 Kod 301 Kod 300 Kod 300 Kod 301 Kod 301 Kod 391 Kod 391 Kod 391 Kod 392 Kod 392 Kod 392 Kod 947 Polski Informacja o aplikacjach LIPC: ACN 731 Zastosowanie Enzymatyczny test in vitro do ilościowego oznaczania lipazy w surowicy ludzkiej i osoczu w systemach cobas c 111. Podsumowanie1,2,3,4,5,6,7 Lipazy są glikoproteinami o masie cząsteczkowej 47000 daltonów. Definiuje się je jako hydrolazy katalizujące trawienie triglicerydów do diglicerydów, a następnie do monoglicerydów i kwasów tłuszczowych. Przez wiele lat lipazy trzustkowe, obok α‑amylazy, były bez wątpienia najważniejszymi parametrami w chemii klinicznej, stosowanymi w diagnostyce różnicowej chorób trzustki. Oznaczanie aktywności lipazy cieszy się rosnącym zainteresowaniem ze względu na wysoką swoistość i szybką odpowiedź w stanach uszkodzenia trzustki. W ostrym zapaleniu trzustki aktywność lipazy wzrasta w ciągu 4‑8 godzin, osiągając maksimum po 24 godzinach, a następnie spada po upływie 8 do 14 dni. Nie ma jednak korelacji pomiędzy oznaczoną w surowicy aktywnością lipazy, a stopniem uszkodzenia trzustki. Dotychczas opisano wiele metod oznaczania lipazy, w których do oznaczania spadku ilości substratu wykorzystuje się metody turbidymetryczne lub nefelometryczne, lub też oznacza się produkty rozpadu. Niniejsza metoda oparta jest na rozszczepieniu przez lipazę swoistego, chromogennego substratu, którym jest zemulgowany kwasami żółciowymi 6-metyloresorufinowy ester kwasu 1,2‑O-dilaurylo-racglicero-3-glutarowego. Aktywność enzymu trzustki jest oznaczana dzięki zastosowaniu w teście specyficznego połączenia kwasów żółciowych z kolipazą. W przypadku nieobecności kolipazy aktywność lipazy jest praktycznie niewykrywalna. Kolipaza aktywuje jedynie lipazę trzustkową i jest nieaktywna w stosunku do innych enzymów lipolitycznych obecnych w surowicy. Duże ilości cholanów, dzięki silnie ujemnemu ładunkowi powierzchniowemu, nie dopuszczają do reakcji esteraz obecnych w surowicy z chromogennym substratem. Zasada pomiaru8,9,10,11 Enzymatyczna metoda kolorymetryczna, jako substrat zastosowano ester kwasu 1,2‑O-dilaurylo-rac-glicero-3-glutarowego (6-metylorezorufiny). Chromogenny substrat lipazy: ester 6-metyloresorufinowy kwasu 1,2‑Odilaurylo-rac-glicero-3-glutarowego na skutek katalitycznego działania zasadowego roztworu lipazy przechodzi w 1,2‑O-dilaurylo-rac-glicerol i nietrwały związek pośredni - zestryfikowany (6-metyloresorufiną) kwas glutarowy. W środowisku zasadowym ulega on spontanicznemu rozkładowi 2015-11, V 6.0 Polski do kwasu glutarowego i metyloresorufiny. Dodanie detergentu i kolipazy zwiększa swoistość testu dla lipazy trzustkowej. lipaza 6-metyloresorufinowy ester kwasu 1,2-O‑dilaurylo-racglicero-3-glutarowego 1,2‑O-dilaurylo-rac-glicerol + ester 6-metyloresorufinowy kwasu glutarowego spontaniczny ester 6-metyloresorufinowy kwasu glutarowego kwas glutarowy + rozpad metylorezorufina Intensywność powstałego czerwonego zabarwienia jest wprost proporcjonalna do aktywności lipazy i może być zmierzona fotometrycznie. Oznaczenie jest wykonane poprzez pomiar wzrostu absorbancji przy długości 583 nm. Odczynniki - roztwory robocze R1 Bufor BICINEa): 50 mmol/L, pH 8.0; kolipaza (trzustka wieprzowa): ≥ 0.9 mg/L; deoksycholan‑Na: 1.6 mmol/L; chlorek wapnia: 10 mmol/L; detergent; konserwant SR Bufor winianowy: 10 mmol/L, pH 4.16; ester 6-metyloresorufinowy kwasu 1,2‑O-dilaurylo-rac-glicero-3-glutarowego: 0.27 mmol/L; taurodeoksycholan: 8.8 mmol/L; detergent; konserwant a) BICINE = N,N‑bis(2hydroksyetylo)glicyna Zalecenia i środki ostrożności Przeznaczone wyłącznie do celów diagnostyki in vitro. Należy stosować standardowe procedury postępowania z odczynnikami. Wszelkie odpady należy usuwać zgodnie z lokalnymi przepisami. Karta charakterystyki produktu dostępna na życzenie. Dla USA: Wyłącznie na osobne zalecenie Postępowanie z odczynnikami Gotowy do użycia 1/3 05403669001V6.0 LIPC Lipaza test kolorymetryczny Przechowywanie i trwałość Kalibracja W temp. 2‑8 °C: Do daty ważności na opakowaniu Używany i schłodzony w analizatorze: 4 tyg. Uwaga: Po otwarciu chronić przed dostępem światła. Pobieranie i przygotowanie materiału W celu pobrania i przygotowania materiału należy stosować jedynie przeznaczone do tego probówki lub pojemniki. Sprawdzono i zaakceptowano możliwość stosowania jedynie materiałów biologicznych wymienionych poniżej. Surowica Osocze: Osocze krwi pobranej na heparynę litową Nie stosować antykoagulantów wiążących wapń, takich jak: EDTA, cytryniany i fluorki. Podane rodzaje próbek oznaczono przy użyciu wybranych probówek do pobierania materiału dostępnych na rynku w czasie wykonywania oznaczeń. Oznacza to, że nie przetestowano probówek od wszystkich producentów. Systemy pobierania próbek pochodzące od różnych producentów mogą zawierać różniące się materiały, co w pewnych przypadkach może mieć wpływ na wynik oznaczeń. W przypadku stosowania probówek pierwotnych (systemów pobierania krwi) należy ściśle przestrzegać zaleceń ich producenta. Przed oznaczeniem odwirować próbki z widocznym zmętnieniem lub obecnością strątów. Stabilność:12 1 tyg. w temp. 15‑25 °C 1 tyg. w temp 2‑8 °C 1 rok w temp -20 °C Materiały dostarczone w zestawie Patrz "Odczynniki - roztwory robocze" w części o odczynnikach. Niezbędne materiały dodatkowe (niedostarczone w zestawie) Zob. część "Informacje o odczynnikach" Ogólne wyposażenie laboratoryjne Oznaczenie W celu optymalnego działania testu należy stosować się do zaleceń zawartych w niniejszej ulotce dotyczących konkretnego analizatora. Należy postępować zgodnie z poniższą instrukcją obsługi dla operatora, uwzględniając typ aparatu. Wszelkie zmiany w aplikacji nie zatwierdzone przez firmę Roche nie podlegają gwarancji i muszą być zdefiniowane przez użytkownika. Aplikacja dla surowicy i osocza Definicja testu cobas c 111 Rodzaj pomiaru Absorbancja Model kalkulacyjny absorbancji Kinetyczna Kierunek reakcji Rosnący Długość fali A/B 583/659 nm Odczyt pierwszy/ostatni 22/27 Jednostka U/L Rodzaj reakcji R1‑S‑SR Parametry pipetowania Rozcieńczalnik (H2O) R1 80 µL Próbka 2 µL SR 48 µL Całkowita objętość 150 µL 20 µL Kalibratory Calibrator f.a.s. Woda dejonizowana używana jest automatycznie przez analizator jako kalibrator zerowy. Tryb kalibracji Regresja liniowa Częstotliwość kalibracji Dla każdej serii oraz zgodnie z procedurami kontroli jakości Spójność pomiarowa: Metoda standaryzowana manualnie przy zastosowaniu kalibrowanych pipet, odczynników firmy Roche oraz fotometru manualnego, w wyniku której otrzymano wartości absolutne, jak również specyficzny dla substratu molowy współczynnik absorpcji ε. Kontrola jakości Do kontroli należy używać materiałów wyszczególnionych w części "Informacja o odczynnikach". Można stosować również inny odpowiedni materiał kontrolny. Częstotliwość i zakres przeprowadzania kontroli muszą być dostosowane do indywidualnych wymogów danego laboratorium. Uzyskane wartości winny zawierać się w wyznaczonych granicach. Wskazane jest, by każde laboratorium opracowało procedury naprawcze, które należy wdrożyć, gdy wyniki uzyskane dla materiałów kontrolnych znajdą się poza podanym zakresem. Procedury kontroli jakości należy stosować zgodnie z właściwymi zaleceniami organów państwowych oraz lokalnymi wytycznymi. Wyliczenie Analizator cobas c 111 automatycznie oblicza aktywność oznaczanej substancji dla każdej próbki. Współczynnik przeliczeniowy: U/L × 0.0167 = µkat/L Ograniczenia - substancje interferujące Kryterium: Odzysk w ± 10 % wartości początkowej przy aktywności lipazy 60 U/L (1.00 µkat/L). Żółtaczka:13 Brak istotnej interferencji do wartości wskaźnika I wynoszącego 60 dla przybliżonego stężenia związanej i niezwiązanej bilirubiny (przeciętne stężenie bilirubiny związanej i niezwiązanej: 1026 µmol/L lub 60 mg/dL). Hemoliza:13 Brak istotnej interferencji do wartości wskaźnika H wynoszącego 300 (przybliżone stężenie hemoglobiny: 186 µmol/L lub 300 mg/dL). Lipemia (Intralipid):13 Brak istotnej interferencji do wartości wskaźnika L wynoszącego 2000. Brak istotnej zależności pomiędzy wskaźnikiem L (odnosi się do zmętnienia), a stężeniem triglicerydów. Antykoagulanty: Nie stosować antykoagulantów wiążących wapń, takich jak: EDTA, cytryniany i fluorki. Leki: Brak interferencji z najczęściej używanymi lekami w stężeniu terapeutycznym.14,15 W bardzo rzadkich przypadkach gammapatii, szczególnie typu IgM (makroglobulinemia Waldenströma), wyniki mogą być niemiarodajne.16 Dla celów diagnostycznych wyniki powinny być interpretowane z uwzględnieniem historii choroby, badań klinicznych oraz innych danych o pacjencie. WYMAGANA CZYNNOŚĆ Zaprogramowanie specjalnego cyklu mycia: W odniesieniu do pewnych kombinacji testów przeprowadzanych jednocześnie w analizatorze cobas c 111 wymaga się stosowania specjalnych cykli mycia. Informacja dotycząca kombinacji testów, w której wymagane są specjalne cykle mycia, zawarta jest w ostatniej wersji listy dodatkowych cykli mycia mających na celu wyeliminowanie efektu przeniesienia w ulotce metodycznej odczynnika CLEAN; dalsze postępowanie opisane jest w Podręczniku Użytkownika. Tam, gdzie to niezbędne, przed podaniem wyników testu należy wprowadzić specjalne oprogramowanie dotyczące dodatkowego cyklu mycia/efektu przeniesienia. 2/3 2015-11, V 6.0 Polski 05403669001V6.0 LIPC Lipaza test kolorymetryczny Granice i zakresy Zakres pomiarowy 3‑300 U/L (0.05‑5.01 µkat/L) Próbki o zwiększonej aktywności należy rozcieńczać automatycznie przy użyciu funkcji Ponów. Rozcieńczenie próbek za pomocą funkcji Ponów wynosi 1:2. Wyniki próbek rozcieńczonych za pomocą funkcji Ponów są automatycznie mnożone przez współczynnik 2. Dolna granica pomiarowa Dolny zakres wykrywalności testu: 3 U/L (0.05 µkat/L) Za dolną granicę wykrywalności przyjmuje się najniższe mierzalne stężenie oznaczanej substancji, które można odróżnić od zera. Oblicza się ją jako 3 odchylenia standardowe najniższego standardu (standard 1 + 3 OS, powtarzalność, n = 21). Wartości oczekiwane17 Dorośli: 13‑60 U/L (0.22‑1.00 µkat/L) W oparciu o populację pacjentów każde laboratorium powinno określić poziom wartości oczekiwanych lub wyznaczyć własne zakresy wartości referencyjnych. Szczegółowe dane o teście Dane wyznaczone przy użyciu analizatorów cobas c 111 podano poniżej. Wyniki uzyskane w poszczególnych laboratoriach mogą się różnić. Precyzja Precyzję oznaczono w oparciu o próbki materiału pochodzące od ludzi i próbki kontrolne zgodnie z przyjętym protokołem wewnętrznym przy powtarzalności (n = 21) i precyzji pośredniej (3 porcje w oznaczeniu, 1 ozn. na dzień, przez 10 dni). Uzyskano następujące wyniki: Powtarzalność Średnia U/L (µkat/L) OS U/L (µkat/L) WY % Precinorm U 46.1 (0.770) 0.6 (0.010) 1.3 Precipath U 80.0 (1.33) 0.6 (0.01) 0.8 Sur. ludzka 1 49.6 (0.828) 0.5 (0.008) 1.0 Sur. ludzka 2 248 (4.13) 2 (0.04) 0.9 Precyzja pośrednia Średnia U/L (µkat/L) OS U/L (µkat/L) WY % Precinorm U 49.0 (0.818) 1.1 (0.018) 2.2 Precipath U 82.9 (1.38) 1.8 (0.03) 2.2 Sur. ludzka 3 50.3 (0.840) 1.3 (0.022) 2.6 Sur. ludzka 4 264 (4.40) 5 (0.08) 1.9 Porównanie metod Wartości lipazy w surowicy ludzkiej i osoczu uzyskane w analizatorze cobas c 111 (y) porównano z uzyskanymi za pomocą tego samego odczynnika w analizatorze COBAS INTEGRA 400 (x). Ilość próbek (n) = 84 4 Steinberg WM, Goldstein SS, Davies ND, et al. Diagnostic assays in acute pancreatitis [Review]. Ann Intern Med 1985;102:576-580. 5 Panteghini M, Pagani F, Bonora R, et al. Diagnostic value of four assays for lipase determination in serum: A comparative reevalution. Clin Biochem 1991;24:497-503. 6 Tietz NW, Shuey DF. Lipase in serum - the elusive enzyme: An overview. Clin Chem 1993;39(5):746-756 7 Tietz NW, ed. Clinical Guide to Laboratory Tests, 3rd ed. Philadelphia PA: WB Saunders Company 1995;865. 8 Neumann U, Junius M, Batz HG, et al. New substrates for the optical determination of lipase. EP 207252 1987. 9 Borgström B. The action of bile salts and other detergents on pancreatic lipase and the interaction with colipase. Biochimica et Biophysica Acta 1977;488:381-391. 10 Gargouri Y, Julien R, Bois A, et al. Studies on the detergent inhibition of pancreatic lipase activity. J of Lipid Research 1983;24:1336-1342. 11 Leybold A, Junge W. Importance of colipase for the measurement of serum lipase activity. Adv Clin Enzymol 1986;4:60-67. 12 Guder W, Fonseca-Wollheim W, Heil O, et al. Maximum permissible transport and storage times for analysis of blood (serum, plasma), urine and cerebrospinal fluid. DG Klinische Chemische Mitteilungen 1995;26:207-224. 13 Glick MR, Ryder KW, Jackson SA. Graphical Comparisons of Interferences in Clinical Chemistry Instrumentation. Clin Chem 1986;32:470-475. 14 Breuer J. Report on the Symposium “Drug effects in Clinical Chemistry Methods”. Eur J Clin Chem Clin Biochem 1996;34:385-386. 15 Sonntag O, Scholer A. Drug interference in clinical chemistry: recommendation of drugs and their concentrations to be used in drug interference studies. Ann Clin Biochem 2001;38:376-385. 16 Bakker AJ, Mücke M. Gammopathy interference in clinical chemistry assays: mechanisms, detection and prevention. Clin Chem Lab Med 2007;45(9):1240-1243. 17 Junge W, Abicht K, Goldmann J, et al. Evaluation of the Colorimetric Liquid Assay for Pancreatic Lipase on Hitachi Analyzers in 7 Clinical Centers in Europe, Japan and USA. Clin Chem Lab Med 1999;37(Special Suppl):469. 18 Bablok W, Passing H, Bender R, et al. A general regression procedure for method transformation. Application of linear regression procedures for method comparison studies in clinical chemistry, Part III. J Clin Chem Clin Biochem 1988 Nov;26(11):783-790. W niniejszej ulotce metodycznej jako separatora dziesiętnego, oddzielającego liczbę całkowitą od części dziesiętnych ułamka dziesiętnego stosuje się zawsze kropkę. Separatorów oddzielających tysiące nie używa się. Symbole Oprócz znaków zawartych w standardzie ISO 15223‑1, firma Roche Diagnostics używa następujących symboli i znaków. Zawartość zestawu Passing/Bablok18 Regresja liniowa Odczynnik y = 1.012x + 0.486 U/L y = 1.012x + 0.516 U/L Objętość po rekonstytucji lub wymieszaniu τ = 0.979 r = 1.00 Aktywność w próbkach wahała się pomiędzy 4.88 i 295 U/L (0.081 i 4.92 µkat/L). Literatura 1 Greiling H, Gressner AM, eds. Lehrbuch der Klinischen Chemie und Pathobiochemie, 3rd ed. Stuttgart/New York: Schattauer Verlag 1995. 2 Keller H, ed. Klinisch-chemische Labordiagnostik für die Praxis, 2nd ed. Stuttgart/New York: Georg Thieme Verlag 1991:354-361. 3 Kazmierczak S, Catrou P, Van Lente F. Diagnostic accuracy of pancreatic enzymes evaluated by use of multivariate data analysis. Clin Chem 1993;39:1960-1965. 2015-11, V 6.0 Polski Globalny handlowy numer identyfikacyjny GTIN Dodatki, usunięte fragmenty oraz zmiany zostały oznaczone na marginesie. © 2015, Roche Diagnostics Roche Diagnostics GmbH, Sandhofer Strasse 116, D-68305 Mannheim www.roche.com Dystrybucka w USA: Roche Diagnostics, Indianapolis, IN US Customer Technical Support 1-800-428-2336 3/3