Rozdział 4

Rozdział 4
Przywództwo
na średnich
szczeblach
Z tego rozdziału
dowiesz się:
jakie są zasadnicze etapy przywództwa;
na jakie przeszkody można natrafić
na drodze do sukcesu;
z jakich etapów składa się droga
do sukcesu na średnim szczeblu.
Przywództwo. Biblia lidera
Można wyróżnić trzy zasadnicze etapy przywództwa:
1. Podstawy przywództwa. Dla młodych liderów wyzwanie stanowi nauka podstawowych zasad przywództwa. Muszą poznać samych siebie, tajniki swojej branży, zrozumieć kulturę i lokalne
zasady gry, a także sprawnie osiągać podstawowe cele.
2. Praktyka przywództwa. Na środkowych szczeblach hierarchii liderzy muszą nauczyć się nowych umiejętności. Muszą potrafić zarządzać innymi, zarządzać grupą zależnych od siebie jednostek, radzić sobie w sytuacjach niejasnych i złożonych, opanować do perfekcji zasadnicze umiejętności przywódcze, negocjować cele i je osiągać.
3. Mistrzostwo w przywództwie. Na samym szczycie organizacji niezbędny zestaw umiejętności
podlega kolejnej rewizji. Teraz konieczne jest rozwinięcie bogatszej wizji, odgrywanie roli wzoru
do naśladowania, budowa zespołu kierowniczego, tworzenie warunków umożliwiających odniesienie sukcesu, pozyskiwanie zasobów i kierowanie nimi w celu urzeczywistnienia swojej wizji.
Pułapki matriksu – przetrwanie a sukces
to dwie różne sprawy
W drugiej części tej książki skoncentrowano się na kierownikach na środkowych szczeblach hierarchii – ludziach, którzy często trafiają do niebezpiecznego świata matriksu. Zasady dotyczące
osiągnięcia sukcesu różnią się tu od zasad przetrwania. Wielu potencjalnych liderów już nigdy
nie wydostaje się z matriksu, ponieważ wiedzą jedynie, jak w nim przetrwać, ale nie mają pojęcia,
jak z niego uciec. Poniżej przedstawiono pięć najbardziej typowych pułapek matriksu, które są
jednocześnie przeszkodami na drodze do sukcesu.
1. Spec w pudełku
Wiele osób otrzymuje awans wprowadzający do matriksu dzięki kompetencjom technicznym.
Staje się to ich strefą komfortu. Jednak wiedzę ekspercką mylą z zarządzaniem i przywództwem. Nawet najtrudniejszym wyzwaniom próbują sprostać tylko i wyłącznie za pomocą
wiedzy. Prawdziwy lider musi znaleźć sposób, aby cały zespół stanął w tej sytuacji na wysokości zadania. Eksperci nie mają umiejętności pomagania innym w osiąganiu celów, nie potrafią
zlecać zadań, nie wzmacniają pozycji podwładnych, którym nie umieją zaufać. Nie są w stanie
dalej awansować, ponieważ ich dogłębna wiedza techniczna nie jest uniwersalna i nie wystarczy w ogólniejszym kontekście. Doskonały informatyk przetrwa na stanowisku kierownika
działu IT, ale nie poradzi sobie z zarządzaniem zespołem handlowców, księgowych i pracowników operacyjnych.
2. Polityk
Politycy podchodzą z nadmiernym entuzjazmem do poznawania tajników czarnej materii matriksu. Wytrwale budują sieć władzy. Nieustannie poszukują nowych inicjatyw i dbają o to, by
każdy wiązał je jakoś z ich nazwiskiem, dzięki czemu mogą uszczknąć odrobinę chwały dla siebie
– są jednak na tyle daleko, aby nikt nie pomyślał o obwinianiu ich o cokolwiek w razie niepowodzenia. Jednak bycie kojarzonym z sukcesem i osiąganie go to nie to samo. Wielu polityków
86 www.samosedno.com.pl
Rozdział 4. Przywództwo na średnich szczeblach
to ludzie straceni, ponieważ patrzy się na nich jak na puszkę z jednym groszkiem w środku – są
puści, ale robią dużo hałasu. Niczego nie osiągają. Co gorsza, politykierstwo musi się kiedyś zemścić – rodzi bowiem wrogów, którzy wychodzą z ukrycia w najmniej oczekiwanym przez polityka momencie.
3. Harcerz
To przeciwieństwo polityka. Harcerz myśli, że ciężka pracy i osiąganie dobrych rezultatów wystarczy, aby zostać zauważonym i awansowanym. Jednak w rzeczywistości on także gubi się w gąszczu matriksu, w którym trudno dostrzec, kto tak naprawdę coś osiągnął. Harcerz musi zwrócić
uwagę przełożonych na swoje osiągnięcia i pokazać, że potrafi przewodzić innym i osiągać oczekiwane rezultaty.
4. Jaskiniowiec
W dużych organizacjach grupy często można przedstawić jako silosy ustawione pionowo, podzielone regionami pod względem produktów lub funkcji. Czasem można je też porównać do
naleśników, które warstwami składają się na „płaskie” organizacje. Struktura korporacji przypomina natomiast skrzyżowanie silosu z naleśnikiem – coś na kształt jaskini. To właśnie tam ukrywają się niektórzy – mogą przetrwać w matriksie, ale nie mogą z niego uciec. Potrafią kontrolować i dominować w swojej małej grocie i odtworzyć to poczucie pewności, które zapewniało
im spokój na niższych stanowiskach kierowniczych. To zwierzęta terytorialne, które zazdrośnie
strzegą swoich jaskiń. Gdy nadchodzi reorganizacja, która zmienia kształt matriksu, czują się
jak ryby wyrzucone na ląd. Łatwo znaleźć racjonalne powody, dla których można ich usunąć
z organizacji.
5. Autokrata
Autokrata zachowuje się tak, jakby już był dyrektorem wyższego szczebla. Często mówi o znaczeniu gry zespołowej, przez co rozumie: „Jeśli robisz dokładnie to, co ci każę, to jesteś dobrym gra-
87