Podsumowanie przeglądu i oceny szkół pod względem

Podsumowanie przeglądu i oceny szkół pod względem bezpieczeństwa w ramach
rządowego programu „Zero tolerancji dla przemocy w szkole”.
Od listopada 2006 r. do maja 2007 r. w województwie wielkopolskim zrealizowano przegląd
i oceniono szkoły pod względem bezpieczeństwa dzieci i młodzieży oraz sprawowania nad nimi
prawidłowej opieki. Wynikało to z realizacji zapisów rządowego programu „Zero tolerancji dla
przemocy w szkole”. Jednym z podjętych działań było wykonanie Uchwały Nr186/2006 Rady
Ministrów z dnia 7 listopada 2006 roku w sprawie działań administracji rządowej przeciwko
przemocy w szkołach i placówkach oświatowych, w ramach której dokonano 1943 przeglądy
obejmujące szkoły i placówki w województwie.
Przeglądy realizowały zespoły trzyosobowe. Koordynatorem pracy zespołu był wizytator kuratorium
oświaty, a członkami przedstawiciel policji oraz przedstawiciel organu prowadzącego (właściwa
jednostka samorządu terytorialnego). Wizytatorzy zobowiązani zostali do zaplanowania terminów
przeglądów i przekazania informacji stronom zainteresowanym. O pracach zespołów na bieżąco
informowana była również prokuratura.
Po zakończeniu programu Kuratorium Oświaty w Poznaniu przygotowało raport podsumowujący jego
wyniki, który następnie został wysłany do Ministra Edukacji Narodowej.
Realizacja programu umożliwiła ocenę stopnia bezpieczeństwa w szkołach podstawowych,
gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych. Jednocześnie pozwoliła na inną niż dotychczas praktykowaną
współpracę z podmiotami takimi jak policja, prokuratura, organy prowadzące, rodzice oraz uczniowie.
Dokonując przeglądu oraz oceny szkół i placówek pod kątem bezpieczeństwa, stwierdzono duże
zainteresowanie jego realizacją w środowisku szkolnym, w tym także wśród rodziców. Bardzo cenną
formą oddziaływań okazała się debata społeczna i aktywne uczestniczenie w niej rodziców, uczniów
i nauczycieli. Warto podkreślić, że po raz pierwszy w skali naszego województwa - w ramach
jednolitego programu – podjęte zostały takie działania w obszarze bezpieczeństwa.
W wyniku analizy przesłanych do kuratorium programów i harmonogramów poprawy efektywności
wychowania zauważa się zintensyfikowaną aktywność szkół, służącą zwiększeniu bezpieczeństwa
dzieci i młodzieży oraz nowatorskie rozwiązania, wpływające na jego poprawę.
Wnioski z raportu.
1. Program „Zero tolerancji dla przemocy w szkole” okazał się przydatny dla oceny stanu
bezpieczeństwa dzieci i młodzieży w środowiskach szkolnych naszego województwa.
2. Z danych wynika, że stan bezpieczeństwa w szkołach województwa wielkopolskiego można ocenić
jako dość dobry. Zdecydowana większość uczniów (75%) czuje się w szkole zawsze bezpiecznie,
a pozostali badani uczniowie nie zawsze odczuwają bezpieczeństwo.
3. Powyższą ocenę stanu bezpieczeństwa w szkołach potwierdza fakt, iż stosunkowo niewielkiej
liczbie szkół i placówek (179 szkół/placówek, co stanowi 9,2% ogółu szkół/placówek objętych
przeglądem) wydano polecenie opracowania programu poprawy efektywności wychowania. Są to
szkoły/placówki zgłaszające poważniejsze problemy w zakresie bezpieczeństwa uczniów. Poza
tym niektóre szkoły/placówki, według analogicznej procedury, otrzymały zalecenia na podstawie
art. 33 Ustawy o systemie oświaty z uwagi na inne popełnione uchybienia.
4. Rodzice częściej niż uczniowie wskazują szkołę jako bezpieczne miejsce nauki i pobytu dzieci.
5. Działania podjęte na tym etapie programu „Zero tolerancji dla przemocy w szkole” wyszły
naprzeciw potrzebom rodziców i uczniów. Wskazują na to nie tylko wyniki rozmów z rodzicami
i uczniami w ramach przeglądu, ale liczne telefony skierowane do wizytatorów w celu uzyskania
informacji o programie.
6. Identyfikacja zagrożeń wskazuje, że najczęściej spotykanym zachowaniem niepożądanym dzieci
i młodzieży w wielkopolskich szkołach jest agresja słowna, a w następnej kolejności niszczenie
mienia i pobicia. Spośród zachowań niepożądanych najrzadziej występują: molestowanie seksualne
oraz używanie i dystrybucja środków psychoaktywnych.
7. Uczniowie twierdzą, że o zagrożeniach mogą porozmawiać w pierwszej kolejności z osobami
dorosłymi z otoczenia szkoły – wychowawcami, nauczycielami i pedagogami, następnie
z rodzicami, a w dalszej kolejności z rówieśnikami.
8. W opinii uczniów osobami wzbudzającymi „największy strach” są starsi koledzy.
9. Uczniowie za najbardziej niebezpieczne miejsca na terenie szkoły uznali: toaletę, boisko szkolne,
korytarz i szatnię. Jako niebezpieczną wskazali także drogę do szkoły.
Wielkopolski Wicekurator Oświaty
/-/ Elżbieta Leszczyńska