GŁÓWNA KOMISJA ORZEKAJĄCA ORZECZENIE orzeka:

Warszawa, 22 listopada 2010 r.
GŁÓWNA KOMISJA ORZEKAJĄCA
w Sprawach o Naruszenie
Dyscypliny Finansów Publicznych
Nr akt BDF1/4900/85/96/RN-23/10/2360
ORZECZENIE
Główna Komisja Orzekająca w Sprawach o Naruszenie Dyscypliny Finansów Publicznych
w składzie:
Przewodniczący:
Członek GKO:
Piotr Kaczorkiewicz
Członkowie:
Członek GKO:
Marek Muszyński
Członek GKO:
Teresa Warszawska (ref.)
Protokolant:
Danuta Gzyra
rozpoznała na rozprawie w dniu 22 listopada 2010 r., przy udziale Zastępcy Głównego
Rzecznika Dyscypliny Finansów Publicznych – Pawła Laudańskiego – odwołanie wniesione
przez Rzecznika Dyscypliny Finansów Publicznych I instancji na niekorzyść Obwinionego (...) pełniącego w czasie przypisanego mu czynu funkcję Wójta Gminy (...), od orzeczenia Regionalnej
Komisji Orzekającej w sprawach o naruszenie dyscypliny finansów publicznych przy
Regionalnej Izbie Obrachunkowej w Opolu z dnia 14 czerwca 2010 r., sygn. akt: ZDB-41008/2010, w zakresie uniewinnienia Obwinionego (...) od zarzucanego czynu polegającego na
zaciągnięciu zobowiązania bez upowaŜnienia do zaciągania zobowiązań ze środków publicznych,
poprzez zawarcie w dniu 30 sierpnia 2007 r. w imieniu Gminy (...) umowy nr ZE-3410-1/07 z
firmą Usługi Transportowe (...) w (...) na „Przewóz uczniów do gimnazjum i szkół
podstawowych na terenie Gminy (...) oraz dowóz uczniów niepełnosprawnych do Zespołu
Niepublicznych Szkół w (...) w latach 2007-2010”, tj. od czynu określonego w art. 15 ustawy o
odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych.
Komisja I instancji odstąpiła od wymierzenia Obwinionemu kary za inny przypisany mu czyn
oraz obciąŜyła go obowiązkiem zwrotu kosztów postępowania w kwocie 271,67 zł.
Główna Komisja Orzekająca - biorąc pod uwagę zebrane w sprawie materiały - na podstawie:
• art. 42 ust. 2 ustawy z dnia 17 grudnia 2004 r. o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny
finansów publicznych (Dz. U. z 2005 r. Nr 14, poz. 114 z późn. zm.) – zwanej dalej ustawą,
• art. 147 ust. 1 pkt 3 w zw. z art. 146 ust. 2 ustawy.
orzeka:
Orzeczenie Głównej Komisji Orzekającej Nr BDF1/4900/85/96/RN-23/10/2360
strona 2.
Uchyla orzeczenie Komisji Orzekającej I instancji w zaskarŜonym zakresie i w tej części
przekazuje sprawę do ponownego rozpoznania.
Pouczenie:
Na niniejsze orzeczenie środek zaskarŜenia nie przysługuje.
Przewodniczący
Składu Orzekającego GKO
/-/
Członkowie Składu Orzekającego GKO
/-/ /-/
Na oryginale właściwe podpisy
UZASADNIENIE
Rzecznik dyscypliny finansów publicznych przy Regionalnej Izbie Obrachunkowej w
Opolu, po przeprowadzeniu postępowania wyjaśniającego, wszczętego 22 marca 2010 r., wniósł
o ukaranie /pismo z dnia 21 kwietnia 2010 r./ Pana (...) – Wójta Gminy (...), karą nagany, za
nieumyślne naruszenie w dniu 30 sierpnia 2007 r. dyscypliny finansów publicznych, poprzez
popełnienie czynu określonego w art. 15 ustawy z dnia 17 grudnia 2004 r. o odpowiedzialności
za naruszenie dyscypliny finansów publicznych (zw. dalej – ustawą), tj. zaciągnięcie
zobowiązania bez upowaŜnienia do zaciągania zobowiązań ze środków publicznych a takŜe za
nieumyślne naruszenie w dniu 16 sierpnia 2007 r. dyscypliny finansów publicznych, poprzez
popełnienie czynu określonego w art. 17 ust. 1 pkt 4 cyt. ustawy, tj. udzielenie zamówienia
publicznego w trybie z wolnej ręki z wykonawcą, który winien zostać wykluczony z
postępowania oraz za nieumyślne naruszenie w dniu 16 sierpnia 2007 r. dyscypliny finansów
publicznych, poprzez popełnienie czynu określonego w art. 17 ust. 1 pkt 2 lit. b) cyt. ustawy, tj.
zaniechanie zamieszczenia ogłoszenia o udzieleniu zamówienia publicznego w trybie z wolnej
ręki w Biuletynie Zamówień Publicznych.
Regionalna Komisja Orzekająca przy Regionalnej Izbie Obrachunkowej w Opolu, po
przeprowadzeniu rozprawy w dniu 14 czerwca 2010 r., orzeczeniem wydanym w dniu 14
czerwca 2010 r. uznała Pana (...) odpowiedzialnym nieumyślnego naruszenia dyscypliny
finansów publicznych określonego w art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy o odpowiedzialności za
naruszenie dyscypliny finansów publicznych polegającego na udzieleniu zamówienia
publicznego w trybie z wolnej ręki w dniu 16 sierpnia 2007 r. z wykonawcą , który winien być
wykluczony z postępowania oraz na podstawie art. 36 ust. 1 ustawy odstąpiła od wymierzenia
kary. Tym samym orzeczeniem RKO uniewinniła Pana (...) od zarzucanych czynów polegających
na zaciągnięciu zobowiązania ze środków publicznych poprzez zawarcie umowy w dniu 30
sierpnia 2007 r. na „Przewóz uczniów do gimnazjum i szkół podstawowych na terenie Gminy (...)
oraz dowóz uczniów niepełnosprawnych do Zespołu Szkół w (...) w latach 2007-2010”, tj. od
czynu określonego w art. 15 ustawy o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów
publicznych oraz od zarzucanych czynów polegających na zaniechaniu zamieszczenia ogłoszenia
o udzieleniu zamówienia publicznego w Biuletynie Zamówień Publicznych wymaganego
przepisem art. 95 ust. 1 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. - Prawo zamówień publicznych, tj. od
czynu określonego w art. 17 ust. 1 pkt 2 lit b) ustawy o odpowiedzialności za naruszenie
dyscypliny finansów publicznych.
Orzeczenie Głównej Komisji Orzekającej Nr BDF1/4900/85/96/RN-23/10/2360
strona 3.
Regionalna Komisja Orzekająca w części dotyczącej zarzutu naruszenia dyscypliny
finansów publicznych poprzez zaciągnięcie zobowiązania bez upowaŜnienia do zaciągania
zobowiązań ze środków publicznych ustaliła, Ŝe:
− Pan (...), działając w imieniu Gminy (...) zawarł w dniu 30 sierpnia 2007 r. umowę ZE3410-1/07 z firmą Usługi Transportowe (...) w (...). Przedmiotem tej umowy był przewóz
uczniów do gimnazjum i szkół podstawowych na terenie Gminy (...) oraz dowóz uczniów
niepełnosprawnych do Zespołu Niepublicznych Szkół w (...) w latach 2007-2010,
− strony nie ustaliły w umowie maksymalnej wartości zobowiązania, określając jedynie
stawkę za 1 km zrealizowanego przejazdu konkretnym autobusem,
− wydatki Gminy z tytułu realizacji umowy wyniosły ogółem w latach 2007-2010 –
376 379,87 zł brutto, z czego w roku szkolnym 2007/2008 – 128 713,56 zł brutto, 2008 –
2009 – 123 217,07 zł brutto, 2009 – 2010 – 124 449,24 zł brutto,
− w dniu zawierania umowy obowiązywała uchwała Rady Gminy Nr III/21/2007 z dnia 7
lutego 2007 r. w sprawie uchwalenia budŜetu Gminy na 2007 r., która określała, Ŝe
maksymalna wysokość sumy, do której Wójt moŜe samodzielnie zaciągać zobowiązania,
nie moŜe przekroczyć 400 000 zł. Rada Gminy nie podjęła natomiast w 2007 r. odrębnej
uchwały upowaŜniającej Wójta do zaciągania zobowiązań z tytułu dowozu dzieci poza
2007 r.
− w 2007 r. w budŜecie Gminy (...) zaplanowano na zapewnienie dowozów uczniów do szkół
i przedszkoli w dziale 801 „Oświata i wychowanie”, rozdziale 80113 „DowoŜenie uczniów
do szkół” w paragrafie 4300 „zakup usług pozostałych” wydatki w łącznej kwocie 118 200
zł
Regionalna Komisja Orzekająca uznała, Ŝe:
− zaciągnięcie zobowiązania wymagalnego w latach 2008 -2010 Wójt mógł dokonać jedynie
na podstawie art. 18 ust. 2 pkt 10 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym
(Dz. U. Nr 142, poz. 1591 z późn. zm.).
− uchwała Rady Gminy z dnia 7 lutego 2007 r. w sprawie uchwalenia budŜetu Gminy na
2007 r. została podjęta na podstawie cyt. wyŜej art. 18 ust. 2 pkt 10 ustawy określając
jednocześnie maksymalną wysokość kwoty, do której Wójt moŜe samodzielnie zaciągać
zobowiązania w 2007 r.,
− zaciągnięte zobowiązanie przez Wójta w latach 2007-2010 na realizację zadania „Przewóz
uczniów do gimnazjum i szkół podstawowych na terenie Gminy (...) oraz dowóz uczniów
niepełnosprawnych do Zespołu Niepublicznych Szkół w (...) w latach 2007-2010” wyniosło
376 919,69 zł i nie przekroczyło kwoty określonej przez Radę.
− zaciągnięcie zobowiązania przez Wójta w latach 2008-2010 nie przekraczającego
zakreślonej maksymalnej kwoty określonej w § 14 uchwały Rady Gminy oraz wydanie
upowaŜnienie dla Wójta przez Radę Gminy (...) zawartego w uchwale budŜetowej na 2007
r. na podstawie art. 18 ust. 2 pkt 10 ustawy o samorządzie gminnym stanowiło podstawę do
legalnych działań Wójta w tym okresie.
Odwołanie od powyŜszego orzeczenia złoŜyła Zastępca Rzecznika Dyscypliny Finansów
Publicznych pierwszej instancji Pani (...) (pismo z dnia 29 lipca 2010 r.), wnosząc o uchylenie
orzeczenia w zakresie popełnienia czynu określonego przepisem art. 15 ustawy z dnia 17 grudnia
2004 r. o odpowiedzialności za naruszenie dyscypliny finansów publicznych i przekazanie
sprawy Regionalnej Komisji Orzekającej w sprawach o naruszenie dyscypliny finansów
publicznych przy Regionalnej Izbie Obrachunkowej w Opolu do ponownego rozpoznania.
Orzeczenie Głównej Komisji Orzekającej Nr BDF1/4900/85/96/RN-23/10/2360
strona 4.
Wydanemu orzeczeniu zarzucono naruszenie przepisu art. 36 ust. 1, art. 85 ust. 1 oraz art.
184 ust. 1 pkt 10 lit. b) ustawy z dnia 30 czerwca 2005 r. o finansach publicznych (Dz. U Nr 249,
poz. 2104 z późn. zm.) obecnie art. 46 ust. 1 i art. 228 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 27 sierpnia
2009r. o finansach publicznych (Dz. U. Nr 154 poz. 1240) a w konsekwencji nieuprawnione
uniewinnienie Obwinionego za zarzucany czyn.
W uzasadnieniu odwołania zauwaŜono, Ŝe stosownie do art. 228 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia
27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (art. 184 ust. 1 pkt 10 lit b ustawy z dnia 30 czerwca
2005 r. o finansach publicznych) uchwała w sprawie wieloletniej prognozy finansowej moŜe
zawierać upowaŜnienie dla zarządu jednostki samorządu terytorialnego do zaciągania
zobowiązań z tytułu umów, których realizacja w roku budŜetowym i w latach następnych jest
niezbędna do zapewnienia ciągłości działania jednostki i z których wynikające płatności
wykraczają poza rok budŜetowy. Rada Gminy nie podjęła jednak w 2007 r. odrębnej uchwały
upowaŜniającej wójta do zaciągania zobowiązań z tytułu dowozu dzieci do szkół poza 2007 rok.
Zatem, zdaniem rzecznika, zobowiązanie obciąŜające budŜet gminy roku: 2008 i 2009,
wynikające z umowy z dnia 30.08.2007 r. zaciągnięte zostały przez Wójta bez uzyskania
upowaŜnienia Rady Gminy.
Na okoliczność podniesionej argumentacji zostało szeroko przytoczone uzasadnienie
orzeczenie Głównej Komisji Orzekającej z dnia 22 czerwca 2006 r. sygn. akt DF/GKO-490043/56/06/1249.
Główna Komisja Orzekająca, po zapoznaniu się z całością akt sprawy i po
przeprowadzeniu rozprawy, zauwaŜa, co następuje.
Sprawą bezsporną jest, Ŝe w świetle ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie
gminnym (Dz. U. z 2001 r. Nr 142, poz. 1591 z późn. zm.) podstawą do samodzielnego
zaciągnięcia zobowiązania przez Wójta mogła być jedynie uchwała podjęta przez Radę Gminy w
(...) na podstawie art. 18 ust. 2 pkt 10 tej ustawy. Brzmienie przepisu jest jednak wyjątkowo
nieprecyzyjne i trudno z niego wydedukować, czy chodzi o łączną kwotę tych zobowiązań w
ciągu roku budŜetowego, czy o kwotę jednorazowego zobowiązania, które Wójt moŜe zaciągnąć,
nie pytając Rady o zgodę. Istota rozpatrywanej sprawie sprowadza się do moŜliwości zaciągania
zobowiązań długoterminowych na podstawie ustawy - Prawo zamówień publicznych. Praktyka
samorządowa w tym względzie jest bardzo róŜna. Odnosząc się jednak wprost do Uchwały nr
III/21/2007 Rady Gminy w (...) z dnia 7 lutego 2007 r. naleŜy zauwaŜyć, Ŝe zapis § 14
określający wysokość sumy, do której Wójt moŜe samodzielnie zaciągać zobowiązania równieŜ
nie jest precyzyjny i nie moŜna z niego w sposób jednoznaczny przesądzić, o jakiego rodzaju
zobowiązania chodzi. Na uwagę zasługuje jednak fakt, Ŝe Uchwała, co do zasady, określała
budŜet na rok 2007, zaś w § 11, § 12 i § 15 odnosiła się do zobowiązań wykraczających poza rok
budŜetowy. Te z kolei wydatki mogły być realizowane zgodnie z zasadą określoną przepisami
art. 228 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (art. 184 ust. 1 pkt
10 lit b ustawy z dnia 30 czerwca 2005 r. o finansach publicznych, jednak bez wątpienia wydatki
związane z zawarciem umowy na „Przewóz uczniów do gimnazjum i szkół podstawowych na
terenie Gminy (...) oraz dowóz uczniów niepełnosprawnych do Zespołu Niepublicznych Szkół w
(...) w latach 2007-2010” nie mogą zostać zaliczone do zobowiązań, o których mowa w cyt.
wyŜej przepisie.
Analizując stan faktyczny w sprawie, naleŜy więc podkreślić, Ŝe nie jest oczywistą okoliczność,
na którą powołuje się Regionalna Komisja Orzekająca w Opolu w zaskarŜonym orzeczeniu, Ŝe
wskazanie w Uchwale z dnia 7 lutego 2007 r. właściwej podstawy prawnej, tj. art. 18 ust. 2 pkt
10 ustawy dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym oznacza wprost upowaŜnienie dla Wójta
do zaciągania zobowiązań wykraczających poza ramy roku budŜetowego, skoro ta sama Uchwała
określała jednak limity innych wydatków do poniesienia w latach następnych.
NaleŜy więc zgodzić się z zarzutem poczynionym przez Zastępcę Rzecznika Dyscypliny
Finansów Publicznych w złoŜonym odwołaniu z dnia 29 lipca 2010 r., Ŝe Rada Gminy nie
podjęła odrębnej uchwały upowaŜniającej Wójta do zaciągania zobowiązań z tytułu dowozu
dzieci do szkół poza 2007 rok.
Orzeczenie Głównej Komisji Orzekającej Nr BDF1/4900/85/96/RN-23/10/2360
strona 5.
Uwzględniając powyŜsze oraz działając na podstawie art. 146 ust. 2 ustawy o odpowiedzialności
za naruszenie dyscypliny finansów publicznych Główna Komisja Orzekająca postanowiła jak w
sentencji.
Przewodniczący
Składu Orzekającego GKO
..........................
Orzeczenie Głównej Komisji Orzekającej Nr BDF1/4900/85/96/RN-23/10/2360