Strategia – Stan

STRATEGIA
Prof. dr hab. Monika Kostera Wydział
Zarządzania UW
1
Strategia
Strategia to zarządzanie granicami organizacji w
czasie
Relacje między organizacją a
otoczeniem - Stan



Podejście sytuacyjne (contingency approach),
organizacje mechanistyczne i organiczne (w
zależności od stopnia zmienności otoczenia) Tom
Burns & George Stalker (1961).
Podejście zasobowe (resource dependency theory),
organizacje są uzależnione od otoczenia, lecz istnieją
sposoby nawigacji po otoczeniu, Jeffrey Pfeffer &
Gerald Salancik (1978).
Podejście ekologii populacji organizacyjnych
(population ecology), wzorce sukcesów i porażek,
przetrwanie w warunkach konkurencji, Michael
Hannan & John Freeman (1977).
Prof. dr hab. Monika Kostera Wydział
Zarządzania UW
3
Strategia – Stan
Strategia polega na poszukiwaniu strategicznego
dostosowania (strategic fit) – strategia jest
skuteczna, gdy łączy to co organizacja potrafi robić
(kompetencje) z potrzebami i wymaganiami
otoczenia.
Celem strategii jest zdobycie przewagi
konkurencyjnej.

Prof. dr hab. Monika Kostera Wydział
Zarządzania UW
4
•
•
•
Strategia – Stan
polega ona na koncentracji zasobów i energii
uczestników na kierunku działania wybranym
przez zarząd, a więc na realizacji nadrzędnego
celu.
oznacza dokonywanie wyborów – firma decyduje
się na określone działania, starając się
zmaksymalizować szanse wygranej, ale odrzuca
inne drogi rozwoju, a więc ponosi także koszty
utraconych możliwości.
budowa dobrej strategii opiera się na trafnym i
inteligentnym analizowaniu otoczenia, co
pozwala na zredukowanie niepewności (Obłój,
2001)
Strategia – Stan
Strategia jako projekt organizacji
Rys. 2.1. Model tworzenia strategii – metoda
SWOT.
Źródło: Hatch (1997/2002, 115).
Prof. dr hab. Monika Kostera Wydział
Zarządzania UW
6
Strategia – Stan
Strategia jako:

Decyzja strategiczna – podjęcie najwłaściwszej
decyzji rozwoju na podstawie diagnozy organizacji i
analizy otoczenia; struktura podąża za strategią –
Alfred Chandler (1962/1998);

Strategia powstająca (emergent strategy) –
działania organizacji mogą być poddane wpływowi
planowania, polegające na stopniowym uczeniu się i
kolejnych przybliżeniach; ciągła interakcja z
otoczeniem; struktura też wpływa na strategię,
James Quinn (1978).
Prof. dr hab. Monika Kostera Wydział
Zarządzania UW
7
Strategia – Stan

Ujęcie sytuacyjne – oba podejścia bywają
skuteczne, w zależności od typu otoczenia
Prof. dr hab. Monika Kostera Wydział
Zarządzania UW
8
Strategia – Stan
Złożoność
Stopień
zmienności
Mała
Duża
Zmiana
powolna
Model racjonalny
Wdrażający formułuje
Zmiana
szybka
Formułujący wdraża
?
Rys. 2.2. Model sytuacyjny strategii według Henry’ego Mintzberga
Oprac. na podst. Hatch, (1997/2002), s. 125.
Prof. dr hab. Monika Kostera Wydział
Zarządzania UW
9
Strategia – Stan
Szkoła polska (ujęcie sytuacyjne)
Strategia nie jest ani opracowaniem planu i
budżetu, ani setką slajdów w Power Point, ani
listą kluczowych kompetencji firmy. Jest spójną
koncepcją działania opartą na niewielu
kluczowych i wzajemnie się uzupełniających
wyborach, które pozwalając na wykorzystanie
szans lub zbudowanie przewagi konkurencyjnej
mają zapewnić osiągnięcie ponadprzeciętnych
wyników (Obłój, 2010, s.13).
Relacje między organizacją a
otoczeniem - Proces


Teoria konstruowanego otoczenia (enactment
theory), jak organizacja pozycjonuje się w
otoczeniu i jak decyduje co jest dla niej
otoczeniem, a co nie, Karl Weick (Weick,
1969/1979).
Instytucjonalizm, jak instytucjonalizują się
wzorce współdziałania organizacji i otoczenia,
jak zdobywana jest prawomocność organizacji,
Richard Scott (Scott, 1995), Woody Powell Paul
DiMaggio i Woody Powell (1991).
Prof. dr hab. Monika Kostera Wydział
Zarządzania UW
11
Strategia – Proces

Zarządzanie strategiczne – ciągłe tworzenie
organizacji. Wytyczanie granic organizacji
względem otoczenia; np. Karl Weick
(1969/1979), Charles Stubbart & Linda Smircich
(1985). Plan nie jest w stanie zapewnić „mapy”
działania – bo proces przebiega w czasie i
przyszłość jest niepewna, nie da się sporządzić
jej mapy. Jednak plan może się przydać dla
podwyższenia morale.
Prof. dr hab. Monika Kostera Wydział
Zarządzania UW
12
Strategia – Proces





Proces strategiczny:
Otoczenie jest współtworzone przez organizację –
nie koniecznie obiektywnie, zawsze na jej własny
użytek.
Wybór odpowiedzi na zmiany w otoczenie jest
zawsze twórczy, często polityczny; racjonalizacja ex
post.
Nowe SWOT – ignoranci górą! Najskuteczniejsi są ci
którzy robią coś zupełnie innego – proces
zaprowadzi ich do sukcesu (mimo że nie znają
pożądanego efektu).
Nowa rola stratega – strategia jako sztuka.
Prof. dr hab. Monika Kostera Wydział
Zarządzania UW
13
Strategia?


Lean is mean, organizacje „odchudzone”, outsourcing,
redukowanie kosztów, restrukturyzacja, downsizing, etc. –
zwiększa efektywność i zyskowność w krótkim okresie,
poprawia bezpośrednią konkurencyjność, lecz w długim
okresie likwiduje innowacyjność (czemu w średnim okresie
można zaradzić przy pomocy benchmarkingu); normatywne
teorie zarządzania strategicznego – Robert Camp (1989);
Luz strategiczny (strategic slack), redundancja, zachowanie
rezerw, jednostki w organizacji (fitness scouts) mające dużą
swobodę działania a nawet przekraczania granic – pewne
zasoby i czas nie są na stałe przypisane do centralnej funkcji
systemu; w krótkim okresie wysokie koszty, lecz w długim
innowacyjność i stabilność w turbulentnym otoczeniu (firmy
japońskie, niemieckie); teoria systemów – James Thomson
(1967) i teoria złożoności/ chaosu – Russ Marion (1999).
Prof. dr hab. Monika Kostera Wydział
Zarządzania UW
14