Sprawozdanie z Dyskusji - Uniwersytet Pedagogiczny

Sprawozdanie z dyskusji nt. "Nowe media i komunikacja społeczna w optyce psychologii
stosowanej" (Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie) – 29.01.2015r.
W dniu 29. stycznia br. w ramach działań podejmowanych przez krakowski Ośrodek Badań nad
Mediami odbyła się na terenie Uniwersytetu Pedagogicznego przy ul. Podchorążych 2
w Krakowie dyskusja nt. "Nowe media i komunikacja społeczna w optyce psychologii
stosowanej",
którą
poprowadziła
pani
prof.
Agnieszka
Ogonowska
(UP)
wraz
z przedstawicielem Uniwersytetu Ekonomicznego - doktorem Mariuszem Makowskim.
W trakcie spotkania poruszono rozmaite zagadnienia związane z procesami komunikacji
w szerokim kontekście psychologicznym. Podjęto, m.in. rozważania dotyczące koegzystencji
osób młodych, urodzonych po 1990 roku, często niewyobrażających sobie życia w świecie
pozbawionym nowych technologii z osobami starszymi, czyli tzw. cyfrowych tubylców
z cyfrowymi imigrantami. Jedno z kluczowych pytań postawionych w trakcie dyskusji brzmiało:
W jaki sposób media wpływają na nasze życie?
W tym kontekście po raz kolejny poruszono temat edukacji medialnej. Szczególnie akcentowano
problemy związane z wpływem mediów na najmłodsze osoby. Prowadzący dyskusję poddali
ocenie, popularne wśród rodziców programy telewizyjne adresowane do dzieci, mających od
sześciu miesięcy życia do 2. lat. Wskazali, że badania naukowe prowadzone w tym zakresie
dowodzą, iż dziecko poniżej 2,5. roku życia zupełnie nie posiada idei reprezentacji, w związku z
czym nie powinno odbierać w tym okresie jakichkolwiek przekazów audiowizualnych. Percepcja
świata poprzez rzeczywistość telewizyjną jest jemu jeszcze zupełnie niedostępna.
W czasie dyskusji krytyce poddane zostały także technologiczne zabawki, mające na celu
rzekomo uczyć małe dzieci nabywania języka. Postawiono tezę o stosowaniu wręcz swoistej
formy przemocy rodziców wobec dzieci, gdyż najmłodsi, którzy przed trzecim rokiem swojego
życia są eksponowani na przekazy audiowizualne w późniejszych latach mogą mieć problemy,
m.in. z nabyciem umiejętności czytania czy przetwarzaniem informacji. Na podstawie badań
stwierdzono, iż mózg człowieka jest cywilizacyjnie mniej zaawansowany niż dynamiczny postęp
technologii. Wystawianie dzieci od najmłodszych lat na tego typu przekazy może doprowadzić
do ograniczenia ich kompetencji społecznych w późniejszym życiu. W tym kontekście
przywołane przez prowadzących zostały konkretne przykłady i wyniki eksperymentów,
odwołano się także do prac cenionego, niemieckiego naukowca Manfreda Spitzera.
Podjęto również problem, dotyczący młodych ludzi, którzy coraz rzadziej nawiązują
bezpośrednie kontakty i wchodzą między sobą w społeczne interakcje, np. uczniowie w szkole wolą natomiast korzystać z urządzeń technologicznych, takich jak smartfony czy tablety.
Poruszono także temat gier sieciowych oraz aktywności osób w wirtualnym świecie tzw. second
life.
Inny aspekt podjęty w trakcie dyskusji dotyczył przemocy i agresji sieciowej, szczególnie
zjawiska tzw. sextingu, polegającego na przesyłaniu przez młodych ludzi, głównie nastolatków,
będących w związkach – erotycznych zdjęć fragmentów swojego nagiego ciała. Niejednokrotnie
zdarza się, iż takie osoby prędko kończą ze sobą znajomość, fotografie natomiast umieszczane są
przez nich w przestrzeni Internetu, gdzie obejrzeć je może każdy potencjalny użytkownik sieci
internetowej. Oczywiście taka sytuacja niesie ze sobą wiele rozmaitych, negatywnych
konsekwencji dla młodych ludzi. Poruszono również problem uzależnień medialnych
w kontekście innych nałogów. Szczególnie akcentowano niepokojąco lekceważący stosunek
rodziców do nadmiernego korzystania przez ich dzieci z nowych technologii.
Spotkanie było także okazją do podjęcia tematu przemocy w kontekście spotów i kampanii
reklamowych oraz treści internetowych. Dr Mariusz Makowski zastanawiał się, czy pewną
formą przemocy we współczesnym świecie nie jest przypadkiem możliwość posiadania dostępu
do Internetu przez 24 godziny na dobę - czy nie jest to, aby rodzaj przemocy, na który ludzie
sami się decydują. Prof. Agnieszka Ogonowska zwróciła natomiast uwagę na fakt tworzenia
przez ludzi, nadmiernie wykorzystujących nowoczesne technologie - społeczeństwa inwigilacji
i nadzoru, w tym kontekście prowadząca nawiązała do koncepcji francuskiego filozofa Michela
Foucaulta.
W czasie spotkania rozmaitymi opiniami podzielili się również zebrani goście, którzy także
akcentowali problemy, dotyczące komunikacji między młodymi ludźmi, ale też między dziećmi
a rodzicami. Badacze podjęli refleksję nad jednokierunkowymi mediami tradycyjnymi, wskazali
na ich odmienność od nowych technologii oraz poruszyli związane z tym aspekty, dotyczące
uzależnień. Zebrani poddali krytyce, m.in. nocne programy telewizyjne adresowane do
niemowląt, mające rzekomo pełnić pozytywne - wyciszające funkcje. Uczestnicy dyskusji
rozwinęli również temat „życia” w wirtualnym świecie, a także zastanawiali się nad
marketingowym kontekstem wprowadzania do życia tysięcy ludzi - nowoczesnych urządzeń
technologicznych. Spotkanie było doskonałym pretekstem do rozpoczęcia rozległej debaty,
dotyczącej wpływu nowych mediów na życie człowieka.
Dyskusji towarzyszyła promocja najnowszej książki pani prof. Agnieszki Ogonowskiej
pt. "Uzależnienia medialne czyli o patologicznym wykorzystaniu mediów".
Jakub Kosek