Jeśli kupisz spółkę ze stratą, możesz obniżyć swoje

echo
Rzeczpospolita 04 września 2008
Jeśli kupisz spółkę ze stratą, możesz obniżyć swoje dochody
Marcin Jamroży 04-09-2008, ostatnia aktualizacja 04-09-2008 06:45
Zakup udziałów w spółce mającej straty, przeniesienie do niej dochodowej działalności, rozliczenie strat z dochodami – takie
działania pozwalają zmniejszyć obciążenia podatkowe
Przepisy zakazują wprawdzie co do zasady rozliczania strat przy przekształceniach, ale nie dotyczy to innych zmian w
spółkach, np. w składzie udziałowców.
Udziały nierentownej firmy
Co może zrobić firma, która prowadzi dochodową działalność i chce zredukować obciążenia podatkowe? Rozważyć
zakup spółki kapitałowej mającej straty podatkowe w celu przeniesienia do niej rentownej działalności. Rozliczanie strat
jest bowiem możliwe w razie nabycia udziałów w spółce kapitałowej. Nie można tego uczynić w przypadku nabycia
przedsiębiorstwa względnie zorganizowanej części przedsiębiorstwa spółki kapitałowej, wówczas bowiem prawo do
rozliczenia strat nie przechodzi na nabywcę majątku.
Przykład
Spółka z o.o. Alfa zajmuje się dystrybucją. Uzyskuje spore dochody i płaci wysoki podatek. Zarząd spółki podjął decyzję o
nabyciu udziałów w spółce z o.o. Beta, która ma znaczne kwoty strat podatkowych do rozliczenia. Następnie spółka Alfa
przenosi część rentownej działalności do spółki Beta. Dochody z bieżącej działalności spółki Beta są kompensowane
poprzez jej straty z poprzednich lat.
Odliczamy przez pięć lat...
Przypomnijmy, że zgodnie z art. 7 ust. 5 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (dalej ustawa o CIT) dochód
podatkowy można obniżyć o poniesione w poprzednich latach straty. Można je odliczać w najbliższych pięciu latach
podatkowych.Przedsiębiorca może sam wybrać okres rozliczenia straty, z tym że kwota obniżająca dochód nie może
przekroczyć w którymkolwiek z tych lat 50 proc. straty.
...już przy pierwszej zaliczce
Stratę można odliczyć już w trakcie roku podatkowego przy ustalaniu zaliczek na podatek. Potwierdziło to Ministerstwo
Finansów w piśmie z 22 września 2000 r. (PB3-570-IP-722-86/ 2000): „jeżeli dochód uzyskany w pierwszym miesiącu
roku podatkowego po roku, w którym poniesiono stratę, pozwala na odliczenie 50 proc. kwoty tej straty, podatnik może
podjąć decyzję o odliczeniu straty już przy pierwszej zaliczce”. Po upływie pięciu lat kwota nierozliczonej straty przepada.
Pamiętajmy też, że strata podatkowa nie jest tożsama ze stratą bilansową.
Zakazy przy przekształceniach
Z art. 7 ust. 3 pkt 4 oraz ust. 4 ustawy o CIT wynika, że ustawodawca zakazuje rozliczania strat przy przekształceniach,
opierając się wyłącznie na braku tożsamości prawnej spółki sprzed i po przekształceniu formy prawnej, połączeniu czy
podziale. Wyjątkiem jest tylko przekształcenie spółki kapitałowej w inną spółkę kapitałową, czyli spółki z o.o. w akcyjną i
odwrotnie.
Przepisy nie zakazują jednak uwzględniania strat w przypadku innych zmian faktycznych, np. w składzie udziałowców czy
kapitałowych. Dlatego brak tożsamości prowadzonej przez spółkę działalności gospodarczej przed i po zmianie składu
wspólników nie stanowi przesłanki kwestionowania przez organy podatkowe rozliczania strat.
Czy fiskus może zakwestionować
Art. 199a ordynacji podatkowej upoważnia organy podatkowe do ustalenia treści czynności prawnej, z uwzględnieniem
zgodnego zamiaru stron i celu czynności, a nie tylko dosłownego brzmienia oświadczeń woli złożonych przez strony.
Jeżeli z dowodów zgromadzonych w toku postępowania, zwłaszcza z zeznań podatnika, wynikają wątpliwości co do
istnienia stosunku prawnego lub prawa, z którym związane są skutki podatkowe, organ podatkowy musi wystąpić do sądu
o ustalenie istnienia lub nieistnienia tego stosunku prawnego lub prawa.
Moim zdaniem art. 199a ordynacji podatkowej nie daje jednak organom podatkowym uprawnienia do ingerencji w
skuteczne czynności cywilnoprawne (tu umowę nabycia udziałów w spółce kapitałowej), w tym do przyjęcia pozorności
echo informuje Państwa o wizerunku Rödl & Partner w mediach.
W Polsce osobą odpowiedzialną za echo jest specjalista ds. marketingu w Rödl & Partner ul. Górki 7, 60-204 Poznań, tel. +48(61) 86 44 900
czynności prawnej, o której miałby jedynie świadczyć brak uzasadnienia gospodarczego przy jednoczesnym
występowaniu korzyści podatkowych. Należy też rozróżniać nabycie spółek kapitałowych w celu restrukturyzacji ich
działalności, znajdujących się np. w upadłości, od zakupów bezmajątkowych spółek (tzw. garniturów spółek), co jest bez
wątpienia bliższe „nadużyciu” prawa podatkowego.
Dla celów takiego rozgraniczenia może być zwłaszcza istotna okoliczność, czy nabywana spółka wykonuje jeszcze
działalność gospodarczą, w szczególności z użyciem własnych aktywów, i czy po zmianie udziałowców będzie prowadzić
działalność innego rodzaju.
Kiedy się opłaca
Na jakim poziomie może kształtować się cena za zakup udziałów w spółce kapitałowej dysponującej kwotami strat
podatkowych do rozliczenia? Rozważmy to na przykładzie.
Przykład
Spółka z o.o. Beta nie ma prawie żadnych aktywów ani długów, ale ma 2 mln zł strat podatkowych do rozliczenia.
Bez uwzględnienia istniejącej straty podatkowej wartość spółki Beta mogłaby wynosić symboliczną złotówkę. Jeżeli Beta
wypracuje w następnych latach dochody, może zaoszczędzić nawet 380 tys. zł podatku dochodowego (19 proc. x 2 000
000 zł).
Kalkulacja ceny nabycia z perspektywy kupującego powinna jeszcze uwzględniać przynajmniej efekt odsetkowy, koszty
transakcyjne oraz ryzyko (patrz tabela).
Autor jest doradcą podatkowym, współpracownikiem Rödl & Partner
www.rzeczpospolita.pl
echo informuje Państwa o wizerunku Rödl & Partner w mediach.
W Polsce osobą odpowiedzialną za echo jest specjalista ds. marketingu w Rödl & Partner ul. Górki 7, 60-204 Poznań, tel. +48(61) 86 44 900