Orientacja i doradztwo zawodowe w gimnazjum. Przykłady

Orientacja i doradztwo zawodowe w
gimnazjum.
Propozycje działań i przykłady rozwiązań
metodycznych
Opracowanie:
Ludmiła Krawczyk
Dolnośląskie Centrum Informacji Zawodowej i Doskonalenia
Nauczycieli w Wałbrzychu
Kontekst działań doradcy zawodowego
 Głębokie zmiany społeczne, gospodarcze i
kulturowe
- problemy ze znalezieniem zatrudnienia
- transgraniczny rynek pracy
„to niewątpliwie pierwsze pokolenie, które w
celach edukacyjnych lub zawodowych może
swobodnie eksplorować zarówno sąsiednie
państwa europejskie, jak i inne kraje poza
Starym Kontynentem” /K. Szafraniec, Młodzi 2011/
- zmiany w treści zawodów
- potrzeba nowych umiejętności związanych z
korzystaniem z możliwości „cyfrowego” świata
Doradca zawodowy w gimnazjum – formy pracy
- Organizowanie spotkań z przedstawicielami
różnych profesji
- Przygotowanie uczniów do udziału w konkursach
organizowanych przez szkoły ponadgimnazjalne
- Organizowanie współpracy z uczelniami
wyższymi z regionu
- Organizowanie spotkań z absolwentami szkół
Kontekst działań doradcy zawodowego
 Edukacja na poziomie szkoły gimnazjalnej to
wyjątkowy czas związany z intensywnymi
zmianami psychofizycznymi.
 Ważny etap budowania obrazu samego siebie
 Duża dynamika zmian, natłok informacji i trudności
w podjęciu długofalowych planów
 Czas prób, poszukiwań i sprawdzania siebie w
świecie
 Zmiany w systemie kształcenia zawodowego
Doradca zawodowy w gimnazjum – formy pracy
• doradztwo indywidualne i grupowe
• projekty edukacyjne
• współorganizowanie targów, spotkań edukacyjnych,
wycieczek do zakładów pracy i szkół ponadgimnazjalnych,
konkursów,
• koordynowanie działań szkoły w ramach akcji
ogólnopolskich ( np. Ogólnopolski Tydzień Kariery)
• pomoc w umożliwianiu młodzieży gromadzenia
doświadczeń i wiedzy o sobie ( np. poprzez udział w
wolontariacie)
• tworzenie szkolnej bazy informacji zawodowej i
edukacyjnej
Działania doradcy w gimnazjum – propozycja
rozwiązań metodycznych w zakresie
doradztwa grupowego
1
Klasa I
• Zmiana – stały element życia
- przybliżenie młodzieży różnych strategii radzenia
sobie ze zmianą i ich wpływu na zdolności
adaptacyjne, osiąganie sukcesów i własną kondycję
psychofizyczną
• Stres – wróg czy przyjaciel
- umiejętność radzenia sobie ze stresem w oparciu o
posiadane zasoby i wyuczalne techniki
Klasa II
•
-
Jaki jestem – trudna sztuka samopoznania
samoocena
zainteresowania
wartości
charakter
uzdolnienia i aspiracje
Klasa III
•
-
Podejmowanie decyzji – od impulsu do procesu
style podejmowania decyzji
procesowość
bariery i ograniczenia
• Wyznaczanie celów i tworzenie planów edukacyjnych
Klasa I
• Motywacja – siła napędowa naszych działań
- na tym etapie edukacyjnym uczeń podejmuje
ważne decyzje dotyczące przyszłości, stąd waga
motywacji do nauki, działania, podejmowania
wyzwań i inwestowania w siebie
• Praca zespołowa – ważny filar sukcesów
- świadomość przyjmowanych ról społecznych
Klasa II
• Świat zawodów
„Wybór zawodu oznacza w gruncie rzeczy, wybór
środków do realizacji samego siebie” /D.Super/
-środowiska zawodowe, branże, zmieniające się
treści zawodów
Klasa III
• Informacja zawodowa i edukacyjna
- źródła informacji – ludzie, instytucje, portale branżowe i
społecznościowe związane z pracą, stowarzyszenia
branżowe, miejsca pracy
- ścieżki kształcenia – typy szkół, wymagania rekrutacyjne,
kwalifikacje
/Propozycje rozwiązań metodycznych przedstawiono na podstawie
poradnika opublikowanego przez KOWEZIU :
„Rozwijam skrzydła”, K.Druczak, M.Manturz, M.Mrozek, 2014/
2
Doradca zawodowy w gimnazjum - wsparcie
-
Rodzice
Nauczyciele przedmiotów i wychowawcy
Poradnie psychologiczno-pedagogiczne
Placówki doskonalenia nauczycieli
Doradcy i nauczyciele szkół ponadgimnazjalnych
Stowarzyszenia branżowe i cechy rzemiosł
Przedstawiciele zawodów/ pracodawcy
Współpraca doradcy z rodzicami – propozycje
działań
1. można zaprosić rodziców do udziału w spotkaniach
informacyjno-doradczych, przygotowanych na każdy rok
nauki ucznia w gimnazjum;
2. w zależności od możliwości szkoły rodzice mogą być
uczestnikami warsztatów przygotowujących ich do bycia
doradcą dla swoich dzieci;
3. rodzice mogą brać udział w spotkaniach z
przedstawicielami szkół ponadgimnazjalnych (spotkania
promujące ofertę edukacyjno-zawodową szkoły
ponadgimnazjalnej, targi edukacyjne);
Współpraca doradcy z rodzicami – propozycje
działań
Współpraca doradcy z rodzicami – propozycje
działań
4. można zaprosić rodziców na spotkanie z doradcą
zawodowym, który może pomóc rodzicom w znalezieniu
się w roli doradców;
5. jeśli dostrzegamy, że dziecko poważnie choruje, to warto
zaproponować rodzicom skonsultowanie wyboru szkoły
ponadgimnazjalnej z lekarzem prowadzącym (szczególnie
wtedy, gdy dziecko decyduje się na wybór szkoły
zawodowej);
6. można zaprosić rodziców, jeśli są reprezentantami
interesujących uczniów zawodów, na tzw. spotkania z
zawodem, podczas których rodzice mogliby opowiedzieć
o swoich zawodach, w których się realizują;
7. jeśli rodzice pracują w miejscach, które wzbudzają
zainteresowanie wśród gimnazjalistów, to można
poprosić rodziców o zorganizowanie dla uczniów
wycieczki zawodoznawczej do firm, w których są
zatrudnieni;
8. warto rozmawiać z rodzicami o tym, by mieli czas dla
swoich dzieci, by chcieli z nimi rozmawiać o ich
przyszłości edukacyjnej i zawodowej;
9. można zaproponować rodzicom konkretne działania typu
wspólny z dzieckiem udział w tzw. drzwiach otwartych w
szkole ponadgimnazjalnej, wspólne wyszukiwanie
informacji o szkołach czy zawodach;
Współpraca doradcy z rodzicami – propozycje
działań
Współpraca doradcy z rodzicami – propozycje
działań
10. pomocne może być przekazanie rodzicom informacji o
instytucjach służącym pomocą z zakresu poradnictwa
edukacyjno-zawodowego;
11. jeśli w szkole są realizowane programy z zakresu
poradnictwa edukacyjno-zawodowego (np. zewnętrzne),
to warto zaprosić rodziców do udziału w spotkaniach
zaproponowanych w tym programach;
12. ciekawe może być zaproszenie rodziców do tego, by
udzielali swoim dzieciom informacji o ich
zainteresowaniach, talentach, mocnych stronach
13. warto zaproponować rodzicom, by towarzyszyli swoim
dzieciom podczas rekrutacji do szkół
ponadgimnazjalnych, można w tym miejscu omówić z
rodzicami listę trudności, które może napotkać
gimnazjalista, np. sugestie kolegów, presja szkoły
ponadgimnazjalnej w sytuacji zaproponowania innego
profilu czy zawodu.
/ na podstawie publikacji Poradnictwo zawodowe w gimnazjum,
K.Druczak, J.Minta, KOWEZIU 2014/
3
Na zakończenie…
Dziękuję za uwagę
Ciekawe czasy wymagają kreatywnych metod
działania. Jeśli chcemy nauczyć naszych uczniów
kreatywności, sprostania wyzwaniom, umiejętności
pracy zespołowej, przy równoczesnym
nierezygnowaniu z siebie, podejmowania odważnych
decyzji, wyznaczania motywujących celów i kreślenia
planów ich realizacji, powinniśmy pamiętać by, jak
podkreślał C.Rogers, dawać im swoją rozumną
akceptację, być empatycznym i autentycznym.
4