Program z zakresu edukacji plastycznej przeznaczony dla

Program z zakresu edukacji plastycznej przeznaczony dla
dzieci 3 – letnich.
Autorzy: mgr Agnieszka Łęgowska
Katarzyna Kiedrowicz
1
Wstęp
Twórczość plastyczna odgrywa istotną rolę w rozwoju dziecka i stanowi jedną
z ważniejszych form działalności w wieku przedszkolnym. Umożliwia dzieciom
ujawnianie własnych myśli, uczuć oraz obrazu świata widzianego z ich perspektywy.
Zajęcia plastyczne są zatem koniecznym i nieodzownym czynnikiem wszechstronnego
rozwoju dziecka, to twórcza i dynamiczna aktywność. Poprzez kontakt ze sztuką –
zarówno z pozycji odbiorcy, jak i twórcy – dzieci rozwijają swoją ekspresję,
umiejętności artystyczne, a także zdolność do działania i osiągania celu. Sztuka
wyrabia poczucie ładu, porządku i estetyki, ponadto rozbudza zaciekawienie
i wrażliwość, a co najważniejsze pomaga dzieciom odkryć własne „ja”. Wszystko co
nowe, a zarazem ciekawe oddziałuje na zmysły, kształtuje wyobraźnię, wywołuje
radość i dobre samopoczucie, a to wpływa na cały organizm dziecka.
Dzieci lubią robić to, co przynosi im radość, wywołuje miłe wrażenia
i doznania zmysłowe. To z kolei pobudza je emocjonalnie, wiąże uczuciowo
z otoczeniem i skłania do podejmowania własnych prób i działań w otaczającej
rzeczywistości oraz do wyrażania siebie. Wychodząc temu naprzeciw należy
zaproponować dzieciom różnorodne formy ekspresji, tak aby miały możliwość
odkrywać, eksperymentować, obcować ze sztuką i światem barw, kolorów, faktur,
przyrody ożywionej i nieożywionej.
Wychowanie plastyczne pełni także funkcję terapeutyczną. Przez
organizowanie różnorodnych form tej aktywności usuwane są zahamowania dziecka
i poczucie niepewności. Zajęcia plastyczne uczą również wiary we własne siły
i możliwości twórcze.
Realizacja programu ma wyzwolić w dzieciach radość tworzenia na skutek
poznawania różnorodnych technik plastycznych, zmiany materiałów oraz różnych
metod, form i środków nauczania. Ma także przyczynić się do ogólnego rozwoju
dziecka, umożliwić mu aktywne poznawanie świata zgodnie z jego zainteresowaniami
i dążeniami.
Założenia programu

Program jest zgodny z nową Podstawą Programową Wychowania Przedszkolnego
z dnia 27 sierpnia 2012 r. ( Załącznik nr 1, Dz. U. poz. 977 z 2012 r.)
Zgodnie z podstawą celem wychowania przedszkolnego jest między innymi wspomaganie
dzieci w rozwijaniu uzdolnień oraz kształtowaniu czynności intelektualnych potrzebnych im
w codziennych sytuacjach i w dalszej edukacji oraz wprowadzenie dzieci w świat wartości
estetycznych i rozwijanie umiejętności wypowiadania się poprzez muzykę, małe formy
teatralne oraz sztuki plastyczne.

Program kierowany jest do dzieci w wieku przedszkolnym.
2


Program będzie realizowany od listopada 2014 r. do czerwca 2015r.
W zajęciach będą uczestniczyć dzieci 3 – letnie, z grupy Słoneczka.
Cel główny programu

Rozwijanie uzdolnień i zainteresowań artystycznych dzieci oraz ich wrodzonych
możliwości twórczych poprzez różnorodne działania plastyczne.
Cele szczegółowe











Rozwijanie wyobraźni, twórczej aktywności oraz ekspresji plastycznej dziecka
Kształtowanie wrażliwości na piękno różnorodnych zjawisk i otoczenia
Poznanie różnorodnych technik plastycznych, posługiwanie się odpowiednimi
narzędziami i materiałem
Kształtowanie twórczej postawy i kreatywności
Kształtowanie współpracy w grupie
Doskonalenie sprawności manualnej
Malowanie i rysowanie na różnego rodzaju powierzchniach
Czerpanie radości z własnej pracy i twórczości
Nazywanie podstawowych materiałów plastycznych
Rozwijanie poczucia estetyki
Dostrzeganie bogactwa barw oraz form w naturze
Przewidywane osiągnięcia i umiejętności dzieci







Dostrzega piękno w otaczającym go świecie i przedstawia za pomocą działań
plastycznych swoje uczucia
Stosuje różnorodne techniki plastyczne
Sprawnie posługuje się prostymi narzędziami i wykorzystuje podstawowe materiały
Poznaje i nazywa odcienie kolorów, posługuje się szeroką paletą barw
Przedstawia za pomocą działań plastycznych swoje doświadczenia i wyraża swoje
uczucia w różnorodnych formach plastycznych
Potrafi własnoręcznie wykonać pracę plastyczną w różnych technikach plastycznych
Dokonuje własnych wyborów odnośnie użytych do pracy plastycznej dostępnych
materiałów
Metody pracy


praktycznego działania
swobodnej ekspresji twórczej
3





obserwacji i naśladowania
pokazu
objaśnienia i instrukcji
praca według wzoru
doświadczeń i eksperymentowania
Formy pracy




praca indywidualna
praca zbiorowa
praca w grupach
zabawy twórcze
Uwagi o realizacji programu



Zajęcia będą prowadzone w grupie 3 – Latków.
Zajęcia będą realizowane dwa razy w miesiącu przez 1, 5 - 2 godziny.
Zajęcia będą realizowane dwuetapowo:
a) Zadania wykonywane zbiorowo
b) Zadania wykonywane indywidualnie

Zadania i stopień trudności będą dostosowane do wieku i możliwości
manualnych dzieci.
W celu uzyskania jak najlepszych wyników twórczej pracy dziecka, należy zadbać
o to, aby:





zajęcia odbywały się we właściwie zorganizowanym środowisku,
w atmosferze życzliwości i spokoju,
nauczyciel inspirował dzieci, motywował je poprzez wyzwalanie w nich
ciekawości, rozwijanie wyobraźni i fantazji,
nauczyciel zachęcał dziecko do tworzenia, odkrywania różnych technik
plastycznych,
nauczyciel tworzył sytuacje edukacyjne sprzyjające samodzielnemu myśleniu,
nauczyciel wyzwalał radość i satysfakcję w efektów własnej pracy.
Techniki plastyczne stosowane podczas zajęć muszą być różnorodne, pomoce
atrakcyjne, zajęcia zaś mają przypominać zabawę.
Aby uzyskać dobre wyniki zaplanowanej pracy należy wybrać odpowiedni
sposób jej wykonania. Trzeba przewidzieć, ile czasu będziemy potrzebować do
realizacji zadania, ponieważ przyspieszanie i popędzanie prowadzi do zniechęcenia
dziecka. Rola nauczyciela powinna wspierać działania dzieci, a tym samym powinna
polegać na kontaktach z grupą, obserwowaniu grupy podczas zajęć, dobieraniu
4
ćwiczeń tak, aby dzieci mogły nabywać nowe umiejętności i doświadczenia.
Powinien być także wrażliwy i empatyczny, mieć elastyczne podejście do
proponowanych zajęć.
Propozycje technik plastycznych
Program ten zawiera tylko niektóre techniki plastyczne. Wykorzystanie ich,
wzbogacenie, łączenie z innymi uzależnione jest od inwencji nauczyciela oraz dzieci.
I.
Płaskie:
1. Techniki rysunkowe – graficzne:
a. Rysowanie kredką
b. Rysowanie pędzlem
c. Rysowanie „mokre w mokrym”(patykiem, pędzlem zamoczonym w farbie
plakatowej, akwareli lub temperze)
d. Rysowanie różnymi pisakami
e. Rysowanie świecą
2. Techniki malarskie:
a. Malowanie „na sucho” kredkami świecowymi
b. Malowanie „mokre w mokrym”
c. Malowanie farbami kryjącymi (tempery, plakatówki, farby klejowe)
d. Malowanie gąbką
3. Techniki dekoracyjne:
a. Wydzieranka (kolorowa, jednokolorowa, z gazety)
b. Wyklejanka z pociętych pasków papieru
c. Wycinanka ze szmatek
d. Wyklejanka z kulek bibuły
II.
Przestrzenne:
a. Lepienie z modeliny/ plasteliny
b. Lepienie z masy solnej
c. Składanie papieru –ORIGAMI
5
d. Kolaż (inspirowany wrażeniami dotykowymi, wyobraźnią)
e. Prace przestrzenne z kartonu, butelek, oraz innych materiałów
Opis niektórych technik plastycznych ujętych w programie
Rysowanie świecą – na kartce papieru tworzymy rysunek świecą ( najlepiej kolorową),
następnie całość malujemy farbą akwarelową.
Kompozycje tworzone sztuką orgiami – wybranie i składanie kół oraz innych figur w
różnych wielkościach, tak aby powstała kompozycja. Przyklejenie jej na kartkę papieru.
Wydzieranki – wydzieranie palcami różnej wielkości i rożnych kształtów kawałków
papieru ( papiery kolorowe, gazety), stworzenie kompozycji.
Wyklejanka z bibuły – z bibuły robimy kulki w różnych kolorach, następnie szablon do
wyklejenia smarujemy klejem i przyklejamy kulki tworząc wypełnienie.
Prace z masy solnej – przygotowujemy masę solną wg przepisu, po czym formujemy
kształty. Po wyschnięciu malujemy farba. Można tez zabarwić masę farbkami lub
barwnikami.
Prace z plasteliny i ciastoliny – robimy ciastolinę wg przepisu, a następnie lepimy
rzeźby.
Woskowe obrazki – Kredki świecowe strugamy, a następnie na kartce papieru układamy
z nich dowolną kompozycję. Na tak przygotowany podkład kładziemy arkusz kalki
technicznej lub folii aluminiowej i przeprasowujemy żelazkiem.
Collage – komponowanie obrazków z różnych materiałów i tworzyw naklejanych na
płótnie lub papierze. Można także dorysować farbami lub kredkami niektóre elementy.
6
PLAN PRACY DYDAKTYCZNO – WCYHOWAWCZEJ ZAJĘĆ PLASTYCZNCYH
NA ROK SZKOLNY 2014/2015
Lp.
Termin
Temat zajęć
1.
Listopad
1) „Wesołe kukiełki”.
Sposób wykonania
Kompozycje z warzyw,
ozdobione różnymi
materiałami tj. krepa,
wełna, guziki, piórka, inne
materiały.
2) „ Dzień i noc”.
Malowanie farbami obrazku
podzielonego na dzień i
noc.
2.
Grudzień
1) „Zimowe drzewo” –
Wykonanie dużego drzewa
praca grupowa
zimą, malowanie farbami,
pastelami, zdobienie
gałązek watą.
2) „ Czas prezentów” –
praca indywidualna
Ozdabianie torebek
papierowych gotowymi
elementami tworząc
świąteczne motywy.
3.
Styczeń
1) „Bałwan z waty” –
praca zbiorowa
Wykonanie dużego bałwana
z waty oraz gotowych
elementów z papieru.
7
2) „ Skarpetkowy
Wykonanie pacynek ze
przyjaciel” – praca
skarpetek, guzików, wełny i
indywidualna
innych gotowych
elementów.
4.
Luty
1) „Lecimy w Kosmos”
– praca zbiorowa
Rakieta wykonana z
butelek, puszek i kartonu.
Zdobienie rakiety
kawałkami kartek
kolorowego papieru i
korkami.
1) „ Układ słoneczny” –
praca indywidualna
Układ słoneczny wykonany
z kartonu, pomalowany
czarną farbą. Planety
zrobione z balonów, wełny,
sreberka, bibuły, plasteliny,
ciasto liny.
5.
Marzec
1) „Na wsi” – praca
zbiorowa
Zagroda wykonana z
kartonu, słomy, kawałków
drzewa i kory oraz
materiałów ozdobnych.
2) „Wesołe zwierzątka”
– praca
Wykonanie zwierzątek
sztuką orgiami.
indywidualna
6.
Kwiecień
1) „Kurczaczek
wielkanocny”. –
Wykonanie dużego
kurczaczka z krepiny i
8
praca grupowa
2) „W kwitnącym
zdobienie go.
Wykonanie drzew z
sadzie” – praca
pąkami. Technika
indywidualna
mieszana, papieroplastyka,
malowanie farbami.
7.
Maj
1) „Ramka na zdjęcie”
Wykonanie ramki na
– praca
zdjęcie z patyczków do
indywidualna
lodów oraz gotowych
Elementów ozdobnych.
2) „Malowanie w
plenerze” – praca
Na dużym arkuszu papieru
grupowa
malowanie farbami dużym
pędzlem malarskim poprzez
pryskanie z dala tworząc
wzorzyste i oryginalne
plamy.
8.
Czerwiec
1) „Morski świat” –
praca zbiorowa
Stworzenie morskiego
świata podwodnego przy
pomocy niebieskiego
materiału, kamieni i muszli
o różnych wielkościach i
kształtach, skorupek
orzecha i kokosu,
sztucznych roślin oraz farb i
9
kolorowych kartek.
Statek piracki wykonany z
2) „ Statek piratów” praca grupowa
dużego kartonu, sztywnej
podstawy oraz pomalowany
i ozdobiony. Wykonanie
masztu z materiału i listew.
Ewaluacja końcowa:
- opinia rodziców na temat prezentowanych umiejętności dzieci,
- zgromadzone prace plastyczne,
- wystawy i zdjęcia prac plastycznych,
- obserwacje własne,
-ankieta dla rodziców dziecka
- dyplom, odznaka dla każdego dziecka wręczone na ostatnich zajęciach
Podsumowanie:
Zajęcia z zakresu aktywności plastycznej prowadzą nauczycielki pracujące
z grupą 3 – latków. Odbywają się w każdy wtorek co dwa tygodnie. Czas
wykonywanej pracy plastycznej będzie ruchomy w zależności od jej rodzaju. Zajęcia
plastyczne trwają od listopada 2014r. do czerwca 2015r. i są zgodne z zatwierdzonym
wcześniej programem autorskim.
Głównym celem tego programu jest rozwijanie twórczości i uzdolnień
plastycznych dzieci od najmłodszych lat. Poprzez wykonywanie prac plastycznych
przedszkolaki mogą nie tylko rozwijać swoją wyobraźnię, ale również odkryć w sobie
swobodę wyrażania emocji, odczuwania i przekazywania w formie twórczej przeżyć,
które są dla nich bardzo ważne i budują im pewien obraz widzenia świata i innych
10
ludzi. Przy pomocy różnych rodzajów prac dziecko ma możliwość poznania
wielorakich technik plastycznych, jak i samodzielnego wykorzystywania ich
w późniejszych pracach zarówno w otoczeniu przedszkolnym, szkolnym, jak i
domowym.
Z nadzieją oczekujemy inspirującej atmosfery, zainteresowania ze strony
dzieci i rodziców oraz tego, że program z zakresu aktywności plastycznej
„TWÓRCZE MALUCHY” spełni pożądane oczekiwania.
Bibliografia:
Cybulska – Piskorek J., Twórczość plastyczna dzieci w wieku przedszkolnym, WSiP
Warszawa, 1976
Daszyńska M., Papieroplastyka, WSiP 1994
Gloton R., Clero C., Twórcza aktywność dziecka , Warszawa 1985.
Gołaszewska M. , Kultura estetyczna , Warszawa 1979.
Jabłońska A. , Techniki plastyczne , Warszawa 1997.
Jader M. , Techniki plastyczne rozwijające wyobraźnię, Kraków 2004.
Neubacher- Fesser M., 100 zabawek i dekoracji z papieru, Warszawa 2003.
Read H., Wychowanie przez sztukę, Wrocław 1976.
Szuman S., O sztuce i wychowaniu estetycznym , Warszawa 1975.
Wetzel- Maesmanns S., Każde dziecko to potrafi, Kielce 2000.
Yoshida M. , Origami , Łódź1990.
Artykuły:
Kisslinger – Dąbrowska E.: Jak inspirować przedszkolaka do twórczości? W: Edukacja w
Przedszkolu, Raabee, 1999.
Opiłowska T.: Ekspresja i percepcja plastyczna i jej rola w kształtowaniu osobowości dzieci,
W: Życie Szkoły, 1985/ nr 7 – 8.
Samoraj M.: Artystą być w przedszkolu., W: Edukacja w Przedszkolu, Raabee, 1999.
11