stwierdzające nieważność uchwały Nr XXII/125/16 Rady Gminy

Katowice, 14 kwietnia 2016 r.
WOJEWODA ŚLĄSKI
NR NPII.4131.1.162.2016
ROZSTRZYGNIĘCIE NADZORCZE
Na podstawie art. 91 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 roku o samorządzie gminnym
(tekst jedn. Dz. U. z 2016 r. poz. 446)
stwierdzam nieważność
uchwały Nr XXII/125/16 Rady Gminy Radziechowy-Wieprz z dnia 4 marca
2016 r. w sprawie
programu
opieki
nad
zwierzętami
bezdomnymi
oraz
zapobiegania
bezdomności zwierząt na terenie Gminy Radziechowy-Wieprz w 2016 roku, w całości jako
sprzecznej z art. 11a ust. 2 pkt 1, pkt 2, pkt 3 oraz pkt 6 ustawy z dnia 21 sierpnia
1997 r. o ochronie zwierząt (tekst jedn. Dz. U. z 2013r. poz. 856 z późn. zm.), zwanej dalej
„ustawą”.
Uzasadnienie
Przedmiotową uchwałą Rada Gminy Radziechowy-Wieprz uchwaliła program opieki nad
zwierzętami bezdomnymi oraz zapobiegania bezdomności zwierząt na terenie gminy
Radziechowy-Wieprz.
Jako podstawę prawną do podjęcia kwestionowanej uchwały Rada wskazała m. in. art. 11a
ustawy, w którym zgodnie z ust. 1 „Rada gminy wypełniając obowiązek, o którym mowa
w art. 11 ust. 1, określa, w drodze uchwały, corocznie do dnia 31 marca, program opieki nad
zwierzętami bezdomnymi oraz zapobiegania bezdomności zwierząt”.
W myśl art. 11a ust. 2 ustawy program taki obejmuje:
1) zapewnienie bezdomnym zwierzętom miejsca w schronisku dla zwierząt;
2) opiekę nad wolno żyjącymi kotami, w tym ich dokarmianie;
3) odławianie bezdomnych zwierząt;
4) obligatoryjną sterylizację albo kastrację zwierząt w schroniskach dla zwierząt;
5) poszukiwanie właścicieli dla bezdomnych zwierząt;
6) usypianie ślepych miotów;
7) wskazanie gospodarstwa rolnego w celu zapewnienia miejsca dla zwierząt gospodarskich;
8) zapewnienie całodobowej opieki weterynaryjnej w przypadkach zdarzeń drogowych
z udziałem zwierząt.
Id: D44D0FE8-D5EC-496A-96BF-8D27AACBD059. Podpisany
Strona 1
Należy również wskazać, iż dodatkowo, zgodnie z art. 11a ust. 5 ustawy, każdy program
zawiera wskazanie wysokości środków finansowych przeznaczonych na jego realizację oraz
sposób wydatkowania tych środków.
Mając na uwadze wyżej wskazane przepisy ustawy o ochronie zwierząt stwierdzić należy,
iż uchwalony przedmiotową uchwałą Program nie spełnia ustawowych przesłanek określonych
w tych przepisach. Ustawodawca w art. 11a ust. 2 i 5 ustawy enumeratywnie wskazał zakres
regulacji, które winny być unormowane w powyższym programie. Ze sformułowania "program
obejmuje" oraz "program zawiera wskazanie" nie można wyprowadzać wniosku o fakultatywnym
zakresie jego regulacji w odniesieniu do kwestii, które powinny być określone. Zakres swobody
rady gminy w tym przypadku nie oznacza możliwości odstąpienia od uregulowania spraw, które
powinny być określone w programie, lecz zobowiązuje do określenia w nim wszystkich
wskazanych w delegacji ustawowej elementów. Brak jakiegokolwiek z wymienionych powyżej
elementów skutkuje bezwzględną nieważnością całego aktu.
Analizując regulacje zawarte w uchwalonym przez Radę Gminą Radziechowy-Wieprz
Programie stwierdzić należy, iż nie zostały w nim ujęte wszystkie obligatoryjne elementy,
o których mowa w art. 11a ustawy.
Zdaniem organu nadzoru w niniejszym Programie brak jest konkretnych regulacji
związanych z opieką nad wolno żyjącymi kotami, w tym ich dokarmiania (art. 11 ust. 2 pkt 2
ustawy). Realizacja obowiązku nałożonego tym przepisem musi opierać się na wskazaniu
konkretnych działań podejmowanych przez Gminę w celu opieki nad wolno żyjącymi kotami.
Tymczasem, w § 1 pkt 2 uchwały Rada Gminy Radziechowy-Wieprz wskazała, że sprawowanie
„ewentualnej opieki będzie polegało na akcji prowadzonej przez młodzież w szkołach i
przedszkolach oraz edukacji mieszkańców poprzez artykuły w biuletynie informacyjnym” oraz
„w razie konieczności dokarmiania wolno żyjących kotów, Gmina zapewni niezbędną ilość
pożywienia”. Powyższe oznacza, że nie wskazano jakie konkretne działania zostaną podjęte w
ramach dożywiania wolno żyjących kotów, lecz przewidziano jedynie ewentualną możliwość
podjęcia pewnych działań. Tak sformułowane zapisy nie sposób uznać za spełniające wymagania
stawiane przez ustawodawcę Radzie Gminy, która nie wypełniła delegacji ustawowej z art. 11a
ust. 2 pkt 2 ustawy.
Organ nadzoru zwraca również uwagę, iż regulacje zawarte w przedmiotowym Programie
dotyczące usypiania ślepych miotów są zbyt ogólnikowe. W ocenie organu nadzoru, mimo iż
programy opieki nad zwierzętami bezdomnymi oraz zapobiegania bezdomności zwierząt
powinny zawierać zapisy, które wskazywałyby kierunek działania organu wykonawczego gminy.
W programie powinny zostać umieszczone bardziej szczegółowe zapisy dotyczące usypiania
Id: D44D0FE8-D5EC-496A-96BF-8D27AACBD059. Podpisany
Strona 2
ślepych miotów, np. kto i gdzie może przynieść ślepe mioty i kto i na jakich zasadach dokona ich
uśpienia (por. wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu z dnia 4 grudnia
2014r. sygn. akt II SA/Wr 676/14, Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych). Tym
samym, przepis § 1 ust. 6 pkt 2 Programu w tym zakresie należy uznać za niewystarczający.
Jednocześnie, Rada Gminy Radziechowy-Wieprz wykroczyła poza zakres delegacji ustawowej
poprzez wskazanie, że ciężarnym samicom będącym w schronisku dla zwierząt pozostawia się
jedno zwierzę, natomiast pozostałe powinny zostać uśpione (§ 1 ust. 6 pkt 1 uchwały). Z regulacji
tej wynika, że usypiane będzie potomstwo samic przyjętych do schroniska, niezależnie od tego,
czy będzie to ślepy miot, czy nie. W ocenie organu nadzoru takie uregulowanie jest wypaczeniem
woli ustawodawcy.
W ocenie organu nadzoru, również § 1 ust. 3 zd. ostatnie uchwały w zakresie dotyczącym
odławiania zwierząt pozostaje poza zakresem delegacji ustawowej, bowiem z art. 11a ust. 1 oraz
ust. 2 ustawy wynika, że wszelkie działania powinny zostać skonkretyzowane w Programie.
Oznacza to, że zapis, w którym mowa jest o możliwości dodatkowego zlecenia lekarzowi
weterynarii wyłapania bezdomnych zwierząt jest sprzeczny z art. 11a ust. 1 pkt 3 ustawy, bowiem
nie określa precyzyjnie podmiotu, któremu powierzono wykonanie tego zadania.
Na marginesie należy wskazać, że przepisy uchwały są ze sobą sprzeczne bowiem w § 1
ust. 1 Programu Rada Gminy wskazała, że celem zapewnienia bezdomnym zwierzętom miejsca
w schronisku zawarła umowę ze schroniskiem dla zwierząt „Strzelce” w Strzelcach 879.
Natomiast w § 1 ust. 5 Programu, w zakresie zadania dotyczącego poszukiwania właścicieli dla
bezdomnych zwierząt, Rada Gminy wskazała, że „gmina zgodnie z podpisaną umową ze
schroniskiem w Żywcu wspólnie przeprowadzą akcje promocyjne mające na celu adopcje
bezdomnych zwierząt (…)”. Tym samym nie sposób z Programu wywnioskować w sposób
jednoznaczny, z którym ze schronisk Gmina zawarła de facto umowę, czy też współpracuje
zarówno ze schroniskiem w Strzelcach, jak i ze schroniskiem w Żywcu, co jest sprzeczne z art.
11a ust. 2 pkt 1 ustawy.
Reasumując, organ nadzoru stwierdza, iż program opieki nad zwierzętami bezdomnymi
oraz zapobiegania bezdomności zwierząt nie może ograniczać się jedynie do lakonicznego
wskazania celu samego programu i obszarów działań podejmowanych przez Gminę, program ma
bowiem przede wszystkim zawierać treści dotyczące sposobu realizacji każdej z kwestii
wskazanych w art. 11a ust. 2 i 5 ustawy. Wynika to bezpośrednio z samego charakteru prawnego
programu. Program opieki nad zwierzętami bezdomnymi oraz zapobiegania bezdomności
zwierząt jest to uchwała, która w swoich przepisach powinna wyznaczać w sposób jasny i
wyczerpujący konkretne kierunki działania organów gminy. Program to plan, układ
Id: D44D0FE8-D5EC-496A-96BF-8D27AACBD059. Podpisany
Strona 3
zamierzonych czynności, założenia, cele działania (por. Słownik języka polskiego pod red. E.
Sobol Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2002r. s. 753). Zatem program opieki nad
zwierzętami bezdomnymi oraz zapobiegania bezdomności zwierząt to roczny plan zamierzonych
czynności, bądź założeń, celów działania. Program ma charakter aktu planowania, aktu polityki
gminnej, który powinien kształtować politykę gminy w zakresie opieki nad zwierzętami
bezdomnymi
oraz
zapobiegania
bezdomności
zwierząt.
Powierzchowne
i
wybiórcze
uregulowanie poszczególnych części programu niweczy zatem podstawowy cel, dla jakiego jest
on podejmowany, a więc ustalenia pewnych kierunków i sposobu wykonywania zadania
własnego gminy, jakim jest zapewnianie opieki bezdomnym zwierzętom oraz ich wyłapywanie
na terenie Gminy (art. 11 ust. 1 ustawy). Niewypełnienie tego obowiązku musi skutkować
stwierdzeniem istotnego naruszenia prawa, powodującego nienależytą ochronę zwierząt, a w
konsekwencji prowadzić do uznania nieważności całości uchwały. Ta bowiem musi zawierać
wszystkie elementy wskazane w ustawie (por. wyrok WSA w Gliwicach z dnia 8 stycznia 2016 r.
sygn. akt II SA/Gl 740/15, Centralna Baza Orzeczeń Sądów Administracyjnych).
Przyjmując Program Rada nie wypełniła zatem zakresu spraw przekazanego jej przez
ustawodawcę do uregulowania w uchwale. Oznacza to, że przedmiotowy Program pozbawiony
został elementów obligatoryjnych, wpływających na legalność całej uchwały.
Tym samym uchwałę Nr XXII/125/16 Rady Gminy Radziechowy-Wieprz z dnia 4 marca
2016 r., ze względu na wyżej opisane nieprawidłowości, należy uznać za wadliwą, co czyni
stwierdzenie jej nieważności - w całości - uzasadnionym i koniecznym.
Na niniejsze rozstrzygnięcie nadzorcze służy skarga do Wojewódzkiego Sądu
Administracyjnego w Gliwicach, za pośrednictwem Wojewody Śląskiego, w terminie 30 dni
licząc od dnia doręczenia rozstrzygnięcia.
Id: D44D0FE8-D5EC-496A-96BF-8D27AACBD059. Podpisany
Strona 4
Stwierdzenie
nieważności
uchwały,
zgodnie
z art. 92 ust. 1 ustawy
o samorządzie
gminnym, wstrzymuje jej wykonanie z mocy prawa w zakresie objętym stwierdzeniem
nieważności, z dniem doręczenia rozstrzygnięcia nadzorczego.
z up. WOJEWODY ŚLĄSKIEGO
Zastępca Dyrektora Wydziału Nadzoru
Prawnego
Iwona Andruszkiewicz
Otrzymują:
1. Rada Gminy Radziechowy-Wieprz.
Id: D44D0FE8-D5EC-496A-96BF-8D27AACBD059. Podpisany
Strona 5