wykład 10 - dr Andrzej Marjański

Transkrypt

2015-06-08
LOGISTYKA
W SYTUACJACH KRYZYSOWYCH
ORGANIZACJA USŁUG
LOGISTYCZNYCH DLA LUDNOŚCI
POSZKODOWANEJ
Andrzej Marjański
Andrzej Marjański ( )
2
Refleksyjnie
„Bezpieczeństwa nie dają prawa natury ani zjednoczenie
nielicznych ludzi czy rodzin, ani wielka mnogość, o ile
nie kieruje nią jedna wola”.
Thomas Hobbes
1
2015-06-08
Organizacja usług
logistycznych dla ludności
poszkodowanej
Andrzej Marjański ( 69 )
4
Organizacja usług transportowych
W sytuacjach kryzysowych zwykle obowiązuje kompleksowe
wykorzystanie wszystkich dostępnych rodzajów transportu.
Kompleksowość tę należy rozumieć zarówno jako dążenie do
jednoczesnego wyzyskania wszystkich (znajdujących się w
dyspozycji organów logistycznych) rodzajów środków
transportowych, a także jako ich racjonalne zastosowanie w
zależności od rodzaju zadania przewozowego (czasu realizacji
przewozu, rodzaju przewożonego ładunku, odległości
przewozu, skali zadania transportowego itp.).
2
2015-06-08
5
Organizacja usług transportowych
W warunkach naszego kraju (RP), do zadań przewozowych
na rzecz ludności poszkodowanej w sytuacjach
kryzysowych, a także innych przewozów może być użyty
transport:
samochodowy,
kolejowy,
powietrzny i wodny (śródlądowy i morski),
także inne rodzaje transportu *
6
Transport samochodowy
Należy do mobilnych i bardzo
funkcjonalnych(użytecznych) rodzajów transportu.
Dysponują nim:
różnego rodzaju przedsiębiorstwa przewozowe (transportowe,
transportowo-spedycyjne),
inne firmy prowadzące działalność gospodarczą,
organizacje i instytucje państwowe i pozarządowe,
osoby prywatne,
instytucje mundurowe (siły zbrojne, Policja, straż pożarna,
Straż Graniczna itp.)
3
2015-06-08
7
Transport samochodowy
Jest szczególnie przydatny do realizacji usług transportowych w sytuacjach kryzysowych.
W zależności od specyfiki realizowanych zadań przewozowych w transporcie
samochodowym stosowane są różnego rodzaju środki transportowe, np.:
samochody ciężarowe,
autobusy,
samochody dostawcze,
samochody osobowe,
pojazdy specjalistyczne takie jak:
samochody sanitarne,
autocysterny (do przewozu wody, do przewozu paliw płynnych),
warsztaty samochodowe,
samochody chłodnie,
samochody wysoko specjalistyczne (pralnie, łaźnie, kantyny itp.)
Dla zwiększenia zdolności przewozowych, w transporcie samochodowym stosowane są
różnego rodzaju przyczepy, od przyczep ogólnego przeznaczenia do przyczep
specjalistycznych (specjalnych).
8
Jednostki ładunkowe
Współczesny transport samochodowy nierozerwalnie związany jest
ze stosowaniem jednostek ładunkowych.
Są nimi obecnie przede wszystkim kontenery oraz nadwozia
wymienne(w formie skrzyni samochodowej).
Kontenery mają zwykle wymiary zgodne ze standardami ISO (ang.
International Standarization Organization). Ich długość
przedstawiana jest w stopach (ang. foot to 0,3048 m) i wynosi 10,
20, 30, 40 a czasami nawet 45 stóp.
Mniejszą od kontenera jednostką ładunkową jest paleta.
Zwykle kontenery załadowane są towarem (ładunkiem)
umieszczonym na paletach.
Z kolei nadwozia wymienne, zamontowane na przyczepie bądź
naczepie są dużą jednostką ładunkową (pełnią podobną funkcję
ładunkową jak kontener) zwiększającą manewrowość (liczbę
wykonywanych rejsów) pojazdów ciągnikowych (samochodów
ciężarowych, ciągników siodłowych).
4
2015-06-08
9
Transport kolejowy
W sytuacjach kryzysowych może być szczególnie przydatny
podczas realizacji przewozów masowych (na duża skalę) oraz
na dużą odległość (zwykle powyżej 100 km).
Może być wyzyskany zarówno do przewozu ludzi i ich mienia
(podczas ich ewakuacji), dowozu środków zaopatrzenia, a
szczególnie przewozu sprzętu specjalistycznego i pojazdów
samochodowych wykorzystywanych m.in. do realizacji zadań
logistycznych na rzecz ludności poszkodowanej.
W zależności od rodzaju przewożonych ładunków używane
mogą być wagony osobowe bądź towarowe (wagony
platformy, wagony kryte, wagony cysterny, wagony chłodnie i
inne).
10
Transport kolejowy
Do przewozu ludzi wykorzystywane są przede wszystkim
wagony osobowe.
Mogą być użyte również wagony towarowe kryte
wyposażone w specjalne wyposażenie (tzw. „umeblowanie”)
stosowane podczas przewozu wojsk koleją.
Z logistycznego punktu widzenia mankamentem transportu
kolejowego w sytuacjach kryzysowych jest to, że nie może
realizować przewozów samodzielnie (załadunek i wyładunek
wagonów odbywa się na stacjach kolejowych wyposażonych
w rampy ładunkowe, do których ładunki muszą być
dostarczane innym rodzajem transportu, np. transportem
samochodowym) oraz jest „przywiązany” do linii kolejowych,
czyli może realizować przewozy tylko w obrębie sieci
kolejowej.
5
2015-06-08
11
Transport powietrzny
W sytuacjach kryzysowych reprezentowany jest przede
wszystkim przez śmigłowce, w tym głównie śmigłowce
transportowe.
Szczególnie cenne usługi przewozowe, a także podczas
rekonesansów logistycznych, mogą one świadczyć w sytuacji
wystąpienia zniszczeń obiektów sieci drogowej i sieci
kolejowej (transportowej infrastruktury lądowej).
12
Jednak mała dostępność tych środków transportu, ich
stosunkowo mała ładowność, a także bardzo duże koszty
eksploatacji powodują, że wykorzystywane będą (są) głównie
do realizacji pilnych zadań przewozowych, takich jak np.:
ewakuacja ciężko rannych i chorych,
dowóz leków i innych materiałów medycznych,
dowóz deficytowych środków zaopatrzenia,
przerzut zespołów ratunkowych,
itp.
6
2015-06-08
13
Oczywiście do zadań logistycznych na rzecz ludności
poszkodowanej nie wyklucza się użycia również samolotów
transportowych, szczególnie gdy w pobliżu rejonów, w
których wystąpiła sytuacja kryzysowa znajdują się lotniska.
Jednak użycie samolotów transportowych wymaga:
zapewnienia ich „obsługi” przez transport samochodowy
(dowóz i odbiór ładunków z lotniska),
stosowania specjalnych opakowań przewożonego
zaopatrzenia (szczególnie gdy jest ono np. zrzucane
odbiorcom na spadochronach)
zastosowania specjalnych jednostek ładunkowych,
sprzętu przeładunkowego,
itp.
14
Samooloty transportowe
7
2015-06-08
15
Transport wodny
Wodny śródlądowy
Morski
16
Transport wodny śródlądowy
Może być wykorzystany podczas organizacji przepraw
promowych, przewozów międzybrzegowych oraz budowy
mostów tymczasowych (pływających).
Nie wyklucza się oczywiście wykorzystania do dowozu
zaopatrzenia oraz ewakuacji ludzi i mienia.
Jednak jest to transport osiągający małe (bardzo małe)
prędkości, uzależniony od warunków atmosferycznych
(poziomu wody w rzekach i kanałach), wymagający „obsługi”
przez transport samochodowy (dowóz i odbiór ładunków z
portów i przystani rzecznych).
8
2015-06-08
17
Transport wodny
Z uwagi na dużą ładowność, w tym szczególnie statków
pasażerskich, może być użyty do organizowania
tymczasowych miejsc zakwaterowania.
Transport morski natomiast może być użyty do różnego
rodzaju zadań transportowych jedynie w rejonie wybrzeża
morskiego.
Bardzo duża ładowność statków morskich powoduje, że może
być on szczególnie przydatny podczas organizacji przewozów
masowych, zarówno ludzi, mienia, jak i sprzętu technicznego,
w tym pojazdów samochodowych.
18
Transport wodny
W sytuacjach kryzysowych szczególnie przydatne mogą być
środki pływające transportu morskiego przystosowane do
prac ładunkowych (przeładunkowych) wykonywanych w
poziomie, tzn. w systemie „ro-ro” (ang. roll on – roll off).
System ten nie wymaga stosowania sprzętu do mechanizacji
prac przeładunkowych, bowiem załadunek i wyładunek
statków odbywa się poprzez wjazd i zjazd przewożonych z
ładunkiem pojazdów (samochodów ciężarowych, wagonów
kolejowych).
9
2015-06-08
19
Inne rodzaje transportu
W sytuacjach kryzysowych do realizacji usług transportowych
to przede wszystkim:
transport zaprzęgowy (konny),
transport juczny,
nosiciele-tragarze.
Ich użycie przewiduje się w skrajnie trudnych sytuacjach
transportowych, tzn. kiedy nie będzie możliwe użycie innych
środków transportu.
Zwykle będzie miało to miejsce bezpośrednio w rejonie
zdarzeń (katastrof naturalnych, awarii technicznych) oraz
kiedy ilość przemieszczanych ładunków będzie niewielka.
20
Procedury i technologie
Organizując usługi transportowe w sytuacjach kryzysowych,
należy pamiętać o różnych towarzyszących im procedurach i
technologiach.
Najważniejsze z nich to:
konieczność stosowania środków do mechanizacji prac
przeładunkowych;
ładunki skompletowane (przewożone) są w jednostkach
ładunkowych;
konieczność organizacji zintegrowanego dowozu
zaopatrzenia; środki transportu, w zależności od rodzaju
przewożonego ładunku, mają różne współczynniki
ładowności;
Zadanie transportowe najczęściej jest realizowane dwoma i
więcej rodzajami transportu itp.
10
2015-06-08
21
Środki do mechanizacji prac przeładunkowych
Urządzenia techniczne wspomagające załadunek i wyładunek
ładunków ze środków transportowych.
Są to różnego rodzaju: wózki widłowe (w sytuacjach kryzysowych
pożądane są:
wózki widłowe na podwoziu umożliwiającym pracę w terenie
– na nieutwardzonej nawierzchni);
żurawie samochodowe i samojezdne;
przenośniki łańcuchowe i taśmowe;
suwnice bramowe;
wózki paletowe,
pojazdy samochodowe odpowiednio wyposażone w
dodatkowe urządzenia takie jak np. żurawie hydrauliczne
(tzw. HDS), mechaniczne klapy tylne itp.
Każdy z wymienionych środków do mechanizacji prac
przeładunkowych wymaga odpowiedniego przygotowania
ładunku (jednostki ładunkowej).
22
Środki zaopatrzenia skompletowane (załadowane) w formie
jednostki ładunkowej wymagają stosowania środków do
mechanizacji prac przeładunkowych, bądź przy ich braku,
muszą być rozkompletowane („rozpaletyzowane”) na części,
umożliwiające ich przeładunek sposobem ręcznym.
11
2015-06-08
23
Organizacja zintegrowanego dowozu zaopatrzenia
Polega na dostarczeniu wszystkich niezbędnych
(potrzebnych) środków zaopatrzenia w jednym rejsie
(podczas jednego dowozu).
Wobec tego istnieje konieczność kompletowania takich
dostaw z wielu rodzajów zaopatrzenia.
Operacji tej towarzyszy wcześniej rozkompletowanie
jednorodnych jednostek ładunkowych i tworzenia nowych.
Może być przy tym konieczne dodatkowe zapakowanie w
specjalne opakowania uwzględniające warunki transportu,
np. dużą wilgoć podczas powodzi i ulewnych deszczów; duże
wstrząsy podczas przewozu transportem samochodowym itp.
24
Funkcje opakowań
Zastosowany system (rodzaj) opakowań musi spełniać co
najmniej kilka funkcji. Są to:
funkcja transportowa, która uwzględnia wymiary
(gabaryty) zapakowanego ładunku oraz jego
zabezpieczenie przed czynnikami mechanicznymi,
klimatycznymi, biologicznymi i chemicznymi;
funkcja kompletacyjna (zapewnia tworzenie zestawów
zaopatrzeniowych),
funkcja informacyjna (zapewnia dobre oznakowanie
ładunku i jego dotarcie do właściwego odbiorcy).
12
2015-06-08
25
Współczynnik ładowności
Wszystkie środki transportowe charakteryzują się tzw.
nominalną ładownością, która wskazuje maksymalną
dopuszczalną masę przewożonego ładunku.
Jednak w pojazdach ogólnego przeznaczenia zwykle trudno ją
osiągnąć, bowiem masa (ciężar) właściwa przewożonych
ładunków jest różna.
Relacja pomiędzy tą masą a ładownością nominalną pojazdu
wyrażana jest współczynnikiem ładowności.
26
Prace przeładunkowe
Stosowanie dwóch i więcej rodzajów transportu podczas
realizacji zadań przewozowych w sytuacjach kryzysowych
jest rozwiązaniem bardzo częstym.
Wynika to z tego, że większość rodzajów transportu
(właściwie wszystkie poza transportem samochodowym) nie
posiada autonomiczności, tzn. wymaga wspomagania
(„obsługi”) innym rodzajem transportu, którym najczęściej
jest transport samochodowy.
W tzw. miejscu (punkcie) zmiany rodzaju transportu
następuje przeładunek przewożonych ładunków.
Z uwagi na bardzo dużą pracochłonność prac
przeładunkowych należy dążyć do ograniczenia liczby takich
miejsc.
13
2015-06-08
27
Kluczowa rola transportu samochodowego
W związku z tym transport samochodowy, ze względu na
swoją autonomiczność, stał się dominującym rodzajem
transportu wykorzystywanym w sytuacjach kryzysowych.
28
Specyfika usług transportowych
Usługa transportowa organizowana na rzecz ludności
poszkodowanej w sytuacjach kryzysowych polega na dowozie bądź
ewakuacji określonych ładunków.
Sposób dostawy lub ewakuacji zależy od rodzaju transportu.
W przypadku użycia transportu samochodowego mogą być
organizowane kolumny transportowe bądź przewóz ładunków i
ludzi może odbywać się pojedynczymi samochodami.
Do przewozu ładunków mogą być używane samochody ciężarowe
bądź samochody ciężarowe z przyczepami.
Często stosowane są ciągniki siodłowe z naczepami.
Organizacja kolumn transportowych umożliwia dostarczanie w
jednym rejsie znacznej ilości ładunków.
Ułatwia ochronę przewożonych ładunków (np. przez konwój) oraz
w znacznej mierze ogranicza błądzenie kolumny, która zwykle jest
pilotowana.
14
2015-06-08
29
Kolumny transportowe a transport pojedynczy
To rozwiązanie ma również niedostatki takie jak:
niska prędkość jazdy kolumny,
znaczne straty czasu na organizowanie kolumny,
duża ilość przewożonych ładunków,
trudność pełnego wykorzystania pojazdów w rejsie
powrotnym itp.
Przewóz ładunków pojedynczymi pojazdami samochodowymi
przyspiesza przede wszystkim czas dostarczenia zaopatrzenia
(pojazdy pojedyncze osiągają znacznie większą prędkość niż
kolumny samochodowe) oraz zwiększa elastyczność
wykorzystania posiadanych środków transportowych.
30
Kolumny transportowe a transport pojedynczy
Mankamentem jest:
zagrożenie błądzeniem pojazdów (konieczna jest
organizacja regulacji ruchu)
oraz zmniejszenie bezpieczeństwa przewożonych
ładunków.
W przypadku użycia transportu kolejowego i transportu
wodnego do realizacji zadań logistycznych konieczna staje się
organizacja prac przeładunkowych na stacjach kolejowych
(portach rzecznych i morskich) oraz dodatkowe użycie innych
rodzajów transportu (zwykle transportu samochodowego) do
ich obsługi.
15
2015-06-08
31
Użycie śmigłowców transportowych
W przypadku użycia śmigłowców transportowych do realizacji
zadań logistycznych zwykle konieczne jest przepakowanie
jednostek ładunkowych
najczęściej stosowane jednostki ładunkowe nie mieszczą się
w ładowni śmigłowca,
bądź też ich użycie w sposób zasadniczy zmniejsza jego
współczynnik ładowności).
32
Użycie śmigłowców transportowych
Ponadto konieczne jest tzw. uszczelnianie ładunku w ładowni,
tj. zabezpieczenie przed jego niekontrolowanym
przemieszczeniem podczas transportu drogą powietrzną.
W przypadku podwieszenia ładunku do śmigłowca konieczne
staje się pozyskanie dodatkowych opakowań oraz środków
(wyposażenia) do mocowania ładunków.
Bezpieczna praca śmigłowców wymaga posiadania dobrze
oznakowanych i obsługiwanych lądowisk.
16
2015-06-08
33
Użycie samolotów transportowych
Użycie samolotów transportowych do realizacji zadań
logistycznych w sytuacjach kryzysowych zwykle wymaga
dowiezienia ładunków, a następnie ich odbioru z odległych
(czasami znacznie odległych) lotnisk.
Ocenia się, że czas przygotowania przewozu środków
zaopatrzenia samolotem jest aż ok. 10 krotnie dłuższy od
czasu jego przewozu.
W przypadku organizacji zrzutów ładunków (bez
spadochronu) z samolotu, oprócz zachowania precyzyjnych
procedur lotu, wymagane jest stosowanie dodatkowych,
wzmocnionych opakowań.
34
Ewakuacja ludności
Typową, a zarazem specyficzną (m.in. z uwagi na
skomplikowany przebieg) usługą transportową realizowaną w
sytuacjach kryzysowych jest ewakuacja ludności z rejonu
zdarzenia (zagrożenia).
Jest to oczywiście nie tylko przedsięwzięcie logistyczne.
Należy ono przede wszystkim do zadań grupy operacji i
organizacji działań ZZK, natomiast grupy logistyczne (grupa
zabezpieczenia logistycznego oraz grupa opieki zdrowotnej i
pomocy socjalno-bytowej) tylko to przedsięwzięcie wspierają.
17
2015-06-08
35
Zakres wsparcia
Wsparcie obejmuje:
dostarczenie środków transportu,
zabezpieczenie materiałowe (w wodę do picia i żywność)
zabezpieczenie medyczne ludności podczas przewozu oraz
jej odbiór w tymczasowych miejscach (rejonach)
zakwaterowania.
36
Zakres wsparcia
Ewakuacja ludności poszkodowanej może być planowania
bądź doraźna.
Z logistycznego punktu widzenia, zresztą nie tylko,
zdecydowanie prostszą pod względem organizacji jest
ewakuacja planowana.
Zwykle ma ona miejsce w czasie, kiedy nie ma jeszcze sytuacji
kryzysowej, która jest dopiero tylko prognozowana i
prawdopodobna.
Może być ona podzielona na etapy. Zwykle są to etapy:
wstępny, etap zasadniczy i etap końcowy.
18
2015-06-08
37
Etap wstępny
Prowadzone jest:
rozpoznanie potrzeb przewozowych,
ustalane są środki ewakuacji i ich liczba,
ustalane są priorytety ewakuacji,
wyznaczane i oznakowywane są miejsca zbiórki osób
ewakuowanych,
organizowane są kolumny transportowe,
Rozpoznawane są drogi ewakuacji (powinny to być drogi z
możliwie jak najmniejszą liczbą tzw. „wąskich gardeł”)
organizowana jest regulacja ruchu oraz pilotowanie
kolumn ewakuacyjnych, ustalane są miejsca (rejony)
odbioru osób ewakuowanych,
itp.
38
Etap zasadniczy
Polega na sprawowaniu nadzoru nad realizacją procesu
przemieszczenia ludności do wyznaczonych tymczasowych
rejonów (miejsc) zakwaterowania.
Istotną sprawą jest zapewnienie ciągłości i intensywności
ewakuacji.
W razie potrzeby prowadzona jest ona w sposób ciągły –
przez całą dobę.
19
2015-06-08
39
Etap końcowy ewakuacji ludności
Polega głównie na zapewnieniu (zorganizowaniu):
dobrych warunków bytowania ewakuowanych osób w
tymczasowych miejscach zakwaterowania
ochronie pozostawionego przez nie (w miejscu stałego
miejsca zamieszkania) mienia.
40
Ewakuacja doraźna
Zdecydowanie trudniejsza (od planowanej)
Towarzyszą jej zwykle dodatkowo ekstremalne warunki (np.
powódź, pożary, skażenia, wysokie bądź niskie temperatury)
oraz ma miejsce nagromadzenie się w jednym czasie wielu
różnorodnych przedsięwzięć, a także często występuje
improwizacja wielu przedsięwzięć.
Mimo tego powinna (musi) być realizowana według wcześniej
przygotowanych (na tę ewentualność) planów.
Szczególny wysiłek organizatorów ewakuacji oraz
wspierających ich organów logistycznych powinien być
skierowany na zapewnienie bezpieczeństwa podczas
przewozu, w tym zapobieganie nieszczęśliwym wypadkom.
20
2015-06-08
41
Bagaż podręczny
Niezależnie od rodzaju ewakuacji (czy jest ona planowa czy
też doraźna) ludności poszkodowanej do tymczasowych
miejsc zakwaterowania, podczas kalkulacji liczby środków
transportowych należy uwzględnić możliwość zabrania przez
ewakuowanych bagażu podręcznego.
42
Ewakuacja piesza
Organizując ewakuację ludności poszkodowanej do
tymczasowych miejsc (rejonów) zakwaterowania nie można
wykluczyć sytuacji, w których może zajść konieczność (z
różnych powodów) zarządzenie ewakuacji pieszej.
W takich wypadkach należy (konieczne jest) zapewnić
transport (przewóz) osobom chorym, w podeszłym wieku,
matkom z małymi dziećmi, osobom niepełnosprawnym
ruchowo itp.
Ponadto w miarę możliwości powinien być zapewniony
przewóz bagażu podręcznego.
W czasie takiego przemieszczenia ludności organizowane są
postoje i odpoczynki.
Wykorzystuje się je do wydawania wody (napojów), żywności,
udzielania pomocy medycznej itp.
21
2015-06-08
43
Organizacja usług remontowych
W sytuacjach kryzysowych usługi remontowe realizowane na
rzecz ludności poszkodowanej mają zwykle charakter doraźny
i raczej mają formę napraw instalacji (urządzeń)
dostarczających media komunalne (wodę, energię
elektryczną, gaz, ciepło) i sieci łączności oraz różnego rodzaju
sprzętu technicznego gospodarstwa domowego.
Są one realizowane na ogólnych zasadach, tzn. tak samo jak
przed wystąpieniem sytuacji kryzysowej przez odpowiednie
zespoły remontowo-awaryjne.
44
Organizacja usług remontowych
Do usług remontowych, realizowanych na rzecz ludności
poszkodowanej w sytuacjach kryzysowych, należy również
odbudowa (odtworzenie) obiektów infrastruktury krytycznej,
obiektów inżynierskich na sieci komunikacyjnej (drogowej,
kolejowej, wodnej, na lotniskach i lądowiskach), w tym
zniszczonych jej odcinków.
Specyfiką w realizacji usług remontowych w sytuacjach
kryzysowych jest to, że ukierunkowane są one przede wszystkim
na odtworzenie zdatności (użyteczności) technicznej naprawianych
urządzeń i sprzętu technicznego.
Zdatność - poziom niższy od pełnej sprawności technicznej, jednak
spełniający podstawowe wymagania eksploatacyjne oraz z zakresu
bezpieczeństwa eksploatacji.
Dzięki takiemu podejściu do problemu remontu przyspiesza się
jego realizację oraz ogranicza jego pracochłonność.
22
2015-06-08
45
Organizacja usług gospodarczo-bytowych
Usługi gospodarczo-bytowe realizowane w sytuacjach
kryzysowych obejmują szeroki wachlarz świadczeń
sprzyjających przetrwaniu ludności poszkodowanej.
Są to głównie usługi:
gastronomiczne,
kwaterunkowe,
kąpielowe i pralnicze,
szewsko-krawieckie,
fryzjerskie
handlowe.
46
Usługi gastronomiczne
Usługi gastronomiczne dla ludności poszkodowanej należy
postrzegać głównie jako przygotowanie i dostarczanie gotowanych
(gorących) posiłków.
Zwykle organizowane są na bazie istniejących stołówek, jadłodajni,
restauracji, barów gastronomicznych, a czasami kuchni polowych.
Należy dążyć by posiłki przygotowywane były bezpośrednio (lub w
pobliżu) zakwaterowania (zamieszkiwania) żywionej ludności.
Gotowe posiłki mogą być wydawane bezpośrednio w miejscu ich
przygotowania bądź rozwożone (dostarczane) w termosach lub
kuchniach polowych.
Nie wyklucza się również możliwości dostarczania ludności
poszkodowanej produktów (półproduktów), z których ona sama
przygotowują sobie gotowane posiłki, pod warunkiem, że istnieją
do tego odpowiednie warunki.
23
2015-06-08
47
Usługi gastronomiczne
Do przygotowania oraz dystrybucji gotowanych posiłków mogą i powinny
być angażowane osoby bezpośrednio zainteresowane, tzn.
poszkodowani. W tym wypadku muszą być one poddane wcześniej
badaniom lekarskim.
Przygotowanie posiłków, szczególnie podczas organizacji żywienia
zbiorowego, musi być realizowane przy przestrzeganiu przepisów
sanitarnych dotyczących obróbki produktów spożywczych.
Wymagają one m.in. maksymalnego skracania czasu przechowywania
produktów w pomieszczeniach kuchennych; przygotowywania posiłków
w dokładnie wyznaczonych terminach; wydawania posiłków nie później
niż 15–30 min. po ich ugotowaniu, a kończyć nie później niż 2 godziny;
Przy sporządzaniu potraw z konserw puszki należy otwierać
bezpośrednio przed wrzuceniem ich zawartości do kotła.
Rygorystyczne wymagania obowiązują również personel kuchenny, który
musi przestrzegać zasad higieny osobistej, być ubrany w czystą odzież
ochronną, myć ręce przed przystąpieniem do pracy itp.
48
Usługi kwaterunkowe
Usługi kwaterunkowe dla ludności poszkodowanej w
sytuacjach kryzysowych organizowane są głównie w
przypadku zarządzenia jej ewakuacji, a także, kiedy ludzie
utracą swoje stałe miejsca zakwaterowania (domy,
mieszkania).
Podczas planowej ewakuacji ludności poszkodowanej
prowadzi się ją do przygotowanych (wyznaczonych) wcześniej
tymczasowych miejsc (rejonów) zakwaterowania.
Należy je organizować przede wszystkim w obiektach stałych,
które są wyposażone przynajmniej podstawowe media
komunalne (woda bieżąca, energia elektryczna, kanalizacja,
ciepło itp.).
24
2015-06-08
49
Miasteczka namiotowe
W przypadku braku dostatecznej liczby miejsc do
zakwaterowania ludzi w obiektach stacjonarnych, organizuje
się tzw. miasteczka namiotowe.
W miarę możliwości powinno się je rozwijać w pobliżu stałych
obiektów, w których zakwaterowano ewakuowaną ludność.
Dzięki temu możliwe będzie wspólne korzystanie z
istniejących (w tych obiektach) urządzeń sanitarnych,
stołówek, świetlic, pralni oraz innych urządzeń.
W przypadku, gdy tymczasowe miejsca zakwaterowania
organizowane są np. w szkołach, magazynach, halach
fabrycznych itp. konieczne jest ich wyposażenie w sprzęt
kwaterunkowy (łóżka, stoły, krzesła, szafki) oraz urządzenie
pomieszczeń sanitarnych (ubikacji, łazienek, umywalni,
pralni), punktów zbiórki odpadów (śmieci).
50
Miasteczka namiotowe
Dodatkowo jest konieczne wydanie pościeli, środków higieny osobistej
(ręczników, mydła, pasty do zębów itp.) oraz środków czystości (sprzętu i
materiałów do sprzątania).
Przygotowując tymczasowe miejsca zakwaterowania, należy zadbać o ich
precyzyjne rozplanowanie, w tym w miarę możliwości o kwaterowanie
całych rodzin.
Zapobiega to konfliktom podczas rozmieszczania osób ewakuowanych.
Ważnym jest ponadto, aby wyznaczani byli „komisarze” rejonów
zakwaterowania, którym z kolei powinni być podporządkowani „starsi”
bądź „opiekunowie” poszczególnych sektorów zamieszkania.
Najlepiej, aby ci ostatni wyznaczani byli spośród osób ewakuowanych.
Organizując usługi kwaterunkowe dla ludności poszkodowanej należy
pamiętać, żeby umożliwić jej również indywidualny wyjazd do rodzin i
znajomych.
Dzięki temu w znacznym stopniu można zmniejszyć skalę tych usług.
25
2015-06-08
51
Usługi kąpielowo-pralnicze dla ludności poszkodowanej
Zwykle organizowane są łącznie, tj. po kąpieli wydawana jest
czysta bielizna (czasami również pościel), a bielizna brudna
przekazywana jest do prania.
Głównie ma to miejsce w stosunku do osób ewakuowanych
do tymczasowych miejsc zakwaterowania.
Kąpiel najprościej jest organizować na bazie istniejących
stacjonarnych łazienek i miejsc kąpielowych, w których jest
bieżąca ciepła i zimna woda.
Zdecydowanie trudniej jest ją organizować na bazie
mobilnych (samochodowych, wagonowych-kolejowych) łaźni,
do których trzeba dowozić wodę oraz z których trzeba
wywozić wodę zużytą.
52
Usługi kąpielowo-pralnicze dla ludności poszkodowanej
W tym wypadku często zachodzi potrzeba ograniczenia
częstotliwości kąpieli, limitowania wody (ograniczenia jej
zużycia) itp.
Organizując kąpiele, urządza się albo oddzielne łaźnie dla
mężczyzn i oddzielne łaźnie dla kobiet, bądź też ustala się
różne godziny kąpieli dla mężczyzn i dla kobiet.
Pranie bielizny osobistej powinno być organizowane w trybie
indywidualnym.
W tym przypadku organizatorzy zapewniają niezbędną liczbę
pralek i środków piorących.
Pranie pościeli zwykle odbywa się w sposób zbiorowy w
profesjonalnych pralniach.
26
2015-06-08
53
Usługi szewsko-krawieckie
Mają charakter doraźny.
Wykonywane są zwykle podczas wydawania nowych ubrań,
obuwia i odzieży ochronnej, kiedy zachodzi potrzeba
dokonywania poprawek (dopasowywania) wydawanych
przedmiotów, a także jako naprawy użytkowanej odzieży i
obuwia.
Najprościej jest je zlecać profesjonalnym zakładom
krawieckim i zakładom szewskim.
54
Usługi fryzjerskie dla ludności
Mogą być zlecane profesjonalnym fryzjerom. Przyjeżdżają oni
do tymczasowych miejsc (rejonów) zakwaterowania i
wykonują je w doraźnie urządzonych punktach fryzjerskich
Usługi fryzjerskie mogą być wykonywane na zasadzie usług
wzajemnych (przez osoby przyuczone).
Jednak, rannym i chorym leczonym w szpitalach wykonywane
są tylko profesjonalne usługi fryzjerskie.
27
2015-06-08
55
Usługi handlowe dla ludności poszkodowanej
Organizowane są jako uzupełnienie dostaw zaopatrzenia
organizowanego w naturze.
Świadczone są w stacjonarnych punktach handlowych
urządzanych m.in. w tymczasowych miejscach
zakwaterowania lub w kantynach urządzonych na
samochodach.
Kantyna może obsługiwać klientów w systemie objazdowym,
obsługując kilka tymczasowych rejonów (miejsc)
zakwaterowania.
Usługi handlowe są szczególnie konieczne, kiedy dla ludności
poszkodowanej, zamiast produktów w naturze wypłacany jest
ekwiwalent (zasiłek) pieniężny.
56
Organizacja innych usług logistycznych
Organizacja w sytuacjach kryzysowych innych usług logistycznych,
do których należą m.in.:
zbiórka i przewóz osób zmarłych i zabitych,
usługi pogrzebowe,
wywóz odpadów stałych i śmieci,
Odwadnianie (osuszanie) terenu,
zabiegi dezynfekcyjne,
zabiegi dezynsekcyjne,
Zabiegi deratyzacyjne,
zabiegi specjalne podczas skażeń chemicznych i
promieniotwórczych,
utylizacja martwych zwierząt itp.,
W większości przypadków wymaga pełnej profesjonalizacji, tzn.
zatrudnienia wyspecjalizowanych firm.
28
2015-06-08
57
Zbiórka i przewóz osób zmarłych i zabitych
Powinna być powierzona zakładom pogrzebowym.
Jest to konieczne z uwagi na zagrożenie chorobami zakaźnymi
oraz ze względów społecznych, religijnych (etycznych) itp.
Przewóz osób zmarłych i zabitych może odbywać się
wyłącznie specjalnie do tego przeznaczonymi pojazdami.
W przypadku wykrycia chorób zakaźnych wymóg ten musi
być rygorystycznie przestrzegany, ponadto obowiązuje
rozdzielenie miejsc składowania zwłok osób zmarłych na
choroby zakaźne od pozostałych.
58
Usługi pogrzebowe
Muszą być realizowane zgodnie z życzeniami rodzin osób
zmarłych i zabitych.
W przypadku zmarłych na choroby zakaźne realizuje się
dodatkowo zabiegi przeciwepidemiczne pod nadzorem
specjalistów służby zdrowia.
Podczas wystąpienia epidemii choroby zakaźnej, pochówek
zmarłych na nią osób organizowany jest na specjalnych
kwaterach (cmentarzach).
29
2015-06-08
59
Wywóz odpadków stałych
Wymaga zwykle specjalnych środków transportowych, m.in.
pojemników do wywozu tzw. „gabarytów”.
Pion logistyki w tym wypadku:
wyznacza miejsca ustawienia takich pojemników,
instruuje mieszkańców o rodzaju wywożonych odpadów
o okresie (czasie) podstawiania pojemników,
organizuje ich wywóz do wyznaczonych wysypisk, miejsc
składowania, zakładów utylizacji lub recyklingu.
60
Odwadnianie (osuszanie) terenu
Odwadnianie (osuszanie) terenu ma miejsce zwykle podczas
usuwania skutków powodzi.
Wykorzystuje się w tym celu pompy do wody i szlamu.
30
2015-06-08
61
Zabiegi dezynfekcyjne
Niszczenie drobnoustrojów chorobotwórczych poza
organizmem chorego
prowadzone mogą być przy użyciu środków chemicznych i
fizycznych.
W sytuacjach kryzysowych czasami organizowane są na dużą
skalę
W tym wypadku, konieczne jest użycie firm specjalistycznych.
Natomiast w innych sytuacjach, tzn. gdy ich skala jest
niewielka, mogą być również wykonywane przez miejscową
ludność.
Wydaje się jej w tym celu odpowiednie środki dezynfekcyjne,
sprzęt, udziela niezbędnego instruktażu (przeszkolenia) oraz
prowadzi nadzór sanitarny.
62
Zabiegi dezynsekcyjne
Likwidacja przynoszących choroby zakaźne insektów lub
dokuczliwych dla człowieka innych owadów)
w sytuacjach kryzysowych mogą być prowadzone metodami:
mechanicznymi (np. muchołapki, lepy), fizycznymi (przez
stosowanie wysokich temperatur: ogień, suche i gorące
powietrze, para wodna), chemicznymi (przez stosowanie
pestycydów) oraz biologicznymi.
W przypadku wystąpienia szkodliwych owadów konieczne
jest zatrudnienie firm specjalistycznych, np. do prowadzenia
masowych oprysków chemicznych z powietrza.
Ze względów bezpieczeństwa i higieny oraz ochrony
środowiska konieczny jest nadzór sanitarny.
31
2015-06-08
63
Zabiegi deratyzacyjne
Likwidacja szkodliwych gryzoni
w sytuacjach kryzysowych powinny być zlecane
specjalistycznym firmom, bowiem tylko one dają gwarancję
na skuteczność tych zabiegów.
Mogą być ponadto dodatkowo wydawane ludności
miejscowej specjalne środki (trutki) i pułapki.
W tym wypadku konieczny jest instruktaż w sprawie
sposobów stosowania tych środków oraz zasad
bezpieczeństwa i higieny, a także stały nadzór nad sposobami
stosowania wydanych środków oraz utylizacją martwych
gryzoni.
64
Zabiegi specjalne
Zabiegi specjalne podczas skażeń chemicznych i
promieniotwórczych wymagają stosowania specjalistycznych
procedur, z uwagi na bezpieczeństwo mieszkańców, osób
prowadzących te zabiegi oraz ochronę środowiska.
Do ich realizacji muszą być wynajmowane firmy
specjalistyczne.
W przypadku skażeń chemicznych mogą je realizować zespoły
ratownictwa chemicznego straży pożarnej (PSP).
32
2015-06-08
65
Utylizacja martwych zwierząt
Utylizacja martwych zwierząt prowadzona jest przede
wszystkim w celach prewencyjnych, tj. zapobiegania epidemii
chorób zakaźnych.
Prowadzą ją wyspecjalizowane zespoły w specjalnie do tego
wyznaczonych miejscach.
Nadzór nad utylizacją prowadzi pion służby zdrowia.
66
Podsumowanie
33
2015-06-08
67
Zagadnienia do dyskusji
68
Literatura do wykładu
34
2015-06-08
Andrzej Marjański ( )
69
Pytania ?
www.amarjanski.spoleczna.pl
35

wykład 10 - dr Andrzej Marjański

Transkrypt

Podobne dokumenty

Zadania logistyki w sytuacjach kryzysowych

wykład 8 - dr Andrzej Marjański

pobierz - dr Andrzej Marjański

OiZ BN-01W-Zarz¹dzanie

wykład 6 - dr Andrzej Marjański

ZK-04W Rola i zadania PSP w ZK

wykład 3 - dr Andrzej Marjański

OiZ BN-12W-Zarz¹dzanie zasobami ludzkimi

pobierz - dr Andrzej Marjański

OiZ BN-09W-Zarz¹dzanie strategiczne

pobierz - dr Andrzej Marjański

gospodarowanie zasobami ludzkimi