Angielsko-polski gatunkowy korpus równoległy do badania

Angielsko-polski gatunkowy korpus równoległy do badania
polskiego eurolektu
Łucja Biel
Instytut Lingwistyki Stosowanej
Uniwersytet Warszawski
Angielsko-polski korpus równoległy powstanie w ramach projektu „Eurolekt - unijna odmiana
języka polskiego i jej wpływ na polszczyznę urzędową” (grant NCN SONATA BIS) i będzie
służył do uzupełnienia i pogłębienia badań prowadzonych nad polskim eurolektem na
gatunkowych korpusach porównawczych.
Konieczność rozszerzenia badania o korpus równoległy wynika z coraz częstszych
głosów kwestionujących zaproponowaną przez Monę Baker metodę badania tłumaczeń na
korpusach porównawczych (zob. Bernardini and Zanettin 2004: 59, Pym 2010: 82, Bernardini
and Ferraresi 2011: 228) z uwagi na fakt, iż nie umożliwia ona oceny wpływu interferencji z
języka źródłowego na zniekształcenia wywołane procesem tłumaczenia. Zatem głównym
celem tworzenia korpusu równoległego w tym projekcie jest konieczność uwzględnienia
kluczowych dla procesu tłumaczenia czynników, takich jak: interferencja i uniwersalia
translatoryczne. Na korpusie równoległym będą w szczególności badane struktury języka
źródłowego wywołujące nadreprezentację i niedoreprezentację wzorców leksykalnogramatycznych oraz nietypowe struktury w polskim eurolekcie zidentyfikowane na podstawie
badań na korpusach porównawczych. Ustalenie najważniejszych obszarów interferencji w tego
typu tłumaczeniach będzie miało praktyczne implikacje (zalecenia dla tłumaczy) i umożliwi
zwiększenie dopasowania tekstowego tłumaczeń do polskiego języka prawnego i języka
urzędowego.
Korpus równoległy obejmować będzie cztery kluczowe gatunki tekstów unijnych w wersji
angielsko-polskiej:

akty prawne: rozporządzenia, które wiążą w całości i są bezpośrednio stosowane w
państwach członkowskich oraz dyrektywy, które obowiązują co do celu i podlegają
transpozycji do prawa polskiego,

orzeczenia Trybunału Sprawiedliwości,

sprawozdania opracowywane przez instytucje unijne,

strony internetowe skierowane do obywateli Unii Europejskiej.
Ze względu na ograniczone możliwości przeszukiwania korpusów równoległych budowany
korpus będzie stosunkowo niewielki w celu umożliwienia bardziej pogłębionych analiz
badanych zjawisk.
Bibliografia
Baker, Mona (1995) “Corpora in Translation Studies: An Overview and Some Suggestions for
Future Research.” Target 7(2), 223–243.
Biel, Łucja (2014) Lost in the Eurofog. The Textual Fit of Translated Law. Frankfurt: Peter
Lang.
Chesterman, Andrew (2004) “Hypotheses about translation universals.” Claims, Changes and
Challenges in Translation Studies. Selected contributions from the EST Congress,
Copenhagen 2001. eds. Gyde Hansen, Kirsten Malmkjær and Daniel Gile. Amsterdam:
Benjamins, 1–13.
Duszak, Anna, Elżbieta Gajek and Urszula Okońska (eds.) (2006) Korpusy w angielsko-polskim
językoznawstwie kontrastywnym. Kraków: Universitas.
Koskinen, Kaisa (2008) Translating Institutions. An Ethnographic Study of EU Translation.
Manchester: St. Jerome.
Kruger, Alet, Kim Wallmach, Jeremy Munday (2011) Corpus-Based Translation Studies.
Research and Applications. London: Continuum.
Lewandowska-Tomaszczyk, Barbara (ed.) (2005) Podstawy językoznawstwa korpusowego.
Łódź: WUŁ.
Lüdeling, Anke and Merja Kytö (eds.) (2009) Corpus Linguistics. An International Handbook.
Vol. 2. Berlin: de Gruyter.
Mauranen, Anna and Pekka Kujamäki (eds.) (2004) Translation Universals. Do they exist?
Amsterdam: Benjamins.
McEnery, Tony, Richard Xiao and Yukio Tono (2006) Corpus-Based Language Studies. An
advanced resource book. London: Routledge.
Oakes, Michael P., Meng Ji (eds) (2012) Quantitative Methods in Corpus-Based Translation
Studies. A practical guide to descriptive translation research. Amsterdam: Benjamins.
Olohan, Maeve (2004) Introducing Corpora in Translation Studies. London: Routledge.
Zanettin, Federico (2012) Translation-Driven Corpora. Corpus Resources for Descriptive and
Applied Translation Studies. Manchester: St. Jerome.