Czerwiec 2011

Miesięcznik inwestycyjny
Czerwiec 2011
Po majowym przedsmaku przeceny,
w czerwcu spadki na światowych
giełdach przybrały na sile. Szczęśliwie
dla inwestorów skoncentrowanych
na rodzimym rynku akcji, na tle zagranicznych parkietów warszawska
giełda sprawia wrażenie oazy spokoju. W maju główne indeksy warszawskiej giełdy zdołały utrzymać
poziomy z końca kwietnia, jednak w czerwcu uniknięcie
przeceny okazało się już niemożliwe. Skala spadków okazała się
jednak wyraźnie mniejsza, niż w przypadku wielu światowych
rynków akcji poddających się zdecydowanej przecenie w ślad za
wyprzedażą w USA.
Co ciekawe, na rynek nie napłynęły przełomowe informacje
mogące stać się motorem nagłej, zmasowanej wyprzedaży,
a pesymistyczne nastroje inwestorów dały się odczuć od
dłuższego czasu. Trudno zatem mówić o czynniku zaskoczenia.
Problemy amerykańskiej gospodarki oraz trwający kryzys na
obrzeżach strefy euro były od dawna znane i nie stanowiły
czynnika, który w nagły sposób zmienił postrzeganie rynków
akcji.
I. Podsumowanie wydarzeń
•
Przez światowe rynki akcji w maju i czerwcu przetoczyła się
umiarkowana przecena, zapoczątkowana zdecydowaną majową
wyprzedażą na rynkach surowcowych.
•
Przecena na rynkach surowcowych ma szczególnie wyraźny,
negatywny wpływ na zachowania cen akcji na rynkach rozwijających
się. Należąca do tej grupy Polska pozostaje jednak w ostatnim czasie
oazą spokoju.
W tej sytuacji kontynuacja głębszej przeceny na rynkach akcji
może być zastanawiające. Poziom pesymizmu wśród inwestorów
osiągnął dawno nie obserwowane wartości, co może skłaniać do
oczekiwania końca spadków, a przynajmniej silniejszego odbicia.
Jednak zmęczenie inwestorów utrzymującymi się problemami
gospodarczymi (bijącym rekordy długiem USA, które ocierają się
o niewypłacalność, czy problemami faktycznie niewypłacalnej,
a jednocześnie niechętnej odważniejszym reformom Grecji)
może okazać się przeszkodą trudną do pokonania przez
optymistów.
•
Na tle światowych rynków akcji, czerwcowe spadki cen akcji na
warszawskiej giełdzie okazały się bardzo umiarkowane. Po części jest
to zasługa składu indeksu WIG20, w którym stosunkowo duży udział
mają akcje spółek cechujących się niskimi wahaniami cen. W przypadku mniejszych spółek spadki są już wyraźniejsze.
•
Rada Polityki Pieniężnej podniosła główną stopę procentową o 25
pkt., do 4,25%. Do drożejących kredytów złotowych dochodzi
szybujący kurs franka szwajcarskiego, który powoduje coraz wyższe
koszty obsługi zadłużenia zaciągniętego w tej walucie. Kurs franka
przebił poziomy obserwowane po raz ostatni w szczytowej fazie
W ofercie Skandii znajdują się rozwiązania, pozwalające na
konstrukcję portfela odpowiedniego w każdym scenariuszu
rynkowym. Szczególnie zachęcamy do korzystania z promocyjnej oferty dotyczącej składki dodatkowej – w ramach
której przygotowaliśmy portfele dopasowane do potrzeb
inwestorów o różnej skłonności do podejmowania ryzyka.
przeceny złotego na początku 2009 roku.
•
Polska gospodarka pozostaje w fazie szybkiego rozwoju. Dane
obrazujące np. wzrost PKB (4,4% w I kwartale 2011) są
optymistyczne i mogą stanowić „kotwicę” dla cen akcji na
warszawskiej giełdzie.
•
Dodatkowo, od 1 sierpnia w ofercie Skandii znajdzie się nowa
grupa funduszy – aktywnej alokacji / absolutnej stopy zwrotu. Ich
wykorzystanie może być dobrą strategią w czasach
podwyższonej niepewności odnoście kierunku ruchu cen
głównych aktywów
W strefie euro narastającym problemem pozostaje niepewna
sytuacja finansowa zadłużonych państw południa Europy, w tym
bankrutującej Grecji. Na obrzeżach Europy utrzymują się niepokoje
społeczne oraz brak akceptacji społeczeństw dla reform
skutkujących znacznymi wyrzeczeniami finansowymi.
Z poważaniem,
Michał Janik
Doradca Inwestycyjny Skandia Życie TU S.A.
-1-
Miesięcznik inwestycyjny
Czerwiec 2011
II. Wyniki funduszy
kod
Templeton Global Total Return Fund
BlackRock Global Funds - World Gold Fund
0,03%
0,03%
ML5
USD
-4,91%
-1,44%
JPM3
SF1
USD
PLN
-3,09%
-9,38%
0,44%
-9,38%
BPH6
ML6
SKAN6
PLN
USD
USD
-2,14%
-3,29%
-1,21%
-2,14%
0,24%
2,40%
SCH2
EUR
-0,61%
-0,12%
CS1
NB5
EUR
PLN
0,18%
-3,01%
0,67%
-3,01%
SEG2020
SEG2021
SEG2022
SEG2023
SEG2024
SEG2025
SEG2026
EUR
EUR
EUR
EUR
EUR
EUR
EUR
1,37%
1,47%
1,49%
1,55%
1,45%
1,41%
1,37%
1,60%
1,70%
1,72%
1,78%
1,68%
1,65%
1,61%
PM1
PM2
PM3
PM4
PLN
PLN
PLN
PLN
-0,14%
0,21%
-0,68%
-0,28%
-0,14%
0,21%
-0,68%
-0,28%
VII. Fundusze alternatywne
Fundusze dost´pne w aktualnej ofercie Skandii w maju
kod
JPMorgan Investment Funds - Highbridge Statistical Market
Neutral Fund
Superfund Trend BIS Powiàzany FIO
waluta
stopa zwrotu w walucie
wewnętrzna wewnętrznej
w PLN
VIII. Fundusze surowcowe
I. Fundusze akcji krajów rozwijajàcych si´
Fundusze akcji polskich – du˝ych spó∏ek
ALL3
Allianz FIO subfundusz Allianz Akcji
DWS Polska Akcji Du˝ych Spółek
DWS3
SKARBIEC FIO Subfundusz Akcji SKARBIEC-AKCJA
SKAR3
Fundusze akcji polskich - małych iÊrednich spółek
Allianz FIO subfundusz Allianz Akcji Małych i Ârednich Spółek ALL1
CU1
Aviva Investors Małych Spółek
Noble Funds FIO Subfundusz Noble Fund Akcji Małych
i Ârednich Spółek
NB4
UniAkcje Małych i Ârednich spółek
UNK6
Fundusze akcji polskich - uniwersalne
Arka Akcji FIO
ARKA3
Aviva Investors FIO Subfundusz Aviva Investors Polskich Akcji CU3
ING Parasol FIO Subfundusz Akcji
ING3
Legg Mason Akcji FIO
KAHA2
Noble Funds FIO Subfundusz Noble Fund Akcji
NB3
Pioneer FIO Subfundusz Pioneer Akcji Polskich
PIO3
Novo FIO Subfundusz Novo Akcji
SEB3
UniFundusze FIO subfundusz UniKorona Akcje
UNK3
Quercus Parasolowy SFIO Subfundusz Quercus Agresywny
QUE1
Idea Parasol FIO Idea Akcji Subfundusz
IDEA1
Fundusze akcji – Europa – kraje rozwijajàce si´
BlackRock Global Funds - Emerging Europe Fund
ML3
ARKA1
Arka BZ WBK Akcji Ârodkowej i Wschodniej Europy
Fundusze akcji – Âwiat – kraje rozwijajàce si´
HSBC1
HSBC GIF Chinese Equity
HSBC GIF Global Emerging Markets Equity
HSBC3
HSBC GIF Indian Equity
HSBC4
ING5
ING FIO Rosja EUR
BlackRock Global Funds - Latin American Fund
ML7
Schroder International Selection Fund Emerging Markets
SCH3
Templeton Emerging Markets Fund
TEMP1
Templeton Asian Growth Fund
TEMP3
TEMP4
Templeton BRIC Fund
Templeton Frontier Markets
TEMP7
NB 6
Noble Funds SFIO subfundusz Noble Fund Africa
PLN
PLN
PLN
0,52%
-0,59%
-0,95%
0,52%
-0,59%
-0,95%
PLN
PLN
-0,33%
0,74%
-0,33%
0,74
PLN
PLN
0,47%
-2,35%
0,47%
-2,35%
PLN
PLN
PLN
PLN
PLN
PLN
PLN
PLN
PLN
PLN
-3,24%
-0,08%
-0,37%
0,01%
-0,26%
-3,17%
-0,77%
-0,88%
-1,17%
0,42%
-3,24%
-0,08%
-0,37%
0,01%
-0,26%
-3,17%
-0,77%
-0,88%
-1,17%
0,42%
EUR
PLN
-2,73%
-4,53%
-2,25%
-4,53%
USD
USD
USD
PLN
USD
USD
USD
USD
USD
USD
PLN
-1,13%
-3,90%
-5,81%
-2,15%
-2,86%
-2,82%
-3,52%
-2,24%
-2,93%
-2,67%
0,58%
BPH FIO Subfundusz Globalny ˚ywnoÊci i Surowców
BlackRock Global Funds - World Mining Fund
Skandia Alternative Investments Fund
IX. Fundusze nieruchomoÊci
Schroder International Selection Fund Global Property
Securities
X. Fundusze globalnej dywersyfikacji
Credit Suisse MultiFund (Lux) Constellation Global
Noble Funds FIO subfundusz Noble Fund Global Return
XI. Fundusze „gwarantowane”
Fundusz
Fundusz
Fundusz
Fundusz
Fundusz
Fundusz
Fundusz
-0,32%
-3,16%
-0,18%
-0,46%
-0,98%
-0,37%
0,16%
-2,69%
0,31%
0,03%
-0,49%
0,12%
ML1
ML2
SKAN5
USD
USD
USD
-2,21%
-1,86%
-1,47%
1,36%
1,72%
2,12%
ACM1
USD
-2,18%
1,39%
ML4
SCH4
SKAN4
TEMP2
USD
USD
USD
EUR
1,04%
-0,95%
-1,70%
1,22%
4,73%
2,67%
1,89%
1,72%
QUE2
QUE3
PLN
PLN
-0,17%
-0,21%
-0,17%
-0,21%
Gwarantowany
Gwarantowany
Gwarantowany
Gwarantowany
Gwarantowany
Gwarantowany
Gwarantowany
2020
2021
2022
2023
2024
2025
2026
Modelowy
Modelowy
Modelowy
Modelowy
Zrównowa˝ony
Stabilnego Wzrostu
Akcyjny
Aktywnej Alokacji
XIII. Zmiany kursów walut
III. Widoki na przyszłość
•
EUR
EUR
EUR
EUR
EUR
EUR
Euro
Euro
Euro
Euro
Euro
Euro
Euro
3,65%
USD/PLN
EUR/PLN
0,49%
WIG
0,03%
WIG20
-0,33%
èród∏o: Analizy OnLine, TFI, Skandia.
Prezentowana klasyfikacja funduszy do poszczególnych grup jest jedynie pomocnicza i zosta∏a dokonana
w oparciu o subiektywne kryteria zastosowane przez Skandia ˚ycie TU SA.
2,47%
-0,39%
-2,37%
-2,15%
0,68%
0,73%
0,00%
1,32%
0,62%
0,88%
0,58%
CS2
HSBC2
JB2
JPM1
JPM2
SKAN7
Skandia
Skandia
Skandia
Skandia
Skandia
Skandia
Skandia
XII. Portfele modelowe
Portfel
Portfel
Portfel
Portfel
II. Fundusze akcji krajów rozwini´tych
Czerwiec nie przyniósł zdecydowanej poprawy nastrojów na rynkach
surowcowych. Po majowej przecenie, która szarpnęła nerwami
inwestorów na całym świecie, w czerwcu nastąpiło jedynie
wyhamowanie spadków cen szeregu towarów. Zagrożenie, jakie
niósł ze sobą narastający bąbel spekulacyjny nadal istnieje, choć
trudno jest mówić o pęknięciu bańki spekulacyjnej na rynku
surowców.
•
Po zrealizowaniu zagrożenia w postaci korekty na rynku
surowcowym, dla rynków akcji wciąż aktualnym problemem
pozostaje sytuacja finansowa silnie zadłużonych państw strefy euro,
z bankrutującą Grecją na czele. Ponadto, przekraczanie przez
zadłużenie USA kolejnych limitów wywołuje coraz większe obawy
IV. Fundusze rynku pieni´˝nego
Fundusze polskiego rynku pieni´˝nego
ING Parasol FIO Subfundusz Gotówkowy
Legg Mason Pieni´˝ny FIO
Noble Funds FIO Subfundusz Noble Fund Skarbowy
Pioneer FIO Subfundusz Pioneer Pieni´˝ny
SKARBIEC FIO Subfundusz Pieni´˝ny SKARBIEC-KASA
UniFundusze FIO subfundusz UniKorona Pieni´˝ny
UniWIBID SFIO
Idea Premium SFIO
PLN
VI. Fundusze - metale szlachetne
wyniki i notowania w EUR
wyniki i notowania w USD
Fundusze akcji – Europa Zachodnia
Credit Suisse MultiFund (Lux) Equity Europe
HSBC GIF Euroland Equity Smaller Companies
JB Europe Small & Mid Cap Stock Fund
JPMorgan funds - Europe Equity Fund
JPMorgan Funds - Europe Dynamic Fund
Skandia European Best Ideas Fund
Fundusze akcji – USA
BlackRock Global Funds - Global Opportunities Fund
BlackRock Global Funds - US Basic Value Fund
Skandia US All Cap Value Fund
Fundusze akcji – Âwiat rozwini´ty
Alliance Bernstein - Global Growth Trends Portfolio
BlackRock Global Funds - Japan Small & MidCap
Opportunities Fund
Schroder International Selection Fund Japanese Equity
Skandia Pacific Equity Fund
Templeton Growth (Euro) Fund
III. Fundusze indeksowe
Quercus Parasolowy SFIO Subfundusz Quercus lev
Quercus Parasolowy SFIO Subfundusz Quercus short
waluta
stopa zwrotu w walucie
wewnętrzna wewnętrznej
w PLN
TEMP6
ING4
KAHA4
NB2
PIO6
SKAR4
UNK4
UNK5
IDEA2
PLN
PLN
PLN
PLN
PLN
PLN
PLN
PLN
0,27%
0,33%
0,51%
0,41%
0,39%
0,43%
0,43%
0,60%
o techniczną wypłacalność gospodarki mającej największy wpływ
0,27%
0,33%
0,51%
0,41%
0,39%
0,43%
0,43%
0,60%
na zachowanie światowych rynków akcji.
•
rozwijających się, lecz także w porównaniu z giełdami krajów
V. Fundusze obligacji
Fundusze obligacji polskich
Arka BZ WBK Obligacji FIO
ARKA2
BPH FIO Subfundusz Obligacji 2
BPH1
Aviva Investors FIO Subfundusz Aviva Investors Obligacji
CU2
DWS Polska FIO Dłu˝nych Papierów WartoÊciowych
DWS2
ING Parasol FIO Subfundusz Obligacji
ING2
Legg Mason Obligacji FIO
KAHA3
Pioneer FIO Subfundusz Pioneer Obligacji Plus
PIO2
UniFundusze FIO subfundusz UniKorona Obligacje
UNK2
Fundusze obligacji europejskich
Templeton European Total Return Fund
TEMP5
Fundusze obligacji USA
JB Dollar Bond Fund
JB1
Skandia Total Return USD Bond Fund
SKAN2
Fundusze obligacji – Âwiat rozwijajàcy si´
Schroder International Selection Fund Emerging Markets Debt
Absolute Return
SCH5
Skandia Emerging Market Debt Fund
SKAN3
Globalne fundusze obligacji
Polski rynek akacji pozostaje silny nie tylko na tle rynków
rozwiniętych. Główne indeksy opierają się większym spadkom
PLN
PLN
PLN
PLN
PLN
PLN
PLN
PLN
0,66%
1,28%
0,82%
0,60%
0,65%
0,53%
0,80%
0,86%
0,66%
1,28%
0,82%
0,60%
0,65%
0,53%
0,80%
0,86%
EUR
0,45%
0,94%
USD
USD
1,00%
0,38%
4,69%
4,04%
PLN
USD
-1,71%
0,92%
-1,71%
4,60%
pomimo sprzedaży znacznych pakietów akcji (np. PZU) a także
wielkiej oferty prywatyzacyjnej Jastrzębskiej Spółki Węglowej
(JSW).
•
Gigantyczna skala oferty JSW może skutkować krótkoterminowym
przyciągnięciem na rynek akcji nie tylko inwestorów zagranicznych,
ale także krajowych inwestorów indywidualnych, pomimo fiaska
niedawnej oferty akcji BGŻ.
•
Dla amerykańskiego rynku obligacji kończy się wsparcie w postaci
w postaci programu QE2, dostarczającego pieniądz na rynek
-2-
Miesięcznik inwestycyjny
Czerwiec 2011
w drodze skupu skarbowych papierów dłużnych. Osłabienie popytu
wyników w II kwartale 2011 roku, cały bieżący rok może być trudny dla
na obligacje amerykańskie może się z kolei negatywnie przełożyć na
tej grupy funduszy i jest możliwe, iż bardziej skuteczną ochronę
wyceny obligacji krajów rozwijających się, w tym polskich. Z drugiej
kapitału zapewnią fundusze rynku pieniężnego. Dodatkowo, w tej
strony, polskie obligacje skarbowe mogą być postrzegane jako
grupie funduszy podstawową wartością powinno być bezpieczeństwo
relatywnie atrakcyjne w porównaniu z papierami emitowanymi przez
zainwestowanych środków, a drugorzędną wysokość wypraco-
silnie zadłużone kraje strefy euro.
wywanych zysków. Oznacza to, iż jako alarmujące należy postrzegać
np. niespodziewane osiąganie przez fundusz z tej grupy ponad-
IV. Alokacja aktywów
przeciętnych zysków, znacznie odbiegających od wypracowanych
przez pozostałe fundusze o podobnym charakterze.
Na podstawie czynników wskazanych w punktach I-III, uzasadnione jest
rozważenie poniższych decyzji inwestycyjnych w stosunku do
Należy pamiętać, iż w przypadku inwestorów o niższej skłonności do
poszczególnych kategorii instrumentów finansowych:
podejmowania ryzyka, główną pozycję bezpiecznej części portfela
powinny stanowić fundusze rynku pieniężnego, lokujące jak
1. Fundusze akcyjne
(„ryzykowna część portfela”):
najmniejszy odsetek środków w instrumenty emitowane przez
przedsiębiorstwa (a koncentrujące się na instrumentach skarbowych).
Utrzymywanie agresywnej (bardzo wysokiej) alokacji w fundusze
W przypadku zagranicznych funduszy dłużnych, elementem znacznie
akcyjne jest strategią obarczoną podwyższonym ryzykiem – m.in. ze
zwiększającym ryzyko inwestycji i w dużym stopniu wpływającym na jej
względu na możliwe zwiększone wahania jednostek tych funduszy.
ostateczny wynik wyrażony w polskim złotym mogą być wahania
Wydarzenia na rynku kapitałowym z ostatnich tygodni skłaniają do
kursów walutowych.
większej ostrożności w budowaniu składu portfela inwestycyjnego.
V. Alokacja aktywów – przykładowe portfele
Bie˝àca alokacja:
Przecena, która przetoczyła się przez światowe rynki akcji w maju
Poniższe zestawienia obrazują przykładowy skład portfeli, zbudo-
i czerwcu skłania do zachowania zrównoważonego składu portfela
wanych przy uwzględnieniu różnego profilu ryzyka inwestora.
inwestycyjnego. Szereg ryzyk, które ciążą nad rynkami akcji przybrało
Inwestor o ni˝szej sk∏onnoÊci do ryzyka:
na sile. Co prawda jest jeszcze za wcześnie, aby mówić o przejściu
rynków akcji w trend spadkowy, jednak słabsze zachowanie cen akcji
5
w perspektywie kilku miesięcy jest bardzo prawdopodobne. Na
5
5
rynkach akcji może się utrzymywać dłuższa niepewność.
Inwestor o wy˝szej sk∏onnoÊci do ryzyka:
5
5
15
25
45
5
W sytuacji podwyższonej niepewności szczególnie ważne jest
15
kontrolowanie ryzyka portfela inwestycyjnego. Zbyt wysoka
10
40
ekspozycja na aktywa o najwyższym poziomie ryzyka (akcje,
surowce), może skutkować znaczącymi, niepożądanymi wahaniami
15
dane w procentach
wartości całego portfela.
Jak zwykle przypominamy, iż nerwowe zmiany alokacji portfela nie są
wskazane. Próba wychodzenia w całości z części akcyjnej w oczekiwaniu na „uchwycenie górki” bądź gwałtowne, agresywne nabywanie
funduszy akcji w oczekiwaniu na „złapanie dołka” jest działaniem
częściej przynoszącym straty, niż zyski.
2. Instrumenty dłużne
(„bezpieczna część portfela”):
Utrzymywanie istotnej alokacji w fundusze dłużne (obligacji, rynku
pieniężnego) powinno pozwolić na stabilizację osiąganych wyników
i ochronę wartości portfela na wypadek ewentualnego powrotu
tendencji spadkowej na rynkach akcji.
Bie˝àca alokacja:
Podtrzymujemy dość długo wyrażany pogląd, iż w najbliższym czasie
fundusze skoncentrowane na inwestycjach w polskie obligacje
skarbowe mogą nie osiągać tak dobrych rezultatów, jak miało to
miejsce na początku 2010 roku. Pomimo umiarkowanie dobrych
-3-
5
Miesięcznik inwestycyjny
Czerwiec 2011
Uwaga! Logowanie iSkandia jest zintegrowane z logowaniem w Skandia
VI. iSkandia
Online (na komputerze).
iSkandia to bezpłatny serwis, który został przy-
Oznacza to, jeśli w jednym z systemów zostanie zablokowane hasło to
gotowany dla wszystkich klientów Skandii i jest
logowanie będzie zablokowane w obu serwisach. Zmienić hasło można
przeznaczony do wygodnego zarządzania rachun-
tylko w Skandia Online (na komputerze).
kiem przez platformę iPhone/iPad.
Aplikację można pobrać w oficjalnym sklepie
firmy Apple, bezpośrednio z telefonu lub poprzez
program iTunes (http://itunes.apple.com/pl/app/
iskandia/id433854418?mt=8).
Serwis charakteryzuje się intuicyjnym oraz szybkim
dostępem do informacji. Dla wygody klientów, zachowaliśmy
dotychczasowe zasady logowania, jak w przypadku Skandia Online.
Połączenie jest zabezpieczone przez szyfrowanie protokołem SSL.
Już teraz skorzystaj z mobilnej wersji i obsługuj swoje konto przez
telefon komórkowy.
Zalety:
Szybka kontrola nad rachunkiem. Z każdego miejsca na świecie masz
dostęp do:
•
szczegółów umowy w tym wartości polisy, sumy wpłaconych
składek, konta bankowego do wpłaty składek, dokumentów pdf
związanych z umową
•
historii wartości polisy w postaci wykresu
•
prezentacji składu portfela w postaci tabeli i wykresu
•
prezentacji obecnej stałej i/lub jednorazowej dyspozycji inwestowania składek oraz możliwość jej zmiany
•
Techniczne wymagania:
do podstawowych informacji kontaktowych do firmy
Oprogramowanie iOS 4.0 i późniejsze.
Co zrobiç?
Nasze zabezpieczenia gwarantują pełną ochronę Twoich finansów/
1. Na panelu IPhona/IPoda znajdź ikonkę appstore
i wejdź na ich stronę.
danych, jednakże korzystając z telefonu powinieneś pamiętać o bezpiecznym logowaniu, korzystaniu ze sprawdzonych przeglądarek oraz
2. W wyszukiwarce wpisz hasło Skandia, a następnie
o bezpieczeństwie telefonu (i tu może wymienić programy, albo użyć
wybierz ikonkę iSkandia CTM Mobiltek S.A.
ogólnej nazwy dla programu antywirusowego).
3. Naciśnij przycisk FREE.
4. Następnie naciśnij przycisk INSTALL.
5. Na panelu IPhona/IPoda powinna pojawić ikonka
iSkandia, o czym świadczy że aplikacja została
pobrana i prawidłowo zainstalowana.
6. Dalej postępuj tak, jak przy logowaniu się na komputerze.
-4-
Miesięcznik inwestycyjny
Czerwiec 2011
Zastrzeżenia prawne:
Niniejszy dokument został przygotowany przez Skandia Życie Towarzystwo Ubezpieczeń S.A. (Skandia)
zgodnie ze stanem na dzień 20.06.2011 r. i jest przeznaczony wyłącznie dla pracowników Skandii, Agentów
Ubezpieczeniowych wykonujących czynności agencyjne na rzecz Skandii oraz Klientów Skandii.
Publikowanie w jakiejkolwiek formie oraz udostępnianie niniejszego opracowania w części lub całości innym
osobom lub podmiotom wymaga zgody ze strony Skandii. Materiał został przygotowany na podstawie
informacji publicznie dostępnych i źródeł uznanych przez Skandię za wiarygodne, ale Skandia nie gwarantuje
i nie może zapewnić o ich dokładności, kompletności i wiarygodności. Niniejszy dokument ma charakter
wyłącznie informacyjny i nie stanowi wystarczającej podstawy do podjęcia jakiejkolwiek decyzji inwestycyjnej. Skandia rekomenduje zapoznanie się ze szczegółowymi zasadami zawarcia i wykonywania
poszczególnych umów ubezpieczenia oferowanych przez Skandię, określonymi w odpowiednich Ogólnych
Warunkach Ubezpieczenia oraz w innych dokumentach związanych z umową ubezpieczenia, w tym z opisem
ryzyk związanych z inwestowaniem środków oraz wysokościami opłat pobieranych przez Skandię. Wyniki
inwestycyjne uzależnione są od sytuacji na rynkach finansowych i skłonności do podejmowania ryzyka.
Ubezpieczający musi liczyć się z możliwością utraty przynajmniej części wpłaconych środków, zwłaszcza
w przypadku inwestowania środków w instrumenty o wysokim poziomie ryzyka. Niniejsze opracowanie nie
ma charakteru rekomendacji dotyczącej instrumentów finansowych w rozumieniu zapisów Rozporządzenia
Ministra Finansów z 19 października 2005 roku w sprawie informacji stanowiących rekomendacje dotyczące
instrumentów finansowych, ich emitentów lub wystawców. Wszystkie prezentowane opinie są opiniami
własnymi Skandii. Pomimo dołożenia należytej staranności przy sporządzaniu niniejszego dokumentu
Skandia nie może zapewnić, że prezentowane opinie okażą się trafne, a sytuacja na rynku nie ulegnie zmianie,
w szczególności w stosunku do określonych instrumentów finansowych. Opinie Skandii mogą się zmieniać
bez obowiązku każdorazowego informowania o tym fakcie. Skandia, jego pracownicy, członkowie władz ani
podmioty dominujące i stowarzyszone ze Skandią nie ponoszą jakiejkolwiek odpowiedzialności za działania
lub zaniechania podjęte na podstawie niniejszego dokumentu, w szczególności za decyzje inwestycyjne
podjęte na podstawie niniejszego komentarza ani za szkody poniesione w wyniku tych decyzji inwestycyjnych.
Aktualne informacje dotyczące oferty Skandii dostępne są na stronie internetowej
www.skandia.pl
-5-