D - Sąd Okręgowy w Olsztynie

Sygn. akt VI RCa 216/16
WYROK
W IMIENIU RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ
Dnia 7 grudnia 2016 roku
Sąd Okręgowy w Olsztynie VI Wydział Cywilny Rodzinny w składzie:
Przewodniczący: SSO Elżbieta Schubert (spr.)
Sędziowie: SO Hanna Niewiadomska
SR del do SO Grzegorz Olejarczyk
protokolant: starszy sekretarz sądowy Anna Greifenberg-Krupa
po rozpoznaniu w dniu 7 grudnia 2016 roku w Olsztynie
na rozprawie
sprawy z powództwa M. K. (1)
przeciwko E. K., K. K., S. K. i C. S.
o alimenty
na skutek apelacji powódki
od wyroku Sądu Rejonowego w Lidzbarku Warmińskim
z dnia 26 lipca 2016 roku
sygn. akt III RC 171/15
I. oddala apelację;
II. zasądza na rzecz radcy prawnego A. S. ze Skarbu Państwa – Sąd Rejonowy w Lidzbarku
Warmińskim - wynagrodzenie w kwocie 60 zł (sześćdziesiąt złotych) powiększone o podatek VAT
tytułem nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej powódce z urzędu.
Sygn. akt VI RCa 216/16
UZASADNIENIE
Powódka M. K. (1) wniosła o zasądzenie od pozwanych E. K., S. K., K. K. i C. S. alimentów w kwocie po 400 złotych
miesięcznie, łącznie 1600 złotych miesięcznie.
W uzasadnieniu podała, że obecnie ma(...)lata i jest osobą obłożnie chorą, gdyż w 2013 roku przeszła udar mózgu,
cierpi również na padaczkę poudarową i zaburzenia pracy serca. Podniosła, że nie jest w stanie utrzymać się
samodzielnie i nie może wykonywać podstawowych czynności, jak np. umycie się, przy czym zgodnie z zaleceniem
lekarza wymaga stałej opieki. Podkreśliła, że poza pomocą córki M. K. (2) nie może liczyć na pomoc innych dzieci.
Wskazała przy tym, że stara się o miejsce w domu opieki społecznej i uzyskane pieniądze przeznaczy na opłacenie
pobytu w takim ośrodku, który kosztuje ok. 2500 złotych.
Pozwani w odpowiedzi na pozew wnieśli o jego oddalenie podając, iż wystąpienie z pozwem o alimenty przez M. K. (1)
było wynikiem działania innych osób, a nie realnych i rzeczywistych potrzeb powódki.
Podnieśli, że przez szereg lat pomagali powódce wykonując na jej rzecz rozmaite prace domowe. Nadto wskazali,
że powódka dysponuje środkami niezbędnymi do samodzielnego utrzymania się w postaci renty w wysokości 1143
złotych oraz oszczędności ze sprzedaży domu w 2010 r. w wysokości min. 30 000 złotych.
Sąd Rejonowy w Lidzbarku Warmińskim, wyrokiem z dnia 26 lipca 2016 roku w sprawie III RC 171/15 oddalił
powództwo.
Uzasadniając rozstrzygnięcie, Sąd I instancji podał, że powództwo nie zasługiwało na uwzględnienie. Zdaniem Sądu
I instancji, w chwili obecnej usprawiedliwione potrzeby powódki przebywającej w zakładzie leczniczym w D. są
zaspokojone, a tym samym powódka nie znajduje się w stanie niedostatku o jakim mowa w art. 133 § 2 kro, a
w konsekwencji żądanie powódki zasądzenia alimentów podlega oddaleniu. Dodatkowo podkreślono, że powódka
przebywając w zakładzie leczniczym ma zapewnione wszystkie potrzeby bytowe związane z wyżywieniem i całodzienną
opieką. Koszt jaki zmuszona jest z tego powodu ponosić powódka wynosi kwotę ok. 800 złotych miesięcznie i
potrącany jest z jej dochodów. Powódce pozostaje miesięcznie kwota 342 złote, która może być przeznaczona na jej
dodatkowe potrzeby, a która to kwota nie jest i tak wykorzystywana (zwrot do ZUS). Wskazał przy tym, że pozwani
składają się, w zależności od potrzeb, dodatkowymi sumami pieniężnymi, którymi dysponuje w ich imieniu K. K..
Wymieniony odwiedza powódkę raz, dwa razy w tygodniu i kupuje dodatkowe napoje, kosmetyki etc. w zależności
od zgłaszanych przez personel zakładu potrzeb. Powódka ma więc obecnie zapewnione odpowiednie warunki bytowe,
całodzienną opiekę i wyżywienie.
Apelację od powyższego wyroku wniosła powódka, żądając zmiany zaskarżonego orzeczenia poprzez uwzględnienie
powództwa w całości, ewentualnie o uchylenie wyroku i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania Sądowi I
instancji.
Wyrokowi Sądu Rejonowego zarzuciła, że błędnie przyjęto aby powódka nie wymagała wsparcia finansowego ze strony
pozwanych, gdy w rzeczywistości jej sytuacja materialna jest bardzo skomplikowana i nie dysponuje ona środkami
umożliwiającymi jej na zabezpieczenie usprawiedliwionych potrzeb. Podniosła, że znajduje się w niedostatku, gdyż
uzyskiwana przez nią renta jest zdecydowanie zbyt niska, aby mogła ona przeznaczać jakiekolwiek środki na realizację
własnych potrzeb. Nadto zaznaczyła, że po opuszczeniu zakładu, nie będzie w stanie funkcjonować bez pomocy
finansowej ze strony pozwanych, w szczególności jeśli się uwzględni, że jest chora i niezdolna do samodzielnej
egzystencji.
Sąd Okręgowy zważył, co następuje:
Apelacja powódki jest niezasadna i nie zasługuje na uwzględnienie.
Sąd I instancji, na podstawie zebranego w sprawie materiału dowodowego, prawidłowo ustalił stan faktyczny
w niniejszej sprawie, a zajęte stanowisko w przekonujący sposób uzasadnił w pisemnych motywach orzeczenia.
Argumentacja zawarta w uzasadnieniu apelacji jest niezasadna i nie powoduje konieczności, modyfikacji wyroku
Sądu Rejonowego, gdyż jest on prawidłowy, uwzględnia wszystkie okoliczności sprawy i został w sposób niebudzący
wątpliwości uzasadniony.
Sąd Rejonowy wydając zaskarżony wyrok prawidłowo powołał się na dyspozycję przepisów regulujące obowiązek
alimentacyjny krewnych, zawartych w art. 127-1441 kro.
W myśl art. 128 kro obowiązek dostarczania środków utrzymania, a w miarę potrzeby także środków wychowania
(obowiązek alimentacyjny) co do zasady obciąża krewnych w linii prostej oraz rodzeństwo. Obowiązek ten obciąża
zstępnych przed wstępnymi, a wstępnych przed rodzeństwem (art. 129 krio). Jeżeli jest kilku zstępnych lub wstępnych
– obowiązek obciąża bliższych stopniem przed dalszymi. Krewnych w tym samym stopniu obowiązek alimentacyjny
obciąża w częściach odpowiadających ich możliwością zarobkowym i majątkowym. Natomiast zgodnie z art. 133 §
2 kro, w przypadku gdy zobowiązanymi do alimentacji nie są rodzice, istnienie obowiązku alimentacyjnego zależy
od tego, czy osoba uprawniona do świadczeń alimentacyjnych znajduje się w niedostatku. W doktrynie przyjmuje
się, że poprzez niedostatek rozumie się sytuację, która zaistniała niezależnie od woli i starań osoby uprawnionej, w
której osoba ta nie może w pełni własnymi siłami zaspokoić swoich usprawiedliwionych potrzeb. Osoba uprawniona
znajdująca się w niedostatku nie może zapewnić sobie także dodatkowego źródła dochodu np. z uwagi na wiek
lub stan zdrowia. Nadto treść art. 144 1 kro wskazuje, że zobowiązany może uchylić się od wykonania obowiązku
alimentacyjnego względem uprawnionego jeżeli żądanie alimentów jest sprzeczne z zasadami współżycia społecznego.
Nie dotyczy to obowiązku alimentacyjnego rodziców względem ich małoletniego dziecka.
Sąd Okręgowy analizując całokształt materiału dowodowego zgromadzonego w aktach sprawy doszedł do
przekonania, że stanowisko Sądu I instancji, który uznał, że w chwili obecnej usprawiedliwione potrzeby powódki
przebywającej w zakładzie leczniczym w D. są zaspokojone, a tym samym powódka nie znajduje się w stanie
niedostatku o jakim mowa w art. 133 § 2 krio, jest słuszne. Konsekwencją takiego przyjęcia jest uznanie, że żądanie
powódki zasądzenia alimentów podlega oddaleniu. Nie ulega wątpliwości, że powódka przebywając w zakładzie
leczniczym ma zapewnioną opiekę i wszystkie potrzeby bytowe związane z wyżywieniem i całodzienną opieką są
zaspokojone. Słusznie ustalił Sąd Rejonowy, że koszt jaki zmuszona jest z tego powodu ponosić powódka, wynosi
kwotę ok. 800 złotych miesięcznie i potrącany jest z jej dochodów. Pozostaje jej miesięcznie kwota 342 złote, którą
może ona przeznaczać na realizację swoich dodatkowych potrzeb, a która to praktycznie nie jest wykorzystywana,
gdyż zwracana jest do ZUS. Podkreślenia również wymaga, że pozwani dodatkowo partycypują w kosztach utrzymania
powódki, gdyż przekazuję pewne kwoty K. K., który ma stały kontakt z powódką. Wymieniony odwiedza powódkę,
kupuje dodatkowe napoje i kosmetyki, co czyni w zależności od zgłaszanych przez personel zakładu potrzeb. Powyższe
okoliczności pozwalają na przyjęcie, że powódka ma zapewnione odpowiednie warunki bytowe, całodzienną opiekę
i wyżywienie. Dodatkowo dysponuje również dodatkowymi środkami, które z uwagi na jej aktualną sytuację nie są
wykorzystywane.
Reasumując powyższe, Sąd Okręgowy, w ślad za Sądem I instancji uznał, że żądanie zasądzenia alimentów uznać
należy za nieuzasadnione i w konsekwencji apelację powódki oddalił (punkt I wyroku).
W punkcie II wyroku orzeczono na podstawie § 16 ust. 1 pkt 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 3
października 2016 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej
przez adwokata z urzędu