Praca z projektami

Gdybym ja to wiedział!
Metodyka spotkań
Praca z projektami - wprowadzenie
Bez widocznych efektów ani rusz: projekty, projekty ...
Praca z projektami zdo bywa coraz większe znaczenie w międzynarodowej wymianie młodzieży.
Jest niemalże idealną metodą, która pozwala, poza zwiedzaniem i czasem wolnym, tak zbudować
program spotkania, że stanie się on niezapomnianym przeżyciem i ważnym doświadczeniem.
Forma ta wspiera i zachęca do aktywnej oraz celowej współpracy polskich i niemieckich
uczestników, a także daje możliwość wspólnego przeżycia prawdziwego sukcesu, stanu który
najczęściej udaje się tylko symulować podczas rozwiązywania problemów w zajęciach
z elementami pedagogiki przeżycia.
Pojęcie „projekt/praca z projektami" niestety wraz z jego coraz częstszym zastosowaniem traci na
jasności i jednoznaczności. Używanie tego samego pojęcia, któremu przypisujemy różne cele
i cechy, może prowadzić do nieporozumień. Dlatego też konieczne jest wyjaśnienie sobie między
polskimi i niemieckimi nauczycielami w obrębie zespołu prowadzącego program, co każdy z nich
rozumie pod tym hasłem. Niektóre typowe cechy projektu prezentowane są poniżej, część z nich
pochodzi z branży zarządzania i produkcji, część z nich wywodzi się z zasad edukacji
pozaformalnej:
● Projekt jest ograniczony czasowo: w ramach wymiany szkolnej może to być kilka godzin lub
dni, niezależnie od ilości czasu jaki mamy do dyspozycji. Należy zarządzać nim starannie
i realistycznie a o ramach czasowych dla danego przedsięwzięcia poinformować wszystkich
zaangażowanych przed rozpoczęciem programu.
● Projekt realizowany jest w zespole: nie ma narzuconej hierarchii, zadania i role są wspólnie
dyskutowane i przydzielane. Nauczyciele stają się organizatorami nauki i oferują swoją wiedzę
odpowiednio do zapotrzebowania grupy.
● Projekt opiera się na zasobach: czyli materiale, pomieszczeniach, wyposażeniu technicznym
i/lub wiedzy. Wiedza może być udostępniona w formie doradców, publikacji, dostępu do internetu
itp.
● Projekt pobudza kreatywność i umiejętności: w pierwszej linii korzystamy z kreatywności
i umiejętności osób uczestniczących. Tam gdzie określone umiejętności (jeszcze) nie wystarczają,
(np. w pracach praktyczno-technicznych czy artystycznych) odpowiednim szkoleniem możemy
rozpocząć bądź uzupełnić pracę nad projektem.
● Projekt wymaga komunikacji i ją rozwija: czy to werbalną czy bez słów. iIe będzie tej
werbalnej i nie-werbalnej zależy od rodzaju projektu i umiejętności uczestników, w razie potrzeby
należy wesprzeć się tłumaczeniem.
● Projekt dotyczy życia młodzieży i wspiera tym samym wymianę w t ym zakresie: projekt
tematycznie odnosi się do zainteresowań, potrzeb i warunków życia młodzieży z Polski i Niemiec
● Projekt ma przynieść określony wynik: celem każdego projektu jest produkt (np. gazetka
ścienna, wyposażenie placu zabaw, sztuka teatralna, koncert), który może zostać publicznie
zaprezentowany, publiczność może być większa lub mniejsza (pozostali uczniowie danej szkoły,
rodzice i przyjaciele, lokalna społeczność, prasa, radio lub telewizja).
Projekty mogą być różnorodne, ale zawsze odwołują się do różnych zmysłów i łączą umiejętności
osób uczestniczących w projekcie. Są interdyscyplinarne i praktyczne, łączą szkołę z życiem
pozaszkolnym, potrafią działać aktywująco i motywująco. Istnieje jednak niebezpieczeństwo, że za
bardzo skoncentrujemy się na efektach, na produkcie i jego publicznej prezentacji, zaniedbując
przy tym grupę i zachodzące w niej procesy. W znalezieniu równowagi między tymi dwoma
aspektami sekret powodzenia pracy przy projektach.
Tę formę pracy możemy z powodzeniem stosować w różnych obszarach:
Klaus Waiditschka
www.polsko-niemiecka-wymiana-szkolna.pl
1 Gdybym ja to wiedział!
Metodyka spotkań
Dziennikarstwo i praca z mediami: reportaż do gazetki szkolnej lub prasy lokalnej, pisemny
i w dwóch językach (może być opatrzony zdjęciami lub ilustrowany rysunkami bądź karykaturami);
strona internetowa bądź prezentacja w Power Poincie; audycja radiowa dla lokalnego radia lub film
wideo dla lokalnej stacji telewizyjnej.
Muzyka i sztuka: wspólne śpiewanie i muzykowanie zakończone koncertem rockowym,
punkowym lub klasycznym; produkcja płyty CD lub wideoklipu, bądź polsko-niemieckiego
śpiewnika; obraz ścienny przy wejściu do szkoły lub w szkolnej auli, sprayowa akcja graffiti na
ścianie budynku lub w tunelu kolejowym; rzeźby ogrodowe bądź instalacje na podwórku szkolnym
albo miejskim deptaku; warsztat teatralny zwieńczony przestawieniem czy to pantomimy,
maskarady czy teatru cienia, musicalu albo tradycyjnego teatru, przygotowany z uczestnikami
o dużych kompetencjach językowych,
Natura i środowisko: planowanie i zakładanie ogródka szkolnego, zielnika, biotopu, żywopłotu
Benjesa lub ogrodzenia z kamienia.
Sztuki cyrkowe: żonglowanie, akrobatyka, clownowanie, sztuki magiczne z publicznym pokazem.
Rzemiosło: budowa przyrządu do zabawy lub wspinania sie, do postawienia na podwórku
szkolnym lub w pobliskim przedszkolu; budowanie latawców i organizowanie ogólnodostępnych
wyścigów latawców sterowanych; budowa kuchenki zasilanej energią słoneczną lub
demonstracyjnej instalacji zasilanej energią słoneczną.
Gotowanie i gospodarstwo domowe: organizacja przyjęcia z polskimi i niemieckimi specjałami,
wraz z dekoracją sali i stołu; spisanie polskich i niemieckich przepisów w formie książki kucharskiej
ilustrowanej zdjęciami potraw przygotowanych przez uczniów; polsko-niemiecki pokaz mody
z własnoręcznie uszytą odzieżą.
Naturalnie, podane wyżej propozycje to tylko przykłady, które miały pokazać różnorodność
możliwości. Niech Państwa fantazja nie zna granic w wynajdowaniu dalszych pomysłów.
Ograniczają nas czas i zasoby materialne. Ale proszę za szybko nie rezygnować. Szkoły,
szczególnie zawodowe, dysponują często dobrymi warunkami przestrzennymi i technicznymi, jak
warsztaty czy kuchnie, studia nagrań czy ogród pod szkołą, sala sportowa lub teatralna wraz
z całym niezbędnym wyposażeniem.
Niektóre z wymienionych wyżej przykładów są zbyt czasochłonne, by móc przeprowadzić je
podczas pięciodniowej wymiany, projekty wymagają niekiedy dłuższego planowania
i przygotowania. Dlatego też warto wspomnieć w tym miejscu o fazach, z jakich każdy projekt się
składa:
Pomysł: aby w projeckie mogli uczestniczyć zarówno polscy, jak i niemieccy uczniowie
i nauczyciele, dobrym momentem na wspólną decyzję jaki mamy pomysł na projekt, jest końcowa
faza poprzedniego spotkania. Oczywiście w sytuacji, kiedy między szkołami istnieje już dłuższa
współpraca i wymiana. Jednak i bez tego taką giełdę pomysłów można zorganizować za pomocą
internetu, gdzie można zebrać pomysły, wymienić się nimi i o nich podyskutować.
Planowanie: kto co przygotowuje, kupuje i robi, jakiej potrzebujemy przestrzeni i materiału, ile
potrzebować będziemy czasu i jakie umiejętności będą nam niezbędne, a jakimi już dysponujemy
– wszystko to należy z reguły zaplanować przed samym spotkaniem.
Realizacja: w zależności od wielkości i rozmachu projektu część aktywności może rozpocząć się
jeszcze przed wymianą, tzn. uczestnicy na spotkanie przyjeżdżają z gotowymi półproduktami,
którymi się wymieniają, które dopracowują, łączą i dopasowują podczas samego spotkania.
Zakończenie części twórczej wraz z przygotowaniem do prezentacji powinno się natomiast
odbywać podczas programu wymiany.
Klaus Waiditschka
www.polsko-niemiecka-wymiana-szkolna.pl
2 Gdybym ja to wiedział!
Metodyka spotkań
Prezentacja: efekty pracy pokazujemy, przedstawiamy, wystawiamy, upubliczniamy, zapraszając
innych uczniów, przyjaciół, rodziców i krewnych, inne zainteresowane osoby, prasę i media.
Pochwały i uznanie, aplauz i artykuły prasowe są nagrodą za ciężką pracę i motywacją do nowych
projektów, przy czym nie zapominamy o świętowaniu premiery i podsumowaniu projektu. Dlatego
jego publiczna prezentacja nie powinna odbywać się dopiero ostatniego dnia programu.
Ponieważ pieniądze są zazwyczaj mocnym czynnikiem motywującym do rozważenia i podjęcia się
realizacji nowych pomysłów, chcielibyśmy zwrócić w tym miejscu Państwa uwagę na szczególną
formę dofinansowania, które można uzyskać od PNWM. W ramach projektu modelowego „4 x 3 prosta sprawa", spełniając określone warunki, można starać się o dotację na dodatkowe koszty,
które wiążą się z produkcją i prezentacją wyników projektu. Pracownicy referatu wspierania PNWM
chętnie udzielą dalszych informacji. Polecamy także lekturę rubryki Dotacje do projektów na stronie
PNWM.
Klaus Waiditschka
www.polsko-niemiecka-wymiana-szkolna.pl
3