Ocena Ryzyka Krajowego Sektora Bankowego: Polska

Luty, 2016
Ocena Ryzyka Krajowego Sektora Bankowego: Polska
Główny analityk kredytowy
Salla von Steinaecker
Analityk kredytowy
Michal Gur Kagan
Trendy
Ryzyko
ekonomiczne
Negatywny
Ryzyko sektorowe
Negatywny
Metodologia BICRA
Zgodnie z metodologią oceny ryzyka krajowego sektora bankowego (BICRA), Standard & Poor's Ratings Services
klasyfikuje polski sektor bankowy w grupie ‘5’.
Metodologia BICRA ma na celu dokonanie oceny mocnych i słabych stron szerszego środowiska operacyjnego banków
poprzez ocenę cech gospodarczych i sektorowych z wykorzystaniem standardowych ram. Pozwala to na porównanie
wszystkich ocenianych przez nas banków na poziomie globalnym.
Metodologia BICRA uwzględnia dwa elementy: „ryzyko ekonomiczne” i „ryzyko sektorowe”. Po zsumowaniu oceny
punktowe są wykorzystywane do określenia bazowego Jednostkowego Profilu Kredytowego (SACP), który stanowi
punkt wyjścia dla ustalenia profilu SACP banku. Analiza BICRA opiera się na sześciu czynnikach, które prowadzą do
ustalenia oceny punktowej ryzyka ekonomicznego i ryzyka sektorowego dla poszczególnych krajów.
Po ich zsumowaniu powstaje ogólna ocena punktowa BICRA dla kraju. Czynniki ocenione jako obarczone wysokim
ryzykiem mają większą wagę przy ustalaniu oceny BICRA.
S&P Global Ratings
BICRA to ocena w skali od '1' do '10' obejmująca systemy bankowe obarczone najniższym ryzykiem (grupa 1) po te
najbardziej zagrożone (grupa 10) w horyzoncie od trzech do pięciu lat, zbliżona do ocen ratingowych klasy
inwestycyjnej w kategoriach 'BBB' i wyższych.
Analiza BICRA uwzględnia wpływ nadzoru i regulacji systemu bankowego ze strony rządu, włączając istniejące
wsparcie systemowe – takie jak programy nadzwyczajnego wsparcia systemowego. Wykluczają one możliwość celowej
interwencji rządu i ratowania poszczególnych instytucji finansowych.
Wiarygodność kredytowa danego kraju i jego sektora bankowego są w naszej ocenie ściśle powiązane. Wiele czynników
leżących u podstaw oceny ratingowej kraju ma znaczenie dla ustalania oceny BICRA.
Uzasadnienie Oceny

W naszej ocenie zdolność polskiego sektora prywatnego do obsługi długu denominowanego w walucie obcej może
ulec osłabieniu jeżeli perspektywy gospodarcze będą słabnąć, a polski złoty ulegał będzie dalszej deprecjacji.

Otoczenie w jakim działają polskie banki pozostaje trudne, a nowy podatek bankowy, wzrost kosztów
regulacyjnych, a także kosztów związanych z możliwą konwersją kredytów denominowanych w walutach obcych
na polskie złote, będą wywierały dalszą presję na rentowność sektora w otoczeniu niskich stóp procentowych.

W naszej opinii czynniki te zmniejszają zdolność polskich banków do absorpcji strat oraz osłabiają odporność na
wstrząsy, a także mogą wpłynąć na wzrost ryzyk oddziałujących na stabilność systemu bankowego.

Z tego względu uważamy, że w najbliższych dwóch latach polski sektor bankowy będzie stał w obliczu
negatywnych trendów związanych z ryzykiem ekonomicznym oraz sektorowym.
Standard & Poor's Ratings Services dokonał analizy trendów związanych z ryzykiem ekonomicznym oraz sektorowym
polskiego sektora bankowego, w wyniku której zrewidowana została opinia na temat ryzyka krajowego dla polskiego
sektora bankowego z dotychczas stabilnej na negatywną.
Negatywna opinia co do trendów związanych z ryzykiem ekonomicznym odzwierciedla nasze oczekiwania dotyczące
zdolności kredytowej sektora prywatnego, która nie ulega poprawie, tak jak wcześniej zakładaliśmy.
Przewidujemy, że w latach 2016-2017 wzrost gospodarczy w Polsce wyniesie 3,3%, oczekujemy jednak, że PKB per
capita zatrzyma się na poziomie zbliżonym do 13,000 USD ze względu na deprecjację polskiego złotego w stosunku do
większości walut zagranicznych, w tym franka szwajcarskiego. Wcześniej przewidywaliśmy, że do 2018 roku PKB per
capita osiągnie wartość ok. 19,000 USD, zbliżając się do poziomu notowanego obecnie w Czechach i na Słowacji. W
naszej ocenie zdolność gospodarstw domowych do spłaty zadłużenia denominowanego w walutach obcych może ulec
osłabieniu w związku ze słabszymi perspektywami gospodarczymi. Na koniec listopada 2015 roku zadłużenie
gospodarstw domowych w postaci kredytów hipotecznych denominowanych w walutach obcych wyniosła 169 mld
złotych, co stanowiło 44,5% całkowitego zadłużenia polskich gospodarstw domowych (17,5% wszystkich pożyczek
podmiotów spoza sektora finansowego).
Negatywna opinia co do trendów związanych z ryzykiem sektorowym odzwierciedla nasz pogląd odnośnie zdolności
sektora bankowego do absorbcji strat oraz odporności na wstrząsy, która może ulec osłabieniu w ciągu najbliższych
dwóch lat. Nowy podatek bankowy, który wszedł w życie w lutym 2016 roku (stawka 0,44% rocznie od skorygowanej
wartości aktywów banków) oraz zwiększone składki przeznaczane na Bankowy Fundusz Gwarancyjny –
uwzględniające wpłaty na fundusz naprawczy – w połączeniu z wyzwaniami środowiska niskich stóp procentowych,
S&P Global Ratings
2
znacznie zmniejszą obserwowaną obecnie rentowność sektora bankowego. W naszej ocenie czynniki te zredukują
bufory kapitałowe sektora bankowego oraz zdolność generowania nowego biznesu, w szczególności przez mniejsze
banki. Ponadto, w naszej opinii, struktura sektora może ulec zmianie ze względu na presję związaną z dalszą
konsolidacją oraz działania strategiczne zagranicznych spółek matek. W sytuacji gdy dostrzeżemy, że polski bank
centralny lub regulator sektora bankowego staje się przedmiotem wpływów politycznych, może to osłabić naszą ocenę
dotyczącą polskich regulacji bankowych, nadzoru oraz przejrzystości sektora. Czynniki te mogą także wpłynąć na
postrzeganie polskiego rynku finansowego przez inwestorów zagranicznych.
Negatywny trend związany z ryzykiem sektorowym stanowi także odzwierciedlenie ryzyk związanych z trwającą debatą
polityczną na temat restrukturyzacji kredytów hipotecznych w walutach obcych. Rozumiemy, że wciąż pozostaje duża
doza niepewności związana z nową propozycją prezydenta Polski, która została przedstawiona 15 stycznia 2016 roku,
zwłaszcza w odniesieniu do kosztów konwersji oraz zwrotu spreadów walutowych uzyskanych przez banki. W naszej
opinii wymuszona konwersja, którą na swoje barki weźmie przede wszystkim sektor bankowy, może znacznie osłabić
sytuację finansową tego sektora oraz jego możliwości w zakresie wspierania gospodarki. W rezultacie, perspektywy dla
pożyczek udzielanych sektorowi prywatnemu oraz perspektywy ekonomiczne mogą zostać osłabione w średnim
horyzoncie czasowym.
Ponadto rozumiemy, że na początku 2016 roku polski rząd wprowadzi do obowiązującego prawa unijną dyrektywę
działań naprawczych, restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji banków (BRRD). Dyrektywa BRRD wprowadza
obowiązkowe odpisy obniżające wartość zobowiązań, w minimalnej wysokości uprawnionych zobowiązań,
potencjalnie obejmujących pewne niezabezpieczone zobowiązania senioralne, przed tym gdy rządy będą w stanie
zapewnić wsparcie wypłacalności. Zatem w naszej ocenie potencjalne wyjątkowe wsparcie rządowe dostępne dla
właścicieli niezabezpieczonych obligacji senioralnych banków istotnych systemowo, najprawdopodobniej ulegnie
osłabieniu w naszym dwuletnim horyzoncie ratingowym. Jeśli uznamy, że wsparcie dla niezabezpieczonych wierzycieli
z prawem pierwszeństwa jest w Polsce mniej przewidywalne w ramach nowego ustawodawstwa, wówczas
najprawdopodobniej będziemy dokonywać rewizji naszej oceny wsparcia udzielanego przez polski rząd bankom
komercyjnym działającym w sektorze prywatnym, zmieniając ją z obowiązującej obecnie oceny „wspierający” na
„niepewny”.
Copyright © 2015 Standard & Poor's Financial Services LLC, podmiot S&P Global. Wszelkie prawa zastrzeżone.
Żadne treści (włącznie z ratingami, analizami i danymi kredytowymi, ocenami, modelami, oprogramowaniem i ich aplikacjami czy pochodnymi),
ani też którakolwiek część takich Treści nie może być modyfikowana, odtwarzana za pomocą inżynierii wstecznej, powielana lub
rozpowszechniana w jakiejkolwiek formie i w jakikolwiek sposób, przechowywana w bazach danych czy systemach odzyskiwania danych, bez
wcześniejszej pisemnej zgody Standard & Poor's Financial Services LLC lub jego podmiotów stowarzyszonych (zwanych łącznie S&P). Treść
nie może być wykorzystywana dla nieupoważnionych lub niezgodnych z prawem celów. S&P oraz dostawcy zewnętrzni S&P, jak również
dyrektorzy, funkcjonariusze organów, udziałowcy, pracownicy lub agenci (zwani łącznie Podmioty S&P) nie gwarantują dokładności,
kompletności, terminowości czy dostępności Treści. Podmioty S&P nie ponoszą odpowiedzialności za jakiekolwiek błędy czy pominięcia
(umyślne lub inne), bez względu na ich przyczynę, w odniesieniu do rezultatów uzyskanych na podstawie Treści, ani też w odniesieniu do
bezpieczeństwa lub zachowania danych wprowadzonych przez użytkownika. Treści podawane są bez gwarancji. PODMIOTY S&P
WYŁĄCZAJĄ WSZELKĄ WYRAŹNĄ LUB DOROZUMIANĄ GWARANCJĘ, W TYM, MIĘDZY INNYMI, WSZELKĄ GWARANCJĘ
PRZYDATNOŚCI HANDLOWEJ LUB PRZYDATNOŚCI DLA KONKRETNEGO CELU LUB WYKORZYSTANIA, GWARANCJĘ BRAKU
WIRUSÓW, BŁĘDÓW LUB WAD OPROGRAMOWANIA, JAK RÓWNIEŻ GWARANCJĘ, ŻE TREŚCI BĘDĄ DZIAŁAŁY W SPOSÓB CIĄGŁY
LUB PRZY WYKORZYSTANIU JAKIEJKOLWIEK KONFIGURACJI SPRZĘTU I OPROGRAMOWANIA.
Podmioty S&P nie ponoszą żadnej odpowiedzialności wobec jakiejkolwiek strony za szkody bezpośrednie, pośrednie, wtórne, domniemane,
szkody z nawiązką lub szkody specjalne oraz jakiekolwiek koszty, wydatki, koszty obsługi prawnej czy straty (w tym, bez ograniczenia, utratę
zysków i koszty przypadkowe lub straty wynikające z zaniedbania) w związku z wykorzystaniem Treści, nawet w przypadku powiadomienia o
możliwości wystąpienia takich szkód.
Analizy kredytowe i inne analizy, w tym ratingi, jak również oświadczenia w Treści są oświadczeniami opartymi na opinii S&P w chwili składania
danego oświadczenia; nie są to stwierdzenia faktów. Decyzje S&P w zakresie zatwierdzenia opinii, analiz i ocen (zgodnie z poniższym opisem)
S&P Global Ratings
3
nie stanowią rekomendacji zakupu, posiadania czy sprzedaży jakichkolwiek papierów wartościowych, ani podjęcia jakichkolwiek decyzji
inwestycyjnych, ani też nie odnoszą się do przydatności jakiegokolwiek papieru wartościowego. S&P nie przyjmuje na siebie odpowiedzialności
za aktualizację Treści po jej opublikowaniu w jakiejkolwiek formie czy formacie. Użytkownik nie może polegać na Treści, która nie zastępuje
umiejętności, osądu czy doświadczenia użytkownika, jego zarządu, pracowników, doradców oraz/lub klientów w trakcie podejmowania decyzji
inwestycyjnych i innych decyzji biznesowych. S&P nie działa w charakterze doradcy powierniczego lub inwestycyjnego, chyba że taka
działalność wynika z rejestracji w danej jurysdykcji. S&P uzyskał informacje ze źródeł, które uważa za godne zaufania, jednakże powyższe nie
oznacza, że S&P sprawdza takie informacje, czy bierze na siebie odpowiedzialność należytego wykonania w zakresie sprawdzenia takich
informacji lub jej niezależnej weryfikacji.
W zakresie, w jakim organy regulacyjne zezwalają agencji ratingowej na zatwierdzenie oceny wydanej w innej jurysdykcji dla pewnych celów
regulacyjnych, S&P zastrzega sobie prawo do przekazania, wycofania lub zawieszenia takiego zatwierdzenia w dowolnym czasie i wyłącznie
według własnego uznania. Podmioty S&P zrzekają się wszelkiej odpowiedzialności, która może wynikać z przekazania, wycofania lub
zawieszenia takiego zatwierdzenia, jak również odpowiedzialności za wszelkie domniemane szkody poniesione w skutek takiego działania.
S&P oddziela pewne działania w ramach swoich jednostek biznesowych w celu zachowania niezależności i obiektywizmu takich działań. W
konsekwencji, informacje, które są w posiadaniu pewnych jednostek biznesowych S&P mogą być niedostępne dla innych jednostek. S&P
wdrożył politykę i procedury w celu zachowania poufności pewnych informacji niedostępnych publicznie, które otrzymuje w związku z
przeprowadzaniem procesu analizy.
S&P może pobierać wynagrodzenia za swoje oceny ratingowe i pewne analizy, zwykle od emitentów lub poręczycieli papierów wartościowych
oraz od dłużników. S&P zastrzega sobie prawo do rozpowszechniania swoich opinii i analiz. Publiczne ratingi i analizy S&P są udostępniane za
pośrednictwem naszych stron internetowych:www.standardandpoors.com (nieodpłatnie), www.ratingsdirect.com iwww.globalcreditportal.com
(na zasadzie subskrypcji) orazwww.spcapitaliq.com (na zasadzie subskrypcji).Wyniki i analizy mogą być rozpowszechniane w inny sposób, w
tym za pośrednictwem publikacji S&P oraz publikacji osób trzecich. Dodatkowe informacje na temat opłat za nasze usługi ratingowe uzyskać
można pod adresem www.standardandpoors.com/usratingsfees.
S&P Global Ratings
4