Skutki - Rządowe Centrum Bezpieczeństwa

INFORMACJA TYGODNIOWA 2/2015
Zagrożenia – Skutki – Ocena
5-11 stycznia 2015
12 stycznia 2015
CENTRUM
OPERACYJNO-ANALITYCZNE
SYTUACJA HYDROLOGICZNO-METEOROLOGICZNA
Ocena i prognoza:
Dzisiaj na przeważającym obszarze kraju prognozuje się wiatr w porywach do 70 km/h, wysoko w górach do 100 km/h. Brak obowiązujących ostrzeżeń IMGW o silnym wietrze.
W kolejnych dniach w całym kraju utrzymywać
się będą dodatnie temperatury, co może
przyczynić się do lokalnych wzrostów stanów
wody, ze względu na topniejący śnieg
w górach. W nocy ze środy na czwartek
w północnej połowie kraju prognozowane są
marznące opady powodujące gołoledź.
Przebieg:
Na początku tygodnia w całym kraju utrzymywały się przymrozki
oraz miejscowe opady śniegu, stopniowo przechodzące w opady
deszczu. Od piątku (9.01) następowało ocieplenie – do około 12°C na
Dolnym Śląsku. Towarzyszyły temu silne porywy wiatru (w Tatrach
i Sudetach do 148 km/h, na Pomorzu do 108 km/h). W związku ze
wzrostem temperatury powietrza i topnieniem pokrywy śnieżnej,
IMGW wydał ostrzeżenie hydrologiczne 3. stopnia (najwyższe) dla
lewostronnych dopływów środkowej Odry (woj. dolnośląskie) oraz 2.
stopnia dla województw śląskiego, lubuskiego, wybrzeża
wschodniego (woj. pomorskie), a także górnej Prosny (woj. opolskie).
Skutki:
W dniach 9-11 stycznia w wyniku silnego wiatru rannych zostało 26
osób, w tym 3 ratowników. Najwięcej poszkodowanych osób
odnotowano w woj. łódzkim – 7. W kulminacyjnym momencie (10
stycznia w godzinach porannych) dostaw prądu pozbawionych
było około 355,5 tys. odbiorców. Uszkodzonych zostało 327 dachów
budynków mieszkalnych i gospodarczych (najwięcej w woj.
mazowieckim – 73 i lubuskim – 68).
Odnotowano 7148 interwencji Państwowej Straży Pożarnej, najwięcej
w woj.: pomorskim – 992, wielkopolskim – 916, mazowieckim – 864,
zachodniopomorskim – 731, kujawsko-pomorskim – 652, łódzkim –
535, warmińsko-mazurskim – 472, dolnośląskim – 457. Na szczególną
uwagę zasługują 2 interwencje w woj. lubuskim i warmińskomazurskim polegające na dostarczeniu agregatów prądotwórczych w
celu podtrzymania działania respiratorów. Od piątku do niedzieli
w całym kraju występowały utrudnienia w ruchu kolejowym,
drogowym oraz morskim (m.in. czasowo nieprzejezdna droga krajowa
nr 8, opóźnienia w ruchu pociągów pasażerskich i towarowych,
opóźnienia promów pasażerskich do portów w Szwecji).
W elektrowni Dolna Odra (woj. zachodniopomorskie) na skutek
silnego wiatru awarii uległ izolator fazy bloku nr 6, co spowodowało
konieczność odłączenia jednostki oraz linii energetycznej do
rozdzielni Krajnik. Z uwagi na przestój uruchomiono dodatkowo blok
nr 7.
Podczas wideokonferencji w dniu 11 stycznia Minister Administracji
i Cyfryzacji oraz Dyrektor RCB na prośbę premier Ewy Kopacz
przekazali wojewodom polecenie uruchomienia procedur szacowania
skutków niebezpiecznych zjawisk meteorologicznych oraz udzielenia
pomocy finansowej dla poszkodowanych.
INFORMACJA TYGODNIOWA
5.1.2015 – 11.1.2015
PROTESTY W ZWIĄZKU Z PLANEM NAPRAWCZYM DLA KOMPANII WĘGLOWEJ SA
Ocena i prognoza:
W ocenie rządu jedyną alternatywą dla realizacji planu naprawczego jest trudno kontrolowana upadłość. Obecne długi Kompanii Węglowej sięgają 4,2 mld zł, a koszty wydobycia
surowca są znacznie wyższe niż w innych krajach. Z powodu wysokiej ceny krajowego węgla
niektóre firmy energetyczne decydowały się
w ostatnich latach na jego import nawet z USA
czy Kolumbii.
Scenariusz upadłościowy oznaczałby najprawdopodobniej powolne niszczenie całego sektora górniczego, tak jak miało to miejsce
w przypadku
krajowego
przemysłu
stoczniowego. Co gorsza, wdrożenie planu naprawczego musi odbywać się kompleksowo,
bowiem samo przekazanie do likwidacji części
kopalń nie poprawi sytuacji. Konieczne jest
m.in. dokapitalizowanie pozostałych aktywów
firmy. Minister skarbu państwa już zapowiedział przedstawienie programu konsolidacji
polskiego przemysłu energetycznego. Być może
udziały w nowej spółce celowej obejmą podmioty właśnie z tego sektora. Dobrą informacją jest fakt, że dotychczasowe protesty przebiegały w spokojnej atmosferze. Nie odnotowano zakłóceń porządku publicznego. Nie
można jednak wykluczyć eskalacji napięcia,
w tym działań takich jak strajk generalny czy
duże manifestacje w Warszawie. Takie deklaracje składał m.in. szef górniczej Solidarności.
Poparcia protestującym udzieliły główne partie
opozycyjne oraz Ruch Autonomii Śląska.
Przebieg:
7 stycznia Rada Ministrów podjęła uchwałę w sprawie przyjęcia
„Planu naprawczego Kompanii Węglowej SA”. Dokument został
przedłożony przez pełnomocnika rządu ds. restrukturyzacji górnictwa
węgla kamiennego. Oceniono w nim, że stan sektora górnictwa węgla
kamiennego w Polsce jest krytyczny i wymaga podjęcia
natychmiastowych działań, które w głównej mierze powinny być
skierowane do Kompanii Węglowej SA.
Spółce grozi utrata płynności finansowej do końca stycznia.
W ostatnim okresie ta największa w Europie firma górnicza generuje
miesięcznie około 200 mln zł strat na działalności operacyjnej. Do
przedsiębiorstwa należy 14 kopalń. Zatrudnia ogółem około 47 tys.
osób.
Główne założenia planu:
zamknięcie czterech trwale nierentownych kopalń: KWK
Brzeszcze, KWK Bobrek-Centrum w Bytomiu, KWK SośnicaMakoszowy w Gliwicach i KWK Pokój w Rudzie Śląskiej.
Wygaszeniem działalności zajmie się Spółka Restrukturyzacji
Kopalń SA,
zakup nierentownej kopalni KWK Piekary przez firmę
Węglokoks SA,
dwuetapowe
przeniesienie
dziewięciu
rentownych
i perspektywicznych kopalń do spółki celowej (nazywanej roboczo
„Nową Kompanią Węglową”),
stopniowa sprzedaż i likwidacja pozostałego majątku
niezwiązanego z działalnością górniczą.
Rządowy program zakłada przeniesienie około 6 tys. górników
dołowych z zamykanych kopalń do innych zakładów „Nowej Kompanii
Węglowej” oraz zabezpieczenie finansowe (program odpraw
i urlopów górniczych) dla około 5 tys. pozostałych pracowników.
Pierwszym krokiem będzie nowelizacja ustawy o funkcjonowaniu
górnictwa węgla kamiennego w latach 2008-2015. Dokument
zostanie złożony jako projekt poselski, aby skrócić czas
procedowania.
Skutki:
W odpowiedzi na plany rządu wznowił działalność Międzyzwiązkowy
Komitet Protestacyjno-Strajkowy (MKPS) regionu śląskiego, w skład
którego wchodzą NSZZ Solidarność, Ogólnopolskie Porozumienie
Związków Zawodowych, Forum Związków Zawodowych, Sierpień 80
i ZZ Kontra. Liderzy związkowi odrzucają w całości rządowy plan
twierdząc, że nie był z nimi konsultowany i jest złamaniem obietnic
poprzednich władz. W ich ocenie zamykanie kopalń jest
niedopuszczalne. Rozmowy przedstawicieli związków zawodowych
i delegacji rządowej w Katowicach zostały dwukrotnie zerwane przez
stronę społeczną. MKPS zadecydował o podjęciu w poniedziałek
(12 stycznia) akcji protestacyjnej w całym regionie śląsko-
Rządowe Centrum Bezpieczeństwa
Al. Ujazdowskie 5, 00-583 Warszawa | tel./fax +48 22 236 59 75
[email protected] | www . r c b . g o v . p l
2
INFORMACJA TYGODNIOWA
5.1.2015 – 11.1.2015
dąbrowskim. Do protestu mogą dołączyć także przedstawiciele
innych branż (np. zbrojeniowej).
Rozpoczęły się także spontaniczne protesty podziemne w czterech
kopalniach przewidzianych do zamknięcia. Po zakończeniu pracy
kolejne zmiany górników (w kulminacyjnym momencie około 1,7 tys.
osób) decydowały o pozostaniu pod ziemią. W niektórych zakładach
należących do Kompanii Węglowej przeprowadzono również
masówki oraz protesty naziemne. Z kolei w miejscowościach,
w których znaczna część ludności jest związana z przemysłem
górniczym (Brzeszcze, Zabrze, Ruda Śląska) odbyły się manifestacje
mieszkańców, co spowodowało lokalne utrudnienia komunikacyjne
(m.in. czasowo nieprzejezdna droga wojewódzka nr 933). 10 stycznia
na terenie przy kopalni Brzeszcze zostało utworzone miasteczko
namiotowe, w którym rotacyjnie przebywa około 40 osób
z najbliższego otoczenia pracujących.
KOMPROMIS POROZUMIENIA ZIELONOGÓRSKIEGO I MINISTRA ZDROWIA
Ocena i prognoza:
Obydwie strony uznały podpisane porozumienie za sukces. Ministerstwo Zdrowia pozostawiło wydatki na niezmienionym poziomie,
a lekarze
zrzeszeni
w
Porozumieniu
Zielonogórskim otworzyli gabinety. Jak faktycznie będzie wyglądać realizacja kolejnych
uzgodnień dowiemy się w najbliższych dniach.
Pierwszym krokiem będzie podpisywanie przez
przychodnie nowych umów z oddziałami Narodowego Funduszu Zdrowia oraz monitorowanie rozwiązań wdrożonych w ramach tzw.
pakietu onkologicznego. Konsekwencją porozumienia jest również odwołanie akcji protestacyjnej Ogólnopolskiego Związku Zawodowego Lekarzy, która mogła skutkować strajkiem generalnym. Należy przy tym zauważyć,
że porozumienie ma charakter doraźny i nie
odnosi się do wszystkich kwestii spornych
między stronami. Podobne problemy dotyczące finansowania służby zdrowia pojawiają
się niemal co roku i bez gruntownych reform
całego sektora można się ich spodziewać
także w przyszłości. Naczelna Rada Lekarska
już rozważa skargę konstytucyjną ws. pakietu
onkologicznego.
Przebieg:
7 stycznia w godzinach porannych przedstawiciele zespołu
negocjacyjnego Porozumienia Zielonogórskiego zawarli z ministrem
zdrowia kompromis dotyczący finansowania w bieżącym roku umów
zawieranych przez lekarzy podstawowej opieki zdrowotnej (POZ)
z Narodowym Funduszem Zdrowia. Wypracowane rozwiązania
zakładają m.in.: pozostawienie kwoty dodatkowego finansowania
lekarzy POZ na poziomie 1,1 mld zł (w wyniku przesunięcia środków
wzrośnie nieznacznie stawka za pojedynczego pacjenta), utrzymanie
systemu finansowania motywacyjnego oraz powołanie zespołu
monitorującego wprowadzenie w życie tzw. pakietu onkologicznego.
Strony uzgodniły, że pacjenci nie będą płacić za „przekroczenie progu
przychodni”. Placówki nie uzyskają także prawa do 20 dni wolnych od
pracy.
Skutki:
Wypracowanie porozumienia pozwoliło na otwarcie gabinetów
lekarzy POZ, którzy uczestniczyli w proteście (około 15 proc. w skali
kraju). Według informacji przekazanych do RCB, w pięciu
województwach, gdzie sytuacja w ubiegłym tygodniu była
najtrudniejsza (lubelskie, lubuskie, opolskie, podkarpackie
i podlaskie), wszystkie przychodnie POZ są czynne i świadczą usługi
pacjentom.
Rządowe Centrum Bezpieczeństwa
Al. Ujazdowskie 5, 00-583 Warszawa | tel./fax +48 22 236 59 75
[email protected] | www . r c b . g o v . p l
3
INFORMACJA TYGODNIOWA
5.1.2015 – 11.1.2015
WZROST BEZPIECZEŃSTWA GAZOWEGO POLSKI
Ocena i prognoza:
Wirtualna sprzedaż gazu z Niemiec do Polski
jest opłacalna dla obydwu stron ze względu na
znacznie mniejszą cenę surowca jaką uzyskał
niemiecki operator w ramach wieloletniego
kontraktu z Gazpromem (PGNiG wystąpiło
o renegocjację umowy w ramach kontraktu jamalskiego w listopadzie ub. roku, jednakże do
chwili obecnej brak informacji o porozumieniu
ze stroną rosyjską). Rozbudowa infrastruktury
przyczynia się ponadto do wzmocnienia bezpieczeństwa energetycznego Polski - obecnie
możliwości importu gazu z kierunku zachodniego i południowego wynoszą ponad 90% naszych potrzeb importowych ogółem. Pełna niezależność od dostaw zza wschodniej granicy
będzie możliwa po uruchomieniu terminala
LNG w Świnoujściu (według najnowszych zapowiedzi w lipcu br.).
Przebieg:
Firma GAZ-System poinformowała w komunikacie, że od 1 stycznia
udostępniła nowe techniczne możliwości importu gazu do Polski.
Pozyskiwanie większych ilości surowca może odbywać się poprzez
tzw. rewers wirtualny na gazociągu jamalskim. Oznacza to, że gaz
zakupiony np. od operatora niemieckiego może być pobierany
z kierunku wschodniego bezpośrednio na punkcie we Włocławku.
Nowe rozwiązanie jest wynikiem rozbudowy połączenia krajowej sieci
gazowej z gazociągiem jamalskim, a także rozbudowy niemieckiej
infrastruktury o możliwość ewentualnych fizycznych dostaw gazu
z Niemiec do Polski (gwarantującego realizację umowy nawet
w przypadku zawieszenia dostaw zza wschodniej granicy).
Skutki:
Wirtualny import gazu z Niemiec do Polski rozpoczął się w 2011 r.
Dotychczasowe możliwości pozyskania surowca tą drogą wynosiły
około 2,3 mld m³ rocznie. Po udostępnieniu nowej infrastruktury
sięgają 5,5 mld m³, co stanowi około 1/3 naszego krajowego zużycia.
POŻAR DOMU OPIEKI SPOŁECZNEJ (WOJ. PODKARPACKIE)
Ocena:
Trwa dochodzenie mające ustalić przyczyny
pożaru. Ewakuacja była utrudniona przez silne
zadymienie i niepełnosprawność pensjonariuszy DPS.
Przebieg:
8 stycznia nad ranem, w jednym z segmentów Domu Pomocy
Społecznej w m. Górno (gmina Sokołów Małopolski, powiat
rzeszowski) doszło do pożaru, który szybko rozprzestrzenił się na inne
części budynku.
Skutki:
W wyniku silnego zadymienia i mimo prowadzonej reanimacji zginęły
4 osoby,
a
16
zostało
poszkodowanych.
Zostali
oni
przetransportowani przez 8 Zespołów Ratownictwa Medycznego do
szpitali w Rzeszowie, Rudnej Wielkiej, Stalowej Woli i Leżajsku.
Działania prowadziło 12 zastępów PSP (35 osób) i 9 jednostek OSP (39
osób), w tym m.in. samochód specjalistyczny ze sprężarką do
ładowania aparatów oddechowych strażaków.
ZAMACHY TERRORYSTYCZNE WE FRANCJI
Przebieg:
Ocena:
Premier Ewa Kopacz odebrała raporty sytua- 7 stycznia w zamachu na redakcję paryskiego tygodnika satyrycznego
cyjne nt. zdarzenia od przedstawicieli ABW „Charlie Hebdo” zginęło 10 dziennikarzy i 2 policjantów. 11 osób
i AW. Stopień zagrożenia terrorystycznego zostało rannych, w tym 4 ciężko. Atak miał być odpowiedzią na
w Polsce pozostaje bez zmian - poziom podsta- publikację karykatur Mahometa na łamach pisma. W związku
wowy. Według danych Głównego Urzędu Sta- z poszukiwaniami sprawców wprowadzono najwyższy stopień alarmu
tystycznego z marca 2013 roku w Polsce antyterrorystycznego w regionie stołecznym Ile de France oraz
mieszka około 5,1 tys. osób należących do isw Pikardii. 9 stycznia terroryści – bracia Said i Cherif Kouachi – zostali
lamskich związków wyznaniowych (we Francji
Rządowe Centrum Bezpieczeństwa
według wspólnych badań instytutów INED i INAl. Ujazdowskie
5, 00-583 Warszawa | tel./fax +48 22 236 59 75
SEE różne odmiany islamu wyznaje około
5-6
[email protected] | www . r c b . g o v . p l
mln osób).
4
INFORMACJA TYGODNIOWA
5.1.2015 – 11.1.2015
Ocena cd.:
mieszka około 5,1 tys. osób należących do islamskich związków wyznaniowych (we Francji
według wspólnych badań instytutów INED i INSEE różne odmiany islamu wyznaje około 5-6
mln osób).
zneutralizowani przez jednostkę specjalną GIGN w m. Dammartin-enGoele.
Według policji z napastnikami powiązany był Amedy Coulibaly, który
8 stycznia w m. Montrouge zastrzelił policjantkę i ciężko ranił
drugiego funkcjonariusza. Następnego dnia zaatakował sklep
koszerny w pobliżu paryskiej stacji metra Porte de Vincennes, gdzie
zginęły 4 osoby, a 15 wzięto jako zakładników. Napastnik został zabity
podczas szturmu antyterrorystów, który odbywał się równocześnie
z działaniami w m. Dammartin-en-Goele. Trwają poszukiwania żony
terrorysty podejrzewanej o udział w zamachach. Francuskie MSW
poinformowało, że w operacji antyterrorystycznej udział wzięło
ponad 88 tys. osób.
Skutki:
Prezydent F. Hollande ogłosił żałobę narodową. W miastach na
terenie całego kraju odbywały się demonstracje w obronie wolności
słowa. Największa zorganizowana została w niedzielę (11.01)
w Paryżu przez władze państwowe. Udział wzięło w niej około milion
osób, w tym w geście solidarności m.in. kanclerz Niemiec, premierzy
Danii, Grecji, Hiszpanii, Izraela, Polski, W. Brytanii, sekretarz
generalny NATO i przewodniczący Rady Europejskiej.
W Hiszpanii i Danii wprowadzono plany nakazujące objęcie ochroną
miejsc będących potencjalnym celem ataków terrorystów islamskich.
Z kolei brytyjski kontrwywiad MI6 ostrzega przed atakami Al-Kaidy na
cele w Europie Zachodniej.
Rządowe Centrum Bezpieczeństwa
Al. Ujazdowskie 5, 00-583 Warszawa | tel./fax +48 22 236 59 75
[email protected] | www . r c b . g o v . p l
5