15.2.2 Czynnościowy ból w klatce piersiowej prawdopodobnie

462
15 Schorzenia czynnościowe
ści choroby refluksowej przełyku (GERD, zob.
† rozdz. 3.2), przy równoczesnym spełnieniu kryteriów rozpoznania tego zaburzenia († tab. 15-2).
Jako objaw uczucie zgagi występuje u ok. 20 –
40% populacji ogólnej, natomiast tylko 10% osób
nim dotkniętych spełnia kryteria rozpoznania zgagi
czynnościowej.
Tab. 15-2 Kryteria rozpoznania1 zgagi czynnościowej
(zmodyfikowane według III Kryteriów Rzymskich)
1
nieprzyjemne lub bolesne pieczenie za mostkiem
2
brak dowodu na związek dolegliwości z chorobą
refluksową
3
brak dowodu na występowanie zdefiniowanych
zaburzeń motoryki
Wszystkie wymienione kryteria muszą być spełnione w ciągu ostatnich 3 miesięcy, a objawy pojawiają się co najmniej
6 miesięcy przed postawieniem rozpoznania
1
Etiologia
Obecnie uważa się, że decydujący udział w patomechanizmie mają zmiany wrażliwości trzewnej.
Diagnostyka
15
Zgaga może być nieswoistym objawem różnych
schorzeń, dlatego zalecana jest dokładna diagnostyka. Na podstawie endoskopii z wykonaniem biopsji
wykluczane są strukturalne uszkodzenia przełyku,
m.in. zmiany zapalne (np. w przebiegu GERD, soor,
zapalenia eozynofilowego i in.), uszkodzenie Barretta, guzy, zwężenia czy zwłóknienie w przebiegu
twardziny. Jeśli wynik endoskopii jest prawidłowy,
należy zbadać obciążenie przełyku kwasem solnym,
które jest kolejną możliwą przyczyną dolegliwości.
Pewne wykluczenie objawów zależnych od ekspozycji na kwas opiera się na prawidłowym wyniku
pH-metrii i braku korelacji między objawami a epizodami refluksu oraz nieskuteczności leczenia inhibitorami pompy protonowej.
Zaburzenia motoryki wyklucza się na podstawie
manometrii przełyku.
Rozpoznanie niekwaśnego refluksu objętościowego może wymagać dodatkowo pomiaru impedancji przełykowej († rozdz. 2.4.11). W refluksie
o dominującym charakterze żółciowym (np. po gastrektomii) zaleca się badanie metodą Bilitec.
UWAGA
Nietypowa postać angina pectoris może się objawiać
również jako zgaga, u pacjentów z ryzykiem chorób
sercowych konieczne jest przeprowadzenie diagnostyki kardiologicznej.
Leczenie
Uspokojenie pacjenta i wyjaśnienie charakteru schorzenia mają duże znaczenie we wszystkich zaburze-
niach czynnościowych, zwłaszcza przy dłuższej opiece nad chorym. Nie istnieje niestety potwierdzona
metoda skutecznego leczenia zgagi czynnościowej.
Jak w innych schorzeniach czynnościowych, należy rozważyć zastosowanie niskich dawek leków
przeciwdepresyjnych lub psychoterapię.
Nie przeprowadzono dostatecznych badań dotyczących skuteczności operacyjnego leczenia refluksu u pacjentów, których dolegliwości jednoznacznie
są związane z niekwaśnym refluksem objętościowym, ale efektywność tej metody jest wątpliwa.
15.2.2 Czynnościowy ból w klatce
piersiowej prawdopodobnie
pochodzenia przełykowego
Definicja
Zaburzenie to charakteryzuje się epizodami niewyjaśnionego bólu w środkowej części klatki piersiowej, który ma cechy trzewne, stąd podejrzenie jego
przełykowego pochodzenia. Ból może być mylony
z dusznicą bolesną lub dolegliwościami w przebiegu
innych chorób przełyku, jak achalazja czy GERD.
III Kryteria Rzymskie podano w † tab. 15-3.
U 15–30% pacjentów z bólem klatki piersiowej
wynik koronarografii jest prawidłowy, co pośrednio
dowodzi relatywnie częstego występowania czynnościowego bólu klatki piersiowej.
Etiologia
Opisano trzy wzorce zaburzeń pozostające w związku z tym schorzeniem czynnościowym: zaburzenia
wrażliwości, zmienione ośrodkowe przetwarzanie