Dyslipidemia

Dyslipidemia
Dyslipidemie obejmują szerokie spektrum nieprawidłowości lipidowych charakteryzujących się
nieprawidłowym stężeniem w surowicy na czczo jednej lub więcej frakcji lipoprotein lub ich składem.
Hipercholesterolemia
Jest to podwyższone powyżej normy stężenie cholesterolu całkowitego w osoczu krwi. Nie jest to
schorzenie, ale nieprawidłowość metaboliczna, która może towarzyszyć innym chorobom i jest
ważnym czynnikiem ryzyka wystąpienia wielu chorób układu krążenia.


norma cholesterolu całkowitego (TC) - ≥5 mmol/l (≥190 mg/dl)
norma cholesterolu LDL (LDL-C) - ≥3,0 mmol/l (≥115 mg/dl)
Hipertriglicerydemia
Jest to zwiększenie ponad normę stężenia trójglicerydów we krwi, co wiąże się z ryzykiem rozwoju
miażdżycy. Znaczna hipertriglicerydemia może doprowadzić do ostrego zapalenia trzustki.

norma poziomu triglicerydów (TG) - ≥1,7 mmol/l (≥150 mg/dl)
Hiperlipidemia mieszana
Podwyższony poziom trójglicerydów i cholesterolu.
Dyslipidemia aterogenna
Współistnienie (triada objawów):
(1) podwyższonego stężenia triglicerydów we krwi,
(2) niskiego stężenia frakcji cholesterolu HDL i dodatkowo
(3) obecności cząsteczek tzw. małych gęstych LDL.
Występuje u osób z zespołem metabolicznym lub u chorych z cukrzycą typu 2.
Epidemiologia
Badania epidemiologiczne przeprowadzone w Polsce (NATPOL Plus, WOBASZ, WOBASZ Senior)
wykazały, że u:




43-67% kobiet i 62-64% mężczyzn występuje podwyższony poziom cholesterolu,
51-60% kobiet i 42-55% mężczyzn występuje podwyższony poziom lipoprotein LDL,
15-23% kobiet i 16-39% mężczyzn występuje obniżony poziom lipoprotein HDL,
38% kobiet i 23% mężczyzn występuje podwyższony poziom trójglicerydów.
Diagnostyka
W praktyce klinicznej dyslipidemie definiuje się na podstawie wyników badań laboratoryjnych
(lipidogramu). Jest to badanie krwi dostarczające informacji na temat stężenia frakcji lipoprotein HDL
i LDL, cholesterolu całkowitego, a także stężenia triglicerydów. Oznaczenie lipidogramu powinno być
wykonane w osoczu lub surowicy krwi żylnej pobranej na czczo, tj. co najmniej 9-12 godzin od
ostatniego posiłku.
Cholesterol całkowity
LDL
HDL
Trójglicerydy
Norma u pacjentów zdrowych
Norma u pacjentów z chorobami serca i cukrzycą
< 200 mg/dl
< 160 mg/dl
> 40 mg/dl
< 200 mg/dl
< 190 mg/dl (< 5.0 mmol/L)
< 115 mg/dl (< 3.0 mmol/L)
> 40 mg/dl (<1,05 mmol/L)
< 150 mg/dl (<1.69 mmol/L)
W przypadku oznaczania wyłącznie cholesterolu całkowitego pacjent nie musi być na czczo.
Objawy
Hiperlipidemia nie daje żadnych objawów, dopóki nie rozwiną się choroby krążenia.
Do widocznych objawów jakie powoduje wysoki cholesterol zalicza się:
 żółtaki cholesterolowe - białożółte, wypukłe plamki tworzące się u niektórych osób w
kącikach oczu, na powiekach, łokciach, kolanach i ścięgnach Achillesa.
 otyłość.
Etiologia i patofizjologia
Główne czynniki ryzyka rozwoju dyslipidemii: niewłaściwa dieta, czynniki dziedziczne, nadwaga, styl
życia (brak aktywności ruchowej), alkohol, stres, niektóre choroby.
Standardy terapii
Cele leczenia dyslipidemii oparte są głównie na wynikach badań klinicznych. W prawie wszystkich
badaniach hipolipemizujących stosowano stężenie LDL-C jako wskaźnik odpowiedzi na leczenie.
Dlatego LDL-C pozostaje głównym celem leczenia w przypadku większości strategii leczenia
dyslipidemii.
Pierwszym krokiem w terapii dyslipidemii jest zmiana stylu życia – zarówno pod względem
aktywności fizycznej jak i diety.
Właściwa dieta dostarczająca odpowiednich składników, a jednocześnie chroniąca przed rozwojem
otyłości jest istotnym czynnikiem ograniczającym dyslipidemię. Wobec tak częstego występowania
tych zaburzeń specjaliści propagują zmniejszenie spożycia tłuszczów – zwłaszcza nasyconych kwasów
tłuszczowych – na korzyść większej ilości wielonienasyconych i jednonienasyconych kwasów
tłuszczowych. Wskazane jest spożywanie roślinnych produktów bogatobłonnikowych, które
zmniejszają produkcję endogennego cholesterolu. Zaleca się też ograniczenie ilości soli w diecie –
maksymalnie do 5–6 g NaCl na dobę.
Wytyczne Europejskiego Towarzystwa Kardiologicznego
1. U osób obciążonych bardzo dużym ryzykiem zdarzeń sercowo-naczyniowych należy dążyć do
uzyskania stężenia LDL-C <1,8 mmol/l (ok. 70 mg/dl), a jeśli nie jest to możliwe – do zmniejszenia
stężenia LDL-C o ≥50%.
2. U osób obciążonych dużym ryzykiem zdarzeń sercowo-naczyniowych należy rozważyć osiągnięcie
stężenia LDL-C <2,5 mmol/l (ok. 100 mg/dl).
3. U osób obciążonych umiarkowanym ryzykiem zdarzeń sercowo-naczyniowych należy rozważyć
osiągnięcie stężenia LDL-C <3,0 mmol/l (ok. 115 mg/dl).
Źródło
Na podstawie www.pfp.edu.pl, www.poradnia.pl, www.ptkardio.pl
Opracowanie własne, stan na dzień 29.07.2014