specyficzne i niespecyficzne trudności w uczeniu się

Transkrypt

specyficzne i niespecyficzne trudności w uczeniu się
DOJRZAŁOŚĆ DO UCZENIA SIĘ MATEMATYKI
W WARUNKACH SZKOLNYCH
WG GRUSZCZYK - KOLCZYŃSKIEJ
NPDN PROTOTO - J. Morawska
ZAKRES DOJRZAŁOŚCI
DO UCZENIA SIĘ MATEMATYKI
DZIECIĘCE LICZENIE
ROZUMOWANIE OPERACYJNE NA POZIOMIE
KONKRETNYM
ZDOLNOŚĆ DO ODRYWANIA SIĘ OD KONKRETÓW I
POSŁUGIWANIA SIĘ REPRZENTACJAMI SYMBOLICZNYMI
DOJRZAŁOŚĆ EMOCJONALNA
ZDOLNOŚĆ DO SYNTETYZOWANIA ORAZ ZINTEGROWANIA
FUNKCJI PERCEPCYJNO-MOTORYCZNYCH
NPDN PROTOTO - J. Morawska
1. Dziecięce liczenie:
 sprawne
liczenie i rozróżnianie błędnego liczenia od
poprawnego,
 umiejętność
wyznaczania
wyniku
dodawania
i odejmowania w zakresie 10 w pamięci, na liczmanach lub
na palcach.
NPDN PROTOTO - J. Morawska
2. Operacyjne rozumowanie na poziomie konkretnym
w zakresie:
 uznawania
stałości ilości nieciągłych – zdolność do
wnioskowania o równoliczności mimo obserwowanych
zmian w układzie elementów porównywanych zbiorów,
 wyznaczania
konsekwentnych
serii
–
zdolność
do
ujmowania każdego z porządkowanych elementów jako
mniejszego od nieuporządkowanych i jednocześnie jako
największego w zbiorze już uporządkowanym.
NPDN PROTOTO - J. Morawska
3.
Zdolność
i
posługiwanie
do
odrywania
się
się
reprezentacjami
od
konkretów
symbolicznymi
w zakresie:
 pojęć
liczbowych – aspekt językowo-symboliczny,
 działań
arytmetycznych – formuła arytmetyczna i jej
przekształcenie,
 schematu
graficznego – grafy strzałkowe, drzewka, tabele
i inne uproszczone rysunki.
NPDN PROTOTO - J. Morawska
4. Dojrzałość emocjonalna wyrażająca się w:
 pozytywnym
nastawieniu
do
samodzielnego
rozwiązywania zadań,
 odporności
emocjonalnej na sytuacje trudne intelektualnie
– zdolność do kierowania swym zachowaniem w sposób
racjonalny mimo przeżywanych napięć.
NPDN PROTOTO - J. Morawska
5. Zdolność do syntetyzowania oraz zintegrowania
funkcji percepcyjno-motorycznych, która wyraża się
w sprawnym odwzorowywaniu złożonych kształtów,
rysowaniu i konstruowaniu.
NPDN PROTOTO - J. Morawska
PRZYCZYNY NADMIERNYCH TRUDNOŚCI
W MATEMATYCE
Rozpoczęcie nauki
bez odpowiedniej dojrzałości
do uczenia się matematyki
NPDN PROTOTO - J. Morawska
PRZYCZYNY DYDAKTYCZNE TRUDNOŚCI
W UCZENIU SIĘ MATEMATYKI

przekonanie, że za pomocą słów można małemu uczniowi
wyjaśnić sens pojęć i umiejętności matematycznych

preferowanie rysunków w nauczaniu

zbytni
pospiech
matematycznych
w
na
realizowaniu
poziomie
symbolicznym,
uprzednich doświadczeń manipulacyjnych
NPDN PROTOTO - J. Morawska
czynności
bez
EMOCJONALNE PRZYCZYNY TRUDNOŚCI
W UCZENIU SIĘ MATEMATYKI
Reakcja na sytuację trudną, jaką jest rozwiazywanie zadań
Dziecko
odporne emocjonalnie – trudność wywołuje w nim
wzrost napięcia i emocji ujemnych, które wzmagają koncentrację
na zadaniu i aktywizują intelekt;
Dziecko
z
niską
odpornością
emocjonalną
–
samo
dostrzeżenie trudności w zadaniu wyzwala frustrację, narastające
napięcia blokują aktywność intelektualną, wyzwalają się reakcje
obronne.
NPDN PROTOTO - J. Morawska
OBJAWY ZABURZEŃ FUNKCJI
PERCEPCYJNO - MOTORYCZNYCH
Objawy zaburzeń percepcji wzrokowej:
 niepełne
odczytywanie informacji przekazanych rysunkiem, grafem,
tabelką itd.,
 gubienie
 mylenie
 błędne
cyfr i znaków działań,
cyfr i liczb o podobnym obrazie graficznym,
odczytywanie znaków i wzorów matematycznych,
 problem
z rysowaniem figur płaskich i przestrzennych,
 trudności
w zapamiętywaniu wzorów, nazw figur
NPDN PROTOTO - J. Morawska
OBJAWY ZABURZEŃ FUNKCJI
PERCEPCYJNO - MOTORYCZNYCH
Objawy zaburzeń funkcji motorycznych:
 nieczytelny
zapis, brzydkie pismo utrudniające precyzyjny zapis
matematyczny (dotyczy zapisu działań pisemnych),
 nienadążanie
z przepisywaniem z tablicy, wolne tempo wykonywania
obliczeń, dłuższy czas pisania sprawdzianów,
 pomyłki
w zapisie obliczeń, pomijanie części działań, znaków, cyfr.
NPDN PROTOTO - J. Morawska
OBJAWY ZABURZEŃ FUNKCJI
PERCEPCYJNO - MOTORYCZNYCH
Objawy zaburzeń w orientacji schematu ciała i przestrzeni:
 zapisywanie
cyfr w odbiciu lustrzanym, przestawianie cyfr w liczbach, np.56-65,
 odczytywanie
 mylenie
liczb od prawej do lewej strony,
znaków : „<’’- „>”,
 trudności
w orientacji na kartce (uczeń ma kłopoty z wykonaniem polecenia typu:
rozwiąż zadanie znajdujące się w dole kartki),
 zakłócenia
 kłopoty
w wyobraźni przestrzennej (trudności w nauce geometrii),
w operowaniu pojęciami, np.: proste równoległe i prostopadłe, liczby
ujemne, przeciwne, pierwsze, złożone, oś liczbowa, osie prostokątnego układu
współrzędnego,
 kłopoty
ze stosowaniem kolejności wykonywania działań.
NPDN PROTOTO - J. Morawska
OBJAWY ZABURZEŃ FUNKCJI
PERCEPCYJNO - MOTORYCZNYCH
Objawy zaburzeń funkcji słuchowo-językowych:
 trudności
w zapamiętywaniu wzorów i definicji, w uczeniu się nazw dni
tygodnia, miesięcy, tabliczki mnożenia (obniżona słuchowa pamięć
sekwencyjna), trudności w różnicowaniu wyrazów o podobnym brzmieniu,
np.: przyprostokątna i przeciwprostokątna, sześciokąt i sześcian,
 wolne
tempo lub częste błędy w wykonywaniu prostych operacji
rachunkowych w pamięci,
 problemy
z zapamiętaniem procedury „krok po kroku”,
 problemy
ze zrozumieniem poleceń i objaśnień nauczyciela,
 kłopoty
z rozwiązaniem niezbyt złożonych zadań tekstowych (niska
sprawności czytania oraz rozumienia
czytanych tekstów)
NPDN PROTOTOsamodzielnie
- J. Morawska
METODY DIAGNOZOWANIA
NPDN PROTOTO - J. Morawska
BADANIE POZIOMU OPERACYJNEGO
ROZUMOWANIA
STAŁOŚĆ ILOŚCI
NIECIĄGŁYCH
„KRĄŻKI
MAŁE I DUŻE”, „KOSTKI
UŁADANE W PACZKI”
WYZNACZANIE
KONSEKWENTNYCH
SERII
USTALANIE STAŁOŚCI
MASY
PLASTELINA”
„20 PATYCZKÓW”
USTALANIE STAŁOŚCI
DŁUGOŚCI
USTALANIE STAŁOŚCI
OBJĘTOŚCI
DRUTY”, „ŚCIEŻKI Z PATYCZKÓW”
WODA W BUTELKACH
NPDN PROTOTO - J. Morawska
CHARAKTERYSTYKA STYLÓW
POZNAWCZYCH
style poznawcze
stonoga
skoczek
NPDN PROTOTO - J. Morawska
ANALIZA ZADANIA
„STONOGA”

Rozkłada je na małe
kawałki i próbuje
każdy kawałek
rozpracować
oddzielnie.
„SKOCZEK”

NPDN PROTOTO - J. Morawska
Stara się spojrzeć na
całość i np. dokonać
uproszczenia ,które
pozwoliłoby od razu
zobaczyć rozwiązanie.
WYKONYWANIE DZIAŁAŃ
ARYTMETYCZNYCH
„STONOGA”





Poszukuje formułek,
rozwiązuje zadanie
krok po kroku.
Używa danych
dokładnie takich, jak ma
w zadaniu.
Chętnie dodaje i
mnoży, nie lubi dzielić i
odejmować.
Wykonuje działania
pisemnie.
Niechętnie sprawdza
wyniki, a jeśli, to tą
samą metodą.
„SKOCZEK”





Zmienia metody – skacze
wokół zagadnienia, na oślep
Zmienia dane, upraszcza je,
żeby ułatwić sobie rachunki.
Traktuje wszystkie działania
arytmetyczne jednakowo.
Woli liczyć w głowie i w
przybliżeniu.
Wszystko sprawdza kilka
razy, różnymi sposobami.
NPDN PROTOTO - J. Morawska
„STONOGA” CZY „SKOCZEK”?
Aby odróżnić stonogę od skoczka, należy np. dać
dziecku do przerysowania jakiś rysunek.
„Stonoga” – zaczyna od szczegółów, pracuje po kolei, ma
trudności z postrzeganiem złożonego rysunku jako całości.
„Skoczek” – rysuje ogólny zarys, a dopiero potem zajmuje
się szczegółami. Niechętnie wykonuje prace graficzne na
materiale geometrycznym.
NPDN PROTOTO - J. Morawska

wśród dyslektyków są przypadki bliskie i stonogom, i skoczkom,

nieco częściej występują stonogi niż skoczki,

konkretny uczeń może zmieniać swój styl postępowania
w zależności od zadania,

stonogi ze słabą pamięcią mogą mieć duże trudności
z matematyką,

„dyslektyczne skoczki”, które nie potrafią dobrze zapisywać lub
zaznaczać graficznie swoich myśli, muszą się tego nauczyć;
inaczej
gubią
się
w
nadmiarze
w pamięci.
NPDN PROTOTO - J. Morawska
działań
wykonywanych